Οι δύο παράλληλες πορείες του ΑΚΕΛ: Η κρίση ταυτότητας των Κυπρίων “κομμουνιστών”




Του Κώστα Βενιζέλου

Αλλαγές στο κόμμα έχει εξαγγείλει ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ, ο οποίος διανύει την τελευταία του θητεία. Οι αλλαγές αυτές αφορούν, βασικά, τη δομή λειτουργίας του κόμματος και τις σχέσεις του με την κοινωνία.

Το ΑΚΕΛ τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει πρόβλημα ταυτότητας κι αυτό που ενδεχομένως να προκύπτει ως ανάγκη είναι ο αυτοπροσδιορισμός του. Είναι ένα κόμμα, το οποίο εσωτερικά λειτουργεί με δομές που παραπέμπουν σε παλαιού τύπου αριστερά κόμματα.

Την ίδια ώρα, η πολιτική που ασκεί δεν έχει σχέση με τη δομή και τον τρόπο λειτουργίας του. Είναι ένα συστημικό κόμμα, συμφιλιωμένο με το οικονομικό κατεστημένο της Κύπρου. Τις τελευταίες δεκαετίες μια μερίδα του αποτελεί μέρος του κατεστημένου αυτού. Εάν κανείς επιχειρούσε να προσδιορίσει ιδεολογικά το ΑΚΕΛ θα το τοποθετούσε στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας με κάποια ιδιότυπα χαρακτηριστικά.

  • Αυτό προκύπτει και από την άσκηση –για πρώτη φορά– από μέρους του εκτελεστικής εξουσίας (2008-2013). Η επιλογή, για παράδειγμα, κάποιων εκ των υπουργών Οικονομικών που υπηρέτησαν ήταν ένδειξη των σχέσεων με το τραπεζικό σύστημα, ενώ η υπαγωγή στην τροϊκανή κυριαρχία ήταν δείγμα πως δεν υπήρχαν πολιτικές και ιδεολογικές αναστολές. Ακόμη, η εμπλοκή προσώπων προερχόμενων από το κόμμα σε οικονομικά σκάνδαλα αποτελείωσε και την «ηθική υπεροχή» που επικαλούνταν οι παλαιότεροι.

Στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, ιδιαίτερα με την τακτική που υιοθέτησε αρχικά, επιβεβαιώθηκε η κρίση ταυτότητας. Ο προσανατολισμός του, στην πρώτη φάση των διεργασιών, είχε έντονα νεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά, με επιλογή από το «βαθέος κεφάλαιο». Η τελική απόφαση-επιλογή ήταν επανάληψη του 2013, πέτυχε τον στόχο, ο οποίος ήταν να μη βρεθεί ενώπιον διλημμάτων στον δεύτερο γύρο. Πέραν τούτου, ήταν πολιτική επιλογή που ενδεχομένως να συνδέεται και με φοβίες που προέρχονται από την περίοδο της δικής του διακυβέρνησης, το γεγονός ότι δεν παρουσιάσθηκε με αριστερή πρόταση ενώπιον της κοινωνίας. Κατά πολλούς, ουδέποτε κατέθεσε τέτοια πρόταση κι αυτό επιβεβαιώνει και την κρίση ταυτότητας που χαρακτηρίζει το κόμμα.

Στο Κυπριακό, το ΑΚΕΛ ακολουθεί δογματική πολιτική. Η ταύτιση με την Κυβέρνηση για μια μακρά περίοδο προκάλεσε στον χώρο των ψηφοφόρων αντιδράσεις. Η προσπάθεια αποστασιοποίησης από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον ΔΗΣΥ στο Κυπριακό έχει οδηγήσει το κόμμα σε θέσεις πέραν από αυτές της Κυβέρνησης. Πιο ακραίες δηλαδή. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο οι θέσεις που εκφράζονται από την πλειοψηφία της ηγεσίας συνάδουν με τις τοποθετήσεις της εκλογικής βάσης του ΑΚΕΛ. Αυτό είναι ένα σημαντικό σημείο, το οποίο ελήφθη υπόψη, έστω περνώντας μέσα από πολλά κύματα, το 2004 στο δημοψήφισμα. Ανεξαρτήτως πώς κρίνει κανείς την απόφαση τότε, εκείνο που είναι σαφές είναι ότι ήταν μεσοβέζικη. Η εκλογική του βάση, που είχε αποφασίσει πριν το κόμμα, δεν ασχολήθηκε τότε με τις εξηγήσεις που δόθηκαν από την ηγεσία, αλλά με την ουσία. Δηλαδή, έστω και την υστάτη, απέρριψε το σχέδιο Ανάν.

  • Το ΑΚΕΛ, παρά το γεγονός ότι έχασε έναν σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων του, φαίνεται να αντέχει εκλογικά. Διαθέτει έναν σημαντικό πυρήνα, ο οποίος συντηρεί τις δυνάμεις του σε ψηλά σχετικώς ποσοστά. Αυτό δείχνει πως παρά τα προβλήματα αντέχει στις αναταράξεις. Αυτό, όμως, δεν λύνει τα προβλήματα, τις στρεβλώσεις, τις αντιφάσεις. Η έναρξη του διαλόγου που έχει εξαγγελθεί εκ των πραγμάτων συνδέεται και με τις διεργασίες που έχουν ήδη αρχίσει άτυπα και παρασκηνιακά για το επόμενο συνέδριο, που θα εκλέξει και νέο γενικό γραμματέα. Το στοίχημα είναι ο αυτοπροσδιορισμός του κόμματος κι αυτό προφανώς θα γίνει μέσα από μια μετεξέλιξη. Προς ποια κατεύθυνση; Αυτό θα φανεί.
ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΚΟΥΜΑ

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: