Με κόντρα τον καιρό και σε ταραγμένα νερά ανέλαβε το τιμόνι της Ισπανίας ο Πέδρο Σάντσεθ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Επέστρεψε στην Ολλανδία με αυξημένα μέτρα προστασίας η διάδοχος του θρόνου: Είχε διαφύγει στην Ισπανία μετά από απειλές για απαγωγή της [videos]
Θεόδωρος Γκριέγκο ο πρώτος Eλληνο-αμερικανός: Οταν το 1527 ανακάλυψε τη Φλόριντα μαζί με Ισπανούς conquistadors* Ο «πονηρός» Ελληνας που σώζει την αποστολή
Του Γιώργου Σκαφίδα
Σε αχαρτογράφητα νερά πορεύεται πλέον η Ισπανία, με «καπιτάν» έναν 40αρι «ομορφάντρα», γόνο πλούσιας οικογένειας από τη Μαδρίτη, και «μαρινέρος» ένα ετερόκλιτο πλήρωμα από Βάσκους εθνικιστές, Καταλανούς αυτονομιστές και ποικιλόμορφους ακτιβιστές της ευρύτερης αριστεράς. Ο Μαριάνο Ραχόι ανετράπη την περασμένη Παρασκευή από την πρωθυπουργία, έπειτα από σχετική ψηφοφορία στο ισπανικό κοινοβούλιο.
Το μέχρι και προχθές κυβερνών Λαϊκό Κόμμα (PP) της Ισπανίας πιάστηκε στα πράσα να χρηματίζεται από επιχειρηματίες με αντάλλαγμα δημόσια έργα, με αποτέλεσμα να καταντήσει περίπου συνώνυμο των σκανδάλων. Τα επίμαχα σκάνδαλα αφορούν στην περίοδο 1999-2005, όταν το Λαϊκό Κόμμα ήταν στην εξουσία με πρωθυπουργό τότε τον Χοσέ Μαρία Αθνάρ και τον Ραχόι να «μεταπηδάει» την περίοδο εκείνη από υπουργείο σε υπουργείο.
Τα σκάνδαλα έφτασαν ενώπιον της ισπανικής δικαιοσύνης, οδήγησαν σε βαριές καταδίκες (με τις σχετικές αποφάσεις να ανακοινώνονται μόλις την περασμένη εβδομάδα) και οι καταδίκες οδήγησαν με τη σειρά τους σε μια πρόταση μορφής.
Το μέχρι πρόσφατα αντιπολιτευόμενο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE) του «ομορφάντρα» Πέδρο Σάντσεθ κινήθηκε κατά της κυβέρνησης Ραχόι. Οι Podemos του Πάμπλο Ιγκλέσιας δήλωσαν ότι θα υπερψηφίσουν την πρόταση μομφής. Στην πορεία, προστέθηκαν και άλλοι… Βάσκοι και Καταλανοί, διαμορφώνοντας κοινό μέτωπο κατά του Ραχόι. Η πρόταση μομφής τελικώς υπερψηφίστηκε την περασμένη Παρασκευή, με 180 «υπέρ» σε σύνολο 350 βουλευτών, ενώ απαιτούνταν 176 ψήφοι. Ραχόι και Λαϊκό Κόμμα απώλεσαν την εξουσία, με τους Σοσιαλιστές (PSOE) του Πέδρο Σάντσεθ να έρχονται αμέσως να καλύψουν το κενό της διακυβέρνησης. Ο νέος πρωθυπουργός επρόκειτο να ορκιστεί μέσα στο Σαββατοκύριακο. Αναμένεται δε να ανακοινώσει τη σύσταση της νέας κυβέρνησης μέσα στις επόμενες ημέρες.
Κι αυτό διότι στην Ισπανία, μια πρόταση μορφής, από τη στιγμή που θα υπερψηφιστεί, δεν οδηγεί απαραιτήτως σε εκλογές αλλά πρωτίστως στο σχηματισμό κυβέρνησης υπό την παράταξη που έφερε προς ψήφιση τη μομφή.
Το σκηνικό είναι πρωτόγνωρο, καθώς είναι η πρώτη φορά στα ισπανικά χρονικά, από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα τη δεκαετία του 1970 και μετά, που πρόταση μομφής υπερψηφίζεται ανατρέποντας μια κυβέρνηση. Υπό την ίδια έννοια όμως, είναι και η πρώτη φορά που καλείται να αναλάβει τα ηνία της χώρας μια κυβέρνηση συνεργασίας με εταίρους… όσους απέπεμψαν την προηγούμενη κυβέρνηση.
Όλα τα βλέμματα στρέφονται πλέον πάνω στον 46χρονο Πέδρο Σάντσεθ, ηγέτη των Σοσιαλιστών (PSOE) και νέο πρωθυπουργό της Ισπανίας. Ο Σάντσεθ έχει πολλές και διαφορετικές όψεις, ανάλογα με την οπτική γωνία μέσα από την οποία τον προσεγγίζει κανείς.
Τα πολλά πρόσωπα του Πέδρο Σάντσεθ
«Ομορφόπαιδο» ή «κύριος ωραίος» για όσους αρέσκονται απλά να τον κοιτάζουν. «Ιούδας» για τον Ραχόι και το Λαϊκό Κόμμα. Πολιτικός «αριβίστας» για τους επικριτές του, αλλά και ηγέτης ικανός να αναζωογονήσει το άλλοτε κραταιό Σοσιαλιστικό Κόμμα για τους φίλους του. Ο 46χρονος είναι πολλά, μα πάνω από όλα είναι ένας «survivor» της ισπανικής πολιτικής σκηνής, όπως ήταν άλλωστε και ο προκάτοχός του, Μαριάνο Ραχόι, μέχρι και τη στιγμή που ανετράπη την περασμένη Παρασκευή.
Η εφημερίδα El Pais χαρακτηρίζει τον Πέδρο Σάντσεθ «απρόσμενο επιζώντα», κι όχι άδικα. Εκείνος εξελέγη στην ηγεσία των Σοσιαλιστών το καλοκαίρι του 2014. Ήταν μάλιστα ο πρώτος ηγέτης στην ιστορία της παράταξης που εκλέγεται άμεσα από τα μέλη της, μέσω ψηφοφορίας. Η συνέχεια, ωστόσο, θα ήταν δύσκολη για το «ομορφόπαιδο» από τη Μαδρίτη και τους Σοσιαλιστές που έχασαν τις εκλογές του 2015 αλλά και του 2016, έχοντας μάλιστα στο μεσοδιάστημα λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από το βασιλιά Φίλιππο την οποία όμως δεν κατάφεραν να αξιοποιήσουν.
Για την ιστορία, το 22% που έλαβαν στις γενικές εκλογές του 2015 ήταν το χειρότερο ποσοστό για την παράταξη από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα και μετά. Τα προβλήματα, ωστόσο, θα συνεχίζονταν, για το κόμμα αλλά και ειδικότερα για τον ηγέτη του. Τον Οκτώβριο του 2016 ο Σάντσεθ παραιτήθηκε από την ηγεσία των Σοσιαλιστών. Λίγες εβδομάδες αργότερα, θα εγκατέλειπε και τη βουλευτική του έδρα… διαφωνώντας με την απόφαση της παράταξης σε δώσει «ψήφο ανοχής» στο σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας υπό τον Ραχόι.
Πίσω στο παρόν, μόλις ενάμιση χρόνο μετά, ο Σάντσεθ (έχοντας πια επιστρέψει στην ηγεσία των Σοσιαλιστών αλλά όχι και στα έδρανα του κοινοβουλίου) ήρθε να ανατρέψει ακριβώς εκείνη την κυβέρνηση μειοψηφίας του 2016 με μια πρόταση μομφής που αρχικά όταν την κατέθετε, σχεδόν κανείς δεν πίστευε ότι θα μπορούσε πραγματικά να επιτύχει το στόχο της. Κι όμως… Να σημειωθεί δε, ότι όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς ο Σάντσεθ να είναι καν πλέον βουλευτής.
- Η ανατροπή της κυβέρνησης Ραχόι αποτελεί μια προσωπική νίκη για τον 46χρονο Σοσιαλιστή, τον πρώτο μη-βουλευτή πρωθυπουργό στα ισπανικά χρονικά, ο οποίος μάλιστα δηλώνει και άθεος… σε μια χώρα όπως η Ισπανία.
Η προσωπική του πορεία διαγράφεται κατά τρόπο εντυπωσιακό, ειδικά μετά και τα γεγονότα της Παρασκευής. Το μέλλον του, ωστόσο, στο τιμόνι της χώρας διαγράφεται αβέβαιο και ακανθώδες, καθώς δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι εκείνος θα καταφέρει να συσπειρώσει γύρω του τις δυνάμεις που θα του επιτρέψουν να κυβερνήσει.
Με στόχο τις εκλογές
Οι Σοσιαλιστές έχουν καταστήσει σαφές ότι ο στόχος τους πλέον είναι να παραμείνουν στην εξουσία για «αρκετούς μήνες», να εκμεταλλευτούν την παραμονή τους στην κυβέρνηση περνώντας μια σειρά από νόμους φιλικούς προς τον πολίτη (ανεβάζοντας, έτσι, και το δικό τους κυβερνητικό προφίλ στα μάτια των ψηφοφόρων), και εν συνεχεία να οδηγήσουν τη χώρα σε εκλογές, όχι το πρώτο μισό του 2020 όπως είναι προγραμματισμένο, αλλά νωρίτερα.
Ως ορόσημο πολιτικών εξελίξεων θα μπορούσαν να λειτουργήσουν οι εξαιρετικά κρίσιμες τοπικές εκλογές που αναμένεται να διεξαχθούν στην Ισπανία το Μάιο του 2019.
Οι Σοσιαλιστές (PSOE) του Πέδρο Σάντσεθ διαθέτουν μόλις 84 έδρες στο ισπανικό κοινοβούλιο, σε σύνολο 350. Για να μπορέσουν να κυβερνήσουν, θα χρειαστούν τη στήριξη μιας ευρείας γκάμας κομμάτων (Podemos, Βάσκοι, Καταλανοί κ.α.), τα οποία ωστόσο έχουν διαφορετικές και σε πολλά θέματα αποκλίνουσες προτεραιότητες.
Επτά κόμματα στήριξαν την πρόταση μομφής των Σοσιαλιστών (οχτώ συνολικά, μαζί με τους ίδιους τους Σοσιαλιστές) την περασμένη Παρασκευή: ο εκλογικός συνασπισμός των Podemos (Unidos Podemos), τα καταλανικά αυτονομιστικά ERC και PdeCAT, το βασκικό PNV, το επίσης βασκικό EH Bildu, το Compromís από τη Βαλένθια και το Nueva Canarias από τα Κανάρια Νησιά.
Χαλαροί δεσμοί της συμεργασίας
Στην πλειονότητά τους, οι εν λόγω παρατάξεις κινούνται στο χώρο της ευρύτερης κεντροαριστεράς, ενώ πολλές δεν κρύβουν και τις έντονα αυτονομιστικές τους διαθέσεις. Το μόνο, ωστόσο, που πραγματικά θα μπορούσε να τις ενώσει ήταν το «μίσος» τους ενάντια στον Ραχόι και στο βουτηγμένο στα σκάνδαλα Λαϊκό Κόμμα (PP). Τώρα όμως που ο Ραχόι και το PP βγήκαν από το προσκήνιο, οι δεσμοί μεταξύ του εν λόγω οχτακομματικού μπλοκ υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να χαλαρώσουν.
Στις σχέσεις τους, άλλωστε, ήδη υπάρχουν σκιές διχόνοιας από το πρόσφατο παρελθόν.
- Υπενθυμίζεται, επί παραδείγματι, ότι ήταν ο ίδιος ο Σάντσεθ που είχε συγκρουστεί προ μηνών με τους αυτονομιστές της Καταλονίας, επιλέγοντας τότε να στηρίξει το στρατόπεδο Ραχόι υπέρ της πάση θυσία παραμονής της καταλανικής περιφέρειας στην Ισπανία.
Για αυτόν μάλιστα το λόγο, επειδή είχε στηρίξει τότε την κυβέρνηση Ραχόι και τώρα την αδειάζει, στο Λαϊκό Κόμμα πλέον τον αποκαλούν «Ιούδα».
Δεύτερες σκέψεις υπάρχουν, ωστόσο, και από την πλευρά των Καταλανών, καθώς εκείνοι θα κληθούν να στηρίξουν μια κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Σοσιαλιστή ηγέτη… που τους είχε αδειάσει. Οι αυτονομιστές είναι σαφές ότι θα επιδιώξουν να «πάρουν πράγματα» από τον Σάντσεθ στο δρόμο προς τις τοπικές εκλογές του 2019. Ο ίδιος, από την πλευρά του, δηλώνει ότι δεν πρόκειται να αποκλίνει από όσα ορίζει το ισπανικό Σύνταγμα… αναζητώντας καταφύγιο πίσω από τη νομοθεσία, αλλά την ίδια ώρα χρειάζεται τους αυτονομιστές για να μπορέσει να προωθήσει τους δικούς του στόχους.
Κι αυτό, έχοντας πια απέναντί του ως αντιπολίτευση τους ανερχόμενους κεντροδεξιούς Ciudadanos του Αλμπέρτ Ριβέρα οι οποίοι ξεχωρίζουν άλλωστε και ως το φαβορί για να κερδίσουν τις επόμενες εκλογές… εάν αυτές διεξάγονταν σήμερα. Η εξίσωση είναι δύσκολη, ειδικά υπό το άγρυπνο βλέμμα της ισπανικής δεξιάς που περιμένει με το όπλο παρά πόδα στη γωνία.
Πηγή: ΕΘΝΟΣ