File Photo: Κύπριοι στρατιώτες στέκουν φρουροί στους τάφους των νεκρών τηε τουρκικής εισβολής. EPA, KATIA CHRISTODOULOU
Του ΝΙΚΟΥ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ* – Νέα Υόρκη
Με βρίσκει στο δρόμο ένα συμπατριώτης μας ομογενής και με ρωτά: Μα εμαννέψαν (χάζεψαν) όλοι στην Κύπρο; Αρχικά χαμογέλασα με τον αγνό, αυθόρμητο, 100% Κυπριακό τρόπο του. Όταν όμως το καλοσκέφτηκα, το χαμόγελο έδωσε τη θέση του στον προβληματισμό και στη μελέτη.
Δεν έχει σημασία τι είπαμε με τον συμπατριώτη. Θα προσπαθήσω όμως (όσο μπορώ) να αγγίξω τη “λογική επικοινωνία” των πραγμάτων σε σχέση με το Κυπριακό, αποσκοπώντας πρώτα στο να εντοπίσουμε με ακρίβεια το πρόβλημα για να μπορέσουμε έπειτα να αυξήσουμε τις όποιες πιθανότητες έχουμε να παλέψουμε για να το λύσουμε (δίκαια) μέσα από μια καλύτερα σχεδιασμένη στρατηγική. Μιας και τα τελευταία χρόνια (τουλάχιστον), φαίνεται ότι οι πολιτικές-στρατηγικές που ακολουθήθηκαν σε σχέση με το Κυπριακό απέχουν από τη “ρίζα” του προβλήματος, το οποίο, θεωρώ ότι εστιάζεται στα πιο κάτω:
1) Το 1960, οι Άγγλοι, μας “έφτιαξαν” ένα σύνταγμα που στόχο είχε να πάρουνε δυο βάσεις και να βάλουν την Τουρκία μόνιμα στα πόδια μας (διασφαλίζοντας παράλληλα, μαζί με τις ΗΠΑ, τη μη ελληνοποίηση του νησιού).
2) Η Τουρκία ήταν και (φαίνεται πως) θα είναι πάντα μια χώρα με επεκτατικές βλέψεις, χωρίς δημοκρατικές αρχές. Το 1974, η Τουρκία άρπαξε το δώρο των Άγγλων και εισέβαλε ως εγγυήτρια δύναμη για να “προστατέψει” τους Τ/Κ, εκμεταλλευόμενη το χουντικό πραξικόπημα στην Κύπρο. Το 2019, η Τουρκία ξαναεισβάλλει στη θάλασσα της Κύπρου για να “προστατεύσει” την περιουσία Φυσικού Αερίου των Τ/Κ (από τους Ε/Κ).
4) Η πολυ-κομματικότητα στην ελεύθερη Κύπρο έχει βολέψει την Τουρκία για τα καλά. Σε μια χώρα των 640,000 ψηφοφόρων (2019), οι 56 Ε/Κ έδρες φαντάζουν σαν χρυσοφόρο μέλι, με αποτέλεσμα, το “Κυπριακό Πρόβλημα” (ως ένα οποιοδήποτε εμπορικό προϊόν, που πρέπει να πωληθεί στο διεθνές “παζάρι”) να μετατρέπεται σε εσωτερική διαμάχη της χώρας και να χάνει τις όποιες ευκαιρίες δυναμικής “πώλησης” και επίτευξης “ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος”.
Να επαναλάβουμε, τα πιο πάνω σημεία αποτελούν “το πρόβλημα” και όχι τη λύση. Δυστυχώς, έχουν δαπανηθεί χιλιάδες ώρες συζητήσεων, αναλύσεων και κυρίως αντιπαραθέσεων, χωρίς ακόμη να έχουμε βρει μια εσωτερική, κοινή συνισταμένη με βάση τα γεγονότα και όχι με βάση την “καρέκλα”. Μια συνισταμένη, στα μέτρα της πλειοψηφίας του λαού (βάσει πάντα τα ρεαλιστικά σενάρια). Σήμερα (και με βάση την πραγματική εκλογική δύναμη των κομμάτων), τα τέσσερα μεγάλα κόμματα εκπροσωπούν μόνο το 1/3 των ψηφοφόρων, ως εξής:
Η πραγματική δύναμη των κομμάτων θα έπρεπε να μετριέται στο σύνολο των ψηφοφόρων που έχουν δικαίωμα (και υποχρέωση) να ψηφίσουν για το μέλλον τους. Οι Κύπριοι ψηφοφόροι σήμερα ανέρχονται στους 640.000.
Αν θέλουμε να δούμε κατάματα την αλήθεια, πρώτα πρέπει τα κόμματα να κατανοήσουν την πραγματικότητα με τη δύναμη (αδυναμία) τους, και έπειτα να κατανοήσουν πως η όποια στρατηγική μας πρέπει να έχει ως άξονα τη “λύση στο πρόβλημα” (όπως ξεκάθαρα φαίνεται πιο πάνω) και όχι στη διαιώνιση του προβλήματος με ανούσιες εσωτερικές συζητήσεις εις βάρος του πολίτη (ως ενεργού “καταναλωτή”!) και του μέλλοντος αυτού.
Η Στρατηγική του Μικρού Παίκτη
Πώς και ποιος θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα; Ποια στρατηγική θα μπορούσε να μας αποφέρει οφέλη; Στο στρατηγικό μάρκετινγκ (εταιρικό και πολιτικό), οι επιλογές του μικρού και αδύνατου παίκτη είναι περιορισμένες μεν αλλά υπάρχουν οι τρόποι, που αποτελούν ισχυρή διέξοδο για να του αποφέρουν κέρδος.
Σίγουρα, ο μικρός παίκτης δεν μπορεί να τα βάζει “κατά μέτωπον” με τον “πρωτοπόρο” της αγοράς (Τουρκία), αλλιώς “θα τον φάει το παζάρι” (π.χ. ο διεθνής παράγοντας). Ο “πρωτοπόρος” παίκτης και ο ξένος παράγοντας θα “ρουφήξουν” τον μικρό και δε θα τον λάβουν υπόψιν. Συχνά θα προσπαθούν να τον αποδυναμώνουν (με συνεχείς πιέσεις), ειδικά βλέποντας τον χωρίς πραγματικό πλάνο και συγκροτημένη στρατηγική.
Παράλληλα, ούτε και θα ασχοληθεί ο πιθανός “πελάτης” (η δύναμη της κοινής γνώμης και ο ξένος παράγοντας) με αυτόν και το “προϊόν” του (π.χ. τις ιδέες και προτάσεις του). Κατ’ επέκταση, εκείνο που του απομένει να κάνει είναι να ακολουθήσει τον δρόμο που χαράσσουν δυο στρατηγικές επιλογές για μικρούς (βασισμένες στο νόμο του branding για μικρούς παίκτες που αποζητούν θέση στην “αγορά”):
Εδώ οφείλουμε να απαντήσουμε με ειλικρίνεια (ένα ακόμη χαρακτηριστικό των επιτυχημένων εταιριών – κρατών – κυβερνήσεων): Ως ο μικρός παίκτης, τι έκανε η Κύπρος προς αυτή την κατεύθυνση; Έκανε συμμαχίες, ναι (π.χ. με Ε.Ε., Ισραήλ, Αίγυπτο, κ.λ.π.). Είναι όμως αυτό αρκετό; Αρκούν τα συμφέροντα όλων αυτών των χωρών (ακόμη και των ΗΠΑ) για να σπρώξουν τις Βάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου, τα στρατεύματα και τα πλοία της Τουρκίας έξω από το νησί; Φυσικά και όχι.
Καμιά χώρα δε ρισκάρει την ασφάλεια της για χάρη της όποιας Κύπρου. Πόσο μάλλον όταν θα έχει να αντιμετωπίσει την απρόβλεπτη βαρβαρότητα της Τουρκίας. Άρα, το μόνο που απομένει, είναι να περιμένει στη γωνία για να “κτυπήσει” όταν η Τουρκία κάνει λάθος και να της δημιουργήσει εσωτερικά ρήγματα για να την “πληγώσει”, έτσι ώστε κάποια στιγμή να την “εξαντλήσει”, ειδικά στα μάτια του ξένου παράγοντα (με τη βοήθεια και των στρατηγικών συνεργασιών της).
Μια χώρα που αποδεδειγμένα και μέσα από τους αιώνες έχει αποδείξει τις επεκτατικές και αντιδημοκρατικές της “αρχές”, δεν εισβάλλει για να φύγει, ούτε δίνει κάτι σε συνομιλητές που δείχνουν καλή διάθεση. Ας το χωνέψουμε αυτό, οι όποιες (νυν) διαπραγματεύσεις κινούνται βάσει των σχεδιασμών της Τουρκίας. Μιας Τουρκίας, που τόσο η Ε.Ε., όσο και ο ΟΗΕ, αρνούνται να “ρίξουν”, με τον ΟΗΕ να πετάει κάθε φορά την μπάλα στην “καλή θέληση” των δύο κοινοτήτων.
Εδώ ακριβώς έρχεται και ο σχεδιασμός του μηνύματος (ως πυρήνα της στρατηγικής), εδώ θα μπορούσε η Κύπρος να πιάσει το πόδι του ΟΗΕ και γενικά του διεθνούς παράγοντα, μιας και το μήνυμα της “εισβολής και κατοχής” μπορεί να ακουστεί πολύ πιο γρηγορα και αποτελεσματικά από έναν Τουρκοκύπριο (άμεση απήχηση). Φανταστείτε αν σε κάθε εκπροσώπηση της Κύπρου στο εξωτερικό, ο Τουρκοκύπριος Πρόεδρος πιπιλούσε το ίδιο μήνυμα:
Τέτοια μηνύματα σίγουρα ακούγονται κατά καιρούς από κάποια κόμματα του κεντρώου χώρου (μιας και έπαψε να αποτελεί αντικείμενο τριβής για τα δυο μεγάλα κόμματα). Όμως δεν αποτελούν προϊόν οργανωμένης στρατηγικής της χώρας, και επίσης, χάνονται μέσα στην πολυφωνία των πολλών κομμάτων. Όσο κι αν το κουράζουμε, δυστυχώς πλέον, τα πιο πάνω μηνύματα δεν μπορούν να έχουν αποτέλεσμα από την ήδη “κορεσμένη” και “κουρασμένη” πολιτική μας ηγεσία. Εδώ δεν τους ακούει το 55% του μισού εκατομμυρίου Κυπρίων, θα τους ακούσουν 7.5 δις ξένων; Το ερώτημα που απομένει είναι:
Όπως έχω ήδη ξαναγράψει σε αυτήν εδώ τη στήλη, λίγο πριν τις Ευρωεκλογές (σχετικό άρθρο εδώ),
ένα τέτοιο – κοινό όφελος μπορεί να επιτευχθεί από έναν άνθρωπο που έχει αποδείξει την αγάπη του για την Κύπρο, που κινδύνεψε και κινδυνεύει καθημερινά (γιατί άραγε;) όσο κανείς από εμάς, και που όλα αυτά τα χρόνια γράφει και ξαναγράφει γι’ αυτή τη δύσμοιρη πατρίδα. Είναι Τουρκοκύπριος και μόνο θαυμασμό προκαλεί στη μεγάλη, υγιή πλειοψηφία των συμπατριωτών μας με την καθαρότητα της γραφής και της πίστης του σε μια κοινή, ελεύθερη πατρίδα.
Ο Σενέρ Λεβέντ!
Φανταστείτε τι θα συνέβαινε αν ο Τ/Κ Σενέρ Λεβέντ εκπροσωπούσε όλους τους συμπατριώτες μας, ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θα μπορούσε:
Για το καλό της Πατρίδας!
Υ.Γ.1: Τα πιο πάνω αποτελούν αντικείμενο μελετών και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν προϊόν προώθησης του οποιουδήποτε πολιτικού, ή της οποιασδήποτε πολιτικής παράταξης. Να σημειώσω ότι προσωπικά δεν έχω γνωρίσει, μιλήσει, ή επικοινωνήσει με τον Σενέρ Λεβέντ ποτέ. Η μόνη “επικοινωνία” που είχα μαζί του βρίσκεται στα γραφόμενα μας και στην κοινή μας αγάπη για την κοινή μας πατρίδα, την Κύπρο. Κατ’ επέκταση, τα γραφόμενα μου αποτελούν αποκλειστικά και μόνο αντικείμενο μελέτης (μέσα από την ειδίκευση μου ως καθηγητή πολιτικού μάρκετινγκ και στρατηγικής εδώ στις ΗΠΑ) αλλά και έγνοιας για τον τόπο μας.
Υ.Γ.2: Η πιο πάνω ανάλυση αποτελεί τροφή για σκέψη, ως μια εναλλακτική στρατηγική στο αδιέξοδο που έχει περιέλθει η χώρα μας. Αναμφίβολα, υπάρχουν άξιοι πολιτικοί στην Ε/Κ πλευρά. Όμως, ένα από τα ερωτήματα που χρειάζονται απάντηση στην όποια νέα στρατηγική που απαιτούν οι συνθήκες και οι κίνδυνοι (ερώτημα, το οποίο η παρούσα ανάλυση απαντά), είναι το πόσο αποτελεσματικό και άμεσο μπορεί να είναι το “μήνυμα” αυτής της στρατηγικής, αναλογιζόμενοι τον χρόνο που χάσαμε (και συνεχίζουμε να χάνουμε) σε συνάρτιση με την ταχύτατη τουρκική πολιτική διπλωματία και κινήσεις.
Υ.Γ. 3: Λίγο πριν το παρόν άρθρο-ανάλυση αποσταλεί στη Σύνταξη για δημοσίευση, απεβίωσε ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, φίλος Δημήτρης Χριστόφιας. Μέσα από την στήλη αυτή, θα ήθελα να εκφράσω στη σύζυγο του Έλση αλλά και σε όλα τα μέλη της οικογένειας του τα θερμά μου συλληπητήρια και καλό κουράγιο. Δημήτρη, Αναπαύσου Εν Ειρήνη!
Nicos Antoniades (D.B.A.)
Professor of Marketing & Strategy
Editor ikypros.com & L.A. Voice
https://www.linkedin.com/in/nicolaosantoniades/
Ούτε υποταγή, ούτε δυο κράτη: Απαράδεκτες “λύσεις”, οδηγούν στην τουρκοποίηση της Κύπρου