Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, το ανύπαρκτο “σχέδιο βήτα”, οι Διζωνιστές και η “όποια λύση”
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
Αποκλείεται οι λεγόμενες “κυπριακής ιδιοκτησίας” συνομιλίες να επαναρχίσουν “από εκεί που σταμάτησαν”, όπως διατείνεται και επιθυμεί ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης και, μαζί του, οι λοιποί Διζωνιστές. Και αν ποτέ επαναρχίσουν- προσωπικά πιστεύω θα περάσει το 18- θα είναι από εκεί που επιθυμεί η Άγκυρα.
Αυτό τεκμηρειώνεται από το ιστορικό της φαρσοκωμωδίας των συνομιλιών, της απόσυρσης ενός χάρτη της πλάκας που μας επιστρέφει 4-5 γειτονιές στα Βαρώσια, εφόσον αποδεχτούμε μια τουρκική ειρήνη, αλλά και από τις πρόσφατες δηλώσεις των Τούρκων του κατοχικού καθεστώτος.
Είναι ήδη γνωστές οι δηλώσεις του Μουσταφά Ακιντζ -της μεγάλης λευκής ελπίδας των “επαναπροσεγγιστών”- και τις οποίες δημοσιοποίησε μέσω του Τουίτερ ως συγχαρητήρια, υποτίθεται, στον Νίκο Αναστασιάδη για την επανεκλογή του, έτσι απρόσωπα και χωρίς να κάνει τον κόπο να του τηλεφωνήσει- πως ο Κύπριος ηγέτης θα πρέπει να γίνει “πιο ρεαλιστής” και πως θα πρέπει να “αλλάξει η νοοτροπία” της πλευράς μας για να υπάρξουν αποτελέσματα σε μελλοντικές συνομιλίες.
Στις δηλώσεις του Ακιντζί προστέθηκαν και αυτές του τέως συνομιλητή Κουτρέτ Οζερσάϊ και ο οποίος σε παλαιότερες δηλώσεις είχε πεί πως δεν μπορεί να παραβεί τις εντολές της ‘Αγκυρας διότι είναι η Άγκυρα που πληρώνει τον μισθό του. Κατά τον κύριο αυτό, για να επαναρχίσουν οι συνομιλίες χρειάζεται προκαταρκτικός “υγιής διάλογος” που θα παράξει “εναλλακτικές παραμέτρους και μοντέλα λύσης”. Και ναι, υπερθεματίζει και αυτός πως χρειάζονται “αλλαγές νοοτροπίας” που δεν μπορούν να γίνουν σε ένα, δυο ή τρία χρόνια, λέει, αλλά σε πολύ περισσότερα(!). Δεν μας λέει επακριβώς- σε 1-2 δεκαετίες, ίσως. Εδώ έχουμε ένα σφετεριστή που ζεί και λυμαίνεται περιουσίες των Ελλήνων να μας κάνει μαθήματα περί αλλαγής “νοοτροπίας”! Να γίνουμε μήπως σαν αυτόν; Κλέφτες και παγαπόντες;
Υπενθυμίζω εδώ και δηλώσεις από την Άγκυρα του προπέτη Τσαβούσογλου πως πρέπει οι “μελλοντικές” συνομιλίες να λάβουν χώρα “εκτός πλαισίου” του ΟΗΕ.
Κατά τα άλλα, πρίν τις εκλογές ο Νίκος Αναστασιάδης δήλωσε, με περισσή ειρωνεία μάλιστα, πως δεν υπάρχει “σχέδιο βήτα” και άν υπάρχει να του το πάρουν να το δεί.
Μια εξ ίσου “ειρωνική” απάντηση είναι πως ναι, υπάρχει “σχέδιο βήτα” και είναι το τουρκικό των Ακιντζί- Οζερσάϊ (Τσαβούσογλου) που θα το βρεί μπροστά του εφόσον συνεχίσει την πορεία του για την “επανένωση” – την “μεγαλύτερη” για αυτόν πρόσκληση όπως την χαρακτήρισε, μετά την θριαμβευτική του επανεκλογή στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας, και την οποία “επανένωση” θα επιδιώξει στη βάση της ρατσιστικής Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία.
Στην αρθρογραφία μου στον “Φιλελεύθερο”, αλλά και αλλού, έχω υποστηρίξει πως ναι, δεν υπάρχει “σχέδιο βήτα” και πως το σχέδιο είναι ένα και λέγεται Κυπριακή Δημοκρατία. Η ΚΔ ήταν, είναι και παραμένει, θέσμος ελευθερίας και ασφάλειας για τον λαό της. Τυχόν κατάλυσή της θα μετατρέψει τον λαό της σε σατράπηδες τη Άγκυρας.
Είναι μήπως τυχαίο πως προτού καν ξεράνει το μελάνι της Ζυρίχης οι Αγγλοαμερικανοί αλλά και οι Τούρκοι ενεργούμενοί τους αποφάσισαν πως ήταν στρατηγικό λάθος η έστω και κολοβή ανεξαρτησία της Κύπρου;
Είναι μήπως τυχαίο πως το 1963-4 Αγγλοαμερικανοί και οι ενεργούμενοί τους Τούρκοι, με “ολίγον” δυστυχώς βοήθεια από την Ελλάδα (είναι πολύ μεγάλο το κεφάλαιο αυτό αλλά τα ντοκουμέντα είναι αδιάσειστα), προσπάθησαν να καταλύσουν την ΚΔ;
Είναι μήπως τυχαίο πως πριν το 1963-4 οι Αμερικάνοι ονόμασαν την Κύπρο “Τσεχοσλοβακία του μεταπολέμου” (μετα το 1945); Ότι δηλαδή η Κύπρος θα κομμουνιστικοποιηθεί μέσω της κάλπης, όπως συνέβη στην Τσεχοσλοβακία το 1948; Και αυτό λόγω της ύπαρξης στην Κύπρο ενός αριθμητικά μεγάλου κομουνιστικού κόμματος; Και πως η ΚΔ έπρεπε πάραυτα να καταλυθεί για να αποφευχθεί το ιδεολογικά χειρότερο;
Είναι μήπως τυχαίο πως μετά το 1963-64 επινοήθηκε μια πιο επικοινωνιακή στρατηγική με τη φράση η Κύπρος είναι “η Κούβα της Μεσογείου” και με αναφορές στον Μακάριο ως τον “Κάστρο με το καλυμαύχι”; Έχω την προσωπική μαρτυρία του Thomaς Adams (μου την έδωσε στην Ουάσινκτον) πράκτορα του Αμερικανικού Στρατού (US Army Intelligence που υπηρέτησε στη Κύπρο την εποχή της ΕΟΚΑ, που υπήρξε συγγραφέας εγχειριδίου-σειράς του Αμερικανικού Στρατού “Cyprus: A Country Study” για την Κύπρο και του έργου “AKEL: The Communist Party of Cyprus, 1971” και το οποίο αποτελούσε την διδακτορική του διατριβή) πως ήταν αυτός που επινόησε τη φράση “Κούβα της Μεσογείου” για την Κύπρο.
Η φράση αυτή είχε τέτοια προπαγανδιστική επιτυχία ώστε την υιοθέτησε και η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου και έτσι μπήκε στον πειρασμό της παρολίγον αποδοχής του διχοτομικού σχεδίου Άτσεσον για την περιβόητη “διπλή ενωση”- “double enosis”. Από την double enosis μας “έσωσαν” οι Τούρκοι που τελικά δεν την αποδέχθηκαν διότι δεν τους παραχωρούσε κυριαρχία στη μισή περίπου Κύπρο, που κατέχουν σήμερα μετά το προδοτικό πραξικόπημα του 1974. Υπάρχει επ´αυτού η δημοσιοποιημένη επιστολή του Τούρκου ΥΠΕΞ Φεριτούν Ερκίν προς τον Άτσεσον ημερ. 28 Αυγούστου 1964, που μιλά μόνη της.
Υπάρχουν επιλογές για τον Νίκο Αναστασιάδη απεγκλωβισμού από τη ρατσιστική ΔΔΟ και τον θανάσιμο εναγκαλισμό της ισλαμιστικής πλέον Τουρκίας του Ταγίπ Ερντογάν;
Ναι υπάρχουν; Θα τις ακολουθήσει; Πολύ αμφιβάλλω.
Ανεξάρτητα του πως θα πορευθεί ο κύπριος ηγέτης – θα κάνει του κεφαλιού του λένε οι κακές γλώσσες με την εκλογίκευση πως έτσι θα “επανενώσει” την Κύπρο- τα υφιστάμενα δεδομένα του προσφέρουν επιλογές.
Εδώ και μια σχεδόν δεκαετία οικοδομείται στην Ανατολική Μεσόγειο ένα περιφερειακό υποσύστημα συνεργασίας και ασφάλειας. Η ενεργή συμμετοχή της Κύπρου στο υπό διαμόρφωση περιφερειακό αυτό σχήμα είναι κρίσιμη για την ασφάλειά της και για την ελευθερία των πολιτών της.
Παρά το γεγονός πως αρκετά θέματα γύρω από τις γνωστές πλέον τριμερείς συναντήσεις Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ, και Ελλάδος-Κύπρου-Αιγύπτου, είναι σχετικά ασαφή- εκτός βέβαια της συνομολόγησης συγκεκριμένων διμερών συμφωνιών με Αίγυπτο και Ισραήλ για την χάραξη της ΑΟΖ – στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκονται σε εξέλιξη ευνοϊκές συνθήκες για την Κύπρο.
Όλοι γνωρίζουμε πως καταλύτης της διαμορφούμενης αυτής κατάστασης υπήρξε η ρήξη στις στρατηγικές σχέσεις της Τουρκίας και του Ισραήλ μετά το 2010.
Ένταση ανάμεσα στις σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ υπήρχε ανέκαθεν. Αλλά επειδή οι σχέσεις αυτές ήταν στην ουσία “τριμερείς”, με senior πάρτνερ τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εντάσεις ανάμεσα σε Ισραήλ και Τουρκία τύχαιναν διαχείρισης. Και το γεγονός αυτό απέβαινε νομοτελειακά σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας.
Με τη σταδιακή επαναισλαμοποίηση της Τουρκίας υπό το καθεστώς του Ερντογάν δημιουργήθηκαν συνθήκες οικοδόμησης, σταδιακά και μεθοδικά, ενός περιφερειακού υποσυστήματος συνεργασίας και ασφάλειας που θα έχει χαρακτηριστικό του γνώρισμα τον αντί-ηγεμονισμό.
Πέραν της Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και Αιγύπτου, μελλοντικοί συμμετέχοντες στο υποσύστημα αυτό μπορούν να είναι ο Λίβανος, η Ιορδανία και πιθανότατα και η Συρία. Η Τουρκία δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αλλά θα πρέπει να επιλέξει να αποδεχθεί πως όλοι οι συμμετέχοντες θα αποτελούν αυτοτελή στρατηγικά υποκείμενα και όχι ενεργούμενες οντότητες, ή θα λειτουργήσει με το γνωστό της σύνδρομο του ηγεμόνα το οποίο, εξ’ ορισμού, δημιουργεί αντιδράσεις, έντασεις αλλά και συσπειρώσεις.
Αυτό που τελικά υποστηρίζω είναι πως Κύπρος και Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσουν μια στρατηγική η οποία να περιορίζει τις επιλογές της Τουρκίας. Η στρατηγική αυτή είναι ποιοτικά διαφορετική από εκείνη που ακούμε καθημερινά, “πως πρέπει να αυξηθεί το κόστος” για την Τουρκία. Είναι οι επιλογές της που πρέπει να περιοριστούν από μια δική μας ευρηματική στρατηγική.
Μπορεί η κυβέρνηση Αναστασιάδη να ακολουθήσει μια τέτοια στρατηγική; Όχι αν τα δείγματα γραφής που μας έδειξε την τελευταία πενταετία συνεχίσουν, με κύριο γνώρισμα την “πρεμούρα”, αν μου επιτρέπεται, για επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση της ΔΔΟ. Οι συνομιλίες αυτές οδγηγούν, νομοτελειακά, στη κατάλυση της ΚΔ.
Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Αναστασιάδη πρέπει να εκφράζει και να ενισχύει την υπόσταση της ΚΔ και όχι την κατάλυσή της. Στο δε εσωτερικό, οι πολιτικές του κράτους πρέπει να λειτουργούν με βάση το τρίπτυχο, δημοκρατία, διαφάνεια και ευθυνοδοσία.