Αποκαλυπτικό για το πως ο Τουρκικός Στρατός αντιμετώπιζε το Σχέδιο Ανάν και πως επιχείρησε να χειραγωγήσει το αποτέλεσμα χρησιμοποιώντας ως εργαλείο τις κόκκινες γραμμές που είχε θέσει στα θέματα Ασφάλειας και Εγγυήσεων, είναι το τηλεγράφημα της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Άγκυρα, λίγες ημέρες μετα το δημοψήφισμα του 2004.
Ο Τουρκικός Στρατός αν και ήταν ικανοποιημένος από τις ρυθμίσεις και προβλέψεις του σχεδίου Ανάν για τα θέματα ασφάλειας, δεν ήταν έτοιμος να αποδεχθεί μια συνολική λύση του Κυπριακού με τον φόβο των «δυσκολιών στην εφαρμογή του».
Ο αρμόδιος χειριστής του Κυπριακού στο τουρκικό Γενικό Επιτελείο Mucahit Sislioglu αποκαλύπτει μάλιστα στους Αμερικανούς συνομιλητές του ότι ήδη από το Μπουργκενστοκ είχαν ενημερώσει τον Ερντογάν για την πρόβλεψη ότι οι ρυθμίσεις του Σχεδίου Ανάν στα θέματα ασφάλειας θα οδηγούσαν σε αύξηση του ΟΧΙ στην «νότια Κύπρο» κατά 20% και του ΝΑΙ στην «βόρεια Κύπρο» κατά 15%.
(Το αμερικανικό τηλεγράφημα δημοσιοποιήθηκε από τα Wikileaks).
12Μαΐου 2004 09.08
Εμπιστευτικό
Από Πρεσβεία Αγκυρας
(04ΑΝΚΑΡΑ2664)
«Ο Τουρκικός Στρατός θέλει ένα αποτέλεσμα ΝΑΙ(στον Βορρά)/ΟΧΙ (στον Νότο)
Ταξινόμηση από τον DCM Robert S. Deutsch. Λόγοι 1.4 (β) και (δ). 1. (Γ) Περίληψη:
1.Το Τουρκικό Γενικό Επιτελείο εκτιμά την βοήθεια των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου για τη δημιουργία ενός ισορροπημένου, αν και προβληματικού, Σχεδίου για την Κύπρο. Το TGS (Turkish General Staff) ήθελε το αποτέλεσμα Nαι / Oχι (σ.σ. αντίστοιχα σε Βορρά/Νότο) από τα δημοψηφίσματα, αν και δεν έχει σαφή ιδέα για το πού να τραβήξει, μετά από αυτό. Ο Τουρκικός Στρατός ανησυχεί ότι η Κύπρος μπορεί να χρησιμοποιήσει την ένταξή της στην ΕΕ (ή να χρησιμοποιηθεί από άλλους) για να εμποδίσει την ένταξη της Τουρκίας. Τέλος Σύνοψης
Η μεγαλύτερη ανησυχία για το TGS ήταν το κόστος (τόσο οικονομικό όσο και ανθρώπινο) της μετεγκατάστασης των Τουρκοκυπρίων που εκτοπίζονται με τις επιστροφές γης. Ωστόσο, το TGS δεν αντιτάχθηκε στο Σχέδιο επειδή οι μετεγκαταστάσεις ήταν κυρίως θέμα κυβέρνησης και όχι του Στρατού, και επειδή το TGS υπολόγισε ότι οι Ελληνοκύπριοι θα απορρίψουν το σχέδιο.
Στην πραγματικότητα, ο Sislioglu δήλωσε ότι ειπε στον πρωθυπουργό Ερντογάν στην Ελβετία κατά τις τελευταίες ημέρες της διαπραγμάτευσης ότι οι διατάξεις ασφαλείας θα αυξήσουν πιθανώς την ψήφο υπερ του ΟΧΙ στο νότο κατά 20% και θα αυξήσουν την ψήφο στο ΝΑΙ στο βορρά κατά 15%.
Παρ ‘όλα αυτά, ο Ερντογάν και ο υπουργός Εξωτερικών Γκιούλ ήλπιζαν ότι το σχέδιο θα περάσει και στις δύο πλευρές του νησιού.
Είπε ότι επέλεξε να τονίσει το αρνητικό, διότι το κοινό και η κυβέρνηση χρειάζονταν να συνειδητοποιήσουν και να προετοιμαστούν για τις δυσκολίες που θα προεκυπταν σε περίπτωση που εγκριθεί το σχέδιο. Ταυτόχρονα, οι θετικές πτυχές Ασφάλειας του Σχεδίου η απάντηση στο αναπόφευκτο ερώτημα ,θα ανησυχούσαν τους Ελληνοκυπρίους και θα καθησύχαζαν τους Τουρκοκύπριους.
4. Σχόλιο: Ο Sislioglu, ο Ozkok και ο αναπληρωτής διευθυντής του TGS Basbug ήταν οι μόνοι στρατιωτικοί που γνώριζαν ό, τι έκανε ο Στρατός με την κυβέρνηση και στις διαπραγματεύσεις. (Ο Sislioglu δήλωσε ότι το προσωπικό στο Κυπριακό δεν είχε αρκετή γνωση των Αγγλικών για να είναι χρήσιμο, γι ‘αυτό «εργάστηκε σαν υπολοχαγός», συντάσσοντας έγγραφα, ενημερώνοντας το NSC και διαπραγματευόμενος τις πτυχές ασφαλείας της συμφωνίας.) Τον περασμένο Απρίλιο υπήρξαν πολλοί “άνθρωποι” που πίεζαν για μια εξήγηση της πολιτικής του TGS για την Κύπρο, εντός και εκτός του Στρατού. Ο Sislioglu παραδέχθηκε ότι τα λόγια του Ozkok επιλέχτηκαν προσεκτικά για να στείλουν μηνύματα σε διάφορες ομάδες. Αυτό [περιλαμβάνει όχι μονο την Τουρκική κυβέρνηση και τους ελληνοκύπριους αλλα και τον Τουρκικό Στρατό επίσης
Τέλος σχολίου.
6.) Ο Sislioglu δεν ήταν σίγουρος για τη μελλοντική πορεία. Ανησυχούσε ότι με το πέρασμα του χρόνου, η οργή προς την ελληνική κυβέρνηση για την αντίθεσή της στο σχέδιο θα εξασθενίσει και τα διπλωματικά πλεονεκτήματα που η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι θα είχαν κερδίσει από την υποστήριξή (του Σχεδίου) θα εξανεμισθούν . Η Λευκωσία είχε πλέον το πάνω χέρι λόγω της ένταξής της στην ΕΕ και θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στις φιλοδοξίες της Τουρκίας στην ΕΕ. Για παράδειγμα, φοβόταν ότι η Γαλλία θα μπορούσε να κρυφθεί πίσω από την Κύπρο για να εμποδίσει την Τουρκία να παρει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων τον Δεκέμβριο.
EDELMAN
Δεν έχει νόημα να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, χωρίς αποτέλεσμα, διαμηνύει ο Τσαβούσογλου