Όταν η Αϊσέ πήγε …διακοπές: Η Τουρκία εκβιάζει με τον ίδιο τροπο, όπως το ’74, τον Αναστασιάδη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Στο Λονδίνο ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης για προώθηση επενδύσεων στην Κύπρο: Θα συμμετάσχει σε εκδήλωση με επιχειρηματίες και επενδυτές

Καταπέλτης η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Κύπρου στον ΟΗΕ: Η Τουρκία προσεγγίζει à la carte τα ψηφίσματά σας, γράφει στο Συμβούλιο Ασφαλείας η Μαρία Μιχαήλ

Η σχέση μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου και των ΗΠΑ πιο ισχυρή από ποτέ: Την επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυσή του, γιόρτασε το Ελληνοαμερικάνικο Ινστιτούτο (ΑΗΙ)

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ

Η επιστολή του Μουσταφά Ακιντζί προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ως αναπόσπαστη προέκταση της καταναγκαστικής διπλωματίας που αναπτύσσει επ’ εσχάτων η Τουρκία σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνειρμικώς, θύμισε αυτό που επί της ουσίας επιδιώκει η Άγκυρα δηλαδή αυτό που πέτυχε με τη Διάσκεψη της Γενεύης (Κάλλαχαν, Κληρίδης, Ντενκτάς, Μαύρος, Γκιουνές) μεταξύ 10 και 14 Αυγούστου 1974.

• Ως γνωστόν, η εφιαλτική για την ελληνική πλευρά εκείνη διάσκεψη κατέρρευσε και οδήγησε στην επιχείρηση Αττίλας ΙΙ και στην κατάληψη του 34% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας από τον τουρκικό στρατό. Στρατηγικώς όμως, η πρόσφατη απαίτηση της Τουρκίας για νέες συνομιλίες γύρω από την ενεργειακή διάσταση υπό την στρατιωτική απειλή, υπέμνησε τη συνοχή, σταθερότητα, αποδοτικότητα και προσήλωση στους στρατηγικούς στόχους της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής στο Κυπριακό που επέδειξε κατά τη Διάσκεψη της Γενεύης το 1974 και συνεχίζει να επιδεικνύει μέχρι σήμερα.

Αυτός ο στρατηγικός παραλληλισμός εντοπίζεται, από τη μια, στην προσπάθεια της τουρκικής πλευράς να μεγιστοποιήσει τις αξιώσεις της, καταθέτοντας προτάσεις που να κατοχυρώνουν την υπόσταση του ψευδοκράτους και μέσω αυτού να προωθήσει τις δικές της επεκτατικές βλέψεις, προκειμένου να τις απορρίψει η ελληνική πλευρά και, από την άλλη, τις προτάσεις που κατέθεσε η τουρκική πλευρά στη Διάσκεψη της Γενεύης του 1974, και τις οποίες ο συντάκτης των διχοτομικών προτάσεων εκείνων, στρατηγός Κεμάλ Γιαμάκ (διευθυντής τότε του Γραφείου Ειδικού Πολέμου στο οποίο υπήγετο η ΤΜΤ), όπως γράφει στα απομνημονεύματά του (Gölgede Kalan İzler ve Gölgeleşen Bizler, σελ. 351-353), συνέταξε με σκοπό να τις απορρίψει η ελληνική πλευρά, όπερ και εγένετο. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις ο στόχος τακτικής της τουρκικής πλευράς είναι να εξαγοράσει χρόνο προκειμένου να προχωρήσει σε υλοποίηση και νομιμοποίηση στρατηγικών τετελεσμένων.

Η Διάσκεψη της Γενεύης του 1974 ήταν το πρώτο διπλωματικό τεστ της τουρκικής στρατηγικής στο Κυπριακό μετά την εισβολή, η οποία στηρίχθηκε και στηρίζεται στο μοντέλο της αδιάλλακτης προσαρμογής (intransigent adaptation). Η στρατηγική νίκη της Τουρκίας, που συνετελέσθη με την εισβολή καθώς επίσης και η εμφανής στρατηγική αδυναμία στην οποία ευρέθη η ελληνική πλευρά μετά το 1974, ευνόησαν σημαντικά την Τουρκία να εφαρμόσει αυτό το πρότυπο προσαρμογής.

• Μετά το 1974, η Τουρκία προσπάθησε να μετατρέψει τον στρατηγικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, και πιο ειδικά εκεί όπου υπήρχε σύγκρουση ελληνοτουρκικών συμφερόντων, έτσι ώστε να είναι σύμφωνο με τις ανάγκες των στρατηγικών της στόχων. Δηλαδή, η Τουρκία δεν έδειξε ότι θα μετέβαλλε την πολιτική της στο Κυπριακό από τη στιγμή που «έστειλε την Αϊσέ διακοπές» εξαιτίας των αιτημάτων που προέρχονται από το διεθνές περιβάλλον και τον ΟΗΕ.

Αυτό ευνοήθηκε ιδιαίτερα από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ, ως η συμμαχική υπερδύναμη της Τουρκίας, θεωρούσαν και ότι το κεμαλικό στρατογραφειοκρατικό κατεστημένο της Άγκυρας αποτελούσε την πιο σημαντική εγγύηση για την προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή και, ως εκ τούτου, θα πρέπει και αυτές να υποστηρίζουν τον ηγεμονικό του ρόλο στο πολιτικό σύστημα της Τουρκίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αυξημένης αυτοπεποίθησης που έδωσε η υποστήριξη των ΗΠΑ καθώς επίσης και η γεωπολιτική νίκη του 1974, οι διαμορφωτές των αποφάσεων της τουρκικής πολιτικής στο Κυπριακό πιστεύουν ότι συμμετέχουν σε ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος όπου στο τέλος πρέπει να είναι νικητές.

Συγκεκριμένα, η Τουρκία στη Διάσκεψη της Γενεύης του 1974 έθεσε τις βάσεις στη λογική του στρατηγικού καταναγκασμού την οποία ακολουθεί συστηματικά μέχρι σήμερα και η οποία στηρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες:

• α) Ισχυροποιεί τη θέση της δημιουργώντας νομικά ερείσματα στη βάση του πληθυσμιακού και γεωγραφικού διαχωρισμού (π.χ. προσπάθεια νομιμοποίησης της παρουσίας της στην Κύπρο με την ανακήρυξη του ψευδοκράτους το οποίο θέλει να ελέγχει και μετά τη λύση μέσω του ελέγχου της τουρκοκυπριακής πολιτικής ελίτ),
• β) αποδυναμώνει την Κυπριακή Δημοκρατία υποσκάπτοντας τα νομικά της ερείσματα (π.χ. η διαρκής αμφισβήτηση που θέτει η Άγκυρα κατά τη νομιμότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας), και
• γ) εξαναγκάζει την Κυπριακή Δημοκρατία σε υποχωρήσεις υπό την απειλή πολέμου όπως έκανε με τον Αττίλα ΙΙ και αργότερα στην κρίση στο θέμα των S-300, καταφέρνοντας να επιβάλει τη βούλησή της στην τελική απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας με την απειλή χρήσης βίας και όπως επιδιώκει σήμερα με τη ματαίωση του ενεργειακού προγράμματος ενός ανεξάρτητου κράτους.

Τα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα που επέφερε στην Τουρκία η νίκη της το 1974 προστατεύθησαν από την Άγκυρα μέσω του στρατηγικού καταναγκασμού. Με δεδομένη αυτή την πραγματικότητα, η Τουρκία καθιστά σαφές προς τους διεθνείς διαμεσολαβητές (το 1974 στον Κάλλαχαν, το 2019 στον ΟΗΕ) ότι υπάρχουν κάποια όρια μέσα στα οποία μπορεί να κάνει κάποιες «υποχωρήσεις», αφού διαπραγματεύεται από θέση ισχύος και ιδιαίτερα όταν γνωρίζουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει τη δυνατότητα να αναιρέσει τα σε βάρος της στρατηγικά δεδομένα που επέφερε το 1974.

• Η στρατηγική επιλογή των κυβερνήσεων Ελλάδος και Κύπρου, από το 1974 και εντεύθεν, να αναζητήσουν λύση στη βάση του διοικητικού και γεωγραφικού διαχωρισμού, έχοντας ήδη αποδεχθεί ότι δεν μπορούν να ανατρέψουν τα αρνητικά επακόλουθα της ήττας και με εμφανή τη μακρά τουρκική απροθυμία να διαπραγματευτεί επί της ουσίας, είχε σαν συνέπεια η ελληνική πλευρά να διολισθαίνει σταδιακά στις τουρκικές θέσεις.

Συνεπώς, ενόσω η ελληνική πλευρά δεν μπορεί να διώξει την Αϊσέ που κατασκήνωσε από το 1974 στην Κύπρο, η Γενεύη και η κάθε Γενεύη θα στοιχειώνουν εφιαλτικά το φάντασμά της και θα υπομιμνήσκουν τη στρατηγική χρεοκοπία και τη μιζέρια της ελληνικής πολιτικής στο Κυπριακό.

*«Η Αϊσέ μπορεί να πάει διακοπές» ήταν το τουρκικό κωδικό σήμα για την έναρξη της επιχείρησης Αττίλας ΙΙ.

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.

Όταν οι πολιτικοί μας -με το συμπάθιο- τα κάνουν απάνω τους: Μόνιμα υποκύπτουν στην Άγκυρα…