Στις Πρέσπες, η μπουγάδα γίνεται χωρίς απορρυπαντικά, μόνο με τη δύναμη του νερού, που καθαρίζει εντυπωσιακά κουβέρτες, φλοκάτες και υφαντά! Στον Νερόμυλο του Αγίου Γερμανού, οι πλύσεις με τη νεροτριβή έχουν ήδη αρχίσει καθώς κάτοικοι της περιοχής, σπεύδουν να χρησιμοποιήσουν την παραδοσιακή αυτή μέθοδο για να καθαρίσουν αποτελεσματικά μάλλινα υφαντά, τα οποία στη συνέχεια στεγνώνουν σε εξωτερικό χώρο.
“Δεν χρησιμοποιούμε καθόλου απορρυπαντικά αφού το νερό έρχεται με αρκετή δύναμη από το όρος Βαρνούντα, στα 2200 μέτρα, στη συνέχεια ενώνεται με το ποτάμι Αγίου Γερμανού και καταλήγει στην Μεγάλη Πρέσπα” εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ελένη Παπαδοπούλου από την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, στην οποία έχει ανατεθεί, από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, η διαχείριση και λειτουργία του Νερόμυλου για τα επόμενα 10 χρόνια. Η διαχείριση γίνεται σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της περιοχής, οι οποίοι συμμετέχουν σε μια συμβουλευτική επιτροπή.
Η νεροτριβή είναι ένας βαθύς ξύλινος κάδος σε σχήμα ανεστραμμένου κώνου, φτιαγμένος από πλανισμένα σανίδια σε σχήμα στενής σφήνας, που δένονται περιφερειακά με σιδερένια τσέρκια, όπως ακριβώς στα βαρέλια.
Τα μάλλινα υφαντά (κυρίως βελέντζες, φλοκάτες και κιλίμια) πλένονται με την τριβή που προκαλείται από τους στροβιλισμούς του νερού με αποτέλεσμα τα υφαντά να “αναμαλλιάζουν”, να χνουδιάζουν και να γίνονται αφράτα. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να υπολογιστεί σωστά ο χρόνος που χρειάζεται κάθε ύφασμα να πλυθεί, ώστε και να καθαρίσει αλλά και να μηn μείνει πολύ και μαζέψει.
Ο μύλος του Αγ. Γερμανού, που επισκευάστηκε για πρώτη φορά το 1996 από την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, είναι ένα ισόγειο πέτρινο κτίσμα με ξύλινη οροφή, το οποίο κτίστηκε το 1930 και αποτελούσε συγκρότημα τριών χρήσεων: του νερόμυλου (για το άλεσμα των σιτηρών), της νεροτριβής (για το πλύσιμο των υφασμάτων) και του μαντανιού (για το φούσκωμα και “πήξιμο” των υφαντών).
Το έργο αποκατάστασης είχε ως στόχο αφενός την πλήρη επαναλειτουργία του παραδοσιακού μύλου με τους τρεις μηχανισμούς του και αφετέρου τη δημιουργία ενός επισκέψιμου χώρου, όπου οι επισκέπτες θα δέχονται πληροφορίες για τη χρήση του νερόμυλου του Αγ. Γερμανού καθώς και για την οικολογική σημασία του ποταμού του Αγίου Γερμανού. Για την υποδειγματική αποκατάστασή του, ο Νερόμυλος απέσπασε το βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά/Βραβείο EuropaNostra το 2016 στην κατηγορία “Αποκατάσταση”.
“Αξίζει να σημειωθεί ότι η επισκεψιμότητα του νερόμυλου είναι πάρα πολύ μεγάλη και είναι ενδεικτικό ότι από τον Ιανουάριο του 2017 μέχρι και σήμερα, τον έχουν επισκεφτεί 2200 άτομα” αναφέρει η κ. Παπαδοπούλου.
Για τη νεροτριβή, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να καταβάλλουν στην Εταιρία Προστασίας Πρεσπών 1,5 ευρώ για κάθε μικρό κομμάτι υφαντού και 3 ευρώ για τα μεγάλα, χρήματα που όπως διευκρινίζει η κ. Παπαδοπούλου, χρησιμοποιούνται για την συντήρηση του παραδοσιακού νερόμυλου.
Νατάσα Καραθάνου