Του Κώστα Βενιζέλου
Αλλαγές στο κόμμα έχει εξαγγείλει ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ, ο οποίος διανύει την τελευταία του θητεία. Οι αλλαγές αυτές αφορούν, βασικά, τη δομή λειτουργίας του κόμματος και τις σχέσεις του με την κοινωνία.
Το ΑΚΕΛ τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει πρόβλημα ταυτότητας κι αυτό που ενδεχομένως να προκύπτει ως ανάγκη είναι ο αυτοπροσδιορισμός του. Είναι ένα κόμμα, το οποίο εσωτερικά λειτουργεί με δομές που παραπέμπουν σε παλαιού τύπου αριστερά κόμματα.
Την ίδια ώρα, η πολιτική που ασκεί δεν έχει σχέση με τη δομή και τον τρόπο λειτουργίας του. Είναι ένα συστημικό κόμμα, συμφιλιωμένο με το οικονομικό κατεστημένο της Κύπρου. Τις τελευταίες δεκαετίες μια μερίδα του αποτελεί μέρος του κατεστημένου αυτού. Εάν κανείς επιχειρούσε να προσδιορίσει ιδεολογικά το ΑΚΕΛ θα το τοποθετούσε στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας με κάποια ιδιότυπα χαρακτηριστικά.
Στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, ιδιαίτερα με την τακτική που υιοθέτησε αρχικά, επιβεβαιώθηκε η κρίση ταυτότητας. Ο προσανατολισμός του, στην πρώτη φάση των διεργασιών, είχε έντονα νεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά, με επιλογή από το «βαθέος κεφάλαιο». Η τελική απόφαση-επιλογή ήταν επανάληψη του 2013, πέτυχε τον στόχο, ο οποίος ήταν να μη βρεθεί ενώπιον διλημμάτων στον δεύτερο γύρο. Πέραν τούτου, ήταν πολιτική επιλογή που ενδεχομένως να συνδέεται και με φοβίες που προέρχονται από την περίοδο της δικής του διακυβέρνησης, το γεγονός ότι δεν παρουσιάσθηκε με αριστερή πρόταση ενώπιον της κοινωνίας. Κατά πολλούς, ουδέποτε κατέθεσε τέτοια πρόταση κι αυτό επιβεβαιώνει και την κρίση ταυτότητας που χαρακτηρίζει το κόμμα.
Στο Κυπριακό, το ΑΚΕΛ ακολουθεί δογματική πολιτική. Η ταύτιση με την Κυβέρνηση για μια μακρά περίοδο προκάλεσε στον χώρο των ψηφοφόρων αντιδράσεις. Η προσπάθεια αποστασιοποίησης από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον ΔΗΣΥ στο Κυπριακό έχει οδηγήσει το κόμμα σε θέσεις πέραν από αυτές της Κυβέρνησης. Πιο ακραίες δηλαδή. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο οι θέσεις που εκφράζονται από την πλειοψηφία της ηγεσίας συνάδουν με τις τοποθετήσεις της εκλογικής βάσης του ΑΚΕΛ. Αυτό είναι ένα σημαντικό σημείο, το οποίο ελήφθη υπόψη, έστω περνώντας μέσα από πολλά κύματα, το 2004 στο δημοψήφισμα. Ανεξαρτήτως πώς κρίνει κανείς την απόφαση τότε, εκείνο που είναι σαφές είναι ότι ήταν μεσοβέζικη. Η εκλογική του βάση, που είχε αποφασίσει πριν το κόμμα, δεν ασχολήθηκε τότε με τις εξηγήσεις που δόθηκαν από την ηγεσία, αλλά με την ουσία. Δηλαδή, έστω και την υστάτη, απέρριψε το σχέδιο Ανάν.