“Πόλεμος” στο Αιγαίο και την Άπω Ανατολή: Οι S-400 της Κίνας, η πτώση του F-35 της Ιαπωνίας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ενοχλείται η Άγκυρα επειδή δεν θέλει να δίνει ούτε από τα κλεμμένα: Η αναφορά για την Κύπρο από την αναξιόπιστη Ε.Ε. έβγαλε από τα …ρούχα της την Τουρκία!
Γιατί κλιμακώνει η Τουρκία πριν την επίσκεψη του Πρωθυπουργού; Ομιλεί για δήθεν «μονομερή ενέργεια» με αφορμή την κήρυξη των θαλασσίων πάρκων από την Ελλάδα
Μαχητικά αεροσκάφη βαµµένα στα χρώµατα του «εχθρού» παραβιάζουν τον εθνικό εναέριο χώρο, προτού αναχαιτιστούν από εγχώρια µαχητικά µέσα σε γκρίζες ζώνες αµφισβητούµενης δικαιοδοσίας, µε τις αναχαιτίσεις να καταλήγουν συχνά σε εικονικές αεροµαχίες και την ένταση να γεννά φόβους θερµών επεισοδίων.
Θα µπορούσε να είναι µια τυπική ηµέρα στο Αιγαίο, κάπου εκεί πάνω από τις Οινούσσες, το Φαρµακονήσι ή το Αγαθονήσι, νησιά τα οποία πολλοί στην Τουρκία (βουλευτές, στρατιωτικοί, κυβερνώντες) επιµένουν να αποκαλούν τουρκικά.
- Σκηνικό… Αιγαίου εκτυλίσσεται, ωστόσο, καθηµερινά και στην καρδιά της Απω Ανατολής, περίπου… 9.000 χλµ. µακριά από το Αιγαίο, στις διαφιλονικούµενες θαλάσσιες ζώνες µεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας, µε τους Ιάπωνες να καταγγέλλουν κινεζικές παραβιάσεις υπό το άγρυπνο βλέµµα Ρώσων και Αµερικανών.
Ως σύµµαχος της Ουάσιγκτον, η Ιαπωνία έχει να «αντιµετωπίσει» στη γειτονιά της όλους τους µεγάλους «εχθρούς» των ΗΠΑ: την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα αλλά και τη Ρωσία.
Και αν άλλοτε, επί Ψυχρού Πολέµου, η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου έστρεφε τα όπλα της προς τον Βορρά υψώνοντας αναχώµατα στην τότε Σοβιετική Ενωση, σήµερα αντιθέτως ρίχνει όλο το βάρος στα νοτιοδυτικά, σε µια προσπάθεια να περιορίσει τον κινεζικό «ιµπεριαλισµό».
Το Πεκίνο πάντως, από την πλευρά του, δεν φαίνεται να πτοείται, καθώς επιδιώκει να επεκταθεί στις θάλασσες της Νότιας και Ανατολικής Κίνας διανοίγοντας «δρόµους» προς τον Ειρηνικό και τον Ινδικό Ωκεανό.
Μόνο τους τελευταίους εννέα µήνες του 2018 (από τις αρχές Απριλίου έως και τα τέλη ∆εκεµβρίου), οι Ιάπωνες προχώρησαν σε 758 αναχαιτίσεις (scrambles) ξένων αεροσκαφών, από τα οποία 476 ήταν κινεζικά (κυρίως µαχητικά) και 270 ρωσικά (κυρίως συλλογής πληροφοριών).
- Συγκριτικά, έως και το 2012 οι αντίστοιχες αναχαιτίσεις δεν ξεπερνούσαν τις 300 ετησίως. Εκτοτε, ωστόσο, το σκηνικό έχει αλλάξει. Εάν πιστέψουµε, µάλιστα, όσα καταγγέλλει το Τόκιο, τότε κινεζικά µαχητικά «αλωνίζουν» πια ακόµη και πάνω από τη Θάλασσα της Ιαπωνίας.
Στα σχεδόν πέντε χρόνια από τις αρχές Απριλίου του 2014 έως και τα τέλη του 2018, οι αναχαιτίσεις από την πλευρά των Ιαπώνων ανήλθαν σε 4.646, µε τα επίµαχα επεισόδια να προσεγγίζουν σε πλήθος τα 1.000 ετησίως ή ακόµη και να τα ξεπερνούν (προσεγγίζοντας τα 1.200 κατά το οικονοµικό έτος 2016).
Ολα τα παραπάνω σύµφωνα µε τα στοιχεία που βρίσκονται επισήµως αναρτηµένα στην ιστοσελίδα του ιαπωνικού υπουργείου Αµυνας.
- Συγκριτικά, στο Αιγαίο, τουρκικά αεροσκάφη προχώρησαν µόνο το 2018 (Ιανουάριος-∆εκέµβριος) σε 3.705 παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου, στο πλαίσιο των οποίων πραγµατοποιήθηκαν και 128 εµπλοκές (εικονικές αεροµαχίες).
Καταχρηστικά µιλώντας, θα µπορούσε κανείς να εντοπίσει οµοιότητες ανάµεσα στο Αιγαίο και τις θάλασσες της Ασίας, µε τη νησιωτική Ιαπωνία να τοποθετείται στη θέση της νησιωτικής Ελλάδας και την ηπειρωτική Κίνα στη θέση της ηπειρωτικής Τουρκίας. Συµπτωµατικά, µαχητικά της κινεζικής πολεµικής αεροπορίας (PLAAF) είχαν πάρει µέρος στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν (2010) και σε κοινές ασκήσεις µε τουρκικά µαχητικά πάνω από το Ικόνιο στο περιθώριο της ετήσιας τουρκικής άσκησης «Anatolian Eagle».
Πίσω στην Ασία, οι Κινέζοι προφανώς θεωρούν ότι το αποτελούµενο από περίπου 6.800 νησιά ιαπωνικό αρχιπέλαγος παρεµποδίζει την κινεζική έξοδο προς τη θάλασσα, µια έξοδο που οι ίδιοι όµως κρίνουν ότι δικαιούνται χάρη στο ηπειρωτικό τους εκτόπισµα και την τεράστια σινική ακτογραµµή, καθώς και για λόγους «ιστορικούς».
Οι Ιάπωνες, από την άλλη, καταγγέλλουν «γκρίζες» κινεζικές διεκδικήσεις σε περιοχές ιαπωνικής δικαιοδοσίας, υποστηρίζοντας ότι το Πεκίνο επεκτείνει την κυριαρχία του σε γεωγραφικές λωρίδες (αρκετά λεπτές κάθε φορά ώστε να µην προκαλούνται «πολεµικές» αντιδράσεις) βήµα βήµα, σαν να κόβει σαλάµι («salami slicing»), την κάθε φέτα του οποίου όµως εν συνεχεία θωρακίζει µε αλλεπάλληλες στρώσεις de facto κινεζικής κυριαρχίας (προκεχωρηµένα φυλάκια, στρατιωτικές και αεροπορικές βάσεις, τεχνητά νησιά πάνω σε υφάλους, αλιευτικά σκάφη κ.ά.) σαν φύλλα λάχανου («cabbage strategy»).
Το Πεκίνο έχει ξεκινήσει να εφαρµόζει τέτοιου τύπου τακτικές στη θάλασσα της Νότιας Κίνας ήδη από το 2013, επιδιώκοντας να επεκτείνει την κινεζική κυριαρχία σε εδάφη όπως είναι τα νησιωτικά συµπλέγµατα Πάρασελ και Σπράτλι, ο ύφαλος Σκάρµπορο κ.ά., πάνω στα οποία όµως εγείρουν διεκδικήσεις και άλλες χώρες: οι Φιλιππίνες, η Μαλαισία, η Ταϊβάν, το Βιετνάµ και το Μπρουνέι.
Μάλιστα για τη δράση της στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, η Κίνα καταδικάστηκε το καλοκαίρι του 2016 από το Μόνιµο ∆ιαιτητικό ∆ικαστήριο της Χάγης (Μ∆∆), έπειτα από προσφυγή των Φιλιππίνων.
Σχεδόν τρία χρόνια µετά, οι αντικρουόµενες διεκδικήσεις στη θάλασσα της Νότιας Κίνας παραµένουν. Το Πεκίνο, άλλωστε, ουδέποτε αναγνώρισε την απόφαση του Μ∆∆. Και όχι µόνο παραµένουν αλλά και µετακοµίζουν βορειότερα, προς την Ανατολική Κινεζική Θάλασσα και τις ακτές της Ιαπωνίας. Εκεί, άλλωστε, βρίσκονται και τα νησιά Σενκάκου ή Ντιαογιού για την κυριαρχία των οποίων ερίζουν Πεκίνο, Τόκιο και Ταϊβάν.
- Οπως στην περίπτωση του Αιγαίου, ωστόσο, έτσι και στην Ασία οι αντικρουόµενες διεκδικήσεις εκ των πραγµάτων µεταφέρονται και στον αέρα υπό µορφή παραβιάσεων, αναχαιτίσεων, εµπλοκών και, σπανιότερα, θερµών επεισοδίων.
Κίνα και Ιαπωνία έχουν διακηρύξει τις δικές τους Ζώνες Αεράµυνας και Αναγνώρισης («Air Defense Identification Zones» ή ADIZ), µε τις εν λόγω περιοχές όµως να επικαλύπτουν η µία την άλλη.
Ο λόγος για ζώνες µε δηµοσίως γνωστοποιηµένα όρια, που εκτείνονται πέρα από τον εθνικό εναέριο χώρο των 12 ναυτικών µιλίων (10 ν.µ. στην περίπτωση της Ελλάδας). Εντός των συγκεκριµένων ζωνών, τα όρια των οποίων ενίοτε προσεγγίζουν και τα όρια των ΑΟΖ (τα 200 ναυτικά µίλια, δηλαδή, από τις ακτές, εάν δεν υπάρχει κανένα άλλο κράτος απέναντι σε απόσταση 400 ν.µ.), το εκάστοτε «αρµόδιο» κράτος διεκδικεί εξουσίες «αστυνόµευσης».
Ζητά, µε άλλα λόγια, να ελέγχει την κίνηση στον αέρα, αξιώνοντας την αναγνώριση του συνόλου ή µέρους των αεροσκαφών που εισέρχονται στον συγκεκριµένο χώρο, την υποβολή σχεδίων πτήσης κ.ά. µε στόχο την έγκαιρη και αποτελεσµατική υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας έναντι ενδεχόµενων απειλών αλλά και την αποφυγή τυχόν ατυχηµάτων (όπως ήταν, για παράδειγµα, η σύγκρουση αµερικανικού αναγνωριστικού αεροσκάφους µε κινεζικό µαχητικό το 2001 κοντά στην κινεζική νήσο Χαϊνάν).
Η Ιαπωνία έχει θεσπίσει, µε τις ευλογίες των ΗΠΑ, ήδη από το 1969 τη δική της ADIZ, την οποία έχει µάλιστα αναθεωρήσει-επεκτείνει τουλάχιστον δύο φορές έκτοτε, τα έτη 1972 και 2010. Σε απάντηση, το Πεκίνο προχώρησε τον Νοέµβριο του 2013 στη µονοµερή διακήρυξη της δικής του κινεζικής Ζώνης Αεράµυνας και Αναγνώρισης στην Ανατολική Κινεζική Θάλασσα. Ο λόγος για µια ζώνη που τυγχάνει να επικαλύπτει περιοχές και της αντίστοιχης ιαπωνικής ADIZ (την οποία άλλωστε Κίνα και Ρωσία δεν αναγνωρίζουν), καθιστώντας τες αµφισβητούµενες.
- Στον εναέριο χώρο πάνω από τις περιοχές των διαφιλονικούµενων νησιών Σενκάκου – Ντιαογιού αλλά και στη Θάλασσα της Ιαπωνίας εκτυλίσσονται οι περισσότερες σινοϊαπωνικές «αεροµαχίες», µε την Ιαπωνική Αεροπορική ∆ύναµη Αυτοάµυνας (JASDF/Koku Jieitai) να απογειώνει αεροσκάφη κυρίως τύπου F-15 (από τη βάση της Νάχα στην Οκινάουα) για να αναχαιτίζουν τους «ρωσικούς» και «κινεζικούς» εισβολείς.
Για τους Ιάπωνες είναι κρίσιµο να µην υπάρξει ούτε µία πρόκληση που να µείνει αναπάντητη, καθώς κάτι τέτοιο θα δηµιουργούσε… προηγούµενο ή εντυπώσεις υποχωρητικότητας/αποδοχής εχθρικών διεκδικήσεων.
Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, συµβαίνει µάλιστα ολοένα συχνότερα οι Ιάπωνες να στέλνουν µαχητικά (F-15, F-4, F-2) για να αναχαιτίσουν όχι ξένα µαχητικά αλλά κινεζικά… µη επανδρωµένα αεροσκάφη (UAVs). Συγκριτικά, κάτι ανάλογο συµβαίνει και στο Αιγαίο, µε την Ελλάδα να απογειώνει F-16 ενάντια στα… drones της Τουρκίας.
Ως πρωτοπόρος στην παγκόσµια αγορά των drones, η Κίνα αναπτύσσει πια UAVs για… επικίνδυνες αποστολές, ικανά να φέρουν όπλα ακριβείας ή ακόµη και να «χάνονται» από τα ραντάρ του αντιπάλου ωσάν… Stealth.
Την ίδια ώρα, πάντως, το µεγαλύτερο µέρος του στόλου των µαχητικών αεροσκαφών της θεωρείται µάλλον παλαιάς γενιάς. Από τον ακήρυχτο σινοϊαπωνικό «πόλεµο» δεν λείπουν, όµως, και «αγκάθια» γνωστά στη ∆ύση από άλλες… αµερικανοτουρκικές υποθέσεις, όπως είναι για παράδειγµα εκείνα των S-400 και F-35.
- Η Κίνα παρέλαβε µέσα στο 2018 τις πρώτες συστοιχίες του ρωσικού αντιπυραυλικού-αντιαεροπορικού συστήµατος S-400 για το οποίο ερίζουν Ουάσιγκτον και Αγκυρα.
Η Ιαπωνία, από την άλλη, έχει πια τη δική της µοίρα αµερικανικών µαχητικών αεροσκαφών τύπου F-35. Από τα συνολικά 13 F-35A που έχουν µάλιστα στη διάθεσή τους οι Ιάπωνες, το ένα κατέπεσε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες µόλις την περασµένη Τρίτη, 9 Απριλίου, στον Ειρηνικό Ωκεανό.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.
Οι κυρώσεις είναι μονόδρομος εάν ο Ερντογάν δεν αλλάξει γνώμη: Όλα παίζονται πια…