“Μάθε στα μάτια μου να διαβάζεις ό,τι με λόγια δεν σου ’χω πει”: Δέκα χρόνια χωρίς τον Μάριο
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Της Αλέκας Γράβαρη Πρέκα
Να ’ναι η χρονιά σημαδιακή. Δέκα χρόνια! Ν’ αναρωτιέσαι τι να του πεις. Ότι η Αμαλία χαμογελάει πάντα όταν μιλάει για ’κείνον, ότι τα αγόρια του έγιναν άντρες που τον θυμίζουν, ότι ο χρόνος, όσο να ’ναι, γλύκανε τον πόνο; Όλα αυτά τα κοινότυπα; Όχι. Να του πεις θέλεις: «Είσαι παντού και πουθενά».
Μόνο αυτό. Πουθενά σε μορφή γήινη, παντού με την κάθε νότα σου που χιλιομυριοπαίχτηκε στις συναυλίες, με τις τιμές από τους ανθρώπους που αγάπησες και στήριξες: Τραγουδιστές, μουσικούς, στιχουργούς.
Είσαι παντού, με την αγάπη των δικών σου και των χιλιάδων «δικών» σου που χάρηκαν, συγκινήθηκαν, βούρκωσαν, νοστάλγησαν ακούγοντας τις δημιουργίες σου. Που σε φέρνουν στη σκέψη δεκαοχτάχρονη ντελικάτη ψυχούλα με τη φυσαρμόνικα κι εκείνη τη μελαγχολία στα μάτια απ’ όσα έζησες, δυο χρόνια και, φαντάρος στον τόπο σου που καιγόταν.
Ολάκερος ένα ολόγλυκο χαμόγελο, ως την ώρα που έφυγες, Πάσχα, με τις μοσχοβολιές της Άνοιξης και τον ήχο της αναστάσιμης καμπάνας. Απ’ το χεράκι σε πήρε η Θεομήτωρ Μαρία που την ύμνησες στην ωριμότητά σου, μην ξεχαστείς μεσ’ στους λειμώνες με τ’ ασφοδέλια και σε κερδίσει ο χάρος. «Τρελό φορτηγό» μας χτύπησε Μάριε, η είδηση, την ώρα του εσπερινού της αγάπης του Θεού και της δικής σου για τον άνθρωπο που τον ήθελες με ήθος, ανθρωπιά, ανέγγιχτο απ’ τους πειρασμούς και τις σειρήνες του εύκολου.
Μεταφυτεμένος στην Αθήνα εκείνους τους δύσκολους καιρούς και τις ρίζες σου να τις τρέφει το κυπριώτικο χώμα. Απ’ τα «Τραγούδια της παρέας» μας έταξες μετά ταξίδι για Κάϊρο, μας χάρισες νύχτες που μυρίζουν ακόμα γιασεμί. Με το φιλαράκι σου τον Μητροπάνο τη συμβουλέψατε την τριανταφυλλιά να συναχτεί πκιον, να μεν τα ξοδεύκει τα φιλιά. Μας βυθίσατε στην εθνική μας μοναξιά, μας πήγατε βόλτα στα Λαδάδικα, μαζί σας ψάξαμε τον έρωτα στη Σαλονίκη ξημερώματα, μας ταξιδέψατε σε «Θάλασσες» με την υπόσχεση «Θα σ’ αγαπώ, μην μου συννεφιάζεις, μάθε στα μάτια μου να διαβάζεις ό,τι με λόγια δεν σου ’χω πει».
Ξεχείλισε ο πόνος σου όταν αναρωτιόσουν ποιο κομμάτι από τούτη τη γη που είναι ακόμα μοιρασμένη στα δυο πρέπει ν’ αγαπάς. Ανατριχιάσαμε όταν με τη λεβεντιά του ζεϊμπέκικου πρόσταζες: «Σαν σημαδέψεις αετό μην του λαβώσεις τα φτερά του». Μάζεψες λαβωμένα τα δικά σου τα φτερά αφού πάλεψες για τη ζωή που αγαπούσες και υμνούσες με κάθε νότα σου. Έφυγες αφήνοντας σημάδι, όχι στο λαιμό απ’ τα φιλιά, μα στην ψυχή μας απ’ το γέννημα της ευαισθησίας σου.
Δέκα χρόνια! Λες να ’ναι από τύχη Μάριε που έφυγες έτσι νωρίς; Για να μην ζήσεις όσα «θαύματα» ζήσαμε μετά; Μας ήρθε κατακέφαλα πλούτος λεξιλογίου απίστευτος: Ρεμούλα, διαπλοκή, διαβολή, εμπλεκόμενα, δωροδοκίες, μίζες, δεκασμοί.
Όσο κι αν πονάει να στο πούμε, πήρες μαζί σου όσα αγάπησες, τ’ άλλα τ’ άφησες για μας: εκατομμύρια να κάνουν φτερά –όχι λαβωμένα!– και κανένα βόλι να μην τα βρίσκει, λάσπη, φθόνο και μετά φτώχεια, ανέχεια, ζωές ρημαγμένες. Καλά, το πήραμε σιγά-σιγά τ’ απάνω μας, αλλά πολύ θα σε πονούσε που έγιναν σε λίγα χρόνια μέσα οι πλούσιοι πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.
- Όσοι ακόμα νιώθουμε άνθρωποι με την κληρονομιά που μας άφησες, παρεΐτσα σ’ έχουμε κι είσαι πάντα συντροφάκι άλλων καιρών. Θα ξοφλούσαμε λες για όσα θα σε πλήγωναν μ’ ένα «Συγγνώμη Μάριε»;