Προφάσεις και αμαρτίες, πραγματικότητες και μύθοι για τα χημικά όπλα του Μπασάρ αλ Άσαντ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΚΑΦΙΔΑ
Οι σκηνές σοκάρουν. Δείχνουν άψυχα κορμιά και μικρά παιδιά που πασχίζουν με κόπο να αναπνεύσουν, κάποια ημιλιπόθυμα και άλλα κλαίγοντας γοερά. Όλοι μιλούν για ακόμη μία επίθεση με χημικά κατά αμάχων στη Συρία.
Το ημερολόγιο στον τοίχο δείχνει 2018. Θα μπορούσε, ωστόσο, να δείχνει και… 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 ή 2017.
Το φαινόμενο των επιθέσεων με χημικά επαναλαμβάνεται, άλλωστε, κάθε λίγους μήνες στη Συρία, σχεδόν από την αρχή του εμφυλίου το 2011, πάντοτε όμως μέσα σε νέφη αμφισβήτησης, αλληλοκατηγοριών και αλληλοεπίρριψης ευθυνών.
Όπως σε όλες τις αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν, έτσι και τώρα, η διεθνής κοινότητα διαφωνεί για το ποιος ευθύνεται για τη φερόμενη ως επίθεση με χημικά που πραγματοποιήθηκε στις 7 Απριλίου στην πόλη Ντούμα της νοτιοδυτικής Συρίας, μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα Δαμασκό, κοστίζοντας τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους.
Οι Γάλλοι εμφανίζονται «σίγουροι» ότι ευθύνεται το καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ, με τους Βρετανούς να κατεβάζουν ωστόσο ελαφρώς τον πήχη θεωρώντας μια εμπλοκή Άσαντ όχι σίγουρη αλλά «πολύ πιθανή». Οι Αμερικανοί, αντιθέτως, ακόμη δεν έχουν πειστεί και το «ψάχνουν», όπως άλλωστε και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας που ζητάει να του επιτραπεί η πρόσβαση στο σημείο της επίθεσης για τη συλλογή ενοχοποιητικών στοιχείων.
- Όσο για τον «Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων» (OPCW), αυτός ερευνά, εντοπίζει και εξετάζει… χωρίς όμως να επιρρίπτει ευθύνες. Ο ίδιος ο Άσαντ από την πλευρά του, φυσικά αρνείται κάθε εμπλοκή στέλνοντας το μπαλάκι των ευθυνών προς την πλευρά των ανταρτών, ενώ η Μόσχα (που στηρίζει τον Άσαντ) αποκηρύσσει τις καταγγελίες περί επίθεσης με χημικά ως στημένες και ενδεχομένως προβοκατόρικες.
Αναλύοντας κατά λογικό τρόπο τα δεδομένα, πολλοί υποστηρίζουν με νόημα ότι οι δυνάμεις των ανταρτών στη Ντούμα είχαν ουσιαστικά ήδη ηττηθεί και αποχωρούσαν την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου, όπερ σημαίνει ότι το καθεστώς δεν θα είχε κανένα λόγο να πλήξει την εν λόγω περιοχή με χημικά… τα οποία άλλωστε πια δεν έχει (ή δεν θα έπρεπε να έχει) στην κατοχή του.
Ο «Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων» (OPCW) είχε εκδώσει ανακοίνωση στις αρχές Ιανουαρίου του 2016, στην οποία υπογράμμιζε ότι το χημικό οπλοστάσιο του Άσαντ έχει στο σύνολό του καταστραφεί. Έκτοτε ωστόσο, έχουν σημειωθεί και άλλες, αμφισβητούμενες, καταγγελίες για επιθέσεις με χημικά, με το καθεστώς Άσαντ όμως να αρνείται σε κάθε περίπτωση την ευθύνη. Το ποιος ευθύνεται πραγματικά για αυτές τις επιθέσεις δεν το έχουμε μάθει και μάλλον δεν θα το μάθουμε ποτέ.
- Τα χημικά όπλα που είχε στην κατοχή του το συριακό καθεστώς υποτίθεται ότι μεταφέρθηκαν εκτός Συρίας με τη σύμφωνη γνώμη του Άσαντ όπου και καταστράφηκαν, στη βάση ενός κοινά συμφωνηθέντος αμερικανορωσικού σχεδίου (των Τζον Κέρι, Σεργκέι Λαβρόφ) που έγινε μάλιστα πράξη υπό την εποπτεία της διεθνούς κοινότητας (OPCW). Η διαδικασία χημικού αφοπλισμού της Συρίας ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2013 και υποτίθεται ότι ολοκληρώθηκε το 2016.
Κι όμως, πίσω στο παρόν, κάποιες από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις της υφηλίου ετοιμάζονται στη θεωρία να ξεκινήσουν ακόμη και έναν Γ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Συρία, με αφορμή αυτήν την τελευταία, επίσης αμφισβητούμενη, επίθεση της 7ης Απριλίου με τους ολίγους δεκάδες νεκρούς (περίπου 70) στην πόλη Ντούμα της Ανατολικής Γκούτα.
Το έργο, όμως, δυστυχώς το έχουμε ξαναδεί τα τελευταία χρόνια, με περίπου τους ίδιους πρωταγωνιστές. Ήδη από τον Αύγουστο του 2012, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα είχε διαμηνύσει ότι ενδεχόμενη χρήση χημικών από το καθεστώς Άσαντ αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για την Ουάσιγκτον. Την άνοιξη του 2013 είχε επανέλθει μάλιστα στο θέμα απειλώντας ανοιχτά τη Δαμασκό με στρατιωτικό χτύπημα. Κατά σύμπτωση, η γαλλική κυβέρνηση (του Φρανσουά Ολάντ με υπουργό Εξωτερικών τον Λοράν Φαμπιούς) εμφανιζόταν και τότε, στα μέσα του 2013, «σίγουρη» ότι ο Άσαντ βρίσκεται πίσω από επιθέσεις με χημικά.
Η πλέον πολύνεκρη επίθεση με χημικά έμελλε να πραγματοποιηθεί στην Ανατολική Γκούτα τον Αύγουστο του 2013. Πίσω στο παρόν ωστόσο, σχεδόν πέντε χρόνια μετά, η διεθνής κοινότητα δεν έχει καταφέρει ακόμη να συμφωνήσει ούτε καν για τον αριθμό των νεκρών εκείνης της επίθεσης (που υπολογίζονται από περίπου 300 έως 1.700), πολύ δε λιγότερο για την ταυτότητα των δραστών.
Η Δύση είχε και τότε, προ πενταετίας, απειλήσει να πλήξει στρατιωτικά τη Συρία, πράγμα που ωστόσο δεν έκανε. Κι όταν τελικώς το έκανε χρόνια αργότερα, πρώτα τον Απρίλιο του 2017 και έπειτα τον Απρίλιο του 2018, το χτυπήματα ήταν μάλλον συμβολικά. Διότι μόνο ως συμβολικά θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς χτυπήματα κατά μιας άδειας αεροπορικής βάσης (τον Απρίλιο του 2017 από τις ΗΠΑ) ή κατά αμφισβητούμενων εγκαταστάσεων παραγωγής χημικών (τον Απρίλιο του 2018, από Γαλλία, ΗΠΑ, Βρετανία).
- Για την ιστορία, ίσως αξίζει να σημειωθεί ότι στα εδάφη της πολύπαθης ανατολικής Συρίας έχουν ανακαλύψει αρχαιολόγοι (Βρετανοί, το 2009) και τα παλαιότερα γνωστά ευρήματα… χημικού πολέμου, από το 256 μ.Χ., οπότε δεκάδες Ρωμαίοι στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους εισπνέοντας δηλητηριώδη αέρια…
ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.