Κάνοντας δουλειές με τον διάβολο: Η ανάρμοστη εμπορική σχέση του Ερντογάν με το Ισραήλ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης ήταν ένας μεγάλος Έλληνας: Ένα είναι το πρόβλημα, η Τουρκία… Δεν υπάρχει Κουρδικό πρόβλημα, δεν υπάρχει Κυπριακό πρόβλημα, ούτε θέμα Αιγαίου…
Η συντονίστρια του ΟΗΕ, Ζίγκριντ Κάαχ παίζει περίεργα παιγνίδια: Ο θαλάσσιος διάδρομος της Κύπρου βοήθησε, αλλά δεν αρκεί, ισχυρίστηκε αντί να ευχαριστήσει
Γράφει ο Μάριος Ευρυβιάδης
Δυο φορές μέσα σε μια βδομάδα ο ισλαμιστής ηγέτης της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε πως, μεταξύ άλλων, θα πρέπει τα μουσουλμανικά κράτη να τερματίσουν τις οικονομικές τους συναλλαγές με το Ισραήλ.
Η πρώτη φορά ήταν στο πλαίσιο της συλλογικής απόφασης της Συνέλευσης Ισλαμικών Κρατών που συνήλθε έκτακτα στην Πόλη στις 18 Μαίου για να καταδικάσει την βίαιη αντίδραση του Ισραήλ κατά των διαδηλώσεων των Παλαιστινίων γύρω από το αμφιλεγόμενο ζήτημα του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ. Εκεί αποφασίσθηκε να επιβληθεί οικονομικό μποϋκοτάζ κατά του Ισραήλ.
Η άλλη ήταν στο πλαίσιο της εκλογικής του καμπάνιας που έλαβε χώρα πρόσφατα στο Σαράγεβο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Μετά την επιστροφή του ο υποψήφιος για την Προεδρία Ερντογάν υποσχέθηκε πως μετά τις εκλογες της 24ης Ιουνίου, η Τουρκία θα πάρει τις απαιτούμενες αποφάσεις για τον τερματισμό των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των δυο κρατών.
Δεν είναι τυχαίο πως το ζήτημα των συναλλαγών μεταξύ μουσουλμανικών κρατών αλλά κυρίως μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ έρχεται στην επιφάνεια με τα γεγονότα της Γάζας. Ενώ σε διμερές επίπεδο οι σχέσεις μεταξύ των δυο κρατών βρίσκεται στο ναδίρ και το υβρεολόγιο μεταξύ τους, σε όλα τα επίπεδα, “πάει καπνός”, οι εμπορικές τους σχέσεις ανθούν. Και όσο υποκριτικά να είναι τα πράγματα στις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη, όπου η μόνη σεβαστή από όλους αρχή είναι αυτή της σκοπιμότητας, κάποτε έρχεται και ο λογαριασμός. Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στην υποκρισία.
Από όταν άρχισε την πιο πρόσφατη λεκτική του επίθεση κατά του Ισραήλ με τη απόφαση του Τράμπ για την Ιερουσαλήμ, μετά στο συνεδριο των μουσουλμανικών κρατών στην Πόλη, όσο και στην επίσκεψη του στο Σεράγεβο, ο Ερντογάν βρέθηκε αντιμέτωπος με τη διπρόσωπή του πολιτική. Τον Δεκέμβρη του 2017 η μεγαλύτερη σε απήχηση αγγλόφωνη εφημερίδα των Ενωμένων Αραβικών Εμιράτων, η The National, έγραφε: “Turkey and Israel’s deep trade ties expose the emptiness of Erdogan’s rhetoric over Jerusalem”, (21/12/17).
Μέχρι όμως και τα βίαια επισόδεια στη Γάζα με τις δεκάδες νεκρούς, ο Μεγάλος Ηγέτης κατάφερνε να “παίζει πελλόν (τρελλό)” στο ζήτημα αυτό. Κατάφερε, για παράδειγμα, στην αρχή της κρίσης στη Γάζα να αποτρέψει ψήφισμα της αντιπολίτευσης στη Εθνοσυνέλευση που ζητούσε τον τερματισμό πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών σχέσεων με το εβραικό κράτος.
Ο Ερντογάν έτοιμος για εμπάργκο Ισραηλινών προϊόντων λόγω των εξελίξεων στη Γάζα
Στη παρούσα φάση κυριαρχούν οι εντυπώσεις. Και σίγουρα ο Ερντογάν θα κερδίσει κάποιο σημαντικό ποσοστό ψήφων, λόγω της ρητορικής του υπέρ των Παλαιστινίων που πιθανόν να μήν είχε, και που ίσως κάνει και τη διαφορά στις προεδρικές εκλογές. Κοντολογίς μπορεί να τον εκλέξουν … οι Παλαιστίνιοι.
Θα συνεχίσει όμως να κοροϊδεύει τους μουσουλμάνους για πάντα; Αν αυτό εξαρτάται από τον ίδιο και το άμεσο του περιβάλλον η απάντηση είναι καταφατική. Αν εξαρτάται από τους εμπορικούς του εταίρους, τους Ισραηλινούς, η απάντηση είναι πιθανότατα και πάλιν καταφατική παρά το γεγονός πως αυξάνονται οι φωνές τόσο μέσα στο Ισραήλ όσο και στους Εβραίους της διασποράς πως το συνολικό κόστος και κυρίως η ηθική του διάσταση, δεν μπορεί να γίνονται αποδεκτά.
Τι λένε η ιστορία και οι αριθμοί:
Το ετήσιο καταγραμμένο εμπόριο μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας είναι γύρω στα 5 δις δολλάρια εκ των οποίων τα 2.5 αποτελούν τουρκικές εξαγωγές και το υπόλοιπο ισραηλινές. Εμπορικές συναλλαγές υπήρχαν ανέκαθεν μεταξύ των δυο κρατών από το 1948, αλλά οι περισσότερες υπήρξαν υπόγειες και αφορούσαν κυρίως στρατιωτικές συναλλαγές. Οι συναλλαγές αυξήθηκαν κατακόρυφα – δεκαπλασιαστηκαν- από το 1996 μέχρι το 2015 και οι ρυθμοί αυτοί συνεχίζονται. Το 1996 υπεγράφη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και το 1998 συμφωνία κατά της διπλής φορολογίας.
Όμως είναι η αθέατη, η μαύρη πλευρά των συναλλαγών που είναι η πιο ενδιαφέρουσα και που παραπέμπει και για τις δυο πλευρές στον …διάβολο. Ανθούν αναμεταξύ τους οι “μαύρες συναλλαγές” με ιστορικό που πάει πολύ πίσω. Πριν και μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και οι δυο χώρες έκαναν τα στραβά μάτια στη διακίνηση τουρκικών προϊόντων στις αραβικές χώρες μέσω Ισραήλ και Ισραηλινών προϊόντων σε αραβικές χώρες και στο Ιράν μέσω Τουρκίας. Κατά περίπτωση άλλαζε στη “διαδρομή” η χώρα παραγωγής.
Μια έστω και επιφανειακή έρευνα μπορεί να τεκμηριώσει τη παραπάνω θέση. Όμως για τους σκοπούς του παρόντος κειμένου χαρακτηριστικό αλλά και ενδεικτικό της προσωπικής ιδιωτείας του Ερντογάν είναι το εμπόριο του ιρακινού κουρδικού πετρελαίου μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Είναι καταγραμμένο τα τελευταία χρόνια πως στις ντεφάκτο αυτόνομες περιοχές του Ιρακινού Κουρδιστάν η τοπική κυβέρνηση (Kurdish Regional Government- KRG), με πρωτεύουσα την Ερπίλ, εξαγάγει το πετρέλαιό τύπου “Κιρκούρ” μέσω τουρκικού αγωγού από το μεσογειακό λιμάνι Τσεϊχάν. Σχεδόν όλη η παραγωγή καταλήγει, με εκπτωτική τιμή, στο Ισραήλ. Δεν το αγοράζει το κράτος αλλά ιδιώτες έμποροι.
Σχεδόν τα δυο τρίτα του πετρελαίου που εισάγει το Ισραήλ είναι κουρδικό. Υπολογίζεται στα 3.8 εκ.βαρέλια ετησίως, με εισαγωγές περίπου 150,0000 βαρέλια τη μέρα. Όλο αυτό το πήγαινε-έλα μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ γίνεται με πλοία διαφόρων εθνικοτήτων (μεταξύ των οποίων και ελληνικά) αλλά κυρίως τουρκικά που τα διαχειρίζονται εταιρείες που ανήκουν στους δυο γιούς του Ερντογάν, τον Μπουράκ και τον Μπιλάλ. Ο τελευταίος έχει αποκαλυφθεί από τα Wikeleaks πως μέχρι πρόσφατα εμπορεύονταν το κλεμμένο από το Ισλαμικό κράτος πετρέλαιο από Συρία και Ιράκ, ενώ του έχει ανοιχτεί κατηγορητήριο για ξέπλυμα μαύρου χρήματος στη Ιταλία.
Ιστότοποι, εταιρείες και οργανισμοί (Tankers.Tackers.com, Marine Traffic, Clipperdata, Gorran Movement) καταγράφουν όλη τη κίνηση των δεξαμενόπλοιων μεταξύ και Τουρκίας και Ισραήλ και τίποτα δεν είναι πλέον μυστικό. Μάλιστα πρόσφατα η Tankers.Trackers.com περιέγραψε με λεπτομέρειες πως τα γεμάτα με κουρδικό πετρέλαιο πλοία “εξαφανίζονται” για κάποια χρονικό διάστημα μεταξύ των δυο χωρών και επανεμφανίζονται άδεια έξω από τα χωρικά ύδατα του Ισραήλ.
Ο πολυλογάς Ερντογάν απειλεί κατά καιρούς να τερματίσει αυτές τις συναλλαγές που θεωρούνται διεθνώς παράνομες διότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Βαγδάτης δεν έχει δώσει τις νενομισμένες άδειες στη τοπική κουρδική κυβέρνηση. Και ενώ πρίν την κρίση στη Γάζα αλλά και τώρα, όποτε τίθεται το συγκεκριμένο ζήτημα ο Ταγίπ μένει στα λόγια. Είναι πολλά τα εκατομμύρια για το δικό του σόϊ!
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τις λοιπές τουρκικές δοσοληψίες με το Ισραήλ. Η κλεπτοκρατική μηχανή του Ερντογαν έχει τα τελευταία χρόνια “κρατικοποιήσει” πολλές εταιρείες και ΜΜΕ που ανήκουν σε “εχθρικά” προς τον Ερντογάν και το κόμμα του συμφέροντα. Άλλα έχουν κατασχεθεί και “παραχωρηθεί” στον άμεσο ισλαμικό του περίγυρο. Δεν είναι λίγοι οι αξιωματούχοι του κόμματος που πλουτίζουν με συναλλαγές με το Ισραήλ.
Ολοκληρώνω με το εξής παράδειγμα. Υπάρχουν ημερησίως 12 αεροπορικές πτήσεις μεταξύ Τέλ Αβίβ και Κωνσταντινούπολης. Εκτελούνται από τις “Τουρκικές Αερογραμμές” και την Τουρκική “Pegasus”. Για μια σειρά από λόγους που δεν είναι της ώρας να αναπτύξω αλλά που έχουν να κάνουν με τουρκικά κέρδη, η Ισραηλινή Ελ Αλ δεν πετά ή έχει ελάχιστες πτήσεις προς Τουρκία.
Αν ο υπερασπιστής του Ισλάμ και των Παλαιστινίων ήθελε πραγματικά να τιμωρήσει το “διαβολικό” Ισραήλ, μια απογόρευση ή έστω και ένας περιορισμός των πτήσεων μεταξύ των δυο κρατών, με επίκληση θεμάτων ασφάλειας, θα υπεραρκούσε. (Ή ακόμη και η προσωρινή απογόρευση Ισραηλινών εμπορικών πτήσεων πάνω από την Τουρκία.)
Στη περίπτωση όμως του Ερντογάν κυριαρχούν η ιδιωτεία ο μάμμωνας και η πολιτική σκοπιμότητα. Που δεν κρατούν όμως για πάντα, έστω και αν τις ευλογεί ο Αλλάχ.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.
Για τον κατήφορο της λίρας κατηγορεί ΗΠΑ, Ισραήλ και Βρετανία ο σύμβουλος του Ερντογάν