Έχει τελικά ουσία το όραμά του; Ή μήπως ο πρόεδρος Μακρόν έδωσε έμφαση σε λάθος θέμα;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το Κοσσυφοπέδιο: Δύναται να αποτελέσει προηγούμενο; Δυστυχώς δημιουργείται ένα εξαιρετικά επικίνδυνο προηγούμενο…
Ακροδεξιοί και ακροαριστεροί στη Γερμανία συμπίπτουν: Επιστροφή στο ρωσικό φυσικό αέριο λόγω απωλειών στο ΑΕΠ- Βιομήχανοι και αναλυτές ενίστανται και απορρίπουν τη στροφή
Tης Cecile Ducourtieux (*)
Ο Εμανουέλ Μακρόν γεύτηκε μια μικρή νίκη στο κάστρο του Μέσεμπεργκ, όταν η Αγγελα Μέρκελ, ύστερα από εννιά μήνες διαβουλεύσεων και τρεις λόγους που εκφωνήθηκαν για την ΕΕ, δέχθηκε επιτέλους την πρότασή του για έναν προϋπολογισμό της ευρωζώνης.
Είναι αλήθεια πως ακόμη δεν γνωρίζουμε το ύψος αυτού του προϋπολογισμού ούτε καταλάβαμε πραγματικά σε τι θα χρησιμεύσει. Είναι επίσης αλήθεια ότι ο γάλλος πρόεδρος εγκατέλειψε στο δρόμο το σχέδιό του για έναν «υπερπροϋπολογισμό» για την ευρωζώνη, έναν υπουργό Οικονομικών και ένα κοινοβούλιο ειδικά για την ευρωζώνη. Επιπλέον η ιδέα πρέπει να τύχει της έγκρισης των άλλων χωρών που μετέχουν στην ευρωζώνη.
Παρ’ όλα αυτά, ο Μακρόν μπορεί να μιλά για μια συμβολική νίκη. Απέσπασε από το Βερολίνο περισσότερα από τον προκάτοχό του, ο οποίος την άνοιξη του 2012 επέστρεψε άπρακτος από το Βερολίνο, έχοντας πετύχει μόνο μια γενική δέσμευση για ένα «αναπτυξιακό σύμφωνο» – που γρήγορα ξεχάστηκε.
Την ίδια στιγμή, όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταληφθεί τις τελευταίες ημέρες από μια συλλογική υστερία εξαιτίας της δηλητηριώδους συζήτησης για τη μετανάστευση. Ο χώρος Σένγκεν απειλείται με κατάρρευση. Ο κυβερνητικός συνασπισμός της Μέρκελ κρέμεται από μια κλωστή. Αισθάνεται κανείς ότι έχουμε επιστρέψει στις χειρότερες στιγμές της κρίσης του 2015.
Το ερώτημα λοιπόν είναι το εξής: μήπως ο πρόεδρος Μακρόν έδωσε υπερβολική έμφαση σε αυτή τη μάχη; Μήπως δαπάνησε μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο για να αποσπάσει τον προϋπολογισμό του, ενώ το ουσιώδες βρίσκεται αλλού, στη μάχη για τη μετανάστευση;
Θεωρητικά, το όραμά του για την ευρωζώνη έχει ουσία: όλοι οι οικονομολόγοι λένε ότι πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική ενοποίηση. Χωρίς σοβαρά ποσά όμως (μερικές εκατοντάδες δισεκατομμύρια, δηλαδή, και όχι μερικές δεκάδες που υπόσχεται η Μέρκελ), ο «προϋπολογισμός Μακρόν» δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει από μόνος του μια μείζονα οικονομική κρίση.
Επιπλέον, καθησυχάζει αυτή η συζήτηση τους Ευρωπαίους που ανησυχούν για τις μεγάλες γεωπολιτικές μεταβολές, τις προσφυγικές ροές και την παγκοσμιοποίηση και στρέφονται προς τους λαϊκιστές;
Στις Βρυξέλλες, είναι έκδηλος ο φόβος για ένα κύμα «αντισυστημικών» ευρωβουλευτών μετά τον Μάιο του 2019. Η μετανάστευση τείνει να εκτοπίσει όλα τα άλλα θέματα της εκστρατείας για τις ευρωεκλογές. Και ποιοι ευρωπαίοι ηγέτες ακούγονται περισσότερο; Ποιοι διατυπώνουν προτάσεις; Ο Ματέο Σαλβίνι, ο Βίκτορ Ορμπαν, ο Σεμπάστιαν Κουρτς…
Αν, για να παραφράσουμε την καγκελάριο Μέρκελ, «τα θεμέλια της ΕΕ κινδυνεύουν όσο δεν λύνεται το μεταναστευτικό», γιατί ο πρόεδρος της Γαλλίας δεν ασχολείται πιο ενεργά με το ζήτημα;
Είναι πάντα εύκολο να ξαναγράφει κανείς την ιστορία. Όταν ο Μακρόν ανέλαβε την προεδρία, η μετανάστευση δεν βρισκόταν στο προσκήνιο. Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι τα άκρα θα έρχονταν στην εξουσία στην Ιταλία ή ότι η γερμανίδα καγκελάριος θα γινόταν μια μέρα όμηρος της πιο δεξιάς πτέρυγας του συνασπισμού της. Όμως το καζάνι έβραζε. Το αδιέξοδο στο ζήτημα των ποσοστώσεων των προσφύγων ήταν εμφανές ήδη από τα τέλη του 2015. Ήταν λοιπόν αρκετό ο Σαλβίνι να αρνηθεί την πρόσβαση του Aquarius στα ιταλικά λιμάνια για να ξεσπάσει ξανά η κρίση.
Αλλά ο Μακρόν προτίμησε να ακολουθήσει τα χνάρια του Ολάντ και να μείνει έξω από τη συζήτηση. Δύο είναι οι εμμονές του: οι τρομοκρατικές επιθέσεις και ο φόβος να θεωρηθεί η Γαλλία χώρα φιλοξενίας, ενώ δεν είναι παρά χώρα διόδου.
Ανάμεσα στη σιωπή όμως και στις εξωφρενικές προτάσεις της ακροδεξιάς (για κέντρα «αποβίβασης» των προσφύγων σε μεσογειακά λιμάνια εκτός ΕΕ), υπάρχει ακόμη χώρος για μια μετριοπαθή συζήτηση, που ο πρόεδρος Μακρόν θα μπορούσε να την κάνει. Αντίθετα με αυτά που λέει η σκληρή Δεξιά, η Ευρώπη δεν είναι πλέον «σουρωτήρι». Οι έλεγχοι στα σύνορα έχουν ενισχυθεί, τα μέλη της FRONTEX έχουν αυξηθεί, οι πρωτεύουσες έχουν συντάξει κείμενα για την ομογενοποίηση των διαδικασιών για τη χορήγηση ασύλου. Ποιο είναι το πρόβλημα; Το βέτο που εξακολουθούν να βάζουν η Βουδαπέστη και η Βαρσοβία…
- (*) Η Σεσίλ Ντικουρτιέ είναι αρθρογράφος της Monde – (Πηγή: Le Monde via ΑΠΕ-ΜΠΕ)