Πρώτη δημόσια τοποθέτηση LM μετά το deal για F-16V: Οι άξονες ανάπτυξης της Αεροπορίας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.) και ο Σύνδεσμος Αποφοίτων Σχολής Ικάρων (Σ.Α.Σ.Ι.), αξιοποιώντας την σωρευμένη γνώση, τις δεξιότητες, καθώς, και την πολυετή διεθνή και εσωτερική εμπειρία τους, στο πλαίσιο των επιμορφωτικών τους δραστηριοτήτων, διοργάνωσαν ένα ενδιαφέρον συνέδριο, το «Security & Defence State of the Art Technology».
Το «DP» εντόπισε τη συμμετοχή στο συνέδριο του Ντένη Πλέσσα, αντιπροέδρου της κατασκευάστριας εταιρίας των F-16, της αμερικανικής Lockheed Martin και ζήτησε την εισήγηση στο συνέδριο. Με δεδομένη την απόφαση για την αναβάθμιση σημαντικού μέρους του αεροπορικού στόλου της Πολεμικής Αεροπορίας, το ενδιαφέρον ήταν αυτονόητο, αφού αποτέλεσε την πρώτη δημόσια τοποθέτηση της εταιρίας.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Defence Point, όσα ειπώθηκαν έχουν πράγματι ενδιαφέρον. Ακολουθεί τμήμα της εισήγησης που επικεντρώνει στην αιτιολογική βάση και την επιχειρηματολογία της εταιρίας, η οποία προφανώς έπαιξε τον ρόλο της στις μακροχρόνιες ζυμώσεις που οδήγησαν στην τελική απόφαση:
Το σύγχρονο γεωπολιτικό περιβάλλον, οι νέες και διαρκώς μεταβαλλόμενες απειλές, η αδιαπραγμάτευτη θέση της χώρας για θωράκιση της εθνικής κυριαρχίας, οι νέες αποστολές των Ενόπλων Δυνάμεων για τη διατήρηση της ειρήνης αλλά και την αποτροπή οποιασδήποτε ξένης απειλής, ο συναγωνισμός μεταξύ κοινωνικών και αμυντικών δαπανών και τέλος η ανάγκη διατήρησης μιας υγιούς βιομηχανικής βάσης αποτελούν θέματα των οποίων η ανάλυση, μελέτη και αντιμετώπιση ζητούν άμεσες λύσεις.
Οι Αναβαθμίσεις, η Διαλειτουργικότητα και η Δικτυοκεντρικότητα αποτελούν τους Βασικούς Άξονες Ανάπτυξης της Πολεμικής Αεροπορίας
Με την συνεχή εξέλιξη των ηλεκτρονικών συστημάτων, οι αεροπορικές πλατφόρμες απέκτησαν ολοένα και μεγαλύτερη επιχειρησιακή σημασία, αλλά και πολυπλοκότητα και κόστος. Το κλειδί στην αποτελεσματικότητα ενός αεροσκάφους είναι η συνεχής επένδυση στην τεχνολογία και στην επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα και η εγγενής δυνατότητα του αεροσκάφους να δέχεται νέους κινητήρες, νέα ραντάρ, νέα έξυπνα όπλα, νέο πιλοτήριο και νέους αισθητήρες.
Με την αύξηση των τεχνολογιών επικοινωνίας, της μετάδοσης εικόνας, βίντεο και άλλων δεδομένων, δημιουργήθηκε η ανάγκη δίκτυο-κεντρικών συστημάτων, με κύριο άξονα τις αεροπορικές πλατφόρμες.
Η διαλειτουργικότητα μεταξύ συμμαχικών δυνάμεων αλλά και διακλαδικών δυνάμεων της ίδιας χώρας επιβάλλει οι προδιαγραφές των νέων αεροπορικών προϊόντων να ικανοποιούν επιχειρησιακές ανάγκες όλων των όπλων (Στρατού, Ναυτικού, Αεροπορίας, Πεζοναυτών).
Η σχεδίαση ενός νέου αεροπορικού μέσου ή η αναβάθμιση ενός προγενέστερου, με επιδιώξεις την αύξηση της επιχειρησιακής ικανότητας συνδυασμένη με διαλειτουργικότητα και δικτυοκεντρικότητα αποτελούν τους τρεις βασικούς πυλώνες της Αεροπορίας του 21ου αιώνα.
ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ ΜΑΧΗΤΙΚΩΝ…
Ας ξεκινήσουμε με τις αναβαθμίσεις των μαχητικών αεροσκαφών. Η αναβάθμιση αεροπορικού υλικού είναι μία συνήθης αεροπορική δραστηριότητα εκσυγχρονισμού. Οφείλεται πρωτίστως στην ταχύτερη αύξηση των τεχνολογικών και επιχειρησιακών δυνατοτήτων των ηλεκτρονικών συστημάτων σε σχέση με τις βελτιώσεις του δομικού μέρους της ατράκτου ή των αεροκινητήρων.
Στην Ελλάδα η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία πρόσφατα αποφάσισαν ομόφωνα την υλοποίηση του προγράμματος αναβάθμισης των μαχητικών F-16. Το τελευταίο διάστημα υπήρχε πάντοτε το ερώτημα να αποκτήσουμε αναβαθμισμένα F-16 ή μήπως πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα σε παραγγελία αεροσκαφών πέμπτης γενιάς.
Το δίλημμα δύσκολο αλλά και ενδιαφέρον. Τελικά η πλάστιγγα έγειρε υπέρ της αναβάθμισης σε πρώτη φάση. Οι λόγοι πολλοί και σημαντικοί.
- Χρειαζόμαστε μία δύναμη πυρός που μόνο τα F-16 θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν
- Το σχετικό κόστος αναβάθμισης των μαχητικών F-16 έναντι της αγοράς F-35 ήτο απαγορευτικό για τα μαχητικά πέμπτης γενιάς F-35 ή JSF.
- Η επένδυση για την αναβάθμιση των F-16 θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί ούτως ή άλλως δεδομένου ότι τα F-16 θα πρέπει να είναι απολύτως διαλειτουργικά με τα F-35 όταν τα τελευταία αποκτηθούν, και όταν τα δύο αυτά οπλικά συστήματα θα λειτουργούν μαζί.
Συστήματα όπως τα ραντάρ αυτόματης ηλεκτρονικής σάρωσης (ΑΕSΑ), το Link-16, ο επιχειρησιακός υπολογιστής ΜΜC και άλλα αποτελούν τον προπομπό αλλά και την προϋπόθεση για την διαλειτουργικότητα που χρειαζόμαστε τώρα αλλά και στο μέλλον.
Οι στόχοι της αναβάθμισης είναι πολλοί: τεχνολογικοί, οικονομικοί, βιομηχανικοί κλπ.
Μεγιστοποίηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων όλων των Blocks:
>Radar AESA
>Link16
>Ενσωμάτωση όλων των υφιστάμενων όπλων της ΠΑ
>Νέοι Αισθητήρες
>Νέα έξυπνα όπλα
>Νέοι ρόλοι (Φωτοαναγνώριση, αποστολές ναυτικών προσβολών κ.λπ.)
Η Πολεμική Αεροπορία και η ΕΑΒ, φυσικά είναι οι βασικοί αποδέκτες πολλών στόχων και ωφελειών όπως τούτο θα ήταν και το αναμενόμενο:
Οικονομίες κλίμακος λόγω κοινής διαμόρφωσης με ευνοϊκή επίπτωση στο κόστος υποστήριξης.
Βέλτιστη σχέση κόστους / αποτελεσματικότητας:
- Ήδη ανεπτυγμένη και δοκιμασμένη διαμόρφωση σε παγκόσμιο επίπεδο
- Άμεση Αξιοποίηση του οπλικού συστήματος
- Αύξηση επιχειρησιακού χρόνου ζωής για 30 ακόμα χρόνια
- Προστασία αρχικής επένδυσης της χώρα
Δίδει τον απαραίτητο χρόνο στη χώρα να σχεδιάσει την απόκτηση μαχητικών 5ης γενιάς στο εγγύς μέλλον
Διασφαλίζει εκατοντάδες θέσεις εργασίας για 8-10 χρόνια με έργο – Συμπαραγωγής F-16 και C-130J
Παρέχει Πρόσθετης Τεχνογνωσίας – Εκμετάλλευση Ανεπτυγμένων Υποδομών – Ανάπτυξη δυνατοτήτων και σε άλλες εγχώριες βιομηχανίες πλην ΕΑΒ
ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ
Η διαλειτουργικότητα αποτελεί το θεμέλιο για την αποτελεσματικότερη διαδικασία κοινών επιχειρήσεων μιας Συμμαχίας. Η ενίσχυση της δια-λειτουργικότητας προσθέτει ισχυρά θεμέλια για την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων και ειδικότερα της Πολεμικής Αεροπορίας. Ας δούμε όμως τι εννοούμε και τι επιδιώκουμε με την δια-λειτουργικότητα.
Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η προσπάθεια για την εξασφάλιση δια λειτουργικότητας ήταν στο επίκεντρο μιας συζήτησης για την βιωσιμότητα και αποτελεσματικότητα της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ στο νέο περιβάλλον ασφάλειας. Διακρίνουμε δύο διαστάσεις ή δύο επίπεδα δια λειτουργικότητας. Αυτήν που στόχο έχει τις Ένοπλες Δυνάμεις της ίδιας χώρας και αυτή μεταξύ των μελών μιας Συμμαχίας.
Το NATO ορίζει διαλειτουργικότητα την ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων να λειτουργούν σε συνέργεια στην εκτέλεση των αποστολών που τους έχουν ανατεθεί τόσο σε καιρό Ειρήνης όσο και Πολέμου. Αυτό διασφαλίζεται δίνοντας έμφαση σε κοινές στάνταρντ συμφωνίες, πρότυπα και διαδικασίες (STANAG).
Οι διάφορες STANAG αποβλέπουν στο να εξασφαλίζουν σε πολυεθνικούς σχηματισμούς του ΝΑΤΟ την δυνατότητα να επικοινωνούν να λειτουργούν και να εκπαιδεύονται μαζί αποτελεσματικά.
Αλλά υπάρχουν και προσεγγίσεις δια-λειτουργικότητας εντός των Ενόπλων Δυνάμεων της ίδιας χώρας. Σαν παραδείγματα αναφέρονται η δυνατότητα της Αεροπορίας να διαθέτει μαχητικά ικανά να χρησιμοποιούν όλους τους αισθητήρες και όλα τα όπλα που διαθέτει στο οπλοστάσιό της.
Στο ΝΑΤΟ, η μετατόπιση της προσοχής από την εδαφική άμυνα σε πολυεθνικές αποστολές εκστρατευτικού χαρακτήρα (Αφγανιστάν, Κόσοβο, Λιβύη) και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στην εκτέλεσή τους, έδειξε τα όριά της δια-λειτουργικότητας των Συμμάχων.
Ορισμένες προκλήσεις δια-λειτουργικότητας προσκρούουν στα διαφορετικά εθνικά συμφέροντα, στις περικοπές των αμυντικών δαπανών, στη στήριξη της τοπικής αμυντικής βιομηχανίας, αλλά και στις διαφορές των τεχνολογικών υποδομών και ικανοτήτων, αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο από τις ηγεσίες τους πολιτικούς σε στρατηγικό επίπεδο.
ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΑΛΛΑ ΑΝΟΜΟΙΟΓΕΝΗΣ ΔΥΝΑΜΗ…
Υπάρχουν και τακτικές προκλήσεις για την διαλειτουργικότητα, όπως είναι οι διαφορές στην εκπαίδευση, τη νοοτροπία, και τους πόρους που διατίθενται για τις αμυντικές ικανότητες. Υπάρχουν αρκετές πρωτοβουλίες που θέσπισε το ΝΑΤΟ προκειμένου να μειωθούν αυτοί οι παράγοντες που προκαλούν εμπόδια στην διαλειτουργικότητα μεταξύ των συμμαχικών χωρών και των Ενόπλων τους δυνάμεων.
Υπάρχουν τεράστιες τεχνολογικές διαφορές μεταξύ των Δυνάμεων του ΝΑΤΟ. Στο ένα άκρο του φάσματος είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες με την εξάρτησή τους από την ψηφιακή τεχνολογία, το διάστημα, τα μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα, διοίκησης συντονισμού και ελέγχου και άλλα.
Αυτή η επιχειρησιακή εικόνα δεν είναι απαραίτητα κοινή στα υπόλοιπα μέλη. Υπάρχουν τουλάχιστον 13 διαφορετικά συστήματα για την παρακολούθηση μάχης στο πλαίσιο του NATO.
Η τελευταία δεκαετία ενίσχυσε τη σημασία της ολοκληρωμένης διοίκησης και ελέγχου. Για να ενοποιηθεί βεβαίως αυτή η διοίκηση απαιτείται από τις συμμαχικές χώρες να εκχωρήσουν εθνικές στρατιωτικές ηγεσίες και να τις αντικαταστήσουν με συμμαχικές. Αυτό βέβαια ξεκινάει από τον σχεδιασμό και την ολοκλήρωση, τον εφοδιασμό και την επικοινωνία και την εκπαίδευση.
…ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ «ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ»
Η Πρωτοβουλία Κοινής Κατάρτισης (Common Training Initiative) στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ (CTI), εκμεταλλεύεται τις μεταβαλλόμενες συνθήκες για να διασφαλίσει διαλειτουργικότητα στο ΝΑΤΟ και την επιχειρησιακή του ετοιμότητα σε ένα υψηλότερο επίπεδο. Βασίζεται δε σε τρεις συνιστώσες: την τεχνολογική, την διαδικαστική, και την ανθρώπινη.
Η διαδικασία Federated Mission Network (FMΝ) είναι μια σημαντική πρωτοβουλία για να συμβάλει στη διασφάλιση της δια-λειτουργικότητας και της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας του NATO. είναι μια βασική συμβολή στην πρωτοβουλία Connected Forces βοηθώντας συμμαχικές δυνάμεις για την καλύτερη επικοινωνία, την εκπαίδευση και τη λειτουργία από κοινού. Αυτό περιλαμβάνει τη δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ καθώς επίσης και τη δομή δύναμης του ΝΑΤΟ.
Ο σκοπός του Federated Mission Network (FMΝ) είναι τελικά να υποστηρίξει τo Command, Control, Coordination, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance (C4ISR) και τη λήψη αποφάσεων στις διαδικασίες με τη διευκόλυνση μιας ταχείας δημιουργίας των επιχειρησιακών δικτύων.
Εκτός από τη δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ, 35 Έθνη έχουν ενταχθεί στην πρωτοβουλία FMN και συνεργάζονται στο πλαίσιο της διαδικασίας του FMN πλαισίου για να συντονίσουν το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την παράδοση των λειτουργικών και τεχνικών ικανοτήτων που απαιτούνται για τη διεξαγωγή NET-κεντρικές επιχειρήσεις.
Οι συμμαχικές χώρες θα πρέπει να αναπτύξουν στρατηγικές για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων απειλών. θα πρέπει Η συμμαχία να κτίσει μία κοινή ικανότητα με τους εθνικούς στρατούς βασισμένη σε πρωτοβουλίες κοινής εκπαίδευσης, κοινών σχεδιασμών, κοινών Συστημάτων τροφοδοσίας και υποστήριξης, ως και τακτικών μάχης με στόχο την αύξηση της παγκόσμιας σταθερότητας και Ειρήνης.
ΔΙΚΤΥΟΚΕΝΤΡΙΚΟΤΗΤΑ…
Τέλος ας εξετάσουμε την Δικτυοκεντρικότητα. Η πρόσφατη ιστορία διδάσκει ότι οι αεροπορικές δυνάμεις διαδραματίζουν τον σημαντικότερο ρόλο για την επιτυχή έκβαση μιας Στρατιωτικής επιχείρησης.
Οι περισσότερες στρατιωτικές επιχειρήσεις βασίζονται στις σύγχρονες τεχνολογίες, συστήματα, διαδικασίες, εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και την αποτελεσματικότητα των συμμαχικών Δυνάμεων να επιχειρούν με τρόπο συντονισμένο ευέλικτο και απόλυτα προσαρμοσμένο στη στρατηγική των επιχειρήσεων έτσι ώστε να χρησιμοποιείται η κατάλληλη δομή στην κατάλληλη στιγμή και θέση των πολιτικών επιχειρήσεων.
Αυτό προϋποθέτει απόλυτη επίγνωση της κατάστασης μάχης με βάση την δίκτυο-κεντρικότητα με τα μέσα που έχουν αναπτυχθεί στη συγκεκριμένη επιχείρηση η σύρραξη. Ιδιαίτερα όταν οι δυνάμεις που συμμετέχουν επιβάλλεται να λάβουν μέρος σε κοινές αποστολές είναι σημαντική η ύπαρξη δίκτυο κεντρικών συστημάτων για να υπάρχει σαφής και έγκαιρη επίγνωση της κατάστασής της μάχης, των εχθρικών στόχων, της διάταξης της αεράμυνας κ.λπ.
Αυτό είναι απαραίτητο ώστε να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο τρόπο οι δυνατότητες που τα συμμαχικά στρατεύματα διαθέτουν, όπως στρατιωτικές μεταφορές, επιτήρηση, επικοινωνία, προβολή ισχύος και επιθετικών επιχειρήσεων υψηλού ρυθμού.
Αυτό το απαιτητικό έργο σ’ ένα περιβάλλον εξελισσόμενων απειλών και προκλήσεων καθιστούν την δίκτυο-κεντρικότητα βασική παράμετρο επιτυχίας των αποστολών. Οι αμερικανικές δυνάμεις ηγούμενες πολεμικών συνασπισμών έχουν την ευκαιρία και την υποχρέωση να λειτουργούν σε συνεννόηση με τους συμμάχους τους.
Άλλωστε είναι γνωστό ότι οι πολιτικοί ηγέτες σχεδόν πάντα προτιμούν να έχουν συνεργάτες όταν πηγαίνουν σε πόλεμο. Έτσι οι επικεφαλής δυνάμεις και επιχειρησιακές δυνάμεις θα πρέπει να ενσωματώνουν χαρακτηριστικά που ενισχύουν τη διαλειτουργικότητα σε εθνικό και συμμαχικό επίπεδο.
Από τις πρώτες μέρες της Στρατιωτικής Αεροπορίας, οι διοικητές βασίστηκαν σε αεροσκάφη για να διεξαγάγουν αναγνώριση και να αποκτήσουν πληροφορίες σχετικά με τη θέση και τις προθέσεις των Δυνάμεων του εχθρού.
Πολύ σύντομα οι στρατιωτικές αεροπορικές δυνάμεις κλήθηκαν να μεταφέρουν φορτία και να επιτεθούν στην επιφάνεια ενάντια σε εχθρικές χερσαίες οι ναυτικές δυνάμεις και άλλες επίγειες εγκαταστάσεις. Η χρησιμοποίηση σύγχρονων μέσων, radar κλπ., επιτρέπουν σήμερα στις αεροπορικές πλατφόρμες να εντοπίζουν στόχους ημέρα ή νύχτα και σε όλες τις καιρικές συνθήκες.
Το όραμα της Πολεμικής Αεροπορίας του μέλλοντος είναι να είναι σε θέση να διεξάγει και να ενσωματώνει επιχειρήσεις σε τρεις τομείς: στον αέρα, στο διάστημα και στον κυβερνοχώρο.
Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις θα πρέπει να διεξάγει αυτές τις επιχειρήσεις μαζί με συμμαχικές δυνάμεις με τις οποίες θα πρέπει να συντονίζεται, να επικοινωνεί, να διαχειρίζεται δεδομένα σε πραγματικό χρόνο και τέλος να φροντίζει όλη αυτή η δικτυοκεντρικότητα να παραμένει απροσπέλαστη από τις δυνάμεις του εχθρού.
Τα παραδείγματα επιτυχημένων στρατιωτικών επιχειρήσεων βασισμένων σε διάταξη αναβαθμισμένων οπλικών συστημάτων και με σχεδιασμούς που ενσωματώνουν διαλειτουργικότητα και δίκτυο- κεντρικότητα είναι αρκετά. Βεβαίως υπάρχουν και πολλές άλλες περιπτώσεις όπου συνέβη ακριβώς το αντίθετο και φυσικά τα αποτελέσματα ήταν ιδιαιτέρως δυσάρεστα.
Η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας των ηλεκτρονικών και της επιστήμης της πληροφορικής βοηθάει αφενός στον σχεδιασμό λύσεων με τα παραπάνω επιθυμητά χαρακτηριστικά αλλά και ολοένα δημιουργεί όλο και πιο πολύπλοκα οπλικά συστήματα.
Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ F-16 «ΓΕΦΥΡΑ» ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ ΓΕΝΙΑ…
Στο αναβαθμισμένο F-16 της ΠΑ γίνεται προσπάθεια να ενσωματωθούν τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν για αεροσκάφη πέμπτης γενιάς όπως το F-22 και F-35. Τέτοιες πρωτοποριακές τεχνολογίες είναι ενσωματωμένες στο ραντάρ ΑΕSA, το JHMCS, τον επιχειρησιακό υπολογιστή και λοιπά.
Στα αναβαθμισμένα F-16, όλα τα αεροσκάφη θα είναι σε θέση να φέρουν τους ίδιους αισθητήρες και τα ίδια όπλα. Δεδομένου ότι τα αεροσκάφη αυτά θα έχουν την ίδια διαμόρφωση, αυτήν δηλαδή του F-16V και θα λειτουργούν με το ίδιο λειτουργικό πρόγραμμα του αεροσκάφους (OFP), οι ιπτάμενοι χειριστές των δεν θα έχουν πρόβλημα να πετούν με αεροσκάφος που είτε ανήκε στα Block 52+ η Block 52+ Advanced.
Επίσης, θα μπορούν να επικοινωνούν δίκτυο-κεντρικά με επίγειες ή εναέριες πλατφόρμες τόσο της Ελλάδος όσο και άλλων συμμαχικών αεροπορικών του ΝΑΤΟ χρησιμοποιώντας το σύστημα Link-16 ή άλλα συστήματα που θα τους επιτρέπουν την διαλειτουργικότητα.
LM: Πολεμική Αεροπορία και στο βάθος… το F-35 Lightning II
Η παρουσίαση της κατασκευάστριας εταιρίας των F-16, της Lockheed Martin, στο ενδιαφέρον συνέδριο του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.) και του Συνδέσμου Αποφοίτων Σχολής Ικάρων (Σ.Α.Σ.Ι.) δεν περιορίστηκε όμως μόνο στο θέμα της αναβάθμισης των ελληνικών F-16 στη διαμόρφωση «V» (Viper).
Αποδεικνύοντας τη βεβαιότητα που επικρατεί στην ελληνική αγορά περί της ύπαρξης μακροχρόνιας στρατηγικής με επίκεντρο την Ελλάδα, μεγάλο μέρος της παρουσίασης αφιερώθηκε στην προοπτική ένταξης της Ελλάδας στους χρήστες του μαχητικού πέμπτης γενιάς F-35 Lightning II.
Υπενθυμίζεται, ότι κομβικό σημείο της δημόσιας «συζήτησης» στην Ελλάδα, στο διάστημα που προηγήθηκε της απόφασης για την αναβάθμιση των 85 ελληνικών μαχητικών F-16, ήταν το αν και κατά πόσον θα έπρεπε η χώρα και η Πολεμική Αεροπορία να επιχειρήσει την υπέρβαση και να προχωρήσει άμεσα στην πέμπτη γενιά αεροσκαφών, τοποθετώντας την πρώτη παραγγελία μαχητικών F-35.
Όσα ακολουθούν, αποτελούν το μέρος της παρουσίασης στο συνέδριο του αντιπροέδρου της εταιρίας, Ντένη Πλέσσα, το οποίο αφιερώθηκε σε αυτό ακριβώς το θέμα, δηλαδή την ομαλή μετάβαση στην πέμπτη γενιά μαχητικών αεροσκαφών χωρίς εγκατάλειψη των μαχητικών F-16:
Προχωρώντας στα F-35 διαπιστώνουμε ότι ο σχεδιασμός αυτού του επαναστατικού αεροσκάφους έγινε από την αρχή με την συμμετοχή 9 χωρών συνεταίρων. Το γραφείο σχεδιασμού και διαχείρισης του αεροσκάφους JPO ξεκίνησε τις βασικές σχεδιαστικές γραμμές του λαμβάνοντας υπόψη από την αρχή ότι θα είναι το κύριο μαχητικό του ΝΑΤΟ.
Ως τέτοιο θα πρέπει να διαθέτει τα βασικά χαρακτηριστικά επικοινωνίας, αισθητήρων, όπλων και λοιπά που οι διάφορες χώρες συνεταίροι ή οι μελλοντικοί αγοραστές FMS διέθεταν και ζήτησαν να ενσωματωθούν στην σχεδίαση. Αλλά ταυτόχρονα, είναι και το πρώτο μαχητικό παγκοσμίως του οποίου η σχεδίαση ξεκίνησε με την συμμετοχή και παρουσία εκπροσώπων όλων των συμμετεχουσών χωρών.
Σε ό,τι αφορά στις διεθνείς συνεργασίες και το νέο πρότυπο επιχειρηματικής προσέγγισης χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί το F-35, στο οποίο συγκεντρώθηκαν όλες οι σύγχρονες τεχνολογίες που απαρτίζουν ένα μαχητικό 5ης γενιάς.
Στηρίχθηκε σε ένα μοναδικό μοντέλο πολυεθνικής και πολύ-συμμετοχικής ανάπτυξης οπλικού συστήματος από 9 χώρες αρχικά και τις αντίστοιχες βιομηχανίες αυτών. Ένα πρωτοφανές κατασκευαστικό δίκτυο με τεράστιες δυνατότητες και εμπειρία.
Στο πλαίσιο του πολυεθνικού χαρακτήρα του προγράμματος, αξίζει να σημειωθεί η ευρωπαϊκή διάσταση του F-35, όπου μία σειρά από ευρωπαϊκές χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Ιταλία, και η Δανία, συμμετέχουν ήδη ως εταίροι στο πρόγραμμα, υποδηλώνοντας την ανάγκη και επιθυμία των χωρών αυτών να αποκομίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα τεχνολογικά και οικονομικά οφέλη.
Βασίζεται σε,
>Διεθνείς Συνεργασίες
>Επίτευξη Οικονομιών Κλίμακας
>Βέλτιστη Σχέση Κόστους & Αποτελεσματικότητας
>Μειωμένο Κόστος Κύκλου Ζωής
>Σημαντικά Βιομηχανικά / Οικονομικά Οφέλη για όλες τους συμμετέχοντες
>Πολυεθνικό Πρόγραμμα με ιδιαίτερη Ευρωπαϊκή Διάσταση
Το JSF Program Office σκοπό είχε την ενσωμάτωση τεχνολογιών που θα επέτρεπαν στο JSF να είναι το μοναδικό μαχητικό πέμπτης γενιάς που εξάγεται εκτός των ΗΠΑ και το οποίο πέραν των χαρακτηριστικών χαμηλής εντοπισημότητας (Low Observable), διαθέτει μοναδικά χαρακτηριστικά και στοιχεία δίκτυοκεντρικότητας και διαλειτουργικότητας.
Μετά από χρόνια αβεβαιότητος, το F-35 μαζί με άλλες τεχνολογικές εξελίξεις όπως τα UAV θα επαναπροσδιορίσουν την εφαρμογή του Air Power για τα μέλη του ΝΑΤΟ.
ΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ JSF…
Για να καταλάβετε το F-35 όπως υπάρχει σήμερα, είναι σημαντικό να εξετάσουμε την προέλευση του προγράμματος. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το υπουργείο Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών ξεκίνησε ένα πρόγραμμα αντικατάστασης μαχητικών αεροσκαφών σε τρία όπλα το Joint Strike Fighter (JSF).
Στόχος του προγράμματος ήταν να αξιοποιήσει τις πρόσφατες σημαντικές επενδύσεις των ΗΠΑ στις τεχνολογίες αιχμής, να εισαγάγει πραγματική διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών και να επιτύχει οικονομίες κλίμακας, καθώς πολυάριθμοι στόλοι μαχητικών αεροσκαφών θα αντικατασταθούν.
Επετράπη η συμμετοχή επιλεγμένων συμμαχικών χωρών στην ανάπτυξη και προμήθεια του JSF. Οι κοινές ικανότητες και οι βιομηχανικές δομές που καθιερώθηκαν από το πρόγραμμα του F-35 βασίζονται στη φιλοσοφία της πρωτοβουλίας Έξυπνης Άμυνας – Smart Defense που υιοθέτησε η Συμμαχία το 2012.
Το F-35 θα επιτρέψει σε Συμμάχους του ΝΑΤΟ να γεφυρώσουν το σημερινό χάσμα δυνατοτήτων με τις ΗΠΑ. Με βάση την επαναστατική εισαγωγή του stealth στο F-117 και την επακόλουθη επικύρωση της αποτελεσματικότητάς του στις επιχειρήσεις, οι ΗΠΑ υιοθέτησαν μια νέα φιλοσοφία για τις προμήθειες των Ενόπλων τους Δυνάμεων.
Το F-22 ήταν η πρώτη πλατφόρμα που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο αυτού του προσχεδίου και καθόρισε τα χαρακτηριστικά ενός αεροσκάφους 5ης γενιάς: προηγμένη τεχνολογία stealth, ολοκληρωμένη σύντηξη αισθητήρων, δικτυακές κεντρικές λειτουργίες, απόδοση μαχητικών και προηγμένη υποστήριξη.
Το F-35 αξιοποιεί αυτή την επένδυση, χρησιμοποιώντας πολλές από τις τεχνολογίες που δημιουργούνται για το F-22. Τα μοναδικά χαρακτηριστικά δομικής σχεδίασης βελτιστοποιήθηκαν σε τρεις παραλλαγές.
Το πρόγραμμα F-35 επιδιώκει μια πιο ολοκληρωμένη βιομηχανική δομή του ΝΑΤΟ για να μεγιστοποιήσει τις δυνατότητες της Συμμαχίας. Ωστόσο, αποκλίνουν από τις παραδοσιακές αντισταθμιστικές νοοτροπίες,
Το πρόγραμμα F-35 εισήγαγε ένα νέο οικονομικό μοντέλο βασισμένο στην «ανταγωνιστικότερη βέλτιστη αξία» όπου οι βιομηχανικοί φορείς σε κάθε μία από τις χώρες -εταίρους είχαν τη δυνατότητα να ανταγωνίζονται και να κερδίζουν δουλειές στο F-35.
Η εμπιστοσύνη στην ωριμότητα του προγράμματος αυξάνεται καθώς τα τυπικά τεχνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα αυτού του μεγέθους έχουν επιλυθεί.
LINK-16 ΚΑΙ MADL ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ A2AD
Οκτώ από τα εννέα κράτη-εταίρους του F-35 είναι μέλη του ΝΑΤΟ και τα αεροσκάφη θα αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά των μελλοντικών αεροπορικών επιχειρήσεων. Η κατοχή προηγμένων χαρακτηριστικών stealth και Ηλεκτρονικού Πολέμου από μεγάλο αριθμό χωρών του ΝΑΤΟ θα αυξήσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα ενός συνασπισμού σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων διαχείρισης κρίσεων.
Δύο δίκτυα αποτελούν τον πυρήνα αυτής της διαλειτουργικότητας:
>το Link-16 και
>το νέο Multi-Function Advanced Datalink (MADL).
Το MADL θα συμπληρώσει τα υπάρχοντα δίκτυα με το πρώτο υψηλό εύρος ζώνης του ΝΑΤΟ, χαμηλή πιθανότητα εντοπισμού και υποκλοπής. Τα βασικά χαρακτηριστικά σχεδιασμού του MADL θα επιτρέψουν σε όλα τα F-35 του ΝΑΤΟ να επιχειρούν και να επικοινωνούν σε περιβάλλον A2AD (Anti-Access / Area Denial).
Το περιβάλλον απειλής θα συνεχίσει να γίνεται πιο σύνθετο και προηγμένο καθώς η Ρωσία και η Κίνα προετοιμάζονται να εξάγουν αντίστοιχα προϊόντα 5ης γενιάς στη παγκόσμια αγορά.
Το F-35 θα συνεχίσει να παρέχει σημαντικές ευκαιρίες για ανάπτυξη ικανότητας καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Η ικανότητα αυτή σε συνδυασμό με την ανοιχτή αρχιτεκτονική του F-35, θα επιτρέψει την ταχεία ενσωμάτωση μελλοντικών τεχνολογιών.
Για να μπορέσει το ΝΑΤΟ να διασφαλίζει την ελευθερία, τα μέλη της Συμμαχίας πρέπει να διατηρήσουν μια αξιόπιστη ικανότητα αποτροπής. Η προμήθεια των F-35 θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των διπλωματικών προσπαθειών ως το πρώτο μέτρο για την πρόληψη μελλοντικών συγκρούσεων.
Αφού καθιερωθεί ως η ραχοκοκαλιά της Αεροπορίας του ΝΑΤΟ, οι δυνατότητες ανάπτυξης του F-35 θα διασφαλίσουν ότι αυτή η ικανότητα δεν θα διαβρωθεί για τα επόμενα χρόνια. Το ίδιο ισχύει και για την συνδυαστική δύναμη πυρός των αναβαθμισμένων F-16V σε συνδυασμό με το F-35.
Η διασφάλιση της «Διαλειτουργικότητας» τόσο με άλλες χώρες όσο και εντός των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ όπου Αεροπορία, Ναυτικό και Πεζοναύτες θα επιχειρούν με το ίδιο αεροσκάφος. Το ίδιο ισχύει για τη Μεγάλη Βρετανία όπου η RAF (Royal Air Force) και το RN (Royal Navy) θα χρησιμοποιούν το ίδιο αεροσκάφος.
Τέλος και η Ιταλία θα χρησιμοποιεί το F-35 τόσο για την Αεροπορία της όσο και το ιταλικό Ναυτικό. Αλλά και κάποιες άλλες χώρες (Ισραήλ, N. Κορέα) ενδιαφέρονται για την απόκτηση περισσότερων της μιας έκδοσης του αεροσκάφους.
Ας μην ξεχνάμε τέλος ότι πολεμικές αεροπορίες πολλών χωρών θα χρησιμοποιούν το F-35 συνδυαστικά με τα F-16 για πολλά χρόνια. Τέτοιες αεροπορίες είναι η Αεροπορία των ΗΠΑ, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας, της Δανίας, του Ισραήλ, της Νοτίου Κορέας και της Τουρκίας. Αυτό είναι ένα ζωντανό παράδειγμα της σημασίας της διαλειτουργικότητας μεταξύ δύο τύπων μαχητικών της ίδιας χώρας.
Αλλά για να επιτευχθούν τέτοιοι επιχειρησιακοί στόχοι θα πρέπει να κάνουν αντίστοιχες κινήσεις και οι βιομηχανίες που παράγουν αυτά τα συστήματα η επιδιώκουν να αναλάβουν εργασίες αντίστοιχων αναβαθμίσεων με στόχο την διαλειτουργικότητα και Δικτυοκεντρικότητα.
Στις προσπάθειες αυτές η πραγματοποίηση των σωστών επενδύσεων σε έμψυχο και άψυχο υλικό είναι σημαντικές. Επίσης οι οικονομίες κλίμακος είναι πρωταρχικής σημασίας για να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των επιχειρηματικών μονάδων.
Για μικρότερες χώρες, όπως η Ελλάδα, αυτές οι επιλογές είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Θα πρέπει δε να πραγματοποιούνται σε συντονισμό με την εθνική αμυντική και αναπτυξιακή στρατηγική.
Το Joint Strike Fighter ή F-35 αποτελεί το επιστέγασμα στο οποίο συγκεντρώθηκαν όλες οι σύγχρονες τεχνολογίες που απαρτίζουν ένα μαχητικό 5ης γενιάς. Ταυτόχρονα όμως, το F-35 αποτελεί και ένα νέο μοντέλο πολυεθνικής και πολύ-συμμετοχικής ανάπτυξης οπλικού συστήματος από 11 χώρες και τις αντίστοιχες βιομηχανίες των χωρών αυτών. Το F-35 στηρίζει την επιτυχία του στο ότι θα είναι σε θέση να αντικαταστήσει περισσότερα από 13 μαχητικά 4ης γενιάς.
Στην τεχνολογική εξέλιξη των μαχητικών αεροσκαφών έχουμε τα αεροσκάφη 1ης , 2ης και 3ης γενιάς που αναπτύχθηκαν στους πολέμους της Κορέας και του Βιετνάμ ενώ τώρα έχουμε τα αεροσκάφη της 4ης γενιάς που ενσωματώνουν τεχνολογίες σύγχρονων ηλεκτρονικών αισθητήρων, έξυπνα όπλα και μικρό ίχνος στο εχθρικό ραντάρ.
Οι εξελισσόμενες απειλές δημιούργησαν την ανάγκη σχεδίασης ενός αεροσκάφους 5ης γενιάς, πολλαπλού ρόλου, με την πιο σύγχρονη μορφή τεχνολογίας stealth, με την πλήρη συγχώνευση των αισθητήρων, με δικτυο-κεντρικές δυνατότητες και τέλος με κόστος απόκτησης και υποστήριξης οικονομικό και ικανό να αντιμετωπιστεί στις σύγχρονες δύσκολες εποχές.
Το F-35 πρέπει να είναι ένα αεροπλάνο πολλαπλών δυνατοτήτων. Η ικανότητα του να βλέπει πρώτο τον εχθρό χωρίς το ίδιο να γίνεται αντιληπτό και η ικανότητά του να επιχειρεί κατά του εχθρού και να τον καταρρίπτει, του προσδίδουν με βάση αποδεδειγμένα στοιχεία μελετών και ανάλυσης τετραπλάσια αποτελεσματικότητα από αυτήν των λοιπών σημερινών αεροσκαφών.
Αυτό οδήγησε τις χώρες συνεταίρους να συμμετέχουν στο πρόγραμμα οικονομικά και βιομηχανικά και να δημιουργήσουν έτσι μία πρωτοφανή για τα αεροπορικά χρονικά, ομάδα για το μαχητικό 5ης γενιάς JSF.
Ολοκληρώνοντας λοιπόν διαπιστώνουμε ότι το τρίπτυχο αναβαθμίσεις, διαλειτουργικότητα και δικτυοκεντρικότητα αποτελούν όντως πολλαπλασιαστές δύναμης ιδιαίτερα χρήσιμης ίσως απαραίτητης σε εποχές οικονομικής δυσπραγίας. Ας αναφερθούμε όμως για λίγο στη συνεργασία του F-16 με το F-35.
Μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι τα F-16 που διαθέτει σήμερα η χώρας μας αποτελούν το αποτελεσματικότερο και ταυτόχρονα οικονομικότερο οπλικό σύστημα που υπάρχει σήμερα. Η εγγενής μάλιστα δυνατότητα του F-16 να συνεργάζεται και να επιχειρεί μαζί με το F-35 θα προσδώσει στην Πολεμική Αεροπορία την ισχυρότερη δύναμη αποτροπής και αντιμετώπισης απειλών του 21ου αιώνα.
Αυτό το μοντέλο συνεργασίας επέλεξαν να υιοθετήσουν πολλές προηγμένες Πολεμικές Αεροπορίες. Οι σχεδιαστικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην διαλειτουργικότητα και δικτυοκεντρικότητα μας βοηθούν στη διατήρηση της αποτρεπτικής μας ικανότητας στα ανώτερα δυνατά επίπεδα ιδιαίτερα όταν διαθέτουμε περιορισμένους οικονομικούς πόρους.
Ολοκληρώνοντας, νομίζω ότι δεν χρειάζεται να τονίσουμε ξανά τις τεράστιες οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος και ιδιαίτερα η χώρα μας. Πρωτοβουλίες που να βασίζονται σε μία ισόρροπη διαδικασία ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού των υπαρχόντων μέσων αλλά και απόκτησης του αποτελεσματικότερου οπλικού συστήματος για το μέλλον.
Με ενίσχυση της δια-λειτουργικότητας και δικτυοκεντρικότητας μέσω αναβαθμίσεων και μέσω μιας υγιούς αμυντικής βιομηχανίας αλλά και της ομοιογένειας και υποστηριξιμότητος του στόλου, με χρήση δοκιμασμένων συστημάτων αποτελούν την καλύτερη επιλογή για την αύξηση της αμυντικής δυνατότητας της χώρας.
Όπως θα έλεγε κάποιος, αν δεν μπορείς να αλλάξεις την κατεύθυνση του ανέμου θα πρέπει να ρυθμίσεις τη θέση των πανιών σου προκειμένου να φτάσεις στο στόχο σου.