Η “θυσία” του Αλέξη: Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να μάθουν από την ελληνική τραγωδία…
File Photo: Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας (Δ) αποχωρεί από το Μέγαρο Μάξιμου μετά την τελετή παράδοσης παραλαβής στο Μέγαρο Μάξιμου. ΑΠΕ ΜΠΕ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η Δημοκρατία ξεκίνησε στην Ελλάδα, όμως τελευταία η Αθήνα πασχίζει να την καταστήσει να λειτουργεί ορθά.
Στις εκλογές της Κυριακής οι ψηφοφόροι απέριψαν τον αριστερό ΣΥΡΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα και στράφηκαν στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη συντηρητική Νέα Δημοκρατία, αναφέρει ο Mervyn King, πρώην διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, σε άρθρο γνώμης, στο Bloomberg Opinion.
Ανάμεσα στα άλλα υποστήριξε και τα παρακάτω:
Δυστυχώς φαίνεται πιθανή περαιτέρω απογοήτευση. Ο νέος ηγέτης κληρονομεί προβλήματα, που θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιλύσει – και αυτό εγείρει ερωτήματα για την Ευρώπη ως σύνολο. Παρά την ακραία ύφεσης, κατά την οποία το ΑΕΠ μειώθηκε κατά ¼ και τα πραγματικά εισοδήματα πολύ περισσότερο , η ανάπτυξη παραμένει βραδεία – πολύ αργή σε συνάρτηση με την ανεργία 18% και το χρέος που διαμορφώνεται στο 180% του ΑΕΠ.
- Η αντιμετώπιση τέτοιου είδους οικονομικών δυσκολιών είναι αρκετά δύσκολη, καθώς απαιτεί υπομονή, και μπορεί να καταστεί δυσκολότερη με επίμονη αδύναμη ανάπτυξη. Η μεγαλύτερη πρόκληση της νέας κυβέρνησης είναι να πείσει τους ψηφοφόρους ότι η Νέα Δημοκρατία θα ανταποκριθεί στην ονομασία της και θα μεριμνήσει για τις ανησυχίες τους. Με βάση το υπόβαθρο δύσκολα μπορεί αυτό να θεωρηθεί δεδομένο. Οι βουλευτικές εκλογές δεν αποτελούν τη μόνη έκφραση της λαϊκής βούλησης, σημειώνει ο αρθρογράφος και αναφέρεται στα δημοψηφίσματα που διενεργήθηκαν σε χώρες της ΕΕ και ειδικότερα στο δημοψήφισμα που διεξήχθη το 2015 στην Ελλάδα.
Υπενθυμίζει ότι οι ψηφοφόροι ερωτήθηκαν αν οι όροι που έθεταν οι δανειστές ήταν αποδεκτοί, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, τη σύγκληση συμβουλίου πολιτικών αρχηγών και την αποδοχή των όρων των πιστωτών. Ο Γιάνης Βαρουφάκης, τότε υπουργός Οικονομικών παραιτήθηκε δηλώνοντας ότι «είχαμε το περίεργο φαινόμενο μιας κυβέρνησης που ανέτρεψε τον λαό της». Μια εβδομάδα αργότερα η ελληνική κυβέρνηση αποδέχθηκε πακέτο διάσωσης, που απαιτούσε ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις συντάξεων και αυξήσεις φόρων από το πακέτο που την είχαν απορρίψει οι ψηφοφόροι.
«Η ιδιαίτερα επικριτική αναφορά του Βαρουφάκη, σχετίζεται με γεγονότα που έλαβαν χώρα μετά την παραίτηση μου από την Τράπεζα της Αγγλίας – ωστόσο επιτρέψετέ μου να πω ότι ακούγεται αληθινή», επισημαίνει ο αρθρογράφος.
- Η άρνηση να αναγνωριστεί ότι το ελληνικό χρέος δεν ήταν βιώσιμο, και η αποτυχία του ΔΝΤ και άλλων να το δημοσιοποιήσουν, επέβαλαν ένα βαθμό λιτότητας που προκάλεσε ύφεση ακόμη μεγαλύτερη από εκείνη των ΗΠΑ το 1930. Το τέλος της ελληνικής τραγωδίας ακόμη δεν διαφαίνεται, εκτιμά ο συντάκτης και κάνει αναφορά στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, στη μείωση του ελληνικού πληθυσμού και λέγω της μετανάστευσης πολλών ταλαντούχων νέων. Οι μακροπρόθεσμες προοπτικές της χώρας είναι σοβαρά εξασθενημένες. Ήταν λάθος να πιστεύει κανείς ότι ήταν πιθανή η παραμονή στο ευρώ αναδιαρθρώνοντας το κρατικό χρέος. Αν και η αναδιάρθρωση ήταν και είναι αναγκαία, δεν θα επαρκούσε.
Η Ελλάδα εντάχθηκε στο ευρώ με υπερτιμημένη συναλλαγματική ισοτιμία. Ήταν αναγκαία μια σημαντική υποτίμηση για να ενισχύσει τη ζήτηση και να αντισταθμίσει την αναπόφευκτη εγχώρια ζήτηση καθώς εφαρμόζονταν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Όμως, η τρόικα και ιδιαίτερα η ΕΚΤ ήταν αποφασισμένη να κρατήσει ενωμένο το ευρώ. Η τρόικα είχε ήδη επιβάλει σκληρούς όρους σε άλλες χώρες και θα ήταν αδύνατο να τους διατηρήσει αν δινόταν στην Ελλάδα διέξοδος με τη μορφή ελάφρυνσης χρέους. Οι ευρωπαϊκές αρχές δεν μασούσαν τα λόγια τους σε εμπιστευτικές επιστολές σ ε πρωθυπουργούς σε αρκετές χώρες που αντιμετώπιζαν προβλήματα.
Συνεπώς η ΕΕ και το ΔΝΤ επέβαλαν μη περιττό και υπερβολικό βαθμό λιτότητας. Υπήρχε εναλλακτική ; Ναι. Σε κάποιο σημείο μεταξύ του 2010 και του 2015 η Γερμανία και η Ελλάδα θα μπορούσαν να είχαν αποφασίσει από κοινού την αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ, με την υπόσχεση ότι θα μπορούσε μια ημέρα να επιστρέψει. Ο Βαρουφάκης άφησε να εννοηθεί ότι ο W. Schaeuble θα βοηθούσε στην υλοποίηση μιας τέτοιας λύσης και συμφωνώ. Ωστόσο η Αngela Merkel και η ΕΚΤ προτίμησαν να προχωρήσουν όπως όπως. Καλό για αυτούς αλλά όχι για την Ελλάδα.
- Η μακρά σειρά πολιτικών ηγετών, που θυσιάστηκαν στο βωμό του ευρώ περιλαμβάνει τώρα τον Τσίπρα και τον Βαρουφάκη. Το υποκείμενο πρόβλημα δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. Καμία νομισματική ένωση που δεν εξελίχθηκε σε πολιτική δεν επιβίωσε. Το ζήτημα για την ΕΕ είναι ότι η λαϊκή στήριξη είναι μικρή για ένα τέτοιο βήμα. Επομένως η ΕΕ – οι ηγέτες της και οι θεσμοί της – επεδίωξαν πολιτική ένωση έμμεσα- μέσω ενός «διοικητικού κράτους». Πρόκειται για ένα αξιοσημείωτο στοίχημα και ακόμη και αν επιτύχει θα επιβάλλει τεράστιο κόστος στα νότια μέλη.
Ο λαϊκισμός είναι σε άνοδο στη Δύση, ωστόσο οι αιτίες διαφέρουν. Σε μεγάλο τμήμα της Ευρώπης η άνοδός του αντικατοπτρίζει τις συνέπειες της λιτότητας εν μέσω του αγώνα να διατηρηθεί το ευρώ. Στις ΗΠΑ ο λαϊκισμός σημειώνει άνοδο λόγω της καθήλωσης των πραγματικών μισθών επί 25 και πλέον χρόνια και της μείωσης του προσδόκιμου ζωής. Στη Βρετανία προέρχεται από την αποτυχία των κύριων πολιτικών κομμάτων να είναι ειλικρινή για τις συνέπειες της συμμετοχής στην ΕΕ και πρόσφατα από την διστακτικότητά τους να σεβαστούν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
- Σε όλες τις περιπτώσεις αντανακλά μια βαθειά δυσπιστία της πλειοψηφίας των πολιτών απέναντι στα κίνητρα και τις ενέργειες της πολιτικής ελίτ. Τίποτα από αυτά δεν είναι καινούριο, επισημαίνει ο συντάκτης και επικαλείται κείμενο του E.R. Dodds για τον αρχαϊκό ελληνικό πολιτισμό. Τώρα όπως και τότε οι πολιτικές ελίτ καθυστέρησαν να δουν ότι η έλλειψη κατανόησής τους προκάλεσε απογοήτευση, και αναταραχή.
Στην Ευρώπη η ευρωπαϊκή ταυτότητα παραμένει δημοφιλής – αλλά όχι η ΕΕ ούτε το διοικητικό της κράτος. Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να θέσουν στους εαυτούς τους το θεμελιώδες ερώτημα: Ποιο είναι το νόημα της δημοκρατίας όταν αγνοούνται οι απόψεις των ψηφοφόρων, καταλήγει ο αρθρογράφος.
Τίτλος του κειμένου: Europe’s Leaders Must Learn From the Greek Tragedy: Mervyn King
Φορολογικό και προγραμματικές δηλώσεις στη συνάντηση Μητσοτάκη με Σταϊκούρα το Σάββατο