Ομάδα θεάτρου ξαναδίνει χαμόγελο στην τρίτη ηλικία: Μια προσφορά από το Ίδρυμα Νιάρχος
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η κυρία Βενετία διαλέγει τα ρούχα της και ξαγρυπνά ντυμένη πάνω από τα σκεπάσματα, περιμένοντας να έρθει το πρωί και να πιάσει καλή θέση στο σαλόνι. Η κυρία Αρετή ξυπνά νωρίς μόνο την ημέρα που την επισκεπτόμαστε.
Με αυτήν τη λαχτάρα περιμένουν οι περισσότεροι ηλικιωμένοι που ζούνε σε γηροκομεία της Αττικής τους ανθρώπους της ομάδας θεάτρου seveneleven που εφαρμόζουν το Θάλλω,ένα πρότυπο πρόγραμμα ψυχαγωγίας ανθρώπων που φιλοξενούνται στις κατά τόπους μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και υλοποιείται με δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο υπεύθυνος του προγράμματος, Νότης Παρασκευόπουλος η δράση βασίζεται στην ενεργητική και όχι παθητική συμμετοχή των ηλικιωμένων. Κάθε συνάντηση ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα μέσα από την τέχνη, ενώ παράλληλα πραγματοποιούνται και άλλες δραστηριότητες όπως παίξιμο επιλεγμένων επιτραπέζιων παιχνιδιών, εκτενείς συζητήσεις σε θέματα που επιλέγουν οι ίδιοι, παιχνίδια ρόλων και, βέβαια, τραγούδι.
Με αυτόν τον τρόπο, οι ηλικιωμένοι εμπλέκονται ενεργά στη διαδικασία. «Ιδιαίτερη έμφαση, δίνεται στην ατομική ενασχόληση με τους φιλοξενούμενους, την προτροπή για δημιουργία, ενώ πραγματοποιείται και ξεχωριστή δραστηριότητα που αφορά την ομάδα των κατάκοιτων, μία κατηγορία φιλοξενούμενων που παρουσιάζει πληθυσμιακά αυξητική τάση και οφείλουμε να αξιολογήσουμε τις ανάγκες της. Το ψυχαγωγικό μοντέλο που προτείνουμε και υλοποιούμε, ενεργοποιεί και προκαλεί έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις, απομακρύνει τη σκέψη από τον πόνο, μειώνει το στρες λειτουργώντας αγχολυτικά και βοηθά στη μεγάλη μάχη εναντίον της κατάθλιψης. Επιπροσθέτως, διεγείρει την αυτοσυγκέντρωση και βοηθά τη μνήμη, δύο από τις πιο βασικές νοητικές λειτουργίες».
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παρασκευόπουλος «έχουν περάσει περίπου 5 χρόνια από την πρώτη μας επαφή με την τρίτη ηλικία σε επίπεδο ψυχαγωγίας. Από την αρχή είχαμε την πεποίθηση πως η ψυχαγωγία είναι μια αμφίδρομη δράση και όπως οι ηλικιωμένοι, έτσι κι εμείς περνάμε όμορφα πρωινά και απογεύματα, γελάμε, συγκινούμαστε και φεύγουμε καλύτεροι και γεμάτοι αισιοδοξία. Με αρκετούς από τους ανθρώπους που γνωρίσαμε, έχουμε πια μια σχέση και ένα δέσιμο που δύσκολα ξεχνιέται και ακόμη πιο δύσκολα το αφήνεις πίσω σου. Για εμάς είναι μία μεγάλη εμπειρία με θεαματικά αποτελέσματα, απόδειξη πως οφείλουμε να συνεχίσουμε. Για τους ίδιους είναι η ατμόσφαιρα, η θερμή αγκαλιά, τα χαμόγελα, ο χορός, η αγάπη μας για εκείνους. Πρόκειται για μία ολιστική προσέγγιση στον τομέα της ψυχαγωγίας των ανθρώπων που φιλοξενούνται στα κατά τόπους γηροκομεία».
Η μαγεία του απλού και η σπουδαιότητα της ελπίδας
Ο τρόπος με τον οποίον υλοποιείται η δράση, δίνει τον απαραίτητο χώρο και χρόνο στους επωφελούμενους να επιλέξουν οι ίδιοι τις θεματικές και τον τρόπο που θέλουν να ψυχαγωγηθούν. «Δίνουμε μεγάλη σημασία στην αισθητηριακή μνήμη και σε τακτά διαστήματα πραγματοποιούνται αφιερώματα που λειτουργούν ως αφορμή για να έρθουν οι ηλικιωμένοι σε επαφή με μνήμες που προκύπτουν από τις αισθήσεις τους. Αφή, όσφρηση, γεύση, όραση και ακοή διεγείρονται και ανασύρουν μνήμες μέσα από μπαχαρικά, υφάσματα, κηπουρική, πλάσιμο κ.α.
Αξίζει να αναφερθεί η περίπτωση μιας γυναίκας που αναγνώρισε το ύφασμα του νυφικού της σε κάποιο από τα δικά μας και βέβαια την αφήσαμε να κρατήσει ένα μεγάλο κομμάτι από το εν λόγω ύφασμα» υπογραμμίζει ο κ. Παρασκευόπουλος και συμπληρώνει ότι «μία σημαντική και διαφορετική προσέγγιση του θάλλω, είναι η “μέθοδος απομονωμένης ακρόασης” τα αποτελέσματα της οποίας είναι ήδη θεαματικά σε όλες τις μονάδες που έχει εφαρμοστεί η διαδικασία αυτή. Η συγκινησιακή φόρτιση που προκαλείται μέσα από την απομονωμένη ακρόαση, συχνά προκαλεί εφαλτήριο για κουβέντα, ενώ διεγείρει τη δημιουργικότητα.
Η μέθοδος απομονωμένης ακρόασης, όπως την αποκαλούμε, δίνει τη δυνατότητα στον ηλικιωμένο να εκφραστεί και να ενισχύσει την εξωστρέφειά του. Μέσα από τη διαρκή επαφή μας με τους ηλικιωμένους, ερευνούμε διαρκώς νέα μονοπάτια που μπορούν να μας οδηγήσουν σε νέες μεθόδους και πειραματισμούς πάνω στο κομμάτι της ουσιαστικής ψυχαγωγίας των ανθρώπων. Είναι χρέος μας να συνεχίσουμε να προσπαθούμε προς την κατεύθυνση αυτή».
Η μεγαλύτερη ανταμοιβή των ανθρώπων του προγράμματος είναι «οι άνθρωποι που συναντούμε όχι μόνο μας προσφέρουν το χαμόγελό τους, αλλά μας δίνουν και το χρόνο να το εισπράξουμε, διδάσκοντάς μας τη μαγεία του απλού και τη σπουδαιότητα της ελπίδας».
Το Θάλλω υλοποιείται σε συνολικά 8 μονάδες την εβδομάδα, ενώ επωφελούνται από αυτό πάνω από 300 ηλικιωμένοι που φιλοξενούνται σε αυτές. Στόχος είναι η σταδιακή ένταξη ακόμη περισσότερων μονάδων, ενώ το 2019 η ομάδα seveneleven σχεδιάζει να επισκέπτεται και μονάδες εκτός Αττικής, στο πλαίσιο της ενημέρωσης για το πρόγραμμα και της προσπάθειας ένταξης στον προγραμματισμό τους.
«Επιθυμία μας είναι, το πρόγραμμα να διαμορφώσει μια νέα φιλοσοφία στις δράσεις που προσφέρονται στους ανθρώπους που φιλοξενούνται στα κατά τόπους γηροκομεία. Κάτι τέτοιο, όμως, προϋποθέτει τη μακροβιωσιμότητα της δράσης πέραν του διετούς αρχικού προγραμματισμού. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, ήδη οργανώνουμε ενδιαφέρουσες δράσεις, ενώ ετοιμάζουμε και νέες, σημαντικές συνεργασίες. Στον χώρο μας στο Παγκράτι, πέρα από τις εκπαιδεύσεις των εθελοντών, τις συναντήσεις αποφόρτισής τους παρουσία έμπειρων ψυχολόγων και τη στήριξη φροντιστών/συγγενών ανθρώπων με άνοια, ξεκινάμε και έναν κύκλο μαθημάτων με τίτλο “Προσφέρω μαθαίνοντας”.
Επίσης, είμαστε στη διαδικασία παραγωγής μιας παράστασης που βασίζεται σε ιστορίες ηλικιωμένων που έχουμε συναντήσει όλα αυτά τα χρόνια στα γηροκομεία που επισκεπτόμαστε. Ο τίτλος του έργου είναι “Μενεξέδες και Ζουμπούλια”, θα παιχτεί στο θέατρο Θησείον, ενώ η πρεμιέρα έχει προγραμματιστεί για την Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ. Μέσα από την παράστασή μας, προσεγγίζουμε με ιδιαίτερη προσοχή το ζήτημα της στερεοτυπικής εικόνας που έχουμε για την τρίτη ηλικία σε μια προσπάθεια να την απενεργοποιήσουμε και ταυτόχρονα να αφυπνίσουμε την κοινή γνώμη για τις εκφυλιστικές ασθένειες του εγκεφάλου.
Η παράσταση ανεβαίνει με την υποστήριξη του ΤΙΜΑ Κοινωφελούς Ιδρύματος, των πρότυπων Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων “Άκτιος” και “Νέα Θάλπη”, καθώς και την πολύτιμη συμβολή των Διευθυντών τους, των καταξιωμένων Ψυχολόγων/Γεροντολόγων Δρ Κωστή Προύσκα και Δρ Δημήτρη Καμπανάρο» καταλήγει ο κ. Παρασκευόπουλος.
31/07/2018 08:00
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αθήνα, Greece