Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. EPA, Jeffrey Arguedas
Καθοριστική θεωρεί ο γγ του ΟΗΕ την παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο και ως αναγνώριση της συνέχισης της συμβολής της στη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας, συστήνει στο Συμβούλιο Ασφαλείας να παρατείνει την εντολή της αποστολής μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2020.
Αυτό αναφέρει ο κ. Γκουτέρες στην έκθεσή του για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, ανεπίσημο αντίγραφο της οποίας δόθηκε χθες αργά το βράδυ στα μέλη του ΣΑ.
Μεγάλο μέρος της έκθεσης, ακόμη και στο κεφάλαιο των παρατηρήσεων, αφιερώνεται στα διάφορα περιστατικά που έλαβαν χώρα στη διάρκεια του περασμένου εξαμήνου στην ουδέτερη ζώνη και αφορούν ως επί το πλείστον πολίτες, θέματα εγκληματικότητας, αλλά και τις εντάσεις στα Στροβίλια και τη Δένεια.
Ταυτόχρονα, ανταποκρινόμενος την έκκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας στο ψήφισμα 2354 να υποβάλει έκθεση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι δραστηριότητες των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο μπορούν να διαμορφωθούν καλύτερα ώστε να προωθήσουν την πολιτική πρόοδο, διατηρώντας παράλληλα τη σταθερότητα, αναφέρει ότι αυτό το αίτημα αποτέλεσε σημαντική υπενθύμιση πως ακόμη και σε μακροχρόνιες ειρηνευτικές επιχειρήσεις όπως η UNFICYP, εξακολουθούν να υπάρχουν περιθώρια για βελτιώσεις και προσαρμογές.
«Σε ευθυγράμμιση με την «Πρωτοβουλία Δράσης για τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις», δεσμεύομαι να διασφαλίσω το υψηλότερο επίπεδο ειρηνευτικής απόδοσης. Είμαι, επίσης, ενήμερος για τα περιορισμένα περιθώρια ελιγμών σε μια λιτή αποστολή όπως η UNFICYP, παρόλα αυτά θα συνεχίσω να αγωνίζομαι για ολοένα μεγαλύτερη αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα στην UNFICYP», υπόσχεται ο κ. Γκουτέρες.
Περιγράφοντας τις εξελίξεις στο πολιτικό πρόβλημα, σημειώνει ότι δύο χρόνια μετά το κλείσιμο της Διάσκεψης για την Κύπρο στο Κραν Μοντανά, οι διαπραγματεύσεις παραμένουν σε παύση. Και υπενθυμίζει την σχετική αναφορά της τελευταίας του έκθεσης για την αποστολή καλών υπηρεσιών της 16ης Απριλίου, ότι η ανώτερη αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών, Τζέιν Χολ Λουτ, συνέχισε τις διαβουλεύσεις της για λογαριασμό του, «με στόχο τη διευκόλυνση μιας συμφωνίας σχετικά με τους όρους αναφοράς που θα αποτελούσαν συναινετικό σημείο έναρξης για μια πιθανή διαπραγματευτική κατάληξη (conclusion) στο Κυπριακό».
Ο Γενικός Γραμματέας παραθέτει λεπτομερώς τα όσα συμφώνησαν και προώθησαν οι δύο ηγέτες σε σχέση με Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, όπως η μόνιμη διασύνδεση των ηλεκτρικών δικτύων, διαλειτουργικότητα των κινητών τηλεφώνων και ο καθαρισμός18 επικίνδυνων για την υγεία περιοχών.
« Όσον αφορά το Κυπριακό, συνεχίζει ο ΓΓ, παρά την αξιοσημείωτη πρόοδο σχετικά με τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και την αρχική εμπλοκή στο θέμα των «μηχανισμών», η διάθεση που περιβάλει την ειρηνευτική διαδικασία δεν βελτιώθηκε, ενώ οι δύο πλευρές εξακολουθούν να διαφωνούν για την ουσία και κατηγορούν η μία την άλλη για το επίμονο αδιέξοδο. Ελλείψει διαπραγματεύσεων, ο σκεπτικισμός παρέμεινε ευρέως διαδεδομένος και το ενδιαφέρον και η ελπίδα για την ειρηνευτική διαδικασία παρέμειναν χαμηλά. Παρά την έκκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας στο ψήφισμα 2453 (2019) και προς τους δύο ηγέτες να «βελτιώσουν τη δημόσια ατμόσφαιρα για διαπραγματεύσεις (…) προετοιμάζοντας τις κοινότητες για διευθέτηση και (…) να παράσχουν πιο εποικοδομητικά και εναρμονισμένα μηνύματα», ελάχιστες προσπάθειες σημειώθηκαν προς αυτή την κατεύθυνση», αναφέρει.
Στα συμπεράσματά του, ο Αντόνιο Γκουτέρες επικαλούμενος και τα αποτελέσματα δημοσκοπήσεων που αναλήφθηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση με χρηματοδότηση της Παγκόσμιας Τράπεζας, αναφέρει ότι αυτά υποδηλώνουν πως οι προσδοκίες του κοινού σχετικά με την επανάληψη των συνομιλιών και τις προοπτικές διευθέτησης παραμένουν χαμηλές.
«Όπως ανέφερα στην τελευταία μου έκθεση για την αποστολή καλών υπηρεσιών μου, υπάρχει συναίνεση ότι το στάτους κβο, δηλαδή η έλλειψη μιας λύσης για το Κυπριακό, δεν είναι βιώσιμο. Υπάρχει επίσης ευρεία υποστήριξη προς την άποψη ότι ο ορίζοντας μιας ατελείωτης διαδικασίας χωρίς αποτελέσματα βρίσκεται πίσω μας, όχι μπροστά μας. Επαναλαμβάνω την έκκλησή μου προς τα μέρη να συμμετάσχουν στην τρέχουσα διαδικασία διαβουλεύσεων εποικοδομητικά, δημιουργικά και με τον απαραίτητο επείγοντα χαρακτήρα. Τα μέρη πρέπει να διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους για την αποκατάσταση των ολοκληρωμένων διαπραγματεύσεων και η εμπλοκή τους θα πρέπει να εμπνέεται από μια αίσθηση σκοπού και αποφασιστικότητας για να φτάσουν σ’ ένα επιτυχές τέρμα εντός ενός προβλέψιμου ορίζοντα».
Ταυτόχρονα δηλώνει ανήσυχος για τις εξελίξεις στην περιοχή, οι οποίες – όπως αναφέρει – δεν συνέβαλαν σε μια θετική ατμόσφαιρα για την επανάληψη των συνομιλιών.
Στο κεφάλαιο των συμπερασμάτων του, ο ΓΓ σημειώνει πως συνεχίζει να παρακολουθεί από κοντά και με ανησυχία τις εξελίξεις που σχετίζονται με τους υδρογονάνθρακες.
Με αφορμή και την κατάσταση στα Στοβίλια και τη Δένεια, αλλά και άλλα που αφορούν γεωργούς κλπ, ο γγ τονίζει για μια ακόμη φορά τη σημασία να σεβαστούν οι πλευρές την εξουσία της UNFICYP και επικαλούμενος την σχετική αναφορά του ψηφίσματος 2453 του Συμβουλίου Ασφαλείας υπογραμμίζει ότι είναι καθοριστικό και οι δύο πλευρές να δεχτούν και να βοηθήσουν την UNFICYP στην εφαρμογή του σημειώματος του 2018 (aide -memoire).
«Χωρίς αυτό, η ικανότητα της UNFICYP να διαφυλάξει την ακεραιότητα της ουδέτερης ζώνης και να διατηρήσει ένα σταθερό περιβάλλον μέσα σε αυτήν θα γίνεται ολοένα και πιο αμφισβητούμενη, με πιθανές αρνητικές συνέπειες στην ασφάλεια και σε πολιτικό επίπεδο».
Σημειώνει πως όταν προκύπτουν παρεξηγήσεις και εντάσεις, πρέπει να αποφευχθούν μονομερείς ενέργειες και να αξιοποιηθούν πλήρως οι υπάρχοντες μηχανισμοί επαφής με την UNFICYP.
«Οι περιορισμοί στην ελευθερία κυκλοφορίας της UNFICYP που επιβλήθηκαν στην Στροβιλιά και αλλού πρέπει να αρθούν αμέσως και μόνιμα και να αποκατασταθεί πλήρως η ικανότητα της Αποστολής να περιπολεί και να εκτελεί άλλες δραστηριότητες βάση της εντολής της».
Ειδικά για τα Στροβίλια, που όπως γράφει παρέμειναν πηγή τριβής μεταξύ των πλευρών, τονίζει ότι «Τα Ηνωμένα Έθνη συνεχίζουν να θεωρούν την Τουρκία υπεύθυνη για τη διατήρηση του στάτους κβο στα Βαρώσια».
ΑΠΕ-ΜΠΕ, Του Ανταποκριτή μας Αποστόλη Ζουπανιώτη
Νέα Υόρκη, United States
Όταν η Κύπρος πήρε φωτιά: Οκτώ χρόνια από την φονική έκρηξη στην Ναυτική Βάση στο Μαρί