File Photo: Ο πρώτος κατοχικός ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς. Φωτογραφία Αρχείου PIO
Μισό εκατομμύριο στερλίνες κατέθεσε η βρετανική κυβέρνηση σε κοινό λογαριασμό των Φαζίλ Κουτσιούκ και Ραούφ Ντενκτάς, ποσό που ήταν μέρος του 1,5 εκ. στερλινών με το οποίο θα γινόταν πλήρης και τελική εξόφληση όλων των απαιτήσεων της τουρκικής κοινότητας, περιλαμβανομένου του ΕΦΚΑΒ, με την προϋπόθεση ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν θα είχαν οποιαδήποτε απαίτηση μετά από αυτή την πληρωμή.
Σύμφωνα με το δικηγόρο Αχιλλέα Δημητριάδη, η διευθέτηση αποδεικνύεται σε σχετικό παράρτημα της Συνθήκης Εγγυήσεων ενώ υπάρχει και η απόδειξη της πληρωμής, και διερωτήθηκε τι έγιναν τα χρήματα.
Παράρτημα Y
Ο Γενικός Διευθυντής του ΕΒΚΑΦ ισχυρίστηκε πως τους τίτλους ιδιοκτησίας που έδειχναν ότι η γη ανήκε στα βακούφια τους είχαν βρει τυχαία σε ένα κτίριο στα Βαρώσια το 1990, ενώ ισχυρίστηκε ακόμη ότι υπάρχει έγγραφο που αποδεικνύει ότι οι Βρετανοί δεν είχαν δώσει 1,5 εκ. στερλίνες αγοράζοντας τις περιουσίες των βακουφίων, αλλά για την επιδιόρθωσή τους.
Η πληρωμή αυτή έγινε και τα λεφτά πληρώθηκαν, είπε, και για χάριν της ιστορίας, την 1η Αυγούστου 1960 πήραν μισό εκατομμύριο στερλίνες ο Δρ Κουτσιούκ και ο Ραούφ Ντενκτάς σε προσωπικό τους λογαριασμό. Το υπόλοιπο, 1 εκατομμύριο, πληρώθηκε αργότερα στην τουρκική κοινοτική συνέλευση.
Όσον αφορά τη λεηλασία των περιουσιών του ΕΦΚΑΒ από την τότε αγγλική αποικιοκρατική κυβέρνηση, αυτό, κατά την άποψή του κ. Δημητριάδη, από δική του έρευνα φαίνεται να είναι σωστό.
Μάλιστα, συνέχισε, συστάθηκε και μια επιτροπή η οποία ερεύνησε αυτό το θέμα, γύρω στο 1958-1959 και πράγματι αποδείχθηκε ότι η αποικιοκρατική κυβέρνηση διαχειριζόταν την περιουσία του ΕΦΚΑΒ ως σαν να ήταν κυβερνητικό τμήμα. Γι’ αυτό το λόγο, οι Τ/κ στις διαπραγματεύσεις της ανεξαρτησίας, ζητούσαν 4 εκ. στερλίνες. Αυτά οι Άγγλοι τα «παζάρεψαν» σε 1,5 εκ. το οποίο και πληρώθηκε.
«Είναι για αυτόν το λόγο που αισθάνομαι ότι το αφήγημα για την Αμμόχωστο του ΕΦΚΑΒ έχει αυτό το πρόβλημα. Τα άλλα που έχουν να κάνουν με τους αριθμούς και το ότι αυτά δόθηκαν στα βακούφικα του Λαλά Μουσταφά Πασά, του Απτουλάχ Πασά και του Μπιλ Αλά, αυτά ενδεχόμενα να είναι σωστά. «Ωστόσο όλα αυτά δεν αναιρούν το γεγονός του συμβιβασμού που έγινε το 1960», σημείωσε.
Το Appendix U είναι παράρτημα της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης και αποτελείται από τις επιστολές που έγραψαν οι Δρ Κουτσιούκ και Ραούφ Ντενκτάς προς τους Βρετανούς για να πάρουν τα χρήματα.
Ζητά όπως η τουρκική κοινότητα, περιλαμβανομένου του υψηλού συμβουλίου του ΕΦΚΑΒ δεν έχουν οποιαδήποτε οικονομική απαίτηση από τη βρετανική κυβέρνηση ή την κυβέρνηση της αποικίας της Κύπρου, που αναδύεται ή ενδεχομένως να προκύψει από ή εντός ή σε σχέση με είτε τη διοίκηση της Κύπρου ή την ίδρυση της Δημοκρατίας της Κύπρου ή με άλλο τρόπο και ότι τέτοιες αξιώσεις δεν θα γίνουν στη συνέχεια από ή για λογαριασμό της τουρκικής κοινότητας.
Παρατίθεται το σχετικό αυθεντικό απόσπασα στα αγγλικά:
«I also have to request your confirmation that the Turkish community, including the High Council of Evkaf, have no financial claims against the government of the United Kingdom, or against the Government of the colony of Cyprus, arising or purporting to arise out of or in connection with either the administration of Cyprus or the establishment of the Republic of Cyprus or otherwise, and that no such claims will be made hereafter by or on behalf of the Turkish community».
Ο κ. Δημητριάδης τόνισε τη σημασία των σημείων ΄’ή με άλλον τρόπο’ και ότι ‘δεν θα γίνουν στη συνέχεια τέτοιες αξιώσεις από ή για λογαριασμό της τουρκικής κοινότητας’ και διερωτήθηκε πάνω σε τι στηρίζονται για τις σημερινές τους αξιώσεις. Το παράρτημα αυτό, αποδεικνύει τη νομική βάση της διευθέτησης και η απόδειξη είναι το γεγονός ότι αυτό έγινε, πρόσθεσε.
Ελπίζω ότι σε αυτή την προσπάθεια, είπε, «θα είναι αρωγός και η Κυπριακή Δημοκρατία η οποία ως χώρα της οποίας ο υπήκοος έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαιούται να συμμετέχει».
Η συμμετοχή της, σημείωσε, «δεν είναι τόσο σημαντική όσον αφορά τα νομικά επιχειρήματα τα οποία ήδη έχουν εξεταστεί αλλά έχει τεράστια σημασία όσον αφορά τον υπολογισμό των αποζημιώσεων που έχουν να κάνουν με τις αξίες των περιουσιών στην περιφραγμένη πόλη». Είναι σημαντικό, σημείωσε, η ΚΔ να καταθέσει τις εκτιμήσεις του Κτηματολογίου για αυτήν την περιουσία που είναι μέσα στην περιφραγμένη πόλη. Η τουρκική πλευρά παρουσιάζει τις αξίες της περιφραγμένης πόλης πολύ πιο χαμηλές από αυτές που υπολογίζουμε εμείς ότι είναι. Και ο λόγος είναι ότι εμείς βασιζόμαστε στις τιμές των ελεύθερων περιοχών και εκείνοι βασίζονται στις τιμές των κατεχόμενων περιοχών, συμπλήρωσε.
Επειδή μέχρι τώρα η πολιτική διεργασία δεν έχει φθάσει στο σημείο να συμφωνηθούν αυτές οι αξίες, πρέπει κάποιο δικαστήριο να το αποφασίσει, κατά τον κ. Δημητριάδη. Είναι γι’ αυτό που χρειάζεται η ΚΔ με τις επίσημες εκτιμήσεις του Κτηματολογίου να αντιμετωπίσει τις εκτιμήσεις του τουρκικού κτηματολογίου διότι εμφανώς, ένα κράτος έχει πολύ πιο μεγάλη αξιοπιστία από ένα ιδιώτη.
Κατά την άποψή μου, η δική μας η αντίδραση στο ενδεχόμενο ανοίγματος της περιφραγμένης πόλης είναι να ετοιμαστούν οι ιδιοκτήτες με το να έχουν βεβαιώσεις ιδιοκτησίας στα ονόματα ζωντανών, οι ξενοδόχοι να έχουν επικαιροποιήσει τις εταιρείες τους που είναι ιδιοκτήτες, και να γίνουν, αν ο κόσμος το αποφασίσει, αιτήσεις στην “Επιτροπή Ακίνητης Ιδιοκτησίας” μόνο για αποκατάσταση και για απώλεια χρήσης. Με αυτόν τον τρόπο θα αναγκαστεί η τουρκική πλευρά να αποκαταστήσει αυτές τις περιουσίες εις τους ιδιοκτήτες της χωρίς να μπορεί να κάνει οτιδήποτε άλλο, κατέληξε.
ΚΥΠΕ – Αιμιλία Χριστοφή
ΚΥΠΡΟΣ/Λευκωσία 31/07/2019
Τραβάει το σκοινί ο Τατάρ για τα Βαρώσια: Θα ανοίξουν σταδιακά, θα “απελευθερωθούμε” από αυτά