Του Κώστα Μαυρίδη*
Την περασμένη βδομάδα γράφαμε ότι η τουρκική οικονομία χωλαίνει, η τουρκική λίρα καταποντίζεται, ο πληθωρισμός (τιμές προϊόντων) και τα επιτόκια αυξάνονται …αλλά οι οικονομικοί δείχτες προσαρμόζονται στις υποδείξεις του καθεστώτος του Ταγίπ Ερντογάν.
Λίγες μέρες αργότερα, ο Διεθνής Οίκος S&P υποβάθμισε το κρατικό αξιόχρεο της Τουρκίας σε μη-επενδυτική βαθμίδα (κατηγορία «σκουπίδια») που δεν επιτρέπει δανεισμό από εξωτερικές πηγές. Ως αιτιολόγηση, αναφέρονται ο αυξημένος πληθωρισμός και η πτώση της τουρκικής λίρας που αναμένεται να συνεχιστούν.
Επιπλέον, επισημαίνονται πολιτικές παρεμβάσεις στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας για να προσαρμοστεί στις πολιτικές ανάγκες του Ερντογάν και όχι στις ανάγκες της οικονομίας.
Όπως διαπιστώθηκε πρόσφατα, η Τουρκία απέσυρε από τις ΗΠΑ όλη την ποσότητα χρυσού που διατηρούσε εκεί. Η διαφύλαξη αποθεμάτων χρυσού σε ασφαλείς χώρες είναι μια διαδεδομένη πρακτική.
Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας διατηρούσε για δεκαετίες χρυσό στην Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (29 τόνους). Η απόσυρσή τους δυνατόν να έχει μερικώς οικονομική εξήγηση, αλλά η “σιωπή” πιθανότερο να κρύβει και πολιτική εξήγηση, που οι δύο πλευρές δεν θα ομολογούσαν δημόσια.
Οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν και το Ισλαμικό Κράτος για το παράνομο “ξέπλυμα” εξαγωγής του πετρελαίου τους, αναδείχθηκαν στις ΗΠΑ στη δίκη, του Τουρκο-Ιρανού εμπόρου με στενές σχέσεις με το περιβάλλον του Ερντογάν.
Κατά πόσον οι ΗΠΑ κατέχουν αποδείξεις και επιθυμούν να προσάψουν κατηγορητήριο στον Ερντογάν, είναι τεράστιο πολιτικό θέμα με πολλαπλές παρενέργειες. Προφανώς, δεν είμαστε σε εκείνο το σημείο, αλλά σε ανάλογες περιπτώσεις, οι ΗΠΑ κατάσχεσαν τα περιουσιακά στοιχεία της υπό κατηγορίας χώρας.
Πάντως, αυξάνονται οι αναλύσεις που τεκμηριώνουν ότι η Τουρκία «από πιστός σύμμαχος [της Δύσης] μετατρέπεται σε εχθρό» και πλήττει τις στρατηγικές επιδιώξεις της ΕΕ, π.χ. η στήριξη της Τουρκίας σε τζιχαντιστικές και ακραίες οργανώσεις (Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο, παρακλάδια του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, Χαμάς στην Παλαιστίνη), συμμαχία με Κατάρ, ανάμειξη στα Δυτικά Βαλκάνια με χρηματοδότηση του ισλαμο-τουρκισμού κ.ά.
Ιδιαίτερα στα θέματα ενέργειας, η Τουρκία βρίσκεται ενάντια στους σχεδιασμούς της ΕΕ, η οποία αποκλείει πλέον κάθε συζήτηση για αγωγό μέσω Τουρκίας (πριν ή μετά τη λύση). Αν ο Ερντογάν χρησιμοποιεί χιλιάδες ανθρώπινες ζωές κατατρεγμένων προσφύγων για να εκβιάζει την ΕΕ, δεν θα διστάσει να το πράξει για το φυσικό αέριο.
Έμειναν το τουρκικό λόμπι και μερικοί δημοσιογράφοι και πολιτικοί στην Κύπρο που προσβλέπουν στην Τουρκία ως ενδιάμεσο για αγωγό (πριν ή μετά τη λύση). Καθώς οι ΗΠΑ και η ΕΕ δεν εμπιστεύονται τον Ερντογάν, καθώς οι αναλύσεις πολιτικών και ειδικών τεκμηριώνουν ότι ο «πρώην σύμμαχος μετατρέπεται σε εχθρό», στην Κύπρο επαναφέρονται θεωρίες που εμπιστεύονται τον Ερντογάν.
Το νέο αφήγημα που πλασάρουν αριστεροί και δεξιοί για την “όποια λύση” του Κυπριακού