Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Φωτογραφία: Τουρκική Προεδρία
Ένας πολιτικός αρχηγός στην Κύπρο έκανε μία δήλωση την οποία διατύπωσε κάπως έτσι: “Δεν θα έρθει”, είπε “κανένας ξένος στόλος να πολεμήσει για μας”.
Ορθή, ορθότατη διαπίστωση!
Διαπίστωση, η οποία έγινε όμως εδώ και αιώνες:
Τα κράτη που δεν διαθέτουν τα μέσα για την αυτοπροστασία τους, κινδυνεύουν από την επιβουλή άλλων, ισχυρότερων κρατών. Αυτό ισχύει από την εποχή των πόλεων-κρατών που εξιστόρησε ο Θουκυδίδης, τη σύγκρουση των δυναστειών στην αρχαία Κίνα που περιέγραψε ο Σουν Τσου, τον ανταγωνισμό στις ιταλικές πόλεις-κράτη που μελέτησε ο Μακιαβέλι, μέχρι και τον 20ο Αιώνα και τα έργα των νεότερων πολιτικών διανοητών, του Car, του Herz, του Gilpin, του Waltz, του Grieco και, στον Ελληνικό χώρο, του Παναγιώτη Ήφαιστου.
Όταν ένα κράτος απειλείται με στρατιωτική βία από ένα άλλο κράτος και δε διαθέτει το ίδιο τα ανάλογα στρατιωτικά μέσα για να επιδείξει δυνατότητα άμυνας και αποτροπής, τότε είναι καταδικασμένο στην μοίρα της απρονοησίας του.
Η πιο πάνω πολιτική δήλωση, την οποία ακούσαμε να εκστομίζεται κι από άλλους είναι ορθή, αλλά ελλιπής. Ελλιπής διότι θα έπρεπε να συμπληρωθεί και από την εξής διαπίστωση: “και δυστυχώς, ατυχέστατα, δεν φροντίσαμε έτσι ώστε να έχουμε την αναγκαία αεροναυτική δύναμη αποτροπής έναντι της τουρκικής επιδρομικής βούλησης.”
Δυστυχώς, το θαλάσσιο ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου βασίστηκε πάνω στη δοξασία ότι αυτό θα ήταν «καταλύτης στην εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό», ένα «κίνητρο για την Τουρκία και την ηγεσία των Τουρκοκυπρίων». Αυτή η προσέγγιση είναι πολύ προβληματική διότι παραβλέπει, αλλά και παραβιάζει τις βασικές αρχές και συνέπειες του κανόνα της αυτοβοήθειας στο σύστημα των διεθνών σχέσεων.
Σήμερα ζούμε τις συνέπειες μιας πολιτικής απρονοησίας δεκαετιών. Είναι καιρός να διαπιστώσει η πολιτική ηγεσία ότι το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου μπορεί να εξελιχθεί σύμφωνα με τα συμφέροντα της Δημοκρατίας, μόνο όταν αντιμετωπιστεί ως παράγοντας ισχύος, όχι ως “διπλωματικό χαρτί στο Κυπριακό.”
Ενόσω το ενεργειακό πρόγραμμα να αντιμετωπίζεται ως διπλωματικό χαρτί στο Κυπριακό, θα είναι ένα “χαρτί” που εύκολα θα μπορεί να καεί ή χειρότερα να κλαπεί από την Τουρκία.
(*) Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και Διακυβέρνησης, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Ο άρπαγας Ερντογάν: Θέλει να θέσει στο τραπέζι του διαλόγου όλες τις διεκδικήσεις της Τουρκίας