Του Κώστα Βενιζέλου
Η πορεία του Κυπριακού είναι εγκλωβισμένη στις διαχρονικές στρεβλώσεις που έχουν επιβληθεί από το 1974 και εντεύθεν, οι οποίες ομηροποίησαν το ζήτημα στις ράγες ενός ατέρμονου διακοινοτικού διάλογου. Αυτό οφείλεται στην προσαρμοστικότητα των εκάστοτε διαχειριστών και στα φοβικά σύνδρομα, που χαρακτήριζαν όλα τους τα βήματα.
Αυτό το μοντέλο «επίλυσης», βόλεψε όλους τους υπόλοιπους: Τους Αγγλοαμερικανούς, τους διπλωμάτες καριέρας του ΟΗΕ αλλά πρωτίστως τους Τούρκους, που χρησιμοποίησαν τον διακοινοτικό διάλογο ως άλλοθι για να εδραιώνουν τα κατοχικά δεδομένα. Αυτή η αδιέξοδη πορεία στο Κυπριακό συμβάλει στην παγίωση του κατοχικού στάτους κβο και διευκολύνει στην αναβάθμιση της παράνομης οντότητας που δημιούργησε στα κατεχόμενα η Τουρκία.
Τα πλαίσια που συζητούνται αφορούν σε μεγάλο βαθμό τη νομιμοποίηση των αποτελεσμάτων της εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής. Κι αυτή η προσέγγιση, η πεπατημένη δηλαδή, φαίνεται να μην αλλάζει, αν και όλα γύρω μας αλλάζουν.
Πραγματικά δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό πώς μπορεί να εξηγηθεί πολιτικά το γεγονός ότι ενώ γίνονται κινήσεις και ενέργειες σε στρατηγικό επίπεδο, αξιοποιώντας το ενεργειακό και συνάπτοντας συνεργασίες με χώρες της περιοχής, στο Κυπριακό τα δεδομένα και οι όροι για συμφωνία παραμένουν «κολλημένα» στη δεκαετία του ’70;
Αντίθετα, διαπιστώνεται ένας αγώνας δρόμου ποιος θα κερδίσει τον διαγωνισμό ερμηνείας για το πλαίσιο Γκουτέρες. Ένα πλαίσιο που δεν υποβλήθηκε ποτέ γραπτώς από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, αλλά διαβάστηκε τηλεφωνικώς στους δύο διαπραγματευτές από τον τότε απεσταλμένο του Διεθνούς Οργανισμού, Έσπεν Μπαρθ Άιντε.
Αυτό, ως γνωστό, έγινε στην Πενταμερή Διάσκεψη, το περασμένο καλοκαίρι στο ελβετικό θέρετρο, Κραν Μοντάνα.
Είναι παράδοση στην Κύπρο, ως απόρροια είτε της αδυναμίας διαμόρφωσης πολιτικής είτε πολιτικών αγκυλώσεων, να επιμένουν στην πεπατημένη. Το πλαίσιο Γκουτέρες, είτε η εκδοχή Ακιντζί είτε η άλλη των εφησυχασμένων των ελευθέρων περιοχών, είναι συρραφή των εκατέρωθεν απαιτήσεων με κωδικοποιημένο τρόπο. Το γεγονός ότι το κράτος δεν θα λειτουργήσει με τα βέτο που θα εκχωρηθούν στην τουρκική πλευρά, δεν απασχολεί κανένα; Το γεγονός ότι θα περιπλεχθεί το περιουσιακό με δύο ταχυτήτων δικαιώματα πολιτών, δεν απασχολεί;
Το ζητούμενο είναι να βρεθεί γραμμή πλεύσης, που θα ανατρέπει τα κατοχικά δεδομένα. Δεν μπορεί να ισχύει το «αλλού η θάλασσα κι αλλού το πλοίο». Δεν είναι πολιτικός ορθολογισμός να διαμορφώνονται στρατηγικές συμμαχίες, να συζητούνται ενεργειακοί σχεδιασμοί και παράλληλα στο Κυπριακό να κουβεντιάζεται ο βαθμός παρουσίας της Τουρκίας στο νησί και ο ρόλος της.
Ούτε βέβαια αντέχει στη λογική να προωθούνται έρευνες, να συζητούνται τα επόμενα βήματα με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ και να ακούγονται ταυτόχρονα μουρμουρητά πως «εάν δεν θέλει η Τουρκία, αέριο γιοκ». Αυτή είναι μια εικόνα που προκαλεί σύγχυση, πρωτίστως όμως παραπέμπει σε πολιτική σχιζοφρένεια.
Όταν έχεις ένα γείτονα σαν τον Ταγίπ Ερντογάν δεν βοηθούν οι γκρίνιες μέσα στο σπίτι σου…