Στρατηγική ομηρία: Το σημάδι της Ρωσίας που δείχνει τις σχέσεις της Αμερικής με την Τουρκία

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιατί κλιμακώνει η Τουρκία πριν την επίσκεψη του Πρωθυπουργού; Ομιλεί για δήθεν «μονομερή ενέργεια» με αφορμή την κήρυξη των θαλασσίων πάρκων από την Ελλάδα

Τώρα που βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για επαφές στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών: Η Ουάσιγκτον επέβαλε πρόσθετους περιορισμούς στον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών

Τι έπαθε ξαφνικά ο Ντόναλντ Τραμπ; Είδε το …φως για τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας; Προτρέπει τους Ευρωπαίους να αυξήσουν την βοήθεια στο Κίεβο

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΡΙΒΑ (*)

Το τρίγωνο των σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ, της Τουρκίας και της Ρωσίας ήταν αυτό που εν πολλοίς καθόρισε τις σχέσεις του Ελληνισμού με την Αμερική κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Όλες οι επιτυχίες αλλά και οι αποτυχίες μας σαν έθνος (όπως η δεύτερη Μικρασιατική Καταστροφή που ζήσαμε με την βάρβαρη εισβολή των Τούρκων στη Μεγαλόνησο) που έλαβαν χώρα από το 1947 έως και το 1993, οφείλονταν στους συσχετισμούς δυνάμεων των δύο μεγάλων (ΗΠΑ και Ρωσίας). Σήμερα η κατάσταση είναι παρόμοια αλλά όχι όμοια. Πολλές περισσότερες είναι οι δυνάμεις που μπορούν να διεκδικήσουν συμφέροντα και στην περιοχή μας.

• Ωστόσο, από τη στιγμή που η Ρωσία αποφάσισε να επέμβει στρατιωτικά στη Συρία, το αμερικανορωσικό bras de ferre είναι και πάλι παράγοντας εξελίξεων για περιφερειακούς πάικτες σαν την Ελλάδα και την Τουρκία. Λίγες μέρες πριν, συνέβη μια εξέλιξη πολύ σημαντική για την πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Τι μπορεί να σημαίνει η κατηγορία της Τουρκίας εναντίον της Ρωσίας οτι η Μόσχα βομβάρδισε ή στάθηκε ευνοϊκά ουδέτερη προς τον βομβαρδισμό των προσατευόμενων της Τουρκίας εντός της Συρίας, η οποία είναι ξανά σε στάδιο ανάφλεξης; Σίγουρα πολλά.

Για πολλά μπορεί να κατηγορηθεί ο Ρώσος πρόεδρος. Για ένα δε γίνεται να κατηγορηθεί σίγουρα, οτι δεν ξέρει τι ζητάει και πώς να το πετύχει. Το ρωσικό πολιτικό σύστημα είναι ο Πούτιν ο ίδιος οπότε καμία γραφειοκρατική αργοπορία δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στο πώς σκέφτεται και πώς δρα ο Ρώσος πρόεδρος. Όχι μόνο ξέρει τι ζητάει και πώς θα το πετύχει, αλλά είναι και άριστος γνώστης των γεωστρατηγικών θεμάτων που άπτονται της γειτονιάς της Ρωσίας.

Ο Πούτιν είναι ξεκάθαρο πως έχει καταλάβει οτι η μη επιβολή κυρώσεων των ΗΠΑ κατά της Τουρκίας, είναι τουλάχιστον ύποπτη. Είναι καλό να δει ο Ελληνισμός εξ αντανακλάσεως την αμερικανοτουρκική διένεξη προκειμένου να εξεταστεί το πόσο ευνοϊκή μπορεί να καταστεί για Ελλάδα και Κύπρο. Γνωρίζει από το έτος 2014-2015 οτι η Τουρκία του Ερντογάν προσπάθησε να προκαλέσει σύρραξη μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας με την κατάρριψη του Su-24.

Ο Ρώσος πρόεδρος ξέρει καλά οτι η Τουρκία έχει ακολοyθήσει την τακτική του πλειστηριασμού και πως ο Τούρκος ομόλογός του, είναι σαν εκείνον. Έχει φτιάξει ένα πολιτικό σύστημα κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του, που αυτό σημαίνει πως εύκολα θα τινάξει οποιαδήποτε συμφωνία έχει υπογράψει στον αέρα, άπαξ και δεν συνεισφέρει θετικά στον τακτικισμό του. Για όλα αυτά και για να υπενθυμίσει η Μόσχα στην Άγκυρα ποιός είναι ο ”απαγωγέας” και ποιός ο ”όμηρος”, φαίνεται να έδειξε το ποιός είναι το αφεντικό στη Συρία και το τι θα επακολουθήσει αν η Τουρκία κάνει μέχρι τον Απρίλιο, οποιαδήποτε συμφωνία με τις ΗΠΑ, κάτω από το τραπέζι.

• Η Τουρκία είναι αναξιόπιστος σύμμαχος για όλους και αυτό η Ρωσία το γνωρίζει. Αμέσως μετά, ο Ταγίπ Ερντογάν συγκάλεσε διάσκεψη μεταξύ Ρωσίας, Ιράν και Τουρκίας για να συζητηθούν τα όσα γίνονται στη Συρία. Αυτές οι ρωσικές κινήσεις, μόνο με έναν τρόπο μπορούν να ερμηνευθούν. Πως η Μόσχα έχει πάρει πολύ σοβαρά τις υποσχέσεις του Ταγίπ Ερντογάν και δεν πρόκειται να καθυστερήσει τις δικές της ”κυρώσεις” εναντίον της Άγκυρας σε περίπτωση που η Τουρκία αρχίσει να φέρεται ως συνήθως, δηλαδή άναρχα και μονομερώς. Η Συρία βρίσκεται ξανά σε κατάσταση αποσταθεροποίησης και η Ρωσία έχει δαπανήσει πολύ διπλωματικό κεφάλαιο στην Τουρκία, για να το αφήσει να το παίξει στον πολιτικό του τζόγο ο Τούρκος πρόεδρος.

Κατόπιν αυτών των εξελίξεων, είναι βέβαιο πως και οι εναπομείναντες αμερικανικοί δισταγμοί (προεδρικοί δισταγμοί) θα αρχίσουν σιγά-σιγά να υποχωρούν αναφορικά με το θέμα των κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας, η οποία φαίνεται να πρέπει να υποστεί μεγαλύτερη πίεση από αυτήν που της ασκεί ο Ρώσος πρόεδρος. Ο μόνος τρόπος να αλλάξει κάτι δραματικά προς όφελος των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, είναι ένα τουρκικό U -Turn του οποίου όμως το κόστος, υπενθύμισε λίγες μέρες πριν στην Τουρκία ο Ρώσος πρόεδρος.

Η Ρωσία δεν έχει καμία διάθεση να δώσει κομμάτι από την συριακή πίτα στην Τουρκία. Ο κυνισμός της εξωτερικής πολιτικής, επιτάσσει για το Κρεμλίνο, τη χρησιμοποίηση της Τουρκίας ως γεωστρατηγικής καύσιμης ύλης -εκ μέρους της Ρωσίας- και όχι ως ισότιμο εταίρο σε μια τριμερή που έχει την Τουρκία ως το πιο αδύναμο μέλος της (Ρωσία, Ιράν, Τουρκία).

• Η Ρωσία θα επιδιώξει -όπως είναι φυσιολογικό- μια εφ’ όλης της ύλης διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ για τα όσα συμβαίνουν σε Ευρασία και Μέση Ανατολή. Δεν πρόκειται η Ρωσία να δεχτεί χωρίς κόστος κάποιο τουρκικό κόλπο το οποίο θα χρησιμοποιηθεί από τον Τούρκο πρόεδρο σαν πρόσχημα για να γυρίσει η Τουρκία ξανά στη Δύση.

Η στρατηγική ομηρία στην οποία βρίσκεται η Τουρκία, θα παύσει μόνο όταν η Ρωσία πάρει μια σειρά από ανταλλάγματα, συμπεριλαμβανομένου και του πρώτου λόγου για τα θέματα όλης της Ουκρανίας την οποία έχει αρχίσει και υποστηρίζει η Τουρκία.

(*) Διεθνολόγος – Συντονιστής Παρατηρητηρίου Ανατολικής Μεσογείου (Τομέας Ρωσίας-Ευρασίας και Ν/Α Ευρώπης) στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων.

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.

Το ιρανικό τάνκερ που η Ελλάδα πρέπει να εξαργυρώσει σε χρυσό στις Ηνωμένες Πολιτείες