Οι πιο κρίσιμες εκλογές της Ευρώπης: Ποιος είναι ο χαρακτήρας της σημερινής Ε.Ε. των 28

File Photo: The European Parliament in Strasbourg, France. EPA, PATRICK SEEGER




Ο χαρακτήρας και η σημερινή μορφή της ΕΕ, που από τις 23 έως τις 26 Μαΐου καλείται να εκλέξει το νέο Κοινοβούλιό της στις πιο κρίσιμες εκλογές της ιστορίας της, μπορεί να συνοψισθεί σε πέντε κομβικά στοιχεία:

28 χώρες

Κληρονόμος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ), των έξι ιδρυτικών κρατών της του 1958, η ΕΕ του Μάαστριχτ (1993) αριθμεί σήμερα 28 μέλη. Η Βρετανία έχει προβλεφθεί να αποχωρήσει από το ευρωπαϊκό σώμα μετά το Brexit, όμως η ημερομηνία της εξόδου έχει παραταθεί έως τις 31 Οκτωβρίου 2019.

  • Η μεγαλύτερη διεύρυνση της Ένωσης πραγματοποιήθηκε το 2004 με την είσοδο δέκα χωρών: οκτώ από αυτές ανήκαν στο παλαιό κομμουνιστικό στρατόπεδο και οι δύο ήσαν οι νησιωτικές χώρες της Μεσογείου, Μάλτα και Κύπρος.

Δεκαεννέα από τα μέλη της ΕΕ άλλαξαν το εθνικό τους νόμισμα υιοθετώντας το ευρώ το 1999. Όμως η Βρετανία, η Σουηδία και η Δανία επέλεξαν να διατηρήσουν το νόμισμά τους, ενώ οι υπόλοιπες χώρες βρίσκονται σε διαδικασία προσχώρησής τους στο ευρώ.

Μία ενιαία αγορά

  • Τα μέλη της ΕΕ συγκροτούν μεταξύ τους μία ενιαία αγορά, όπου τα αγαθά, οι άνθρωποι, οι υπηρεσίες και τα κεφάλαια μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, χωρίς άλλες διατυπώσεις στα εσωτερικά σύνορα των 28.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΑΕΠ της Ένωσης ανερχόταν σε 17,2 τρισεκ. δολάρια (15,2 τρισεκ. ευρώ) το 2017, υπολειπόμενο αυτού των ΗΠΑ (19,3 τρισεκ. δολάρια), αλλά υψηλότερο αυτού της Κίνας (12,2 τρισεκ. δολάρια).

513 εκατ. κάτοικοι

  • Με 513 κατοίκους, η ΕΕ είναι η τρίτη πολυπληθέστερη ζώνη του πλανήτη, μπροστά από τις ΗΠΑ, αλλά πίσω από την Κίνα και την Ινδία, που η καθεμιά της απαριθμεί πάνω από ένα δισεκ. κατοίκους. Η Γερμανία είναι το κράτος με τον μεγαλύτερο πληθυσμό (82 εκατ.) ενώ στον αντίποδα βρίσκεται η Μάλτα (448.000).

Εκτεινόμενη από τον Ατλαντικό Ωκεανό ίσαμε τον Εύξεινο Πόντο και από τον Αρκτικό Κύκλο μέχρι τη Μεσόγειο, η ΕΕ καλύπτει επιφάνεια 4,3 εκατ. τ.χλμ. Είναι μικρότερη από τη Ρωσία (17 εκατ. τ.χλμ.) και τις ΗΠΑ (9,8 εκατ. τ.χλμ.), αλλά είναι μεγαλύτερη της Ινδίας (3,2 εκατ. τ.χλμ.).

Οι συστηματικοί έλεγχοι έχουν καταργηθεί μεταξύ των 22 μελών της ΕΕ, στο πλαίσιο της ζώνης Σένγκεν.

24 γλώσσες

Στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ περιλαμβάνονται κάποιες από τις πιο ομιλούμενες στον κόσμο, όπως τα αγγλικά, τα ισπανικά και τα γαλλικά, όπως και άλλες με τη λιγότερη χρήση, όπως τα γαελικά της Ιρλανδίας, τα φιλανδικά και τα βουλγαρικά.

  • Η γλωσσική επιμειξία της Ένωσης φθάνει τους 552 συνδυασμούς μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο, δημιουργώντας την ανάγκη για πλήθος μεταφραστών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη και οι περιφερειακές γλώσσες κάθε χώρας, όπως τα γαλικιανά, ή τα καταλανικά.

1% στον προϋπολογισμό

  • Τα κράτη μέλη συνεισφέρουν στον προϋπολογισμό της Ένωσης το 1% του ΑΕΠ τους και επωφελούνται επιδοτήσεων για την γεωργία, για την δημιουργία θέσεων εργασίας, για την ανάπτυξη των υποβαθμισμένων περιοχών, των αστικών κέντρων και της αλιείας.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ, που ανέρχεται στο 1 τρισεκ. ευρώ για την περίοδο 2014-20, θα επαναξιολογηθεί και αναθεωρηθεί μετά τις Ευρωεκλογές της 23-26ης Μαΐου.

Αυξάνεται η γυναικεία εκπροσώπηση στα ευρωπαϊκά όργανα και θεσμούς

Από το 1979, ο αριθμός των γυναικών στο Ευρωκοινοβούλιο έχει διπλασιασθεί, όμως οι εκπρόσωποι του ‘ωραίου φύλου’ εξακολουθούν να αποτελούν μειονότητα στην πολιτική εκπροσώπηση της ηπείρου, ιδίως στις θέσεις-κλειδιά της ΕΕ

Το ένα τρίτο

Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν σήμερα κοντά το ένα τρίτο (36%) των 751 Ευρωβουλευτών, αριθμός που έχει διπλασιασθεί στα σαράντα χρόνια των κοινοβουλευτικών θητειών. Στις πρώτες άμεσες εκλογές του 1979, οι γυναίκες αποτελούσαν μόλις το 16% του Ευρωκοινοβουλίου.

Στο Κοινοβούλιο του Στρασβούργου, η παρουσία των γυναικών είναι υψηλότερη από τα κοινοβούλια των επιμέρους χωρών (μέσος όρος εκπροσώπησής τους 27,9% το 2018), σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Ερευνών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS).

Σε παγκόσμια κλίμακα, το Ευρωκοινοβούλιο ξεπερνά κατά πολύ τον μέσο όρο στην εθνική εκπροσώπηση των γυναικών (24,3%), σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Κοινοβουλίων (IPU).

  • Διαφορές μεταξύ των χωρών

Η Φιλανδία (77%), η Ιρλανδία (54,5%) και η Κροατία (54,5%) συνθέτουν την τριάδα των χωρών με τη μεγαλύτερη γυναικεία εκπροσώπηση στο Ευρωκοινοβούλιο. Η Μάλτα έχει ακριβοδίκαια ίσο αριθμό (50%), ενώ την πλησιάζει και η Ισπανία (48,1%). Στον αντίποδα βρίσκονται χώρες με γυναικεία εκπροσώπηση που πέφτει κάτω από το 20%, όπως η Ουγγαρία, η Λιθουανία, η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Κύπρος και η Ρουμανία.

Στις εκλογές του 2019, ένδεκα χώρες (σχεδόν το ένα τρίτο) επιβάλλουν ποσοστώσεις στην εκπροσώπηση γυναικών στα ψηφοδέλτια των κομμάτων-για πρώτη φορά μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η Ιταλία, η Ελλάδα και το Λουξεμβούργο.

Το 2004, μόλις δύο χώρες μεταξύ όσων εφάρμοζαν τις ποσοστώσεις αξίωναν πλήρη ισομέρεια στον αριθμό των ανδρών και γυναικών στα ψηφοδέλτια: η Γαλλία, που έχει εκπροσώπηση 43,2% σε γυναίκες Ευρωβουλεύτριες, και το Βέλγιο, που η σχετική εκπροσώπησή του φθάνει το 33%.

  • Δύο γυναίκες πρόεδροι

Οι γυναίκες παραμένουν μία μειονότητα στην ανάληψη ανωτάτων θέσεων στο Ευρωκοινοβούλιο. Μόνον δύο αριθμούνται έως σήμερα μεταξύ των 18 προέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εμβληματική η μορφή της Σιμόν Βέιλ, ως πρωταγωνίστριας του φεμινισμού στην Ευρώπη και ως πρώτη πρόεδρος της ΕΕ, από το 1979 έως το 1982, είχε μόνη διάδοχο την επίσης Γαλλίδα Νικόλ Φονταίν την περίοδο 1999-2002.

Σήμερα, οι Ευρωβουλεύτριες καταλαμβάνουν το ένα τρίτο των εδρών του εκτελεστικού γραφείου του Ευρωκοινοβουλίου και προεδρεύουν σε δύο από τις πολιτικές ομάδες του. Το 2018 οι λιγότερο του ενός τρίτου των επικεφαλής των αντιπροσωπειών του Ευρωκοινοβουλίου στο εξωτερικό ήσαν γυναίκες.

Αντιθέτως, οι γυναίκες αποτελούν το 60% του διοικητικού προσωπικού του Ευρωκοινοβουλίου, που περιλαμβάνει τομείς όπως η Γενική Γραμματεία, οι πολιτικές ομάδες και οι κοινοβουλευτικές βοηθοί.

  • Και πέραν των Βρυξελλών, τι;

Στο Ευρωκοινοβούλιο υπάρχει μεγαλύτερη γυναικεία εκπροσώπηση απ’ όσον στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Τρεις θεσμοί όπου ουδέποτε μία γυναίκα έχει κατακτήσει την προεδρία τους.

To 2014 μία ομάδα Ευρωβουλευτριών είχε απειλήσει ότι δεν θα ψήφιζε την πρώτη σύνθεση των επιτρόπων που είχε προταθεί και περιελάμβανε μόλις τέσσερις γυναίκες στις 28 θέσεις. Ο πρόεδρος Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, που εξέφραζε παράπονα γιατί τα κράτη μέλη δεν του πρότειναν γυναίκες για επιτρόπους, κατόρθωσε εν τέλει να περιλάβει εννέα γυναίκες στις θέσεις των επιτρόπων, όσες και στην προηγούμενη θητεία της Κομισιόν.

Φέτος, σχεδόν όλα τα κόμματα του Ευρωκοινοβουλίου έχουν προτείνει άνδρες ως επικεφαλής των ψηφοδελτίων τους και υποψηφίους για την προεδρία της Επιτροπής. Μόνον τρία έχουν προτείνει γυναίκες: το Ευρωπαϊκό Κόμμα των Πρασίνων με τη Γερμανίδα Σκα Κέλερ, ο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς με συνυποψήφια Σλοβένα Βιολέτα Τόμιτς και η Συμμαχία Δημοκρατών και Φιλελευθέρων με την Δανή Μαργκέτε Φεστάγκερ.

ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP
25/05/2019 08:44

Απρόσμενη άνοδος Πρασίνων στο Δουβλίνο: Οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις φαίνεται να κυριαρχούν

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: