Ας δούμε πέρα από το αιματοκύλισμα στη Γάζα: Η στρατηγική του Ντ. Τραμπ στη Μέση Ανατολή
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Τα τραγικά γεγονότα στη Γάζα, εμποδίζουν μια καθαρή διάγνωση της στρατηγικής της κυβέρνησης του προέδρου Ντόναλντ Τράμπ, στη Μέση Ανατολή. Εξάλλου είναι βέβαιο, ότι η ύπαρξη νεκρών και οι ισχυρές θέσεις και απόψεις γύρω από το καυτό θέμα της Ιερουσαλήμ, του Παλαιστινιακού, της δράσης της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς, μόνο αντιπαράθεση φέρνουν και στο δια ταύτα πολύ δύσκολα θα αλλάξουν οι ήδη διαμορφωμένες απόψεις.
Εκείνο που αξίζει είναι μια καθαρή ματιά στις πρόσφατες κινήσεις της Ουάσιγκτον.
Οι αποφάσεις του Αμερικανού Προέδρου, να αποχωρήσει από τη διεθνή συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, και να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, μεταφέροντας εκεί την πρεσβεία των ΗΠΑ, αποτελούν σαφές μήνυμα της αναδυόμενης στρατηγικής του στην εξωτερική πολιτική. Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Τράμπ, θέλει να ενισχύσει τη δύναμη των ΗΠΑ και όχι να διαχειριστεί μια υποχώρηση και παρακμή στη διεθνή σκηνή. Η Μέση Ανατολή είναι ένα από τα κύρια σημεία εφαρμογής αυτής της στρατηγικής.
Η κυβέρνηση του Μπάρακ Ομπάμα, αντιμετώπισε την άνοδο του Ιράν ως ένα γεγονός το οποίο δεν μπορούσε να αποτραπεί, και σίγουρα δεν είχε καμία διάθεση να εμπλακεί σε περιπέτεια ενός πολέμου, ο οποίος θα είχε πολύ βαρύτερο κόστος σε ζωές και χρήμα, από αυτούς στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.
- Ο κ. Ομπάμα και η κυβέρνησή του είχαν πειστεί ότι οι ΗΠΑ, δεν μπορούσαν να επιβληθούν στη Μέση Ανατολή, οπότε έπρεπε να κάνουν μια συμφωνία που, όπως αυτοί το έβλεπαν, θα προστάτευε τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον και θα επέτρεπε μια αποχώρηση των ΗΠΑ, από την περιοχή. Η συμφωνία αυτή για την κυβέρνηση Ομπάμα, ήταν η διεθνής συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν.
Ο κ. Ομπάμα και η ομάδα του, ζούσαν με την πλάνη ότι η συμφωνία θα οδηγούσε σε μια πιο μετριοπαθή στάση της Τεχεράνης, θα ενίσχυε τους μετριοπαθείς στο εσωτερικό του Ιράν, και προοδευτικά θα εκτόπιζε το καθεστώς των Μουλάδων. Η απόφαση του κ. Τράμπ για αποχώρηση από αυτή τη συμφωνία, έχει προκαλέσει την οργή των υποστηρικτών της, οι οποίοι φοβούνται ότι θα οδηγήσει σε σύγκρουση με το Ιράν και σε πλήγμα της επιρροής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και διεθνώς.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος, έχει μια διαφορετική προσέγγιση. Πιστεύει ότι η πλειοψηφία των Αμερικανών, είναι έτοιμοι για έναν μετά την Αμερική κόσμο, αλλά την ίδια στιγμή δεν είναι φιλικοί για μια παρακμή της Αμερικής διεθνώς. Την ίδια στιγμή ο Πρόεδρος και η κυβέρνησή του πιστεύουν ότι μια ενίσχυση του Ιράν, θα οδηγήσει σε ισχυροποίηση του καθεστώτος των Μουλάδων στην Τεχεράνη, και σε εξαφάνιση των μετριοπαθών δυνάμεων.
- Η κυβέρνηση Τράμπ, έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η επιθετική και αποσταθεροποιητική στρατηγική του Ιράν στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και όχι μόνο, δίνει μια μεγάλη ευκαιρία στην Ουάσιγκτον, να ενισχύσει τη δύναμη και το προφίλ των ΗΠΑ. Πιστεύει ότι η αναδυόμενη παρασκηνιακή συμμαχία χωρών του Αραβικού κόσμου (Σαουδική Αραβία και σύμμαχοί της, Αίγυπτος, Ιορδανία) με το Ισραήλ, εναντίον του Ιράν και της στρατηγικής του, θα παράσχουν στην Ουάσιγκτον τους τοπικούς συμμάχους που θα σηκώσουν το ρίσκο και το κόστος της αντιπαράθεσης με το καθεστώς των Μουλάδων στην Τεχεράνη, με αντάλλαγμα τη στήριξη των ΗΠΑ.
Η ομάδα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας του Αμερικανού Προέδρου, πιστεύει ότι η δύναμη του Ισραήλ, ειδικά στον αέρα, οι δυνάμεις των Αραβικών χωρών, και η αλυσίδα των υπηρεσιών πληροφοριών και σχέσεων που φέρνουν μαζί τους, θα φέρουν το Ιράν σε πολύ δυσχερή θέση, τόσο στη Συρία, όσο και στην ευρύτερη περιοχή.
Ένας συνδυασμός στρατιωτικής πίεσης και οικονομικής πίεσης, μέσω της επαναφοράς των κυρώσεων από τις ΗΠΑ, θα θέσει υπό αμφισβήτηση τη συνέχιση της υποστήριξης των συμμάχων της Τεχεράνης στην περιοχή, και θα αποσταθεροποιήσει το καθεστώς στο εσωτερικό του Ιράν. Και πάντα υπάρχει στο τραπέζι η απειλή, στην περίπτωση της επανέναρξης του προγράμματος πυρηνικών όπλων από την Τεχεράνη, του στρατιωτικού πλήγματος από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Με βάση αυτό το σκεπτικό, η κυβέρνηση Τράμπ πιστεύει, ότι το Ιράν αργά ή γρήγορα θα εξαναγκαστεί να προσέλθει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης στη θέση του αδυνάτου, αποδεχόμενο όρια στις πυρηνικές του δραστηριότητες, και ανάσχεση της επεκτατικής και αποσταθεροποιητικής στρατηγικής του στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης, θα οδηγήσει σε αποδοχή από την Τεχεράνη ενός Ιράκ, που θα είναι η νεκρή ζώνη μεταξύ του Ιράν και του Σουνιτικού Αραβικού κόσμου.
Αυτή η στρατηγική, δεν είναι καθόλου δημοφιλής στην Ευρώπη, αλλά βρίσκει μεγάλη υποστήριξη στις τάξεις των Αράβων συμμάχων της Ουάσιγκτον, και αυτός είναι ο λόγος που η κυβέρνηση Τράμπ, στηρίζει δυναμικά τις προτεραιότητες των Αράβων συμμάχων και του Ισραήλ. Επιλογές όπως η στήριξη της κυβέρνησης Σίσι στην Αίγυπτο, η επέμβαση της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη, η μεταφορά της πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, εντάσσονται στην υλοποίηση αυτής της στρατηγικής, χωρίς ενεργό ανάμιξη και κόστος έμψυχο και οικονομικό των ΗΠΑ.
- Ο Αμερικανός Πρόεδρος και η κυβέρνησή του, είναι σαφές ότι επιδιώκουν μια νέα Αμερικανική εποχή, στο διεθνές σύστημα και όχι μια μετά Αμερικανική εποχή, και ένα από τα πρώτα θέατρα επιχειρήσεων όπου η Ουάσιγκτον δοκιμάζει αυτή τη στρατηγική είναι η Μέση Ανατολή.
Παρόλα αυτά, είναι πολύ οι αστάθμητοι παράγοντες οι οποίοι μπορούν να ανατρέψουν αυτό το σχεδιασμό. Γεγονότα, όπως αυτά της Γάζας, το αποτέλεσμα των εκλογών στο Ιράκ, και ο πονοκέφαλος με τη στάση του δικτάτορα της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, μπορεί να εκτροχιάσουν αυτό το σχεδιασμό και τότε μένει να δούμε κατά πόσο ο Πρόεδρος Τράμπ και η κυβέρνησή του είναι διατεθειμένοι να παραμείνουν πιστοί σε αυτή τη στρατηγική.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, μέλος του The International Institute of Strategic Studies, και διετέλεσε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ, και το Πεντάγωνο, στην Ουάσιγκτον.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της. Επίσης απαγορεύεται δια νόμου η αναδημοσίευση των σχολίων χωρίς τη γραπτή έγκριση της ιστοσελίδας.
Σπρώχνουν αμάχους στη γραμμή του πυρός με στόχο να έχουν θύματα, υποστηρίζει ο Νετανιάχου