Έφτασε η ώρα της λύσης στο Σκοπιανό; Οι αναβολές δεν προστατεύουν την Ελλάδα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Ηλία Στεφανάκου, HELLAS JOURNAL
Στον δεύτερο τόμο της αυτοβιογραφίας του ο πρώην υπουργός Άμυνας Γιάννης Βαρβιτισιώτης περιγράφει μια συζήτηση που είχε για το πρόβλημα της ονομασίας της πΓΔΜ, τη δεκαετία του 2000, με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών της Πορτογαλίας Ζ. Πινέιρο, γνωστό στην Ελλάδα από το «πακέτο» μέτρων λύσης του θέματος.
Όταν ήταν και οι δύο ευρωβουλευτές είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις για το ακανθώδες αυτό ζήτημα στις Βρυξέλλες, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο επηρέασε την πολιτική πορεία και των δύο. Στο βιβλίο του ο κ. Βαρβιτσιώτης αναφέρεται σε μια συνάντηση με τον κ. Πινέιρο στο εστιατόριο των ευρωβουλευτών, στην οποία τους απασχόλησε το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ και του πολιτικού κλίματος της εποχής. Εκείνη η συνομιλία τους έληξε ως εξής:
- «Στο τέλος ο Ζ. Πινέιρο είπε και κάτι ακόμα: όταν είχε συζητήσει το σχέδιο του με συνάδελφό του υπουργό Εξωτερικών άλλης χώρας (δεν μου αποκάλυψε την ταυτότητά του), εκείνος του είπε: “Έχεις αντιληφθεί, Ζοάο, ότι με τα μέτρα αυτά κάνεις την Ελλάδα υπερδύναμη στην περιοχή;” – για να του απαντήσει ο Ζ. Πινέιρο: “Αυτό εμένα δεν με ενοχλεί καθόλου”».
Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που έχουν ασχοληθεί με το θέμα, είτε από το υπουργείο Εξωτερικών, είτε σε διεθνείς οργανισμούς, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους συχνά αναφέρουν την απορία των ξένων, γιατί η Ελλάδα δημιούργησε το θέμα αυτό στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και γιατί το διατηρεί τόσα χρόνια. Η απορία είναι ουσιαστική, καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που σαν τον κ. Πινέιρο ή τον φίλο του υπουργό Εξωτερικών, δεν μπορούν να κατανοήσουν την ευαισθησία ενός σημαντικού τμήματος του ελληνικού λαού με το όνομα της Μακεδονίας, και άρα απορούν για το πώς η Ελλάδα αυτοχειριάζεται και δεν ανοίγει τα φτερά της στην περιοχή.
Η απάντηση που δίνεται συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πως επί δύο περίπου δεκαετίες στην πΓΔΜ κυβερνούσε ένα ακραίο εθνικιστικό κόμμα, το οποίο σε σημαντικό βαθμό δημιουργούσε και κάλυπτε με τις εθνικιστικές εξάρσεις σκάνδαλα (για τα οποία μέλη του σήμερα κατηγορούνται), προκειμένου να διατηρείται στην εξουσία. Από την άλλη πλευρά η Αθήνα ουδέποτε είχε διάθεση να λύσει το ζήτημα με, έστω, μεσοπρόθεσμη πνοή, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Ως εκ τούτου, όχι μόνο το κεντρικό θέμα του ονόματος, αλλά και των επιμέρους θεμάτων, όπως της γλώσσας ή της καταγωγής, να έχει χαθεί δεκαετίες τώρα και ελάχιστοι πολιτικοί να έχουν το σθένος να το πουν στον ελληνικό λαό.
- Τα χρόνια περνούσαν, η Ελλάδα από τη μια εμφάνιζε έλλειψη αυτοπεποίθησης και οργάνωσης, και από την άλλη κρυβόταν πίσω από τις υπέρμετρες διεκδικήσεις του τότε κυβερνώντος κόμματος στα Σκόπια, οι οποίες εκδηλώνονταν με ενέργειες όπως οι ανεγέρσεις αγαλμάτων του Μ. Αλεξάνδρου και του Φιλίππου. Ωστόσο, όλη αυτή την περίοδο, γύρω στις 130 χώρες σε όλο τον κόσμο αναγνώρισαν το κράτος αυτό με το συνταγματικό όνομά του, και εμφανιζόταν το παράδοξο η Ελλάδα αδύναμη διπλωματικά να μην μπορεί να επιβάλλει τη γραμμή της, παρ’ ότι είναι η ισχυρότερη χώρα, μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Η Ελλάδα, παράλληλα, προσπαθούσε να διεισδύσει οικονομικά στις χώρες των Βαλκανίων, κάτι που εν μέρει κατάφερε, όμως ελλείψει πολιτικού σχεδιασμού δεν υπήρξαν τα αντίστοιχα πολιτικά οφέλη που θα περίμενε κανείς και, τελικά, τα τελευταία χρόνια έχει οδηγηθεί σε δυσοίωνη αναδίπλωση. Έτσι, με μια «επαρχιώτικη» αντίληψη που επικράτησε στο εσωτερικό της χώρας, η Ελλάδα έχασε ευκαιρίες να αναδειχθεί σε μια ηγέτιδα δύναμη στην περιοχή, παρά το γεγονός ότι ακόμα και στα χρόνια της οικονομικής κρίσης παρέμεινε η χώρα με το μεγαλύτερο ειδικό βάρος απ’ όλες τις απόψεις, πολιτικές/οικονομικές/πολιτιστικές.
- Η αλλαγή πολιτικής ηγεσίας στον βόρεια γείτονα, δίνει μια ακόμη ευκαιρία στην Αθήνα να επιλύσει το δεύτερο εθνικό θέμα της μετά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις/Κυπριακό. Ίσως να υπάρξει μια ευκαιρία για την υπογραφή μιας συμφωνίας που θα βάλει φρένο στον αλυτρωτισμό και τις σιωπηρές ή μη διεκδικήσεις ενός τμήματος του πολιτικού κόσμου των Σκοπίων.
Η άποψη που επικράτησε στην Ελλάδα ότι «ακόμα και αν όλοι τους αναγνωρίσουν με το συνταγματικό όνομα, αυτό που έχει σημασία είναι πώς τους αποκαλούμε εμείς», έχει δοκιμαστεί στον χρόνο και έχει ηττηθεί. Όλα αυτά τα χρόνια που η Ελλάδα δεν τους αναγνωρίζει με το συνταγματικό όνομά τους, δεν κάμφθηκαν οι ακραίοι, αντίθετα κυβερνούσαν επί 20 χρόνια. Άλλωστε, αν μια χώρα επιθυμεί να κάνει μια επιθετική ενέργεια σε οποιοδήποτε επίπεδο, δεν πρόκειται… να ρωτήσει τη χώρα που έχει βάλει ως στόχο, ούτε να τηρήσει καμία συμφωνία. Πόσο μάλλον μια χώρα, όπως η πΓΔΜ, που τέτοιο ζήτημα δεν υπάρχει, πρώτα απ΄όλα από άποψη ισορροπίας δυνάμεων.
Ο συναισθηματισμός που αντιμετωπίζει ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού το ζήτημα αυτό, είναι σεβαστός και ειλικρινής. Όμως η ιστορία διδάσκει πως η δύναμη που κινήθηκε με βάση το συναίσθημα, στο τέλος ηττήθηκε. Στην περίπτωση των Σκοπίων, η μη λύση του θέματος δεν επιφέρει κέρδη για καμιά από τις δύο πλευρές. Θα ήταν λάθος οι πολιτικές δυνάμεις να αφήσουν για μια ακόμη φορά, σε μια πολύ καλή συγκυρία για την ευρύτερη περιοχή, μια ευκαιρία να χαθεί και να μην ανοίξουν τον δρόμο στην Ελλάδα να αναβαθμίσει για τα επόμενα πολλά χρόνια τον ρόλο της στην περιοχή, με ένα ολοκληρωμένο, αυτή τη φορά, πολιτικό πλαίσιο.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της. Επίσης απαγορεύεται δια νόμου η αναδημοσίευση των σχολίων χωρίς τη γραπτή έγκριση της ιστοσελίδας.
Ο Μητσοτάκης «δεν θα είναι εντελώς αρνητικός» στο Σκοπιανό, λέει ευρωβουλευτής του ΕΛΚ
Δρ Τζέκιλ στο εξωτερικό και μίστερ Χάιντ στο εσωτερικό ο Μητσοτάκης για το Σκοπιανό, λέει το Μαξίμου