Ο κόσμος των outsiders μέσα από εικόνες: «Ένα άλλο είδος ζωής: Φωτογραφία στο περιθώριο»




Μια νέα έκθεση στο Λονδίνο διερευνά περιθωριακές ομάδες της κοινωνίας μέσα από φωτογραφίες παιδιών στους δρόμους των ΗΠΑ, γκάνγκστερ του Τόκιο και χίπις στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Η έκθεση με τίτλο «Another Kind of Life: Photography on the Margins» (Ένα άλλο είδος ζωής: Φωτογραφία στο περιθώριο) περιλαμβάνει περισσότερα από 300 έργα από τη δεκαετία του 1950 μέχρι σήμερα.

«Με ενδιαφέρουν οι άνθρωποι, οι οποίοι δεν είναι οι τυχεροί, οι οποίοι ίσως έχουν δυσκολία να επιβιώσουν και διηγούνται την ιστορία τους» είχε τονίσει η Αμερικανίδα φωτογράφος, Μέρι Έλεν Μαρκ, η οποία δεν είναι πλέον στη ζωή.

Οι φωτογραφίες της Έλεν Μαρκ και άλλων 19 φωτογράφων συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση, στο Κέντρο Τέχνης Barbican, στο Λονδίνο.

Στις φωτογραφίες απεικονίζονται παιδιά των δρόμων της Νέας Υόρκης yakuza του Τόκιο με τατουάζ, συμμορίες μοτοσικλετιστών, καλλιτέχνες τσίρκων και είναι όλες αποτελέσματα συνεργασίας μεταξύ φωτογράφου και υποκειμένου.

«Όλοι οι φωτογράφοι με κάποιο τρόπο έχουν μια συνεχή και ουσιαστική σχέση με τις κοινότητες και τα άτομα που φωτογραφίζουν. Είτε πρόκειται για την Paz Errazuriz, η οποία ζούσε σε οίκους ανοχής με κοινότητες τρανσέξουαλ… είτε για την Teresa Margolles που πέρασε 10 χρόνια δουλεύοντας με τρανσέξουαλ εργάτες του σεξ» ανέφερε η επιμελήτρια της έκθεσης Αλόνα Πάρντο στο BBC Culture.

Ενώ οι εικόνες καταγράφουν ανθρώπους που ζουν στα όρια, εκτός του πλαισίου του συμβατικού, δεν δίνουν την αίσθηση εκμετάλλευσης.

«Για κάποιους από τους καλλιτέχνες, τα φωτογραφικά έργα τους που παρουσιάζουμε, είναι η προσωπική συμμετοχή τους σε αυτούς τους κόσμους» λέει η Πάρντο. «Άλλοι κατάφεραν να περάσουν την πόρτα, ήταν ξένοι, αλλά έγιναν έμπιστοι, τουλάχιστον για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ώστε τα υποκείμενα τους να αρχίσουν να τους εμπιστεύονται και να αισθάνονται άνετα. Αλλά είτε αυτό είναι προσωρινό ή μόνιμο, όλοι αρχίζουν να ζουν σαν να ανήκουν σε αυτές τις κοινότητες».

Η Errazuriz βλέπει το έργο της ως ανθρωπολογικό. «Υπάρχει αυτή η σχέση της με την κοινότητα, τα θέματα που προσπαθεί να καταλάβει – και μετά ο θεατής» σημειώνει η Πάρντο. Η Χιλιανή φωτογράφος ήταν δασκάλα σε σχολείο, όταν ο Αουγκούστο Πινοσέτ κατέλαβε την εξουσία το 1973 μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα. Άφησε τη διδασκαλία και πήρε την κάμερα.

Η φωτογραφία μου επέτρεψε να συμμετάσχω με τον δικό μου τρόπο στην αντίσταση, δήλωσε η Errazuriz. «Ήταν το μέσο μας να δείξουμε ότι ήμασταν εκεί και αγωνιζόμασταν». Επέλεξε να φωτογραφίσει όσους ήταν στόχοι του νέου καθεστώτος.

Η κοινότητα, την οποία φωτογράφιζε, διωκόταν και ήταν αντιμέτωπη με αστυνομική βία, αναφέρει η Πάρντο. «Όχι μόνο τα πρόσωπα που φωτογραφίζονταν ζούσαν μια πολύ αγωνιώδη εμπειρία κάτω από το ραντάρ αυτού του καθεστώτος που ασκούσε έλεγχο, αλλά και η ίδια ως φωτογράφος βίωσε μεγάλο κίνδυνο» εξηγεί.

Ένας άλλος φωτογράφος, του οποίου το έργο αμφισβήτησε το κατεστημένο με διακριτικό τρόπο, ο Ιγκόρ Πάλμιν, αιχμαλώτισε εικόνες των χίπις στη Σοβιετική Ένωση που απέχουν πολύ από το κλισέ «Καλοκαίρι της Αγάπης». Περιγράφονται στον κατάλογο της έκθεσης ως «φωτογραφίες των μοναχικών αντικομφορμιστών νέων που κατοικούν σε ένα μεταβιομηχανικό τοπίο αποκάλυψης», οι εικόνες προέρχονται από τον χώρο μιας αρχαιολογικής ανασκαφής το 1977. «Ήταν τα παιδιά ενός αρκετά προνομιούχου υπόβαθρου, επειδή μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά να μην εργάζονται» λέει η Πάρντο.

Πήγαιναν σε αυτές τις αρχαιολογικές ανασκαφές και γίνονταν εργάτες σε αυτές τις ανασκαφές για να βοηθήσουν τους ακαδημαϊκούς και τους αρχαιολόγους στη δουλειά τους, αλλά δεν έκαναν πραγματικά πάρα πολλά, φορούσαν παντελόνια καμπάνα, είχαν μακριά κυματιστά μαλλιά και άκουγαν ρωσική εναλλακτική μουσική.

Τήρησαν μια βαθιά αντισοβιετική θέση, αν και οι ίδιοι θα έλεγαν ότι ήταν απολιτικοί, αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης. Ενώ το hippy κίνημα διαδόθηκε μέσω της μουσικής ή της μόδας ή του στυλ – αρχικά από τα παιδιά των διπλωματών, που ήταν εκτεθειμένα στις δυτικές ιδέες – σηματοδότησε μια μορφή ανυπακοής. «Έγινε πολύ πολιτικό και ήταν σε κάποιο βαθμό υποστηριζόμενο από το σοβιετικό καθεστώς, επειδή θεωρήθηκε αντικαπιταλιστικό – αλλά τελικά ήταν αντιαυταρχικό, αντικαθεστωτικό» τονίζει.

Η έκθεση θίγει θέματα όπως οι υποκουλτούρες και οι μειονότητες όλων των ειδών στην Αμερική, την Ινδία, τη Νιγηρία, τη Χιλή και άλλες χώρες και προβάλλει ρομαντικούς αντάρτες, απατεώνες, οικονομικά εκτοπισμένους και όσους ανοιχτά παραβιάζουν τις κοινωνικές συμβάσεις. Πρόκειται για έργα που παρουσιάζουν τον αουτσάιντερ ως παράγοντα αλλαγής.

Η έκθεση που θα διαρκέσει έως τις 27 Μαΐου εντάσσεται στη θεματική «Η Τέχνη της Αλλαγής» (The Art of Change) που εξετάζει πως η τέχνη ανταποκρίνεται και ενδεχομένως επηρεάζει την αλλαγή στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο.

 

11/04/2018 10:00
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Θεσσαλονίκη, Greece

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: