Οι τωρινές μέθοδοι διαχωρισμού των σπερματοζωαρίων, που βασίζονται είτε στο διαφορετικό μέγεθος των χρωμοσωμάτων Χ και Υ. Photo via pixabay.com
Ιάπωνες επιστήμονες κατάφεραν για πρώτη φορά να διαχωρίσουν εύκολα τα σπερματοζωάρια σε «αρσενικά» και «θηλυκά», χάρη σε μια νέα τεχνική, η οποία -αν εφαρμοστεί ποτέ στους ανθρώπους- θα οδηγήσει στην εκ των προτέρων επιλογή του φύλου του μωρού στην εξωσωματική γονιμοποίηση.
Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Χιροσίμα, με επικεφαλής τον Μασαγιούκι Σιμάντα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας PLoS Biology, σύμφωνα με το «Science», το «New Scientist» και τη βρετανική «Γκάρντιαν», ανακάλυψαν ότι το σπερματοζωάριο με χρωμόσωμα Χ (που οδηγεί στη γέννηση θηλυκού όταν ενωθεί με το χρωμόσωμα Χ του ωαρίου) μεταφέρει μόρια που, όταν ενεργοποιηθούν, επιβραδύνουν την κίνησή του. Έτσι, όταν μια χημική ουσία προστεθεί στο σπέρμα και «πυροδοτήσει» αυτά τα μόρια, τότε τα σπερματοζωάρια με αρσενικό χρωμόσωμα Υ διαχωρίζονται από τα πιο αργά σπερματοζωάρια με το χρωμόσωμα Χ και κινούνται πιο γρήγορα.
Συνεπώς είναι δυνατό οι επιστήμονες να διαλέξουν τα μεν από τα δε, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι στο μέλλον οι γονείς θα μπορούσαν -προτού γίνει η εξωσωματική γονιμοποίηση- να ζητούν από τις κλινικές γονιμότητας να χρησιμοποιήσουν «αρσενικό» ή «θηλυκό» σπερματοζωάριο. Οι ερευνητές τόνισαν τη σημασία της ανακάλυψης και για την επιλογή φύλου στην κτηνοτροφία, καθώς π.χ. μια γαλακτοπαραγωγός αγελάδα είναι πιο πολύτιμη από ένα αρσενικό (ταύρος), ενώ από την άλλη η παραγωγή κρέατος είναι ταχύτερη στα αρσενικά μετά τον ευνουχισμό τους από ό,τι στα θηλυκά.
Οι ερευνητές εκμεταλλεύθηκαν ότι τα χρωμοσώματα Χ διαθέτουν περισσότερα γονίδια από ό,τι τα Υ και παράγουν μια διαφορετική γκάμα πρωτεϊνών-υποδοχέων, που μπορούν να «προσδεθούν» σε συγκεκριμένες ουσίες. Δύο τέτοιες πρωτεΐνες (TLR7 και TLR8) «κουμπώνουν» με το φάρμακο Resiquimod, που έχει αντιικές και αντικαρκινικές ιδιότητες. Όταν τα σπερματοζωάρια εκτίθενται σε ένα διάλυμα που περιέχει αυτό το φάρμακο, η ταχύτητα των «θηλυκών» σπερματοζωαρίων επιβραδύνεται, χωρίς να επηρεάζεται αρνητικά η ικανότητα τους να γονιμοποιούν ένα ωάριο. Αρκετά «θηλυκά» σπερματοζωάρια κολυμπούν πλέον με μικρότερη από τη μισή ταχύτητα των «αρσενικών».
Ο Σιμάντα δήλωσε ότι κάτι ανάλογο μπορεί να γίνει μελλοντικά και στους ανθρώπους ή σε άλλα ζώα, στο βαθμό που στο σπέρμα τους υπάρχουν οι ίδιες πρωτεΐνες-υποδοχείς. Προς το παρόν πάντως, δεν υπάρχει απόδειξη ότι η τεχνική «δουλεύει» και με τα ανθρώπινα σπερματοζωάρια. Άλλοι επιστήμονες, όπως ο Τζορτζ Σάιντελ του Πολιτειακού Πανεπιστημιακού του Κολοράντο, εκτίμησαν ότι θα χρειαστεί έως μια δεκαετία για να μετατραπεί η νέα πειραματική μέθοδος σε μια εμπορική τεχνική ρουτίνας για το διαχωρισμό των σπερματοζωαρίων.
Σήμερα η επιλογή φύλου του μωρού για μη ιατρικούς λόγους απαγορεύεται σε ορισμένες χώρες (Βρετανία, Καναδάς, Αυστραλία, Κίνα, Ινδία κ.α.), αλλά είναι νόμιμη στις περισσότερες, μεταξύ άλλων στις ΗΠΑ. Η νέα ιαπωνική τεχνική φαίνεται να ανοίγει το δρόμο για να γίνει η επιλογή φύλου πολύ πιο εύκολη και ευρέως διαδεδομένη παγκοσμίως, άρα και πιο επιρρεπής σε καταχρήσεις.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Βλαπτική όσο ένα κουτί τσιγάρα την ημέρα είναι για τους πνεύμονες η ατμοσφαιρική ρύπανση