Τελικά, ερχόταν από πολύ μακριά το μήνυμα που “παρέδωσαν” τα F-15I στη βάση Τ-4 της Συρίας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Λύθηκε λοιπόν το μυστήριο. Την επίθεση στη συριακή αεροπορική βάση T-4, στην πόλη Χομς, την εξαπέλυσαν ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη F-15I, σύμφωνα με την παραδοχή της ρωσικής πλευράς η οποία είναι άμεσα εμπλεκόμενη εξαιτίας του ότι σταθμεύουν στη βάση Ρώσοι στρατιωτικοί.
Η εν λόγω βάση είναι γνωστή στους Ισραηλινούς οι οποίοι υποστηρίζουν ότι εκεί σταθμεύουν στρατεύματα των Ιρανών, καθώς επίσης και δυνάμεις της σιιτικής οργάνωσης του Λιβάνου, της Χεζμπολάχ. Εξάλλου, δεν είναι η πρώτη φορά που οι Ισραηλινοί προβαίνουν σε μια τέτοια επίθεση, καθώς είχαν εξαπολύσει επίθεση και στις 18 Ιανουαρίου.
Όσον αφορά τη ρωσική ανακοίνωση, είναι εξαιρετικά πιθανό να λέει τη μισή αλήθεια, από πολλές απόψεις. Η πρώτη προβληματική αναφορά είναι οι οχτώ πύραυλοι που εξαπολύθηκαν από τα ισραηλινά αεροσκάφη, εκ των οποίων μάλιστα μόλις τρεις βρήκαν τον στόχο τους, καθώς οι υπόλοιποι αναχαιτίστηκαν από τη συριακή αεράμυνα.
Σε αμιγώς επιχειρησιακό επίπεδο, μοιάζει ίσως λίγο δύσκολο την επίθεση να εξαπέλυσαν μόνο δύο αεροσκάφη, άρα και η αναφορά για οχτώ πυραύλους να είναι «συμβολική», όπως θα ήταν και αυτή καθαυτή η επίθεση, εάν είχει εμπλέξει όντως μόλις δύο μαχητικά αεροσκάφη. Ας το δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά.
Υπενθυμίζεται, αρχικώς, ότι Ρωσία και Ισραήλ έχουν αμοιβαία δέσμευση έγκαιρης προειδοποίησης ενεργειών με σκοπό να αποφευχθούν θύματα από τις δυο πλευρές και εμπλακούν οι δυο πλευρές μεταξύ τους, κάτι που αμοιβαίως έχουν πλειάδα λόγων να απεύχονται.
Για τον λόγο αυτό έχει επιτευχθεί ένα μίνιμουμ συνεννόησης, ενώ οι Ρώσοι διατηρούν εξαιρετικές σχέσεις και μιλούν στη γλώσσα τους με τον υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ, Άβιγκντορ Λίμπερμαν, ο οποίος είναι μετανάστης από την πρώην Σοβιετική Ένωση.
ΤΑ ΟΡΙΑ ΣΤΗ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ ΡΩΣΩΝ ΚΑΙ ΙΣΡΑΗΛΙΝΩΝ
Οι δυο χώρες, Ρωσία και Ισραήλ βρίσκονται βέβαια σε δύσκολη θέση και αναγνωρίζουν ότι αυτή η αμοιβαία συνεννόηση έχει προβλήματα, καθότι εμπλέκει τον σκληρό πυρήνα της στρατηγικής τους στη Συρία και τον εν εξελίξει εμφύλιο.
Οι Ισραηλινοί είναι «καλυμμένοι» υπό την έννοια ότι έχουν ξεκαθαρίσει προς κάθε κατεύθυνση ότι η παρουσία των Ιρανών και της Χεζμπολάχ κοντά στα σύνορά τους δεν θα γίνει ανεκτή. Εξάλλου αυτή ήταν η αιτία που εξαπολύθηκε η πρώτη επίθεση στις 18 Ιανουαρίου.
Ποιο είναι όμως το πρόβλημα; Μα το ότι εφόσον είναι γνωστό ότι η μια πλευρά προειδοποιεί την άλλη για αποφυγή φίλιων απωλειών, Σύροι και Ιρανοί έχουν κάθε λόγο να γίνονται καχύποπτοι απέναντι στη Μόσχα και να διαμαρτύρονται για τη μη ενημέρωσή τους.
Πιο αναλυτικά, ο σύμμαχος ενώ γνωρίζει δεν προειδοποιεί, με αποτέλεσμα να σημειώνονται φίλιες απώλειες και να καταστρέφονται πολύτιμα μέσα και υποδομές. Δεν ακούγεται και πολύ… φιλικό. Υπάρχει όμως και ο αντίλογος.
Ακόμα και αν υπάρχει κάποιος τρόπος έμμεσης προειδοποίησης Σύρων και Ιρανών μετά την ενημέρωση από τους Ισραηλινούς, όλοι καταλαβαίνουν ότι εάν η πλευρά που ενημερώνει αντιληφθεί τη διαρροή, τότε διακινδυνεύεται το να «σιγήσει» αυτό το χρήσιμο κανάλι.
Άρα υπάρχει συμφέρον να μη ληφθούν εμφανή μέτρα προστασίας. Διότι πέραν των φίλιων απωλειών σε μέσα και προσωπικό η απώλεια κάθε επικοινωνίας με την άλλη πλευρά τους εκθέτει σε κίνδυνο πολλαπλάσιων καταστροφών.
Η υπόθεση θυμίζει τη συζήτηση μεταξύ Ιστορικών για το αν ο Τσόρτσιλ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν αντέδρασε και επέτρεψε την καταστροφη βρετανικών πόλεων από γερμανικούς βομβαρδισμούς για να μην αντιληφθεί ο Χίτλερ την ύπαρξη πρακτόρων δίπλα του, καθώς θα μπορούσαν στη συνέχεια να ποδειχθούν καθοριστικοί για την εξέλιξη του πολέμου…
Οι Ισραηλινοί έχουν αποδεδειγμένα τη δυνατότητα να διεισδύουν στον συριακό εναέριο χώρο χωρίς να γίνονται αντιληπτοί από τη συριακή αεράμυνα, ενώ τα μέσα ηλεκτρονικού πολέμου που διαθέτουν τους επιτρέπουν να αποφεύγουν και τα αντιαεροπορικά βλήματα των Σύρων.
Με την εφαρμογή της αντίστροφης λογικής όμως, μιλώντας στους Ρώσους, οι Ισραηλινοί διακινδυνεύουν απώλεια του πλεονεκτήματος του αιφνιδιασμού και σε ένα ακραίο σενάριο να έχει προετοιμαστεί «υποδοχή». Είναι ακραίο, καθώς τα προηγμένα τεχνικά μέσα συλλογής πληροφοριών και η εστίαση της προσοχής της στρατιωτικής κατασκοπείας στη Συρία, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια τέτοιου αιφνιδιασμού.
Εξαίρεση ήταν η περίπτωση απώλειας του F-16I, με το πόρισμα να καταλογίζει σφάλμα στο πλήρωμα που απορροφήθηκε με την αποστολή εξουδετέρωσης στόχου, παραλείποντας να ενεργοποιήσει το σύστημα αυτοπροστασίας και τα διαθέσιμα ηλεκτρονικά και άλλα αντίμετρα.
Ως αποτέλεσμα το μαχητικό αεροσκάφος καταρρίφθηκε από ένα απαρχαιωμένο σύστημα (σ.σ. S-200) σοβιετικής προέλευσης, η αντιμετώπιση του οποίου θεωρείται εύκολη από τα προηγμένα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου όταν τα διαθέτουν τα σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη.
Κατά συνέπεια, είναι εύσχημο το να εικάσει κανείς ότι οι Ισραηλινοί για μια ακόμη φορά είχαν ειδοποιήσει τους Ρώσους. Στοιχεία για το πώς χειρίστηκαν την υπόθεση δεν είναι γνωστά. Το αποτέλεσμα όμως θα καταγραφεί και πιθανότατα δεν θα έχει καμία σχέση με τις ρωσικές διακηρύξεις περί οχτώ πυραύλων εκ των οποίων οι πέντε αναχαιτίστηκαν.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΙΚΟΝΑ ΕΜΠΛΕΚΕΙ ΠΟΛΛΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ
Αυτό είναι όμως ήσσονος σημασίας και όσο να φαίνεται περίεργο συνιστά την «τακτική» εικόνα, καθώς η «μεγάλη», η εικόνα της στρατηγικής περιφερειακής κατάστασης και η ερμηνεία που προσφέρει, είναι πολύ διαφορετική, εμπλέκοντας ευθέως τις Ηνωμένες Πολιτείες…
Η στρατηγική εικόνα λοιπόν αφορά τις ενέργειες των Αμερικανών στην περιοχή. Τα λόγια του Ντόναλντ Τραμπ περί πρόθεσης αποχώρησης από τη Συρία, απεκάλυπταν τη μισή αλήθεια. Κι αυτό αφενός διότι αυτές οι αποφάσεις στις ΗΠΑ δεν είναι αποτέλεσμα των προσωπικών προτιμήσεων του εκάστοτε προέδρου, αλλά προϊόν προσεκτικής ανάλυσης όλων των διαστάσεων του αμερικανικού συμφέροντος με επίκεντρο κυρίως το Πεντάγωνο και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας.
Ο εκάστοτε πρόεδρος είναι ένας από τους παράγοντες του κατεστημένου διαμόρφωσης εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής των ΗΠΑ που ασφαλώς έχει λόγο στη διαμόρφωση αυτής της πολιτικής, δεν αποφασίζει όμως αυτόνομα.
Είναι νωπά ακόμη τα δημοσιεύματα που ήθελαν τον νέο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας και πρώην διευθυντή της CIA, Μάικ Πομπέο, στενό συνεργάτη του Τραμπ, να προσπαθεί μαζί με το Πεντάγωνο να πείσει τον Αμερικανό πρόεδρο ότι οι αναφορές περί αποχώρησης από τη Συρία δεν εξυπηρετούν τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα.
Και «ω του θαύματος», ο πρόεδρος ανέκρουσε πρύμναν. «Παραμένουμε προς το παρόν» ανακοίνωσε… έχοντας αντιληφθεί απόλυτα τις επιπτώσεις που θα είχε ενδεχόμενη αποχώρηση σε μια υπό ανάδυση «νέα πραγματικότητα» στη Συρία, η οποία μένει να αποδειχθεί εάν θα αφορά ένα ενιαίο κράτος ή ενδεχομένως ένα τριχοτομημένο.
Με βάση λοιπόν αυτή τη «μεγάλη εικόνα» της περιοχής, μπορεί το πλήγμα να το εκτέλεσαν οι ισραηλινές αεροπορικές δυνάμεις, πιθανότατα με πολλά περισσότερα αεροσκάφη και αποτελεσματικότητα, καθώς ήδη τα στοιχεία για τις καταστροφές και τον αριθμό των απωλειών δύσκολα ταιριάζουν με τα αποτελέσματα τριών πυραύλων, όμως η πρωτοβουλία και η απόφαση μοιάζει να έχει ληφθεί αλλού.
Οι Ισραηλινοί δείχνουν να έχουν λειτουργήσει σε απόλυτη συνεννόηση με τους Αμερικανούς, οι οποίοι διά του παραδοσιακού «εκτελεστικού τους βραχίονα» στη Μέση Ανατολή, αποφάσισαν να στείλουν ένα μήνυμα ανάγκης επίδειξης «αυτοσυγκράτησης» στο αντίπαλο «μπλοκ», το συριακό καθεστώς, τους Ιρανούς και τη Χεζμπολάχ, φυσικά υπό τη σκέπη της Μόσχας.
Το πλήγμα εμφανίστηκε εμμέσως ως η απάντηση στις νέες κατηγορίες που εκτοξεύθηκαν κατά του καθεστώτος Άσαντ για χρήση χημικών όπλων στην πόλη Ντούμα στην ανατολική Γκούτα, κοντά στην πρωτεύουσα Δαμασκό. Η υπόθεση αυτή είναι όμως ιδιαίτερα περιπεπλεγμένη…
Ας δούμε τα στοιχεία. Η ισλαμιστική ομάδα μαχητών που ήλεγχε την περιοχή αρνήθηκε να αποχωρήσει και οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις ανακοίνωσαν ότι θα κινηθούν εναντίον της, όπως και το έπραξαν. Οι Ρώσοι παρενέβησαν αμέσως μετά τις πρώτες καταγγελίες για χημικά διαβλέποντας ενδεχομένως που οδηγείται η κατάσταση και λίγο αργότερα ανακοινωνόταν ότι επετεύχθη συμφωνία αποχώρησης.
Καταρχήν, η ρωσική παρέμβαση μπορεί να έπαιξε το παιχνίδι του καθεστώτος «καθαρίζοντας την παρτίδα», έστειλε όμως το στερεοτυπικό μήνυμα των τελευταίων μηνών στην Ουάσιγκτον: «Είμαστε αποτελεσματικοί. Δεν θα μπορέσετε να πετύχετε βιώσιμη διευθέτηση στη Συρία χωρίς τη βοήθειά μας».
Το μήνυμα αυτό δεν άρεσε και πολύ ούτε στη Συρία ούτε στο Ιράν, ούτε στην Τουρκία, καθώς και οι τρεις γνωρίζουν πως εάν υπάρξει συντονισμός Ουάσιγκτον και Μόσχας, θα συρρικνωθούν τα περιθώρια κινήσεων όλων των υπολοίπων, άρα και τα περιθώρια επίτευξης των αντικειμενικών σκ0πών ενός εκάστου.
Ο ΑΣΑΝΤ ΜΑΛΛΟΝ ΜΟΙΑΖΕΙ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ
Τα χημικά στην περιοχή έπεσαν, το ζήτημα είναι όμως από ποιον… Καλά ενημερωμένες πηγές ανέφεραν ότι η συγκεκριμένη ισλαμιστική οργάνωση που ήλεγχε την Ντούμα, είχε δημιουργήσει δικά της εργαστήρια παραγωγής χημικών όπλων, έστω «πρωτόγονων». Οπότε, η πιθανότητα να τα έριξε αυτή εν όψει της αποχώρησής της από την περιοχή είναι πολύ υψηλή.
Βέβαια, ας μη βιαστούμε να αναγνώσουμε δυτική «συνωμοσία» με σκοπό την ενοχοποίηση του Άσαντ, το οποίο θα χρησιμοποιούνταν ως πρόσχημα για να εξαπολυθούν στρατιβτικά πλήγματα, χωρίς βέβαια να αποκλείεται εντελώς αυτό το ενδεχόμενο.
Η συγκεκριμένη οργάνωση θα μπορούσε να έχει κάνει η ίσια ακριβώς αυτή τη σκέψη και εκτιμώντας ότι οι ΗΠΑ αναζητούν πρόσχημα να πλήξουν το καθεστώς Άσαντ, να φρόντισαν να το δημιουργήσουν.
Βέβαια, ας μην ξεχνούμε και τον ρόλο των Γάλλων το τελευταίο διάστημα. Αφενός βρέθηκαν δίπλα στους Αμερικανούς προκαλώντας την οργή των Τούρκων και του Ερντογάν και αφετέρου είχαν προ πολλού κάνει λόγο για στρατιωτική απάντηση σε περίπτωση που χρησιμοποιηθούν ξανά χημικά όπλα. Εν ολίγοις, στόχος θα μπορούσε να είναι το να δοθεί το πρόσχημα και στους Γάλλους.
Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι το μήνυμα έρχεται πρωτίστως από την Ουάσιγκτον. Εν όψει δε της δραστηριοποίησης του νέου Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας, Τζον Μπόλτον, γνωστών αντιλήψεων γενικότερα για τις διεθνείς σχέσεις και ειδικότερα για την περιοχή, η υπόθεση λαμβάνει άλλη διάσταση.
Οι εμπλεκόμενοι γνωρίζουν ότι στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου μπορούν να βρεθούν σε χρόνο ρεκόρ δύο αμερικανικές ομάδες μάχης αεροπλανοφόρων με την ισχύ πυρός και τις επιχειρησιακές δυνατότητες να είναι απλά μη αντιμετωπίσιμα.
Αυτό θα εξισορροπούνταν μόνο με γεωγραφική επέκταση του μετώπου σε σημεία που η γεωγραφική απόσταση θα ευνοούσε τη Μόσχα, με προφανέστερο ενδεχόμενο την Ουκρανία… αυτό όμως θα συνιστούσε κάθετη κλιμάκωση μη περιορισμένη γεωγραφικά. Προς το παρόν η κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχο παρότι η ατμόσφαιρα «μυρίζει μπαρούτι» και μια «σπίθα» θα μπορούσε να φέρει την καταστροφή.