“Η μπάλα στα χέρια του Ζάεφ”: Τόσο κοντά και τόσο μακριά, οι διαπραγματεύσεις με τα Σκόπια
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Μόνο αν αντικατασταθούν με τη βοήθεια των συμμάχων οι S-300 και τα άλλα ρωσικά συστήματα αεράμυνας θα φύγουν από την Ελλάδα: Η Αθήνα αντιστέκεται και ζητά ανταλλάγματα…
Η κυβέρνηση απαντά κατηγορηματικά στο δημοσίευμα των Financial Times, για πιέσεις από ΕΕ και ΝΑΤΟ: Δεν θα στείλουμε τους S-300 στο Κίεβο – Μυστική διπλωματία, λέει ο ΣΥΡΙΖΑ
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΚΑΦΙΔΑ
Τα εύκολα διευθετήθηκαν πρώτα. Όχι κατά τρόπο εύκολο, αλλά με πολύ προσπάθεια, και από τις δύο πλευρές. Τα ναυάγια του παρελθόντος, όπως και τα αλυτρωτικά πισωγυρίσματα της δεκαετίας Γκρούεφσκι στην εξουσία, δεν θα μπορούσαν άλλωστε να αποτελέσουν ικανοποιητική βάση (επαν)εκκίνησης.
Πάραυτα, σημειώθηκε σημαντική πρόοδος… με αποτέλεσμα τώρα να έχουμε πια φτάσει στον «καυτό» πυρήνα της διαπραγμάτευσης μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ για το θέμα του ονοματολογικού.
Μετά και την τελευταία συνάντηση που είχαν οι κύριοι Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ την περασμένη Πέμπτη στην Οχρίδα (την τρίτη μεταξύ τους συνάντηση μέσα σε διάστημα μόλις 15 ημερών), είναι πια σαφές ότι έχουμε φτάσει στα πλέον καθοριστικά ζητήματα, τα οποία για την Ελλάδα είναι δύο: το εύρος χρήσης της όποιας νέας ονομασίας (που θα πρέπει να είναι η ίδια έναντι όλων, εντός και εκτός της ΠΓΔΜ, για όλες τις χρήσεις), και η ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος της ΠΓΔΜ (ώστε να κατοχυρωθεί ως συνταγματική η όποια νέα ονομασία στη θέση της παλαιάς, να απαλειφθούν οι αλυτρωτικές αναφορές από σειρά άρθρων και να ρυθμιστούν ζητήματα όπως η γλώσσα και η ιθαγένεια).
- «Έχουμε μια θετική δυναμική και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι διότι είμαστε κοντά στη λύση. Δεν είμαστε κοντά στη λύση με την έννοια ότι έχει ληφθεί η σχετική απόφαση. Είμαστε κοντά στη λύση με την έννοια ότι το μεγάλο βήμα που μένει να γίνει είναι το τελευταίο», σχολιάζει καλά ενημερωμένη πηγή στο Έθνος της Κυριακής, υπογραμμίζοντας μάλιστα με νόημα ότι «η μπάλα βρίσκεται στα χέρια του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ».
Η ελληνική πλευρά πλέον περιμένει τα τελευταία μεγάλα βήματα από τη μεριά του βόρειου γείτονα. Χωρίς αυτά, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει συμφωνία για την ονομασία, και ως εκ τούτου, δεν θα είναι δυνατόν να υπάρξει ούτε πρόσκληση για ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ κατά την επερχόμενη Σύνοδο της Συμμαχίας τον Ιούλιο. Το εάν είναι εφικτό στην πράξη να γίνουν τα απαιτούμενα μεγάλα βήματα από την πλευρά των Σκοπίων μέσα στους επόμενους δυόμιση μήνες είναι κάτι που πλέον αμφισβητείται έντονα. Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι η κυβέρνηση των Ζάεφ-Ντιμιτρόφ απέχει… κατά 13 βουλευτές από την απόλυτη πλειοψηφία που απαιτείται στο σκοπιανό κοινοβούλιο ώστε να μπορέσει να αναθεωρήσει το Σύνταγμα.
Το να καταφέρει στην πράξη ο Ζάεφ, έως τον Ιούλιο, να κάνει όλα εκείνα τα βήματα που απαιτούνται για μια τελική συμφωνία με την Ελλάδα στο θέμα της ονομασίας (αποδεχόμενος το erga omnes και την αναθεώρηση του Συντάγματος, φέρνοντας τη συμφωνία στη Βουλή και επικυρώνοντάς την με δημοψήφισμα) φαντάζει πρακτικά ανέφικτο. Κάποιοι εκτιμούν ότι για όλα αυτά θα χρειάζονταν όχι τρεις αλλά ενδεχομένως έξι μήνες. Εναλλακτικά, θα μπορούσε ίσως έως τον Ιούλιο να συνυπογράψει μια διεθνή συμφωνία-σύμφωνο που θα κατατεθεί και στη Νέα Υόρκη, στα Ηνωμένα Έθνη, στην οποία θα αναγράφεται ρητά και θα γίνεται αποδεκτό ότι υπάρχουν δεσμεύσεις εκ μέρους της ΠΓΔΜ (όπως είναι πχ η υποχρέωση αναθεώρησης του Συντάγματος μέσα σε καθορισμένο χρονικό διάστημα) που θα πρέπει πρώτα να υλοποιηθούν προκειμένου να μπορέσει εν συνεχεία η χώρα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε ίσως να λειτουργήσει ως ρεαλιστική διέξοδος. Ακόμη και αυτό όμως, προϋποθέτει κάτι βασικό, ότι δηλαδή η ΠΓΔΜ αποδέχεται (και δεσμεύεται ρητά για αυτό ενώπιον της διεθνούς κοινότητας) το erga omnes και την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Καλά ενημερωμένες πηγές υπογραμμίζουν, πάντως, μιλώντας στο Εθνος της Κυριακής ότι είναι κρίσιμο οι Σκοπιανοί να κάνουν τα απαιτούμενα μεγάλα βήματα πριν τον Ιούλιο. Εάν χαθεί το όριο του Ιουλίου, τότε σε ένα βαθμό χάνεται και το μομέντουμ για μια οριστική συμφωνία στο ονοματολογικό. Θα απομείνει, βέβαια, ως παρακαταθήκη η πολύ σημαντική δουλειά που έχουν κάνει το τελευταίο διάστημα οι ομάδες εργασίας των δύο χωρών, συμφωνώντας (ή σχεδόν συμφωνώντας) σε ένα πλαίσιο μελλοντικών συνεργασιών οικοδόμησης εμπιστοσύνης σε ποικίλους τομείς αλλά και σε ένα προοίμιο (συμφωνίας) που αποκηρύσσει τις κάθε είδους αλυτρωτικές διεκδικήσεις εκ μέρους του σλαβομακεδονικού παράγοντα.
- Χωρίς συμφωνία για το όνομα όμως, η ΠΓΔΜ δεν πρόκειται να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αλλά ούτε και στην ΕΕ. Αυτό είναι σαφές. Θα μπορούσε, ωστόσο, όπως διακινείται από την πλευρά των Σκοπίων, να διεκδικήσει μια άλλη, ειδικού τύπου σχέση με τη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Καλά ενημερωμένες πηγές υποστηρίζουν στο Εθνος ότι ακόμη και μια τέτοια ειδικού τύπου σχέση διασύνδεσης της ΠΓΔΜ με το ΝΑΤΟ θα προϋπέθετε ρητή αναφορά στο θέμα της ονομασίας και την προοπτική επίλυσής του.
«Θα μπορούσε ίσως να υπάρξει μια ρήτρα ειδικής σχέσεως των Σκοπίων με το ΝΑΤΟ εν όψει όμως της πλήρους εξομαλύνσεως των σχέσεων της ΠΓΔΜ με ένα κράτος-μέλος της Συμμαχίας όπως είναι η Ελλάδα», σημειώνει στο Εθνος πηγή με μακρά πείρα σε διπλωματικές υποθέσεις.
ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ