Ελληνοκύπριος εμπνευστής μουσείου για την πολιτιστική κληρονομιά της κατεχόμενης Καρπασίας.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Πριν τρία χρόνια τέτοιο καιρό η ιστορία του Σάββα Λιασή και του γιου του Γιαννάκη (ο Σάββας είναι εγκλωβισμένος από το 1974 στην Καρπασία) ήταν πρώτη είδηση στα κυπριακά και διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Ο λόγος ήταν η ταφή στην πατρώα γη, του μέχρι τότε αγνοούμενου γιου του, ο οποίος κατά την τουρκική εισβολή του 1974, όντας φοιτητή της ΑΣΟΕΕ, πήγε στον πόλεμο να υπερασπιστεί την πατρίδα του. Ο Γιαννάκης είναι ο μόνος αγνοούμενος, του οποίου η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή έγιναν στα κατεχόμενα και συγκεκριμένα στην Αγία Τριάδα Γιαλούσας, στην κατεχόμενη Καρπασία. Έξι μήνες μετά απεβίωσε και η σύζυγος του Σάββα, η Μαρούλα.
Τώρα ο Σάββας Λιασής, ο οποίος πριν μερικές μέρες συμπλήρωσε το 87ο έτος της ηλικίας του, εμπνεύστηκε την σύσταση ενός μη κερδοσκοπικού , μη κυβερνητικού οργανισμού , με την επωνυμία «ΑΧΑΙΩΝ ΑΚΤΗ». Το όνομα παραπέμπει στην Αχαιών Ακτή της αρχαιότητας, η οποία θεωρείται ότι εντοπίζεται ως το σημείο, όπου είναι το ακρωτήριο Πλακωτή βόρεια της Γιαλούσας , κωμόπολης της Καρπασίας. Η Αγία Τριάδα Γιαλούσας, όπου ζει ο Σάββας Λιασής βρίσκεται ανατολικότερα.
Ο οργανισμός έχει στόχο την δημιουργία πολυθεματικού δικοινοτικού μουσείου για διαφύλαξη, προβολή και διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς του κατεχόμενου διαμερίσματος της Καρπασίας.
Ο Σάββας Λιασής γιόρτασε στην αγαπημένη του Αγία Τριάδα Γιαλούσας την 87η επέτειο των γενεθλίων του. Εκεί ήταν η κόρη του Τούλα , εικαστικός στην Χάγη, τα δύο εγγόνια του, Σάββας και Μαρούς, και αρκετοί φίλοι, Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι και Τούρκοι έποικοι, που όλοι τον προσφωνούν «θκείε Σαββή» για την μεγάλη προσφορά και βοήθεια του προς όλους. Στα γενέθλια και το ΑΠΕ-ΜΠΕ, μετά από ευγενική πρόσκληση του.
Μετά την εισβολή, ο Σάββας Λιασής, λόγω της γνώσης των αγγλικών και των τουρκικών, έκανε και κάνει τις συνεννοήσεις με τις κατοχικές αρχές και τον ΟΗΕ για όλα τα θέματα, που απασχολούν Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους και έποικους. Για χρόνια με το αυτοκίνητο του έπαιρνε ασθενείς στο νοσοκομείο Αμμοχώστου, που απέχει από την Γιαλούσα περίπου 30χλμ. Καθοριστικός ήταν ο ρόλος του για την αναστήλωση της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα, ενώ φροντίζει τις εκκλησίες του Αγίου Θέρισου και της Αγίας Τριάδας, που δεν έγιναν τεμένη. Παράλληλα, είναι και ο ψάλτης, αν και τελευταία, όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τον δυσκολεύει η όραση του. Από το σπίτι του περνούν διπλωμάτες για να πάρουν την γνώμη του, ενώ δύο φορές τον επισκέφθηκε τα τελευταία χρόνια ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος.
Μετά το «τελετουργικό» των γενεθλίων ο Σάββας Λιασής, εμπνευστής και πρόεδρος του οργανισμού «ΑΧΑΙΩΝ ΑΚΤΗ», υπέγραψε επιστολή προς τον πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη με αίτημα την παραχώρηση χώρου στο άλσος Ακαδημίας του Πανεπιστημίου Κύπρου για να στεγαστεί το μουσείο. Όπως αναφέρεται στην επιστολή εκεί υπάρχουν τρία κτίρια, παλιές αποθήκες, που δεν χρησιμοποιούνται.
Στην επιστολή, την οποία υπογράφει και ο εκ Γιαλούσης γραμματέας του οργανισμού, Ηλίας Παντελίδης, ο οποίος ζει εκτοπισμένος στην Λευκωσία, αναφέρεται: «Η κατ’ αρχή, και άνευ δέσμευσης δηλωθείσα καλή διάθεση εξυπηρέτησης από κρατικούς αξιωματούχους, παραμένουν άνευ αντικρίσματος. Παρακαλούμε να σημειωθεί ότι η πρωτοβουλία αυτή (εθελοντικά και αφιλοκερδώς) στοχεύει στη διαφύλαξη, προβολή και διάδοση του πολιτισμού της Καρπασίας ολόκληρης».
Πριν φύγω από το σπίτι του ο θκείος Σαββής μου είπε χαμογελαστός, «αν φθάσω τα 150 και έχω τα λογικά μου θα είναι καλά!». Κάθε βράδυ, όπως ανέφερε, προσεύχεται για να έρθουν καλύτερες μέρες για την Κύπρο, καθώς και για όλους τους Γιαλουσίτες, ζώντες και κεκοιμημένους».
Τον ρώτησα, γιατί δεν έφυγαν από την Αγία Τριάδα. Μου απάντησε: «Εδώ είναι η γη μας. Θέλω να αναπνέω τον αέρα της Γιαλούσας και της Καρπασίας, οπουδήποτε αλλού δεν θα άντεχα!».
Αριστείδης Βικέτος , ΑΠΕ-ΜΠΕ