Οι εποχές που νοσταλγήσατε τους αποικιοκράτες: Η Βασίλισσα (Ελισάβετ), ο Σουλτάνος (Ερντογάν)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ
Συνεργασία με τις ΑΠΟΨΕΙΣ και την HELLAS JOURNAL
Μπορεί ποτέ να νοσταλγήσει κανείς τους πρώην αποικιοκράτες του; Τελικά ναι μπορεί! Αν οι νέοι του αποικιοκράτες είναι χειρότεροι από τους παλιούς, αν είναι πιο τύραννοι, μπορεί να μην τους νοσταλγήσει; Ειδικά αν δεν έχει γευτεί καθόλου την ανεξαρτησία.
Καλά, ακόμα και όσοι έχουν γευτεί την ανεξαρτησία έτρεξαν ξωπίσω από τους πρώην αποικιοκράτες τους. Όπως οι Αλγερινοί μετέβησαν μαζικά στην Γαλλία, οι Κύπριοι έτρεξαν ξωπίσω από την Αγγλία. Επιπλέον, οι περισσότεροι από αυτούς που πήγαν δεν επέστρεψαν ξανά στο νησί. Έμειναν και εγκαταστάθηκαν εκεί που πήγαν. Έρχονται εδώ μόνο στις διακοπές ως τουρίστες. Σαν ξένοι.
- Τους αρέσει να χρησιμοποιούν αγγλικές λέξεις που τους έρχονται όταν μιλούν. Τις διακοπές τις αποκαλούν “holiday”. Στην Αγγλία ζουν περισσότεροι Τουρκοκύπριοι από αυτούς που ζουν στην Κύπρο. Ανάμεσά τους υπάρχουν και κάποιοι που πήγαν και δεν ξαναπάτησαν εδώ. Ένας ανιψιός μου για παράδειγμα. Πήγε πριν πενήντα χρόνια και δεν επέστρεψε ξανά. Έζησε πολλά χρόνια στο Λονδίνο και ύστερα μετανάστευσε στην Αυστραλία. Και από εκεί στην Νέα Ζηλανδία. Πέθανε στην Νέα Ζηλανδία. Δεν μπόρεσε να επανασυνδεθεί με την Κύπρο αφότου έκοψε τον δεσμό του μαζί της.
Τέλος πάντων, δεν είναι αυτό το ουσιαστικό μας θέμα. Ας επιστρέψουμε στο ερώτημά μας. Μπορεί ο άνθρωπος να νοσταλγήσει τον πρώην του αποικιοκράτη; Κάνουν την σύγκριση όσοι συμπολίτες μας νιώθουν ότι βρίσκονται υπό την αποικιοκρατία της Τουρκίας. Ανάμεσα στην Αγγλία και στην Τουρκία. Ποια είναι καλύτερη. Ποια είναι πιο ευδόκιμη.
Σύμφωνα με τις παλιές γενιές που έζησαν την εποχή των Άγγλων, δεν μπορεί καν να συγκριθεί η αγγλική διοίκηση με την τουρκική. Μιλούν με επαίνους για τους Άγγλους. Οι Άγγλοι ήταν εντάξει. Υπήρχε πειθαρχία. Υπήρχε δίκαιο. Υπήρχε δικαιοσύνη. Στάζει μέλι το στόμα τους όταν διηγούνται εκείνες τις μέρες. Ένας αγαπητός μου φίλος έγραψε το εξής χθες στην σελίδα του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Άρχισα και τέλειωσα το δημοτικό σχολείο κατά την περίοδο των Άγγλων.
- Στην αρχή της σχολικής χρονιάς δεν απαιτούσε τίποτε από εμάς η διεύθυνση του σχολείου. Μοιράζονταν στους μαθητές βιβλία, τετράδια, μολύβια και σβηστήρια από την διεύθυνση του σχολείου. Τα πρωινά μας έδιναν γάλα. Θυμάμαι μάλιστα και περιόδους κατά τις οποίες μας διδόταν και ψωμί. Κοίτα τώρα και τις σημερινές μέρες. Και μην νοσταλγήσεις εκείνη την περίοδο. Νοσταλγώ την αγγλική περίοδο από κάθε άποψη».
Και εγώ τέλειωσα το δημοτικό σχολείο κατά την εποχή των Άγγλων. Θυμάμαι πιο πολύ τα γενέθλια της βασίλισσάς μας τα οποία γιορτάζαμε στο γήπεδο Τζιρίτ. Μας έδιναν φλιτζάνια του τσαγιού με την φωτογραφία της βασίλισσας. Ανάμεσα στις αναμνήσεις μου υπάρχει και το σωφρονιστικό σχολείο για τα παιδιά που ήταν μικρότερα των 18 χρόνων. Ήταν στην Λάπηθο.
Ακόμα θυμάμαι πως ένα παιδί από την γειτονιά μας αναγκαζόταν να ανέβει στο Land Rover και να μεταφερθεί εκεί εν μέσω κραυγών εκ μέρους της οικογένειάς του. Μήπως τώρα υπάρχει ένα τέτοιο σωφρονιστήριο για τα παιδιά που διαπράττουν εγκλήματα; Όλα είναι μαζί με τους ενήλικες κατάδικους στις κεντρικές μας φυλακές. Ανάμεσα στους χρήστες ναρκωτικών, τους κλέφτες και τους δολοφόνους. Είχαμε και ένα λαμπρό πάρκο στην περιοχή Τσαγλαγιάν στην Λευκωσία κατά την εποχή των Άγγλων. Παιδικό πάρκο.
- Εκεί υπήρχαν θαυμάσιες κούνιες και τραμπάλες. Και μια πισίνα με νερό που ανέβλυζε από σιντριβάνια φτιαγμένα από πέτρες της θάλασσας. Τώρα δεν υπάρχει τίποτα στην θέση εκείνου του πεντακάθαρου, λαμπρού πάρκου. Σαν αυτό υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε.
Οι Τουρκοκύπριοι δεν πολέμησαν εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών. Οι Ελληνοκύπριοι πολέμησαν. Οι Τουρκοκύπριοι, που γράφονταν ως κομάντο στον αγγλικό στρατό, υπηρέτησαν εναντίον των Ελληνοκυπρίων. «Ήμασταν δύο χιλιάδες άτομα πολύ καλά εκπαιδευμένα», λέει ένας φίλος μου, ο οποίος ήταν κομάντο εκείνες τις μέρες. Διηγείται πώς έκανε τον οδηγό των Άγγλων στρατιωτών που βγήκαν να κυνηγήσουν μέλη της ΕΟΚΑ στα χωριά της Πάφου.
Αν μπορούσαν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να διεξάγουν αυτό τον αγώνα στο ίδιο μέτωπο εναντίον των αποικιοκρατών, σίγουρα θα ήταν διαφορετική η σημερινή τύχη της Κύπρου. Αλλά δυστυχώς, ο τελικός στόχος της ΕΟΚΑ εμπόδισε αυτή την ενότητα. Ενώ από την μια διεξήγαγε αγώνα για την ανεξαρτησία, από την άλλη ζητούσε προσάρτηση στην Ελλάδα, δηλαδή ένωση. Πρέπει να ερωτηθούν και οι οικείοι των αγωνιστών της ΕΟΚΑ, τους οποίους απαγχόνισαν οι Άγγλοι, αν νοστάλγησαν την εποχή των Άγγλων. Κάθε κατακτητής τιμωρεί όσους του αντιστέκονται. Δεν πειράζει όσους τον υπηρετούν.
Είναι δυνατόν να καταλάβει κανείς τώρα τα αισθήματα που επανεμφανίστηκαν για τους Άγγλους πρώην αποικιοκράτες στο βόρειο μισό της Κύπρου, το οποίο μοιάζει στην Τουρκία από κάθε άποψη και έγινε η πίσω αυλή της Τουρκίας. Κάθε γεγονός που βιώνουν όλοι το συγκρίνουν με τους πρώην αποικιοκράτες.
- Θυμούνται τους Άγγλους ακόμα και όταν δουν μια στοίβα από σκουπίδια σε έναν εκδρομικό χώρο ή στην παραλία. Όταν ξεριζώνονται δέντρα. Όταν γεμίζουν τα ποτάμια με οικοδομές. Όταν κτίζονται κτήρια από μπετόν παντού με άναρχο τρόπο. Και ακόμα και όταν δεν μπορούν να κοιμηθούν τα βράδια από τα κουνούπια. Αναστενάζουν λέγοντας «αχ, δεν ήμασταν έτσι την εποχή των Άγγλων».
Μήπως η νοσταλγία που νιώθουν για την εποχή των Άγγλων δεν δείχνει πόσο δυστυχείς είναι οι Τουρκοκύπριοι; Δεν ήσασταν τόσο δυστυχείς ακόμα και όταν κάποτε φωνάζατε «ζήτω η βασίλισσά μας» υπό τους ήχους του αγγλικού εθνικού ύμνου στο γήπεδο Τζιρίτ, έτσι δεν είναι;
Ποτέ δεν ήσασταν Άγγλοι εθνικιστές. Τώρα είστε πολύ ευτυχισμένοι σε αυτή την πίσω αυλή κάτω από την σκιά της σημαίας σας που βρίσκεται πάνω στα βουνά; Τότε λέγατε «ζήτω η βασίλισσά μας». Τώρα λέτε «ζήτω ο σουλτάνος μας»;
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της. Επίσης απαγορεύεται δια νόμου η αναδημοσίευση των σχολίων χωρίς τη γραπτή έγκριση της ιστοσελίδας.
Αφηνίασε για άλλη μια φορά ο Σουλτάνος: Οι κύκνοι, τα γαϊδούρια και τα αηδόνια της Κύπρου