Μία μεγάλη κουβέντα του νομπελίστα Σεφέρη: Ένας κόσμος που μιλά ελληνικά, είναι ελληνικός




Του Δρ. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ (ΝΤΙΝΟΥ) ΑΥΓΟΥΣΤΗ

Ένας κόσμος που μιλά ελληνικά, είναι ελληνικός. Η δήλωση αυτή ανήκει στον μεγάλο μας ποιητή και διπλωμάτη Γιώργο Σεφέρη. Η άποψη αυτή του νομπελίστα ποιητή μας, τεκμηριώνει κατά τρόπο απόλυτο την ελληνικότητα της Κύπρου. Όταν ένας τόπος, παρά τους ατελείωτους αιώνες σκλαβιάς, εξακολουθεί να μιλά ελληνικά, δεν μπορεί παρά να είναι ένας ελληνικός τόπος …

  • Τους τόπους που γεννήθηκε και μεγάλωσε θυμίζουν στον Σεφέρη όλα τα μέρη που αντίκρυσε  στην Κύπρο, όταν την επισκέφθηκε, λίγο πριν τον μεγάλο ξεσηκωμό κατά της αγγλικής αποικιοκρατίας. Ο Σεφέρης παρέμεινε για 40 ημέρες στο νησί, φωτογραφίζοντας την απ’ άκρου σ΄ άκρο. Διαμηνύοντας προς κάθε κατεύθυνση -καθώς τα αηδόνια δεν τον άφηναν να κοιμηθεί στις Πλάτρες- πως ναι, «η Κύπρος είναι τόπος ελληνικός, είναι ο τόπος που το ελληνικό θαύμα λειτουργεί ακόμα»!

Ο Γιώργος Σεφέρης γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 13 Μαρτίου 1900 και έφυγε από τη ζωή στις 20 Σεπτεμβρίου 1971. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Στυλιανού και της Δέσποινας (το γένος Γ. Τενεκίδη) Σεφεριάδη. Είχε δύο μικρότερα αδέρφια την Ιωάννα και τον Άγγελο. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το 1914 η οικογένεια του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου τέλειωσε το Πρότυπο Κλασικό Γυμνάσιο. Στα δεκαοκτώ του έφυγε για να σπουδάσει νομικά στο Παρίσι. Μετά τις σπουδές του ακολούθησε τη διπλωματική σταδιοδρομία, γι’ αυτό έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μακριά από την Ελλάδα. Ως πρέσβης στο Λονδίνο έζησε όλο το βρόμικο παρασκήνιο που παίχθηκε σε βάρος της Κύπρου, την ώρα που τα λιοντάρια της Ε.Ο.Κ.Α. δήλωναν παρόντες στο θυσιαστήριο της λευτεριάς. Για ΛΕΥΤΕΡΙΑ και ΕΝΩΣΗ με την κοιτίδα του παγκόσμιου πολιτισμού, την μητέρα Ελλάδα, καθώς οι άγγλοι βασάνιζαν ανελέητα στα κρατητήρια τους αγωνιστές και να τους οδηγούσαν στην αγχόνη!

  • Η σταθερή στήριξη του Σεφέρη στον αγώνα των Κυπρίων για εθνική ολοκλήρωση θα εκδηλωθεί αμέσως μετά την λήξη του πολέμου, όταν τον Σεπτέμβριο του 1945 συνοδεύει τον Δαμασκηνό σε επίσκεψή του στο Λονδίνο, και τον παρακινεί να θέσει ζήτημα Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Κι αργότερα ως διπλωμάτης και πρέσβης της Ελλάδος στο Λονδίνο, εκεί όπου παίχτηκε το τελευταίο επεισόδιο μιας προδιαγεγραμμένης πορείας για το ξεπούλημα του Κύπρου. Οι γεμάτες αγωνία ανησυχίες, πατριωτικές απόψεις και προτάσεις του Σεφέρη δεν εισακούσθηκαν ποτέ από την κυβέρνηση Καραμανλή. Με εντολή Ευάγγελου Αβέρωφ θα τεθεί στο περιθώριο και θα αποκλεισθεί η συμμετοχή του από τις διαπραγματεύσεις που διεξήχθηκαν στην Ζυρίχη πρώτα, και ύστερα στο Λονδίνο, για το μέλλον του Κυπριακού Ελληνισμού. Επειδή ήταν πολύ φιλοκύπριος, πολύ φιλομακαριακός και πολύ φιλοενωτικός.

Το έργο του Γιώργου Σεφέρη είναι τεράστιο, η συμβολή του στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στα πέρατα της γης ανεκτίμητη. Η πιο μεγάλη στιγμή της  μεγάλης  αυτής διαδρομής ήταν το 1963, όταν βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών (βραβείο που αργότερα αποδόθηκε και σε ένα άλλο μεγάλο ποιητή της Ρωμιοσύνης, τον Οδυσσέα Ελύτη). «Για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες», όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας. Η επιλογή του, μεταξύ 80 υποψηφίων από όλο τον κόσμο, είχε την υποστήριξη όλων των μελών της Επιτροπής, με εξαίρεση ενός μέλους. Ο γραμματέας της επιτροπής, Österlund, υποστήριξε πως η επιλογή Σεφέρη υπήρξε μια ευκαιρία να αποδώσουν έναν θαυμάσιο φόρο τιμής στη σύγχρονη Ελλάδα, μια γλωσσική περιοχή που περίμενε πάρα πολύ καιρό για μια βράβευση σε αυτό το επίπεδο.

Η ανακοίνωση της βράβευσής του έγινε την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου, ενώ η επίσημη απονομή στις 10 Δεκεμβρίου στην Στοκχόλμη. Ο Γιώργος Σεφέρης στην ομιλία του κατά τη διάρκεια της απονομής στο Δημαρχείο της Στοκχόλμης, μίλησε για την ελληνική παράδοση και τις πολλές όψεις της Ελλάδας, ενώ συνόψισε τις πεποιθήσεις του, τόσο για την άμεση και αδιάσπαστη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας (και ευρύτερα της ελληνικής ηθικής συνείδησης) από την αρχαιότητα ως τη σημερινή εποχή όσο και για την αναγκαιότητα και τη λειτουργία της ποίησης στο σύγχρονο κόσμο: «… Χρωστώ», είπε μεταξύ άλλων, «την ευγνωμοσύνη μου στη Σουηδική Ακαδημία, που ένοιωσε αυτά τα πράγματα· που ένοιωσε πως οι γλώσσες, οι λεγόμενες περιορισμένης χρήσης, δεν πρέπει να καταντούν φράχτες, όπου πνίγεται ο παλμός της ανθρώπινης καρδιάς…».

  • Ο νομπελίστας ποιητής, εκείνη τη στιγμή, τη σημαντικότερη της λογοτεχνικής του διαδρομής, μίλησε για τις «πολλές όψεις της Ελλάδος» επιλέγοντας ως «οδόσημα» τον Διονύσιο Σολωμό, τον Ανδρέα Κάλβο, τον Κωστή Παλαμά, τον Κωνσταντίνο Καβάφη και τον Ιωάννη Μακρυγιάννη, αναδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό, το τεράστιο απόθεμα και μεγαλείο ψυχής που πάντα τον διέκρινε: «Σας μίλησα γι’ αυτούς τους ανθρώπους, γιατί οι σκιές τους δεν έπαψαν να με συντροφεύουν από τότε που άρχισε το ταξίδι μου για τη Σουηδία και γιατί οι προσπάθειές τους αντιπροσωπεύουν, στο νου μου, τις κινήσεις ενός κορμιού αλυσοδεμένου επί αιώνες, όταν επιτέλους σπάσουν τα δεσμά του και ψηλαφεί, ξαναζωντανεύει κι αναζητάει τις φυσικές του κινήσεις…».

Τον Γιώργο Σεφέρη, όμως, θα τον θυμόμαστε και για κάτι ακόμη εξαιρετικά σπουδαίο που λίγοι πνευματικοί άνθρωποι τόλμησαν να κάνουν. Θα τον θυμόμαστε και για τη δήλωση που έκανε εναντίον της χούντας των Αθηνών, όταν οι άλλοι σιωπούσαν και διά της σιωπής τους νομιμοποιούσαν το καθεστώς ή όταν οι άλλοι υποτάσσονταν και υπηρετούσαν το καθεστώς, μετέπειτα, όμως, παρίσταναν εκ του ασφαλούς, τους αντιστασιακούς.

Στις 28 Μαρτίου 1969, ο Σεφέρης έκανε την περίφημη δήλωση κατά της χούντας στο B.B.C. Μια δήλωση που προκάλεσε αίσθηση και για το περιεχόμενο της, αλλά και γιατί βγήκε από τα χείλη ενός τόσο σημαντικού ανθρώπου. Μια δήλωση που πολλοί πνευματικοί άνθρωποι της εποχής θα έπρεπε να είχαν κάνει, αλλά δεν το έπραξαν. Ο Σεφέρης, όμως, μίλησε και μάλιστα μίλησε πολύ φωναχτά!

Το είπαμε πολλές φορές, ας το επαναλάβουμε ακόμη μία: Η ελληνική χρεωκοπία δεν είναι οικονομική… Καταλαβαίνετε…

Δρ. Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστή
Αναπλ. καθηγητής στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας
Από το Μονάγρι Λεμεσού
a.[email protected]

  • Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της. 

Ανοικτό βιβλίο ο «φάκελος της Κύπρου»! Το παιχνίδι ήταν στημένο, δεν υπάρχει τίποτε άγνωστο…

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: