Η ετήσια σύναξη στο Μανχάταν: Ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ και η εξίσωση θυτών και θυμάτων
Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Photo via United Nations.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Κάθε Σεπτέμβριο, το Μανχάταν είναι «αποκλεισμένο» για μια εβδομάδα. Πρόεδροι, πρωθυπουργοί, βασιλιάδες, δικτάτορες, υπουργοί Εξωτερικών και επικεφαλής αντιπροσωπειών των 193 κρατών-μελών των Ηνωμένων Εθνών συγκεντρώνονται στη Νέα Υόρκη για τη σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης.
Ανάμεσα στους φετινούς επισκέπτες θα είναι και πάλι ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης και ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης. Την ελληνική κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ενώ υπάρχει πιθανότητα να παραστεί και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, συνδυάζοντας την παρουσία του στις ΗΠΑ με μια «πρώτη αποστολή» για προσέλκυση αμερικανικών επενδύσεων.
- Η ετήσια αυτή σύναξη μπορεί στην ουσία να μην έχει ιδιαίτερη αξία σε σχέση με την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων της ανθρωπότητας. Στο περιθώριό της όμως, πραγματοποιούνται διμερείς και πολυμερείς συναντήσεις, που -κατά κάποιο τρόπο-, συμβάλλουν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό στη διαχείριση ή στον περιορισμό των πολλαπλών κινδύνων από τους διεθνείς και περιφερειακούς ανταγωνισμούς.
Η Γενική Συνέλευση ιδρύθηκε το 1945 βάσει του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που υπογράφηκε στο Σαν Φρανσίσκο, στις 26 Ιουνίου 1945. Εκτός από τις συζητήσεις και τις αποφάσεις για μια σειρά διεθνών ζητημάτων, εγκρίνει τον προϋπολογισμό του ΟΗΕ, τα μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και τον Γενικό Γραμματέα του διεθνούς Οργανισμού.
- Τα τελευταία χρόνια, στη μόνιμη ατζέντα της βρίσκονται θέματα της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, η κλιματική αλλαγή, το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα, ο πυρηνικός αφοπλισμός, οι πολεμικές συγκρούσεις και οι εμφύλιες συρράξεις, η πρόληψη μεταδοτικών ασθενειών, η αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανισότητας, οι στόχοι για τη βιώσιμη ανάπτυξη και οι μεταρρυθμίσεις του ΟΗΕ.
Η ΓΣ έχει την εξουσία να καταδικάζει κράτη για παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Για παράδειγμα, στη δεκαετία του 1960, ανέστειλε τη συμμετοχή της Νότιας Αφρικής στον ΟΗΕ λόγω του Απαρτχάιντ. Κάθε Ιούνιο, πραγματοποιούνται εκλογές για την ανάδειξη του προέδρου της ΓΣ. Για τη φετινή 74η σύνοδο έχει εκλεγεί ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Νιγηρίας, πρέσβης Tijjani Mohammad Bande, ο οποίος θα διαδεχθεί τη Maria Fernanda Espinosa (πρώην υπουργό Άμυνας και Εξωτερικών του Εκουαδόρ).
- Σε μια εποχή σύνθετων παγκόσμιων προκλήσεων, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών εξακολουθεί να αποτελεί ζωτικό χώρο για πολυμερή διάλογο και συνεργασία. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη θέσπιση του διεθνούς δικαίου και τη διατύπωση συστάσεων σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης παγκόσμιων ζητημάτων.
- Την προπερασμένη Δευτέρα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τις προτεραιότητες της ΕΕ για την 74η σύνοδο της ΓΣ (Σεπτέμβριος του 2019 – Σεπτέμβριος του 2020). Όπως ανακοινώθηκε, «η ΕΕ έχει εντείνει τη δέσμευσή της ως παγκόσμιος παράγων και μετουσιώνει την πολυμερή προσέγγιση σε δράση».
Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες με πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ ακολουθούν πολιτική μονομέρειας. Κατά την περσινή ομιλία του από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης, ο Αμερικανός ηγέτης υποστήριξε ότι «απορρίπτουμε την παγκοσμιοποίηση», προβάλλοντας το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική». Όπως είχε πει, «σε λιγότερο από δύο χρόνια πετύχαμε περισσότερα από όσα κατάφερε οποιαδήποτε διοίκηση στην ιστορία της χώρας».
- Τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, ανάλογα με τις στρατηγικές τους, δίνουν έμφαση ή υποβαθμίζουν τον ρόλο και τα ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης. Συνήθως, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία δεν επικεντρώνουν τη δράση τους για την αντιμετώπιση κρίσεων στη Γενική Συνέλευση αλλά στο Συμβούλιο Ασφαλείας και το οποίο έχει τη δυνατότητα να επιβάλει δεσμευτικές υποχρεώσεις στα κράτη-μέλη του ΟΗΕ.
Τα ΣΑ παραμένει αμετάβλητο από την ίδρυσή του, προκαλώντας συζήτηση μεταξύ πολλών μελών της ΓΣ σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την εξουσία του ως μεσολαβητή σε θέματα διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Για χρόνια τώρα, έχει τεθεί θέμα αναδιάρθρωσής του (αύξηση μονίμων και μη μονίμων μελών, αλλαγές για τη χρήση βέτο ή ακόμη και κατάργησή του κ.λπ.), χωρίς να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος.
- Η 74η σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών θα ανοίξει στις 17 Σεπτεμβρίου 2019. Η πρώτη ημέρα της γενικής συζήτησης υψηλού επιπέδου θα είναι η Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου. Κατά τη διάρκεια εκείνης της εβδομάδας, θα πραγματοποιηθούν επίσης σύνοδοι κορυφής για ζητήματα που αφορούν στη διεθνή κοινότητα.
- Ο πρόεδρος της 74ης ΓΣ, Tijjani Mohammad Bande, μιλώντας από το βήμα της ΓΣ μετά την εκλογή του τον περασμένο μήνα, ανέφερε ότι θα προωθήσει «πολυμερείς προσεγγίσεις για λειτουργικές λύσεις», επισημαίνοντας ενδεικτικά: «Θα συνεργαστώ μαζί σας για όλες τις κατάλληλες πρωτοβουλίες, καθώς πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε τον ΟΗΕ πιο αποτελεσματικό και υπεύθυνο έναντι των λαών».
Για να γίνει όμως ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών υπεύθυνος και συνεπής στις αρχές του θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να φροντίζει για την εφαρμογή του Καταστατικού Χάρτη του χωρίς διακρίσεις και για όλες τις περιπτώσεις, χωρίς δυο μέτρα και δυο σταθμά. Οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι του, πρώτα απ’ όλα, θα πρέπει να σέβονται τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις του Οργανισμού και όχι να εξισώνουν τους θύτες με τα θύματα.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.
Προς ολοκλήρωση οδεύει η προδοσία της Κύπρου: Τα Ηνωμένα Έθνη αθωώνουν την Τουρκία