Χάσιμο χρόνου το πρώτο σχέδιο αναδιάρθωσης του Συνεργατισμού, τόνισε ο Χατζηνικόλας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το πρώτο σχέδιο αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού, που δόθηκε το 2013 και προνοούσε τη δομή με τα 18 καταστήματα ήταν χάσιμο χρόνου και μας καθυστέρησε, ανέφερε στην κατάθεσή του ενώπιον την Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό ο εκτελών χρέη Προέδρου της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) Γιώργος Χατζηνικόλας από τον Οκτώβριο του 2017 και μέλος της Επιτροπείας από το 2013.
Αναφερόμενος στα αίτια για τα οποία οδηγήθηκε τελικά στο κλείσιμο ο Συνεργατισμός ο κ. Χατζηνικόλας είπε μεταξύ άλλων ότι θα έπρεπε η τράπεζα να είναι ενιαία από την αρχή, δηλαδή μετά την αναδιάρθρωση του 2013, ενώ έπρεπε από την πρώτη μέρα να φύγουν 300-400 άτομα με ένα ριζικό σχέδιο αναδιάρθρωσης που θα βοηθούσε να στηθεί μια πιο μικρή ενιαία τράπεζα από την αρχή.
Σημείωσε παράλληλα πως δεν γνωρίζει γιατί τους δόθηκε αυτό το μοντέλο με τα 18 ΣΠΙ στο οποίο η Τρόικα αρχικά δεν συμφωνούσε, και πως το μόνο που γνωρίζει είναι ότι υπάρχουν φήμες για άσκηση πιέσεων από κάποιους. Είπε επίσης ότι ενδεχομένως το €1,5 δισ. που δόθηκε από το κράτος να μην ήταν αρκετό λόγω της φύσης του χαρτοφυλακίου που οδήγησε στη συνέχεια στην αύξηση των προβλέψεων.
Αναφερόμενος σε άλλους λόγους που οδήγησαν στο κλείσιμο, ο κ. Χατζηνικόλας αναφέρθηκε στο ευαίσθητο δανειακό χαρτοφυλάκιο της τράπεζας με μεγάλο ποσοστό δανείων για πρώτη κατοικία, τις πολύ αυστηρές παραδοχές με τις οποίες έγινε ο τελευταίος επιτόπιος έλεγχος από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ) αλλά και το γεγονός ότι η τράπεζα βρισκόταν διαρκώς στο «μάτι του κυκλώνα» σε οτιδήποτε και να έκανε, από κόμματα, οργανώσεις τον Γενικό Ελεγκτή και άλλους.
Ερωτηθείς για τα λάθη και τις ευθύνες της διοίκησης της ΣΚΤ η ο κ. Χατζηνικόλας ανέφερε ότι από το 2013 και μετά έλαβαν 1700 αποφάσεις και οπωσδήποτε κάποιες ίσως να μην ήταν οι ορθές. Πρόσθεσε ωστόσο ότι ως Επιτροπεία κατέβαλαν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους για να μπορέσουν να κρατήσουν τον οργανισμό.
Ο κ. Χατζηνικόλας επεσήμανε ότι η αχίλλειος πτέρνα του Συνεργατισμού ήταν οι πρώτες κατοικίες, η αξία των οποίων σε Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις μηδενίστηκε μετά τον επιτόπιο έλεγχο από τον ΕΕΜ στις αρχές του 2018, με αποτέλεσμα να απαιτηθούν νέα κεφάλαια ύψους 400 εκ. Όπως είπε, δεν δόθηκε χρόνος στην τράπεζα να αυξήσει σταδιακά τις πρόνοιες της και εξέφρασε την άποψη ότι ερχόμενος ο επόπτης είχε υπόψη του πιο σημείο να αγγίξει βάζοντας τον οργανισμό σε δυσμενέστατη θέση.
Έκανε, επίσης, λόγο για «μεγάλη μαχαιριά» του επιτόπιου ελέγχου στο θέμα του μηδενισμού της αξίας των πρώτων κατοικιών. Σημείωσε ακόμα ότι η νομοθεσία δεν βοηθούσε με την αντιμετώπιση αυτών των ΜΕΔ και ότι η συγκεκριμένη νομοθεσία άλλαξε μετά την πτώση του Συνεργατισμού.
Παραδεχόμενος ότι οι ΜΕΧ ήταν το κυριότερο πρόβλημα που είχαν να αντιμετωπίσουν, σημείωσε ότι αυτό δεν μπορούσε να γίνει από την αρχή αφού έπρεπε πρώτα στα στηθεί η Μονάδα για τα ΜΕΧ και ότι μετά το 2015 η Μονάδα άρχισε να ανεβάζει ρυθμούς και ότι εξελικτικά με την εμπειρία που αποκτήθηκε οι λύσεις που δίνονταν ήταν πιο ριζικές και πιο επιθετικές όσον αφορά την παραχώρηση ακινήτων έναντι δανείων ή τις διαγραφές.
Ερωτηθείς αναφορικά με επιστολή που του έστειλε η Διοικήτρια της ΚΤΚ ότι δεν αντέδρασε η Επιτροπεία στις αυστηρές παραδοχές του Επόπτη, ο κ. Χατζηνικόλας ανέφερε πως απάντησε ότι η τράπεζα αντέδρασε και αμφισβήτησε με επιστημονικό τρόπο τις παραμέτρους. Της είπε επίσης ότι οι παράμετροι που τέθηκαν ήταν άδικοι και παραγνώριζαν τις παθογένειες της Κύπρου, κυρίως σε σχέση με το σύστημα των εκποιήσεων. Είπε επίσης ότι ο ίδιος έγραψε δύο επιστολές υπό μορφή παραπόνου στην κ. Γιωρκάτζη και δεν απάντησε σε καμιά.
Ανέφερε ακόμα ότι μετά την αποχώρηση του κ. Ταουσιάνη από την προεδρία της Επιτροπείας φάνηκε μια αλλαγή στη στάση των εποπτών και ότι υπήρξαν κάποια θέματα που είχαν σχέση με την εγκυρότητα των αριθμών που δόθηκαν. Ανέφερε, επίσης, ότι σε συνεδρία της Επιτροπείας τον Φεβρουάριο του 2018 είχε επικρίνει τον κ. Ταουσιάνη αναφέροντας ότι είναι ανέντιμο, άτομα που αποχώρησαν οικειοθελώς από την Επιτροπεία να παραπλανούν και να υποσκάπτουν τη λειτουργία του οργανισμού. Ευτυχώς πρόσθεσε οι αριθμοί που δώσαμε στους επόπτες ήταν οι σωστοί.
Ανέφερε, επίσης, ότι η μονάδα διαχείρισης κινδύνων προετοιμαζόταν για την πιθανή επίπτωση από το μηδενισμό της αξίας της πρώτης κατοικίας στις ΜΕΧ και αυτό θα γινόταν σταδιακά σε τρία χρόνια.
Ο «Μέσι» και η Altamira
Ανέφερε ακόμα ότι ήλπιζαν ότι σύντομα θα δινόταν ώθηση στην αντιμετώπιση του προβλήματος των ΜΕΧ με την αξιοποίηση της συνεργασίας με την πλατφόρμα Altamira.
Υπεραμυνόμενος της συμφωνίας που έγινε με την εταιρεία, η οποία είχε η ίδια προσεγγίσει τον ΓΔ της Τράπεζας Νικόλα Χατζηγιάννη, ο κ. Χατζηνικόλας είπε χαρακτηριστικά πως «όταν έρχεται ένας «Μέσι» να παίξει στην ομάδα σου, εγώ προσωπικά θέλω να τον εξετάσω». Διερωτήθηκε επίσης γιατί να εξετάζεις άλλους αν ο «Μέσι» θέλει να συνεργαστεί μαζί σου έστω και με μεγαλύτερο κόστος, το οποίο σταδιακά βελτιώθηκε, όπως είπε.
Ανέφερε ακόμα ότι για τη συγκεκριμένη εταιρεία η Citi γνωμοδότησε ότι η συμφωνία ήταν δίκαιη για αυτούς και είχαν και τη θετική γνωμοδότηση από την Black Rock. H οικονομική πτυχή είπε βελτιώθηκε ακόμα περισσότερο στη συνέχεια ύστερα και από παραίνεση της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ). Ανέφερε ακόμα ότι η τράπεζα δεν είναι υποχρεωμένη να προβαίνει πάντοτε σε προσφορές.
Ερωτηθείς σχετικά είπε ότι από τον Ιούνιο του 2016 υπογράφηκε μη δεσμευτικό μνημόνιο μεταξύ Altamira και του κ. Χατζηγιάννη. Σημείωσε επίσης ότι αν η Altamira έπιανε τον υψηλό στόχο μεταξύ των τεσσάρων σεναρίων που είχαν τεθεί, η τράπεζα θα είχε €563 εκατ. περισσότερες ταμειακές ροές. Η βοήθεια της Altamira, είπε, ήταν αναγκαία προκειμένου και να πεισθεί ο επόπτης ότι θα γινόταν πρόοδος με τις ΜΕΧ.
Αυτή τη στιγμή πρόσθεσε, η Altamira μπορεί να αποδίδει σε ετήσια βάση γύρω στα €300 εκατ. που θα αποτελούν τα έσοδα της οντότητας που παραμένει στο κράτος.
Σημείωσε ωστόσο ότι φαίνεται να υπάρχει κάποια υστέρηση ως προς τη μείωση των ΜΕΧ, αφού το πλάνο με την Altamira προέβλεπε εξωλογιστικές διαγραφές δεδομένου ότι η τράπεζα λειτουργούσε κανονικά. Το 2018, πρόσθεσε, η τράπεζα βρισκόταν σε κατάσταση κρίσης και σε αυτή τη διάσταση υπάρχουν υστερήσεις και δεν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι όσον αφορά τη μείωση.
Ο κίνδυνος της εξυγίανσης και οι πιθανές επιπτώσεις στις καταθέσεις
Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο εξυγίανσης της ΣΚΤ αν δεν γινόταν η συμφωνία με την Ελληνική, είπε ότι κάτι τέτοιο σήμαινε κούρεμα.
Επεσήμανε ότι οι διαδικασίες του Single Resolution Board, είναι πολύπλοκες και μπορούσε να κάνει ό,τι θέλει, είτε με κούρεμα των καταθέσεων άνω των €100.000 που ήταν ένα μικρό ποσοστό 15-20%, είτε με το να μπει εκκαθαριστής και τότε η προστασία των €100.000 θα γινόταν σε βάθος χρόνου ίσως δεκαετίας.
Εξέφρασε την άποψη ότι η πράξη με την Ελληνική ήταν συμφέρουσα υπό τις περιστάσεις, αφού τα εναλλακτικά σενάρια ήταν καταστροφικά, όπως τους είχε γνωμοδοτήσει και ο εξωτερικός τους σύμβουλος Grant Thornton. Σημείωσε ωστόσο ότι σε απόλυτες τιμές δεν ήταν καλή, αλλά διασφάλιζε τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
«Δυστυχώς θυσιάστηκε η Ιφιγένεια αλλά το χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει διασωθεί», ανέφερε.
Σημείωσε επίσης ότι οι κίνδυνοι που περιείχε η συναλλαγή αλλά και το γεγονός ότι έγινε υπό καθεστώς πίεσης ώθησαν την τράπεζα να ζητά εκπτώσεις.
Όλη η κερδοφορία διοχετευόταν στην αύξηση των προνοιών
Ανέφερε ότι η κερδοφορία του Συνεργατισμού από το 2013 ανέρχεται στα €800-900 εκατ. και όλα διοχετεύτηκαν για την αύξηση των προνοιών που άλλαζαν συνεχώς από τους επόπτες.
«Υποτασσόμασταν στις επιταγές τους», σημείωσε και είπε ότι υπήρχε ο Εντολοδόχος Παρακολούθησης (Grant Thornton) που παρακολουθούσε κάθε δύο μήνες αν υπήρχε πρόοδος. Από το 2013-2017 δείχνουμε πως προχωρούσαμε «δεν είχαμε επιλογή ένα μιλίμετρο να αποκλίνουμε», είπε χαρακτηριστικά.
Ανέφερε επίσης ότι είχαν γίνει όλες οι ενέργειες για να μπει στο Χρηματιστήριο τον Σεπτέμβριο του 2017 με βάση το σχέδιο αναδιάρθρωσης. Είπε ότι ο ΕΕΜ στη συνάντηση που είχαν με την ηγεσία του Συνεργατισμού μεταξύ των οποίων και ο ίδιος στις 25-7-2017 τους είπαν ξεκάθαρα ότι η άντληση κεφαλαίων πρέπει να γίνει με στρατηγικούς επενδυτές και έτσι ξεκίνησε η διαδικασία για εξεύρεση στρατηγικών επενδυτών μέσω Citi. Διερωτήθηκε γιατί οι επενδυτές δεν τους είπαν νωρίτερα ότι είχαν πρόβλημα με τη διαδικασία για εισαγωγή στο ΧΑΚ και ότι η πρώτη αντίδραση από την ΚΤΚ ήταν στις 29-5-2017.
«Είναι λάθος του επόπτη που μου άφησε να κάνουμε αυτή τη διαδικασία και μετά να μας πει ότι δεν του άρεσε», ανέφερε.
Στις 24-11-2017 ανέφερε, φαίνεται στα πρακτικά ότι υπήρχε αλλαγή της στάσης των εποπτών, αφού τους έλεγαν ξεκάθαρα ότι πρέπει να βρουν στρατηγικούς επενδυτές με κλειστή διαδικασία. Εκεί, ανέφερε ζήτησαν να γίνει ανοικτή διαδικασία και έγινε διαβούλευση με τον επενδυτικό σύμβουλο τους Citi για τις λύσεις, ενώ σε επιστολή που έκανε για το θέμα στην Διοικήτρια της ΚΤΚ με κοινοποίηση στη διευθύντρια του ΕΕΜ και τον ΥΠΟΙΚ δεν έλαβε απάντηση. Στην συνέχεια ανέφερε, τους ενημέρωσαν ότι έρχεται ο επιτόπιος έλεγχος.
Όσον αφορά ανησυχίες που εξέφραζαν οι επόπτες για το επιχειρηματικό μοντέλο και την προσπάθεια επέκτασης σε μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια, ο κ. Χατζηνικόλας ανέφερε ότι οι επόπτες δεν διαφώνησαν, απλώς τους είπαν να είναι προσεκτικοί. Εμείς, ανέφερε στήσαμε ειδικό τμήμα και ήμασταν προσεκτικοί και ότι αυτό ήταν προέκταση των δυνατοτήτων της.
Θέλαμε να μιλήσουμε με τον κ. Κληρίδη πριν από την παραίτησή του
Αναφορικά με την παραίτηση Τάκη Ταουσιάνη, ο κ. Χατζηνικόλας διερωτήθηκε αν μια και μόνο διαφωνία που υπήρξε στο θέμα της Altamira ήταν αρκετός λόγος παραίτησης τη στιγμή που συμφώνησε με πολλές άλλες αποφάσεις και σε θέματα στρατηγικής με τα άλλα μέλη της Επιτροπείας.
Αναφορικά με την παραίτηση Μάριου Κληρίδη είπε ότι από μέλη της Επιτροπείας υπήρχαν κάποιες ανησυχίες όσον αφορά την πορεία της τράπεζας και είχαν αποφασίσει ότι ήθελαν να συναντήσουν τον κ. Κληρίδη για να του θέσουν τις ανησυχίες τους για την πρόοδο της εκτελεστικής διεύθυνσης. Εκεί, είπε, μεσολάβησε η παραίτησή του.
Ερωτηθείς κατά πόσο δεν εντόπισαν παρόμοια προβλήματα επί διεύθυνσης του κ. Χατζηγιάννη είπε ότι όσον αφορά τις τραπεζικές εργασίες έβλεπαν μια ανοδική πορεία κυρίως όσον αφορά τις δανειοδοτήσεις. Είπε ότι μέσα από εκθέσεις του κ. Χατζηγιάννη φαινόταν ότι υπήρχε πρόοδος.
Παραδέχτηκε ωστόσο ότι ίσως να αδικούν τον κ. Κληρίδη αφού τα πρώτα 1,5 με δύο χρόνια τα πράγματα κτίζονταν ακόμα.
«Το αεροπλάνο κτιζόταν την ώρα που πετούσε», ανέφερε, ερωτηθείς μεταξύ άλλων για τα προβλήματα που υπήρχαν σε επίπεδο εταιρικής διακυβέρνησης και το διαχωρισμό του ρόλου μεταξύ εκτελεστικών και διοικητικών στελεχών.
Ερωτηθείς για τα δυσανάλογα έξοδα που γίνονταν, όπως έξοδα διαφημίσεων ή προσλήψεις νέου προσωπικού, είπε ότι η διαφημιστικά δαπάνη φαίνεται αυξημένη επειδή αφορούσε τη Συνεργατική ως σύνολο ενώ στο παρελθόν γινόταν από κάθε ΣΠΙ ξεχωριστά. Όσον αφορά τις δαπάνες προσωπικού είπε ότι έπρεπε να δώσουν λεφτά για να προσλάβουν άτομα με προσόντα, αφού οι επόπτες του επεσήμαναν ότι υπήρχε χάσμα ικανοτήτων.
ΚΥΠΕ – Θάλεια Νεοφύτου
ΚΥΠΡΟΣ/Λευκωσία
05/09/2018 16:46