Οι δύο νέοι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας: Ενώπιον προβλημάτων και προκλήσεων




Γράφει ο Mάριος Ευρυβιάδης

Σε δυο από τα πιο ζωτικά υπουργεία της Κύπρου (ζωτικά διότι άπτονται άμεσα της επιβίωσης του κράτους και του κυπριακού λαού), το Εξωτερικών και της Άμυνας, έχουν τοποθετεί δυο πρόσωπα, το πρώτο δημόσια πολύ γνωστό – ο διπλωμάτης και κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης (NX)- και το δεύτερο ένα δημόσια άγνωστο άτομο- ο δικηγόρος Σάββας Αγγελίδης (ΣΑ).

Δεν γνωρίζω προσωπικά ούτε τον ένα, ούτε τον άλλο. O ΝΧ είναι γνωστός διότι εδώ και χρόνια είναι δημόσιο πρόσωπο, τον γνωρίζω από το συγγραφικό του έργο, και τον γνωρίζω διότι λόγω του δικού του αλλά και του δικού μου επαγγέλματος- ως ερευνητή, κατά βάθος- το θεωρώ αναγκαίο και είναι η δουλειά μου να γνωρίζω τί “καπνό φουμάρει”.

Για τον ΝΧ και τον κρίσιμο πλέον ρόλο του ως ΥΠΕΞ, θα επανέλθω. Όμως θέλω να καταθέσω κάποια επικριτικά, αλλά καλόπιστα σχόλια για τον Υπουργό Άμυνας, Σάββα Αγγελίδη. Από μερικά τηλεφωνήματα που έκανα, ως ώφειλα, άκουσα τα καλύτερα λόγια. Και το πως χαίρει καλής προσωπικής και επαγγελματικής φήμης από αυτούς που τον γνωρίζουν και γνωρίζουν την οικογένειά του, φάνηκε και από τη στήριξη που δόθηκε προς το άτομό του από τα συμβατικά ΜΜΕ (όχι του διαδικτυακού “όχλου”) λόγω του δημόσιου ερωτήματος, “Υπηρέτησε στον στρατό ο νέος ΥΠΑΜ”;

Γιατί όμως προέκυψε, κυριολεκτικά από το πουθενά, ένα τέτοιο θέμα; Το δημιούργησε ο “όχλος” του Διαδικτύου, που αρκετοί δημοσιογράφοι έσπευσαν να κατηγορήσουν με απαξιωτικό τρόπο; Υπήρξα και εγώ μέρος του “όχλου”- ρώτησα- αφού εύλογα αναρωτήθηκα διαβάζοντας το βιογραφικό του που δόθηκε επίσημα στη δημοσιότητα, “υπηρέτησε στο στρατό ο νέος ΥΠΑΜ”;

Εκ των πραγμάτων, όμως, το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν υπηρέτησε – υπηρέτησε- αλλά ποιος έδωσε στη δημοσιότητα το βιογραφικό του νέου ΥΠΑΜ χώρις να περιέχει το σημαντικό αυτό στοιχείο, λόγω ακριβώς των ευθυνών που αναλαμβάνει; Ποιος το έγραψε; Συνήθως ένα βιογραφικό γράφεται από τον άμεσα ενδιαφερόμενο διότι άπτεται της υπόστασής του. Αν δεν το έγραψε ο ίδιος, ποιος εξουσιοδοτήθηκε να το γράψει; Και από ποιον έγινε ο τελικός έλεγχος πρoτού δοθεί στη δημοσιότητα;

Δεν είναι ούτε σχολαστικά αλλά ούτε “εξυπνακίστικα” τα ερώτηματα. Άπτονται της ουσίας. Δικηγόρος είναι ο ΣΑ. Με το περιεχόμενο κειμένων και με τις λέξεις ασχολείται εδώ και χρόνια. Και μέρος της δουλειάς του είναι να γνωρίζει τι κυκλοφορεί για τον εαυτό του και με την έγκρισή του. Διαταγές θα εκδίδει αύριο, πολλές από τις οποίες θα άπτονται της ασφάλειας του τόπου και των ζωών όλων όσων υπηρετούν υπό τις διαταγές του. Θα κυκλοφορούν διαταγές του ανεξέλεγκτα;

Συνεπώς εύλογα και θεμιτά υπήρξαν τα ερωτήματα του “όχλου”. Κατ´άλλα, ευχόμαστε όλοι, καλή και αθόρυβη δουλειά (όπως έκανε και ο προκάτοχός του ο κ. Φωκαϊδης) στο νέο ΥΠΑΜ, Σάββα Αγγελίδη. Αναγνωρίζουμε πως το έργο του έναντι των ισλαμοφασιστών της Άγκυρας, των δυτικών της πατρώνων και των ενεργούμενών της στη Κύπρο, είναι ηράκλειο.

Στο ΥΠΕΞ, ο Νίκος Χριστοδουλίδης πάει με δυο μεγάλα πλεονεκτήματα. Χαίρει της εμπιστοσύνης του Προέδρου και υπήρξε διπλωμάτης καριέρας. Θα αρχίσω από το δεύτερο. Ο ΝΧ γνωρίζει από μέσα πως λειτουργεί το εν λόγω υπουργείο το οποίο, πέραν των γνωστών “αγκυλώσεών” του, υποφέρει διαχρονικά από τρία, τουλάχιστον, σύνδρομα: της “καριέρας/καρέκλας”, του φόβου και της γραβάτας. Τα δυο πρώτα μεταφράζονται, στην καλύτερη περίπτωση, σε έλλειψη πρωτοβουλείας και στη χειρότερη, σε δουλοπρέπεια. Γενικά το κυπριακό ΥΠΕΞ λειτουργεί, ως ένα “τετρομαγμένο υπουργείο”, ακριβώς όπως χαρακτήρισε και το ελληνικό ΥΠΕΞ ο αείμνηστος Γιώργος Σεφέρης. Ο Σεφέρης υπηρέτησε για ένα διάστημα ως διπλωμάτης και, σε μια κρίσιμη για το κυπριακό περίοδο, προέβλεψε την καταστροφική του πορεία, αλλά αγνοήθηκε επιδεικτικά από το “εθνικό” δίδυμο Καραμανλή- Αβέρωφ.

Ο νέος ΥΠΕΞ ωφείλει να βοηθήσει τους νέους κυρίως διπλωμάτες να αποβάλουν τα “διπλωματικά” τους σύνδρομα. Η Κύπρος αντιμετωπίζει άμεσο υπαρξιακό πρόβλημα. Και στη πρώτη γραμμή στήριξής της πρέπει να βρίσκεται η κυπριακή διπλωματία. Η γραβάτα, τα σαλόνια και τα “υφάκια” πρέπει να εκλείψουν και να αρχίσει να γίνεται δουλειά εκεί που πιάνει τόπο, στα αλώνια της διπλωματίας- στα ξένα κοινοβούλια (ειδικά στο αμερικανικό Κονκρέσο) στην ΕΕ, ειδικά στο Κοινοβούλιο, και στις διάφορες εξειδικευμένες επιτροπές της, στους διάφορους διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, Συμβούλιο Ευρώπης, ΟΑΣΕ, τον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης, κλπ.

Και θα πρέπει το ΥΠΕΞ να αναλάβει την ευθύνη στο πεδίο της προπαγάνδας στα ΜΜΕ και στα λοιπά κοινωνικά μέσα στο Διαδίκτυο. Κάποτε, το ζήτημα της προπαγάνδας ήταν ευθύνη του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών το οποίο αντιμετώπιζε με επιτυχία την Τουρκία και τους ενεργούμενούς της. Όμως με κάθε νέο Γενικό Διευθυντή, το ΓΤΠ πάει από το κακό στο χειρότερο και με απίστευτα, δυστυχώς, κωμικοτραγικά “παρατράγουδα” (για όσους γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις) πριν μερικά χρόνια και τα οποία έκαναν και το κάθε τουρκικό κατσίκι στα κατεχόμενα να να γελά ειρωνικά και ασταμάτητα. Η προπαγάνδα, ή αλλιώς τα λεγόμενα “αφηγήματα”, δεν είναι παρακατιανή αλλά ουσιαστική δουλειά. Και πρέπει να την αναλάβουν επαγγελματίες που έχουν επίγνωση του διεθνούς περιβάλλοντος.

Με την εμπειρία του και κατόπιν επισταμένων μελετών εξορθολογισμού εκεί που χρειάζεται και αφού κερδήσει τον Πρόεδρο, ο νέος ΥΠΕΞ θα πρέπει να υποστηρίξει στην Βουλή και την αύξηση του κονδυλίου του υπουργείου του. Θα πρέπει να παραδειγματιστεί από εκείνα τα κράτη που έχουν ως αρχή την αξιοπρεπή διαβίωση των διπλωματών τους στις ξένες χώρες με το σκεπτικό πως έτσι αποδίδουν καλύτερα στη δουλειά τους. Στη πράξη αυτό σημαίνει πως όσο πιο χαμηλά ιεραρχικά και μισθολογικά είναι ένας διπλωμάτης, τόσο πιο ψιλά πρέπει να είναι τα επιδόματα εξωτερικού- σε σύγκριση με τους ιεραρχικά ανώτερούς του- ώστε να του εξασφαλίζουν αξιοπρεπή διαβίωση. Σήμερα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Οι υπηρετούντες στο ΥΠΕΞ είναι άτομα (άνδρες και γυναίκες) με πανεπιστημιακή μόρφωση και πολύγλωσσοι. Διαθέτουν, δυνητικά, όλα τα προσόντα για να υπερασπισθούν τα συμφέροντα του κράτους. Θα πρέπει συνεπώς να ενθαρρυνθούν από τον ΝΧ να μην φοβούνται να διαφωνούν με τους προϊστάμενούς τους και να μην στέκονται “προσοχή”, κάθε φορά που περνά από δίπλα τους ο ΥΠΕΞ, ή τους απευθύνει τον λόγο. Σεβασμό ναι, “ψαρέματα” όχι. Μόνο έτσι θα προσφέρουν υπηρεσίες στο κράτος και θα διευκολύνουν το έργο του ΥΠΕΞ, διεκπεραιώνοντας τα διπλωματικά τους καθήκοντα και παράγοντας πολιτικές επιλογές για τον προϊστάμενο τους.

Οι διπλωμάτες του ΥΠΕΞ θα μπορούν κάλλιστα να λειτουργούν- και θα πρέπει- ως “άτυπο” Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας για τον Πρόεδρο με “διαμεσολαβητή”, δίκην Σύμβουλου Εθνικής Ασφαλείας, τον ΥΠΕΞ. Μια τέτοια εξέλιξη θα παράξει, εκτιμώ, καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που φαίνεται πως αποδίδουν οι διάφορες ομάδες των “κονσιλιάτορων” που κατά καιρούς διαβάζουμε πως συμβουλεύουν τον Πρόεδρο ως “επαΐοντες”. Εδώ ας μου επιτραπεί να αναφέρω και το εξής. Στην μεγάλη κρίση των πυραύλων της Κούβας του 1962- που παραλίγο να έφερνε την πυρηνική καταστροφή του κόσμου- ο Πρόεδρος Κέννεντι υπήρξε αποδέκτης πολλών συμβουλών από επίσημους και ανεπίσημους συμβουλάτορες. Άρχισε όμως τη διαδικασία ενημέρωσης του ζητώντας να ενημερωθεί πρώτα από τον χαμηλόβαθμο αξιωματούχο του Αμερικανικού ΥΠΕΞ που είχε τη καθημερινή επίβλεψη του Γραφείου της Κούβας (desk officer), με το σκεπτικό πως αυτός είχε καλύτερη επίγνωση των πραγμάτων παρά οι διάφοροι προϊστάμενοί του.

Όπως και στον ΥΠΑΜ έτσι και στον Νίκο Χριστοδουλίδη εύχομαι να αντεπεξέλθει με επιτυχία στις καθημερινές προσκλήσεις ως αρχηγός της κυπριακής διπλωματίας.

Σημείωση: Αφιερώνω το κείμενο αυτό στη μάνα μου που έφυγε πρόσφατα.

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: