Τα Χριστούγεννα είναι η σημαντικότερη εορταστική περίοδος στον Δυτικό κόσμο. Μέρες χαράς και ανθρωπιάς που αναβλύζουν ελπίδα στις καρδιές των ανθρώπων. Όλα γύρω φωτεινά. Λαμπιόνια και στολίδια στο κέντρο κάθε πόλης.
Επίκεντρο το χριστουγεννιάτικο δέντρο και «μαγική γυάλα»… οι βιτρίνες των καταστημάτων. Εκεί προβάλλονται τα καταναλωτικά όνειρά μας. Εκεί που μικροί και μεγάλοι αποζητούν ένα δώρο, μια εικόνα, ή την ίδια τη γιορτινή ατμόσφαιρα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, κάτι φαίνεται να αλλάζει. Και μάλλον στο πλαίσιο μιας προσπάθειας ουδετεροποίησης των Χριστουγέννων. Μια υπερβολή της λεγόμενης…. «πολιτικής ορθότητας».
Κάποτε, ήταν κλασσικό θέμα στα δελτία Ειδήσεων οι περιπέτειες των ταχυδρομικών υπαλλήλων, που λάμβαναν χιλιάδες επιστολές από παιδάκια, που συγκεκριμενοποιούσαν τα επιθυμητά δώρα. Σήμερα, αρκετά παιδιά έχουν χάσει την παιδικότητά τους. Λένε ότι δεν υπάρχει Άη Βασίλης. Και τα μεγαλύτερα ότι πρόκειται για έναν άχρηστο μύθο.
Η ευχή για «Καλά Χριστούγεννα», που άλλοτε δέσποζε στις βιτρίνες και τις γιορτινές επιγραφές, έχει αντικατασταθεί από την έκφραση Seasons Greetings, Happy Holidays, Joyeuses ή Bonnes Fêtes. Καλές γιορτές, δηλαδή. Στα περισσότερα δέντρα δεν υπάρχει πια φάτνη, παρά μόνο φωτάκια και πακέτα δώρων. Έτσι, τα Χριστούγεννα δεν είναι μια συμβολική ημέρα της κάποιας πίστης, αλλά, πάνω απ’ όλα, μια καταναλωτική περίοδος.
Οι βιτρίνες, σε όλο τον κόσμο, μοιάζουν με αλπικό τοπίο. Έλκηθρα με ταράνδους, και στολίδια, και αστέρια, και παιχνίδια, δημιουργούν μια παραμυθένια ατμόσφαιρα. Αλλά, οι πρωταγωνιστές στο παραμύθι δεν είναι οι φιγούρες των μάγων. Είναι μάλλον τα ανθρωποειδή του Star Trek και άλλες κινηματογραφικές επινοήσεις. Άλλωστε, ποιος θυμάται τι ακριβώς ήταν τα Χριστούγεννα; Και πότε; Και γιατί ήταν… πολλά; Κι αφού δεν τα πουλάει η Amazon, τι αξία μπορεί να έχουν;
Πολιτικές κόντρες στο Βέλγιο, για την απώλεια των παραδόσεων
Στη Βαλλονία, τη νότια γαλλόφωνη περιοχή του Βελγίου, το κοινοβούλιο απέρριψε, πριν λίγες ημέρες, πρόταση ψηφίσματος των Φιλελεύθερων (MR) για την προστασία μιας σειράς λαϊκών παραδοσιακών στοιχείων που ταυτοποιούν τα Χριστούγεννα, όπως ο Saint-Nicolas ή ο Père Fouettard (ο μαύρος βοηθός του).
Στις Βρυξέλλες, το εμπορικό χριστουγεννιάτικο χωριό, τα τελευταία χρόνια, συγκεντρώνει «χειμωνιάτικες χαρές» (Plaisirs d’Hivers) ή τα «θαύματα του χειμώνα» (Winter Wonders)! Και είναι ζήτημα αν μεταξύ των πωλούμενων ειδών υπάρχει κάτι που να συνδέεται αποκλειστικά με τις παραδόσεις της περιόδου. Τα στολισμένα σπιτάκια του χωριού πουλάνε οτιδήποτε. Από οπουδήποτε. Ακόμη και βουδιστικά αγαλματίδια! Αρκεί που οι πωλητές τα περιτυλίγουν με μια κόκκινη κορδέλα. Χρώμα φετίχ. Κάποτε μόνο για την κάπα του Αη Βασίλη. Σήμερα αξεσουάρ για τις… σέξι αγιοβασιλίτσες!
Στη Βρύγη (Brugge), τη λεγόμενη Βενετία του Βορρά, στη Φλάνδρα, οι κάτοικοι αποδοκίμασαν το παράδειγμα των Βρυξελλών, και οι αρχές συζητούν να επαναφέρουν την ονομασία «χριστουγεννιάτικη αγορά» (kerstmarkt) αντί της σημερινής «χειμωνιάτικης αγοράς» (wintermarkt) ή «ετήσιας αγοράς» (jaarmarkten), μετά την αυστηρή κριτική που αντιμετώπισαν και την πολεμική που αναπτύχθηκε στο δημοτικό συμβούλιο.
Αναμφισβήτητη καταναλωτική και οικογενειακή γιορτή
Η προφανής εμπορική τάση να μην υπάρχουν επιγραφές απώθησης των ετερόθρησκων καταναλωτών, ακόμη και την περίοδο των Χριστουγέννων, προκαλεί ένα είδος διάθλασης στην ουσία και το μήνυμα της θρησκευτικής εορτής. Αλλά ο κόσμος αγαπάει τη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα.
Οι περισσότεροι, φαίνεται πως απολαμβάνουν τις άγιες ημέρες σαν μια οικογενειακή γιορτή. Και αδιαφορούν για κάθε θρησκειολογική ταύτιση. Η γενική εικόνα δείχνει πως ο θρησκευτικός αποχρωματισμός των Χριστουγέννων είναι σημείο των καιρών. Ίσως και προμήνυμα θρησκευτικής ουδετεροποίησης της Ευρώπης.
Αμφιλεγόμενη επικυριαρχία της «πολιτικής ορθότητας»
Αλλά, τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο μια μεγάλη γιορτή στο θρησκευτικό ημερολόγιο. Ακόμη και για όσους δεν ακολουθούν το εκκλησιαστικό τυπικό, είναι ένα ετήσιο ορόσημο ανάδυσης των ανθρωπιστικών αξιών της Ευρώπης, όπως: η αλληλεγγύη, η κοινωνική προσφορά και η αγάπη.
Σύμφωνα με την κ. Αρβελέρ (ομιλία της στο Παγκόσμιο Φόρουμ των Δελφών, 2017), η οικονομική κρίση δημιούργησε την πρώτη πολιτιστική κρίση που γνωρίζει η Ευρώπη. “Αυτή η παρακμή δείχνει ότι οι βάρβαροι είναι ντόπιοι και είναι εντός των τειχών. Και είναι πρόβλημα και όχι μια κάποια λύση, όπως θα έλεγε ο Καβάφης”, λέει, σημειώνοντας ότι «η σημερινή παγκοσμιοποίηση είναι αυτή των αγορών, που κάνουν τους επιδέξιους να πουλήσουν άμμο έως και στη Σαχάρα».
Όσοι αντιλαμβάνονται αυτές τις γιορτινές ημέρες σαν ευκαιρία αναπαραγωγής των εθίμων και των παραδόσεων, αναγνωρίζουν ανυπόκριτα το μήνυμα της αγάπης και τον προσανατολισμό του αστέρα που κοσμεί τα – μάλλον γοτθικού συμβολισμού – χριστουγεννιάτικα δέντρα.
Κι αν είμαστε ειλικρινείς με τη συνείδησή μας, αυτές τις ημέρες ευχόμαστε ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ. Αυτό γιορτάζουμε στην Ευρώπη. Αυτό γιορτάζει ο Δυτικός πολιτισμός, ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές αντιλήψεις των “newcomers”. Δεν είναι της αγίας…«σακούλας». Ούτε του αγίου… «πακέτου». Ούτε καν του «χαρούμενου οτιδήποτε».-
Ο Τραμπ εξυπηρέτησε την Τεχεράνη και τη Μόσχα: Γιατί εγκαταλείπει το συριακό Κουρδιστάν…