Κεντητοί επιτάφιοι στα Ιωάννινα, 18ος και 19ος αιώνας: Έκθεση στο Μουσείο Αργυροτεχνίας




Τη μοναδική σημασία των εκκλησιαστικών κεντημάτων, τον συμβολισμό, την εικονογραφία και την τεχνοτροπία τους, αλλά και στοιχεία της εποχής κατά την οποία φιλοτεχνήθηκαν, παρουσιάζει η έκθεση «Κεντητοί επιτάφιοι στα Ιωάννινα, 18ος και 19ος αι.», η οποία θα εγκαινιαστεί στις 7.00 το απόγευμα της Παρασκευής 19 Απριλίου, στο Μουσείο Αργυροτεχνίας.

  • Πρόκειται για περιοδική έκθεση που θα διαρκέσει έως τις 17 Ιουνίου και την οποία συνδιοργανώνουν, η Ιερά Μητρόπολη Ιωαννίνων, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.

Ο επιτάφιος, το ιερό πέπλο που χρησιμοποιείται τη Μεγάλη Παρασκευή στο τελετουργικό της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είναι λειτουργικό άμφιο που απέκτησε επικήδειο νόημα από τον 14ο αιώνα και αποτελεί εξέλιξη του καλύμματος που ονομάζεται «αήρ». Για την κατασκευή του και τη διακόσμησή του, χρησιμοποιούνταν πολυτελή υλικά, όπως σατέν, βελούδο, μεταξωτά νήματα, αργυρά και επίχρυσα σύρματα, πούλιες, ημιπολύτιμοι λίθοι, μαργαριτάρια, τα οποία, σε συνδυασμό με τη χρονοβόρα εργασία του κεντητή ή της κεντήτριας, ανέβαζαν υψηλά το κόστος του εργόχειρου. Η προσφορά χρυσοκέντητων αμφίων σε ναούς ή μονές, προσέδιδε μεγάλο κύρος στους δωρητές, οι οποίοι μπορεί να ήταν άτομα ή και ομάδες πιστών.

  • Αρχικά, ο εικονογραφικός διάκοσμος του Επιταφίου ήταν λιτός, προβάλλοντας το θεολογικό περιεχόμενο της σταυρικής θυσίας, δηλαδή τη Θεία Ευχαριστία, που αποδίδεται εικονογραφικά με τον Χριστό νεκρό. Σταδιακά, προστέθηκαν στοιχεία όπως ο σταυρός και τα πρόσωπα του Επιτάφιου Θρήνου, η Θεοτόκος, οι μυροφόρες, ο μαθητής Ιωάννης, ενώ κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, οι παραστάσεις γίνονται πολυάνθρωπες.

Σε αυτή την περίοδο ανήκουν οι κεντητοί επιτάφιοι που παρουσιάζονται στο Μουσείο Αργυροτεχνίας, έργα σπουδαίας τέχνης και τεχνικής. Αποδίδονται σε εργαστήρια της Κωνσταντινούπολης και της Βιέννης, τα οποία, από ό,τι φαίνεται, τα προτιμούσαν και οι Γιαννιώτες έμποροι και επαγγελματίες της εποχής για τις παραγγελίες τους.

Η έκθεση, σε επιστημονική επιμέλεια της δρα Έλενας Παπασταύρου, βυζαντινολόγου- ιστορικού τέχνης, εμπλουτίζεται με αμφιπρόσωπη εικόνα του 14ου αι. με παράσταση Άκρας Ταπείνωσης και Παναγίας Οδηγήτριας, καθώς και με ιερά σκεύη που σχετίζονται με τη λειτουργία του Επιταφίου. Την έκθεση, πλαισιώνουν ψηφιακές εφαρμογές και οπτικοακουστικές παραγωγές που αποκαλύπτουν μυστικά της χρυσοκεντητικής.

17/04/2019 14:43
ΑΠΕ-ΜΠΕ της ανταποκρίτριας μας Μ. Τζώρα
Ιωάννινα, Ελλάδα

Βαθιά οδύνη για την καταστροφή και αφύπνιση στις αρχές, εκφράζουν οι Έλληνες αρχαιολόγοι

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: