Στις αρχές Δεκεμβρίου 2018, πέντε χρόνια μετά την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Ιαπωνίας για την κατασκευή τεσσάρων πυρηνικών αντιδραστήρων παραγωγής ηλεκτρισμού στη Σινώπη της βόρειας Τουρκίας, ο βίος του σημαντικού αυτού έργου φαίνεται πως τελειώνει πριν ουσιαστικά αρχίσει.
Διεθνή πρακτορεία ενημέρωσης μας πληροφορούν ότι η εμπλεκόμενη ιαπωνικο-γαλλική κοινοπραξία για την κατασκευή και τη λειτουργία των αντιδραστήρων θα εγκαταλείψει το έργο.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι τόσο στη διακρατική συμφωνία Τουρκίας – Ιαπωνίας για το πυρηνικό συγκρότημα στη Σινώπη όσο και στην αντίστοιχη συμφωνία Τουρκίας – Ρωσίας για την κατασκευή και τη λειτουργία του πυρηνικού συγκροτήματος του Ακούγιου, υπάρχουν δύο επίμαχες προβλέψεις (άρθρα 8 και 12 αντιστοίχως) που παρέχουν στην Τουρκία τη δυνατότητα απόκτησης εμπλουτισμένου ουράνιου και πλουτωνίου. Τα δύο αυτά πυρηνικά υλικά είναι υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις απαραίτητα για την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο του ιαπωνικού υπουργείου Εξωτερικών, η πρόβλεψη του άρθρου 8 προστέθηκε ύστερα από επίμονη απαίτηση της Τουρκίας.
Παράλληλα με τη διαφαινόμενη ακύρωση του έργου της Σινώπης, παρατηρείται σημαντική καθυστέρηση και στην κατασκευή του πυρηνικού συγκροτήματος του Ακούγιου. Η αντίστοιχη ρωσο-τουρκική συμφωνία υπεγράφη τον Μάιο του 2010, ενώ η κατασκευή του έργου άρχισε τον Απρίλιο του 2018. Σήμερα έχει αποπερατωθεί η τσιμεντένια βάση-στήριξη του πρώτου από τους τέσσερις αντιδραστήρες του.
Ας μου επιτραπεί να προβάλω τις παραπάνω εξελίξεις στο φόντο των βίαιων εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Οι δυνάμει γεωπολιτικές αλλαγές στη ευρύτερη περιοχή, καθώς και η κοινωνική και οικονομική αστάθεια στην Τουρκία, μαζί με τις ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες του φιλόδοξου και πανίσχυρου ηγέτη της, δημιουργούν θολή ατμόσφαιρα που μειώνει αρκετά την ορατότητα ακόμη και στους κατ’ εξοχήν ειδικούς.
Χωρίς να θέλω να γίνω μάντης κακών για τη γείτονα χώρα, υπάρχουν συγκεκριμένα ιστορικά παραδείγματα ατελέσφορης κατάληξης αντίστοιχων μεγαλεπήβολων σχεδιασμών.
* Ο δρ Παντελής Οικονόμου είναι πρώην πυρηνικός επιθεωρητής του ΙΑΕΑ. Το άρθρο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο του «Παγκόσμια πυρηνική απειλή», κεφάλαιο «Τουρκία», που θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις Εκδόσεις Ι. Σιδέρης.
Πως κέρδισε ο Πούτιν τον Ερντογάν από τον Τραμπ; Πως θα αντιδράσει η Αμερική στην ήττα;