Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανοίγει παράδρομο …από το Brexit στο Remain
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης γνωστοποίησε σήμερα, Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου 2018, την απόφασή του ότι: το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ελεύθερο να ανακαλέσει μονομερώς τη γνωστοποίηση της πρόθεσης αποχώρησής του από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μια τέτοια ανάκληση, εφόσον αποφασιστεί σύμφωνα με τις εθνικές συνταγματικές προϋποθέσεις, θα είχε ως αποτέλεσμα να παραμείνει το Ηνωμένο Βασίλειο στην ΕΕ υπό όρους αμετάβλητους όσον αφορά την ιδιότητά του ως κράτος μέλος.
Η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C-621/18) να ερμηνεύσει πως η εκκίνηση της διαδικασίας αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με νομική βάση το άρθρο 50 της ΣΛΕΕ, δεν αποστερεί το δικαίωμα της χώρας να προχωρήσει σε μονομερή ανάκληση αυτής της γνωστοποίησης, αλλάζει τα δεδομένα στις πολιτικές ισορροπίες τρόμου εκατέρωθεν της Μάγχης.
Το ΔΕΕ δέχτηκε την πρόταση του Γενικού Εισαγγελέα Campos Sánchez-Bordona, να μπορεί να υπάρξει μονομερής ανάκληση της γνωστοποίησης της πρόθεσης αποχώρησης του ΗΒ από την ΕΕ, έως την οριστικοποίηση και επισημοποίηση της συμφωνίας για την αποχώρηση, υπό τον όρο ότι η ανάκληση αποφασίστηκε σύμφωνα με τις συνταγματικές απαιτήσεις του κράτους-μέλους, κοινοποιήθηκε επισήμως στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και δεν συνεπάγεται καταχρηστική πρακτική.
Η δυνατότητα αυτή υφίσταται για όσο χρονικό διάστημα δεν έχει τεθεί σε ισχύ συμφωνία αποχώρησης που έχει συναφθεί μεταξύ της ΕΕ και του εν λόγω κράτους μέλους ή, εάν δεν έχει συναφθεί τέτοια συμφωνία, μέσα στο διάστημα της διετούς περιόδου από την ημερομηνία κοινοποίησης της πρόθεσης αποχώρησης από την ΕΕ ή και την ενδεχόμενη επέκτασή της.
Στην προκειμένη περίοδο η καταληκτική ημερομηνία είναι η 29η Μαρτίου 2019, εάν δοθεί κάποια παράταση. Ζήτημα που αυτή την ώρα δεν είναι στο τραπέζι.
Η ανάκληση πρέπει να αποφασιστεί μετά από δημοκρατική διαδικασία σύμφωνα με τις εθνικές συνταγματικές απαιτήσεις, του κράτους μέλους που ενεργοποίησε το άρθρο 50 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης. Αυτή η μονοσήμαντη και άνευ όρων απόφαση πρέπει να κοινοποιηθεί γραπτώς στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η ανάκληση αυτή επιβεβαιώνει την ιδιότητα μέλους της ΕΕ στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος υπό όρους αμετάβλητους όσον αφορά την ιδιότητά του ως κράτους μέλους και τερματίζει τη διαδικασία αποχώρησης.
- Οι συνέπειες της απόφασης του ΔΕΕ
Άμεση πολιτική αντανάκλαση αυτής της απόφασης είναι πως αποδομείται απολύτως το αφήγημα της θεσμικά υποχρεωτικής εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και ξεκινά νέος κύκλος σεναρίων που θα απέληγε επικράτηση του “Remain” είτε κατόπιν διαδικασίας νέου δημοψηφίσματος, που ενδέχεται να το αποφασίσει η Βουλή των Κοινοτήτων, είτε μετά την πολιτική επιλογή των Συντηρητικών να προκηρυχθούν γενικές εκλογές με διακύβευμα πλέον την παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οριακή ανατροπή, που θα φέρει τις Βρυξέλλες σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, καθώς ήδη ο ευρωπαϊκός Μινώταυρος έχει πάρει φόρα για ευρωεκλογές με μειωμένο αριθμό ευρωβουλευτών και προϋπολογισμό που δίνει έμφαση μάλλον σε ζητήματα ασφάλειας παρά στα ζητούμενα της κοινωνικής συνοχής.
Ανατροπή πριν τις 29 Μαρτίου 2019 θα σήμαινε ολική επαναφορά του ΗΒ στην ενωσιακή κανονικότητα και ήττα για τους ευρωπαίους προπέτες. Ενώ, ανατροπή μετά τις 29 Μαρτίου θα ήταν κάτι σαν απρόσμενη ανάσταση συγγενούς που ήδη έχει διαμοιραστεί η περιουσία του. Σε πρώτη ανάγνωση το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να επαναιτηθεί την ένταξή του στην ΕΕ, με βάση το άρθρο 49.
- Το “Remain” ξαναμπαίνει στο τραπέζι!
Ενδεχόμενο REMAIN θα μπορούσε: α) να σταματήσει την τεχνητή δημογραφική αύξηση των Ιρλανδών από Βρετανούς που ζητούν ιρλανδικό διαβατήριο, με πρόσχημα την καταγωγή του προπάππου τους, β) να ξαναφέρει στο πολιτικό προσκήνιο τον David Cameron, αλλά και γ) να αναδύσει τη συμφωνία που είχε πετύχει τον Φεβρουάριο του 2016 κερδίζοντας πλήθος παραχωρήσεων από τις Βρυξέλλες, μετά από μια θυελλώδη διαπραγμάτευση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Κάτι που, σήμερα, μοιάζει με εφιαλτική επανεμφάνιση μόνιμου πονοκέφαλου.
Το Δικαστήριο της ΕΕ θεωρεί ότι θα ήταν ασυμβίβαστο με το στόχο των Συνθηκών της ΕΕ να δημιουργηθεί μια όλο και στενότερη ένωση μεταξύ των λαών της Ευρώπης, να εξαναγκάζεται σε αποχώρηση ένα κράτος μέλος, χωρίς δικαίωμα ανάκλησης της εκπεφρασμένης πρόθεσής του να αποχωρήσει, εφόσον η απόφαση παύσης του αιτήματος εδράζεται σε μια δημοκρατική διαδικασία. Με άλλα λόγια δημοψήφισμα ή κοινοβουλευτική απόφαση.
- Η συμφωνία Κάμερον-ΕΕ για το ειδικό καθεστώς του ΗΒ
18 Φεβρουαρίου 2016, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, και μετά από 40 ώρες επάλληλων διμερών διαβουλεύσεων, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – θρίλερ ολοκληρώθηκε με μια δεσμευτική και αμετάκλητη απόφαση συμφωνίας, που ενίσχυε το ειδικό καθεστώς στη σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, εκτίμησαν, τότε, πως ο συμβιβασμός αντανακλά όλες τις ανησυχίες του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι θεμελιώδεις αξίες της Ευρώπης, και ακόμη ότι εκπέμπει το μήνυμα πως είναι όλοι πρόθυμοι να θυσιάσουν μέρος των συμφερόντων τους για το κοινό καλό και την ενότητα της ευρωπαϊκής σχέσης. Μεγάλα τα λόγια!
Κατά τον Ντέιβιντ Κάμερον σηματοδοτούσε την έναρξη της εκστρατείας του να πείσει τους Βρετανούς να ταχθούν υπέρ της παραμονής της χώρας του στην ΕΕ. Ευσεβείς οι πόθοι!
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ευχήθηκε «καλή επιτυχία» στον Ντέιβιντ Κάμερον και «θετική έκβαση στο δημοψήφισμα» παρόλο που είχε προβλέψει πως «θα είναι μια δύσκολη μάχη γι’ αυτόν». Προφητικές οι κουβέντες!
- Ο πρότερος συμβιβασμός Λονδίνου – Βρυξελλών
Δύο από τις πρόνοιες, της συμφωνίας της 18ης Φεβρουαρίου 2016, επρόκειτο να ενσωματωθούν σε αναθεωρημένα άρθρα της Συνθήκης. Η πρώτη αφορά στην εξαίρεση της Βρετανίας από την διαδικασία της «όλο και πιο στενής ολοκλήρωσης» (ever closer Union), που αποτελεί θεμέλιο για την πολιτική εμβάθυνση της Ένωσης και η δεύτερη σε μια σειρά διευθετήσεων που θα επιτρέπουν στο Ηνωμένο Βασίλειο να αυτο-εξαιρείται, κατ’ επιλογήν, από τις αποφάσεις που αφορούν τον χρηματοοικονομικό τομέα.
Ακόμη, η Βρετανία θα είχε το δικαίωμα να αρνείται, σε νεοαφιχθέντες εργαζόμενους (μετανάστες ή προερχόμενους από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ) την καταβολή κοινωνικών επιδομάτων για τα πρώτα τέσσερα χρόνια της παραμονής τους στην επικράτειά της, και να εφαρμόζει αυτό το μέτρο για τουλάχιστον επτά χρόνια από την ημερομηνία νομοθέτησής του.
Επιπλέον, προέβλεπε ότι από το 2020, θα έπρεπε να τεθεί σε εφαρμογή ένα πανευρωπαϊκό σύστημα καταγραφής σχετικά με το ύψος των επιδομάτων για τα παιδιά που ζουν σε άλλη χώρα από τη χώρα εργασίας των γονιών τους.
Σε αντάλλαγμα αυτών των παραχωρήσεων, η Βρετανία απεμπολούσε το δικαίωμα βέτο σε αποφάσεις που αφορούν τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης.
Η συμφωνία ήταν ομόφωνη. Ωστόσο, οι ηγέτες έφυγαν μουδιασμένοι από τις Βρυξέλλες. Κανείς δεν προεξοφλούσε το Brexit. Ο φόβος ήταν ότι το βρετανικό δημοψήφισμα μπορούσε να προκαλέσει μια γενικευμένη τάση διενέργειας δημοψηφισμάτων στην Ευρώπη. Ένα κύμα λαϊκισμού με εφαλτήριο την… αμεσοδημοκρατία.
Λίγες ημέρες αργότερα, η Μαρί Λεπέν πρότεινε να γίνει αντίστοιχο δημοψήφισμα στη Γαλλία. Και αν για τους Βρετανούς η βάση του δημοψηφίσματος ήταν η αναντιστοιχία οικονομικών συνεισφορών της Βρετανίας στον ενωσιακό προϋπολογισμό σε σχέση με τις επιστροφές, στη Γαλλία η βάση του δημοψηφίσματος θα μπορούσε να είναι το προσφυγικό και η αύξηση της ξενοφοβίας.
- Απαραίτητες μεταρρυθμίσεις σε διαρκή αναμονή
Από το ταραγμένο 2016 έως τα πρόθυρα του 2019 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δυστυχώς, δεν έχουν αλλάξει πολλά. Παρά την επικοινωνιακή καταιγίδα που λανσάρει σε εβδομαδιαία βάση η Κομισιόν, με read out shows (!) των συζητήσεων και προτάσεων του Κολεγίου των Επιτρόπων, πέραν του ελληνικού “success story”, λόγω εξόδου από το τούνελ των μνημονίων, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν κατάφερε να επιλύσει κανένα ευαίσθητο ζήτημα. Αντιθέτως, ακόμη και σε απλά ζητήματα ορισμένες φορές προκλήθηκε σύγχυση. Όπως λ.χ. η πρόταση για τη μη αλλαγή της ώρας (χειμερινή – θερινή) ως αποτέλεσμα κάποιας έρευνας, στην οποία μετείχε ένα ελάχιστο ποσοστό ερωτηθέντων σε κάθε χώρα.
Μεγάλα θέματα, όπως το ευρωπαϊκό άσυλο, οι μετεγκαταστάσεις και η ενσωμάτωση των μεταναστών, η ένωση κεφαλαιαγορών, η συνασφάλιση των καταθέσεων και σοβαρές πτυχές ολοκλήρωσης της Τραπεζικής Ένωσης παραμένουν σε εκκρεμότητα. Άλλωστε, η προσφυγική κρίση και η κρίση στην Ευρωζώνη σοβούν ακόμη. Είτε λόγω έντασης του φαινομένου μετακίνησης πληθυσμών είτε λόγω αδυναμίας αντιμετώπισης των ανισορροπιών.
Αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία της ΕΕ έμειναν ως καταγεγραμμένα «οράματα», χωρίς να έχει επέλθει καμία βελτίωση. Ενώ, η ακατανίκητη ευρω-γραφειοκρατία παραμένει ασφαλιστική δικλείδα για την ανέπαφη διατήρηση της «φούσκας των Βρυξελλών». Έτσι, με τυχόν ανατροπή του Brexit από ένα ηχηρό Remain οι συντονισμένοι με την ευρω-ενωσιακή συχνότητα είναι πολύ πιθανό να χαθούν στα… παράσιτα!
Ματαιώνει την κρίσιμη ψηφοφορία στο κοινοβούλιο η Μέι : Στον αέρα πλέον το Brexit