Η στρατηγική των “δεξιών” και των “αριστερών” στην Κύπρο είναι απλά …ο “αρπακολισμός”
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το κράτος θα επιδοτεί την αύξηση στις τιμές ηλεκτρισμού για διατίμηση 08 της ΑΗΚ και όχι οι καταναλωτές, δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου
Όσα δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών στους βουλευτές της Ν.Δ. αποτελούν δέσμευση που «δένει» την κυβέρνηση: Να κοπεί με το μαχαίρι η απέραντη δειλία απέναντι στην Τουρκία…
Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
Είχα πράγματι την ψευδαίσθηση πως τα δυο μεγάλα κόμματα είχαν και έχουν μια θεώρηση για τα πράγματα και τον κόσμο γύρω τους και ειδικά ως προς την πολιτική που η Τουρκία και οι δυτικοί πάτρωνές της ακολουθούν στην Κύπρο. Και πως με βάση αυτή την θεώρηση, και τις συναφείς παραδοχές της, πορεύονται και αντιμετωπίζουν την επιδρομική Τουρκία.
Η όποια κριτική την οποία άσκησα και ασκώ κατά των δυο αυτών κομμάτων με τα οποία διαφωνώ, και η πολιτική των οποίων στο κυπριακό τις πλείστες φορές ταυτίζεται απόλυτα- εξού και το προσωνύμιο ΔΗΣΑΚΕΛ- βασίζονταν στη αρχή πως η πολιτική τους υπήρξε αποτέλεσμα ενδελεχών μελετών μέσα από των οποίων προέκυπταν θεωρήσεις και παραδοχές ως προς τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιδιώξεις της Τουρκίας, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στη ευρύτερη Μέση Ανατολή. Και με την κριτική μου προσπαθούσα και προσπαθώ να υποδείξω πως ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ πορεύονται λάθος και πως θα πρέπει να αναστοχαστούν στρατηγικά.
Δυστυχώς έκανα λάθος. Δεν υπήρξε και δεν υπάρχει τέτοια θεωρητική προσέγγιση εκ μέρους και των δυο κομμάτων. Στρατηγική τους υπήρξε ανέκαθεν ο “αρπακολισμός”- άρπαξε και κόλλησε, βλέπουμε και κάνουμε ή κάνουμε και βλέπουμε. “Φακκούν γυρώ του μπάκκαρη” όπως λέει και η λαϊκή σοφία- περιστρέφονται αποπροσανατολισμένοι γύρω από τον εαυτό τους.
Η σημασία της ορθής θεώρησης των πραγμάτων είναι μείζονος σημασίας για να υπάρξουν θετικά αποτελέσματα ακόμη και στο παραμικρό ζήτημα που μας προβληματίζει, σε προσωπικό ή οικογενειακό επίπεδο.
Μέσω της επιστημονικής μεθόδου μας παρέχεται η ευκαιρία να αναπτύξουμε αντικειμενικές θεωρήσεις οι οποίες μας είναι χρήσιμες για να κατανοήσουμε αλλά και να προβλέψουμε τα πράγματα. Μια καλή θεωρία είναι επεξηγηματική και προβλεπτική για τον κόσμο γύρω μας. Προκύπτει μέσα από την επιστήμη και μας παρέχει χρηστικά εργαλεία- θεωρήσεις- για την ερμηνεία των πραγμάτων και των μελλοντικών εξελίξεων.
Αν οι θεωρίες μας συγκρούoνται με τα γεγονότα αυτό σημαίνει πως κάπου κάνουμε λάθος και αν συνεχίσουμε τη λανθασμένη μας πορεία θα πτωχεύσουμε πολιτικά, ή προσωπικά. Δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε κανένα ζήτημα χωρίς μια θεώρηση επ’ αυτού. Όπως υπογραμμίζει ο εμβληματικός Charles Darwin, “πως μπορεί κάποιος να μην βλέπει πως κάθε παρατήρηση θα πρέπει να αξιολογηθεί έναντι μιας υπέρ ή κατά θεώρησης”;
Μπορεί τα παραπάνω να ακούγονται “ψιλά γράμματα” για πολλούς. Όμως δεν είναι.
Ρωτήστε τους αμερικανούς- μια υπερδύναμη χωρίς προηγούμενο στην ιστορία της ανθρωπότητας- να σας εξηγήσουν πως έχασαν τον πόλεμο στο Βιετνάμ, από μια φούχτα ξυπόλυτους αντάρτες.
Έχασαν διότι οι θεωρήσεις τους για τον πόλεμο- τον ανταρτοπόλεμο- υπήρξαν λανθασμένες. Έχασαν διότι οι θεωρήσεις τους για το πως κερδίζεται ο ψυχολογικός πόλεμος, οι “καρδιές και τα μυαλά” (“hearts and minds”) του γηγενούς πληθυσμού απέτυχαν παταγωδώς.
Έχασαν διότι κανένα προβλημα δεν επιλύεται μέσω της “εξαγοράς” του, δηλ. ρίχνοντας λεφτά πάνω του και, μαζί, εξαγοράζοντας κάποιους τόπακες -“πρόθυμους” διανοούμενους, θιασώτες, τάχατες, της ειρήνης, της αδελφοσύνης και της κάθε προπαγανδιστικής ανοησίας η οποία οργανωμένα σερβίρεται από τη φαρέτρα του ισχυρού με την προπαγανδιστική μεθοδολογία των λεγόμενων “focus groups”. (Τα πολιτικά εξωνημένα άτομα που απαρτίζουν τα “focus groups” προορίζονται από τους πολιτικούς τους “πάτρωνες” να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές του “μηνύματός” τους. Αυτή είναι η κλασική τους μέθοδος. Στη Κύπρο τα άτομα αυτά- οι ηγέτες των “focus groups” που είναι δραστηριοποιημένοι μέχρι σήμερα, είχαν ως “καθηγητές/καθοδηγητές” τους -“ινστράκτουρες” όπως θα έλεγαν στο άλλο στρατόπεδο- τους αμερικανούς Leonard Doob και τον Herman Kelman. Και μας είναι γνωστοί διότι τα αμερικανικά γραπτά “μένουν” και δεν παραγράφονται. Είτε διαρρέουν, είτε αποχαρακτηρίζονται. Πάντως δεν παραμένουν μυστικά για πολύ χρόνο. Είναι τόσο απλό).
Τέλος οι αμερικανοι έχασαν διότι όχι μόνο αγνοήσαν τα ήθη και έθιμα του τοπικού λαού, αλλά και διότι αγνόησαν την ιστορία που γράφεται μέσω της ιστορίας του εθνικισμού τους- της πιο ισχυρής ιδεολογικής δύναμης η οποία διαμόρφωσε και διαμορφώνει τον κόσμο μέχρι και τις μέρες μας. Η ιδεολογία του εθνικισμού δαιμονοποιείται μεν ως καταστροφική από τους λεγόμενους φιλελεύθερους, τους προοδευτικούς και τους μεταμοντένρνους αριστεριστές και διεθνιστές της Δύσης. Όχι όμως και από την πηγή της δαιμονοποίησης, τις ΗΠΑ, όπως πανηγυρικά απέδειξε η θριαμβευτική εκλογή του Τράμπ με τα εκατομύρια αμερικανικές σημαίες που ανέμιζαν από την Ανατολική ακτή των ΗΠΑ μέχρι και την Χαβάη.
Στην περίπτωση της Κύπρου ο αρπακολισμός των λανθασμένων θεωρήσεων του ΔΗΣΑΚΕΛ αρχίζει και τελειώνει με την υιοθέτηση της λεγόμενης “θεωρίας των χαμένων ευκαιρίων” η οποία, όπως υπογράμμισα σε κείμενό μου, έπρεπε να ονομάζεται “θεωρία των χαμένων θεωριών ( βλ. ” Άτσεσον, Σωσσίδης και χαμένες ευκαιρίες: η παραγωγή και ιδεολογική χρήση ενός μύθου”,
Τετράδια ( Χειμώνας 2002-3 Αρ.47).
Ιστορικά η θεωρία αυτή, η οποία υποστηρίζει πως υπήρξαν πάμπολλες “ευκαιρίες” για επίλυση του κυπριακού, με όλες τις άλλες πλευρές -αρχικά Εγγλέζοι, Τούρκοι και αργότερα οι Αμερικάνοι- να επιδεικνύουν “καλή πίστη”, αλλά να βρίσκονται αντιμέτωποι με την “κακή πίστη” της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελλήνων της Κύπρου και με τον “σοβινισμό” τους και που τα ήθελαν όλα!
Η ιστορία των “χαμένων ευκαιριών” -και από εκεί είναι που προκύπτει και η περιγραφική ονομασία- βασίζεται στο δίτομο έργο του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα ΙΣΤΟΡΙΑ ΧΑΜΕΝΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ: ΚΥΠΡΙΑΚΟ, 1950-1963 (Εστία 1982)
Είναι ωστόσο λόγω της αθρογραφίας του Καθηγητή Θόδωρου Κουλουμπή και της δεξαμενής σκέψης του ΕΛΙΑΜΕΠ -την οποία συνίδρυσε με λεφτά του ελληνικού Υπουργείου Άμυνας, της οποία προήδρευσε και καθοδηγούσε για δεκαετίες και στην οποία παραμένει ενεργό μέλος- που η θεωρία αυτή απέκτησε ακαδημαϊκή και πολιτική πρόσφυση και υιοθετήθηκε ως η εξήγηση για “κάθε νόσο και μαλακία” που ταλαιπωρεί την Κύπρο.
Ο μύθος των χαμένων ευκαιριών είναι τόσο ελκυστικός ανάμεσα στην ακαδημαϊκή και πολιτική νομεκλατούρα που δεν εγκαταλείπεται παρά την απουσία υποστηρικτικών δεδομένων. Στην ουσία είναι μια, “τεμπέλικη” ακαδημαϊκή προσέγγιση η οποία υποκαθιστά την έρευνα και την κριτική σκέψη με ακαδημαϊκά κλισέ και αερολογίες. Υποστηρίζοντας πεισματικά μια θέση που συγκρούεται μετωπικά με τα γεγονότα δεν πρόσφερει αξιοπιστία στα γραφόμενα του οποιουδήποτε, όσες περγαμηνές και να διαθέτει.
Στο προαναφερθέν κείμενο μου στα “Τετράδια” πιστεύω πως αποδομώ επιστημονικά την θεώρηση αυτή θέτοντας μια σειρά ερωτημάτων για τα οποία η συγκεκριμένη θεωρία δεν έχει να δώσει αξιόπιστες απαντήσεις. Και αυτό υποδηλώνει πως η θεωρία είναι “κακή θεωρία”, δηλαδή λανθασμένη διότι δεν μας δίνει απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα που δημιουργήθηκε για να απαντήσει.
Συνοπτικά τα ερωτήματα είναι τα εξής. Και χρησιμοποιώ ως παράδειγμα την “σημαία” της θεώρησης που είναι τα Σχέδια Μπωλ- Άτσεσον για την “ένωση”, τάχατες, που μας την σέρβιραν ως τέτοια, αλλά με την ονομασία της “διπλής ένωσης”, δηλ. της διχοτόμησης.
Για να είναι αξιόπιστη η θεώρηση των “χαμένων ευκαιριών” πρέπει να συντρέχουν μια σειρά από προυποθέσεις και πρωτίστως να τεκμηριωθεί η ευκαιρία”. Οι Τούρκοι δεν αποδέχθηκαν ποτέ κανένα σχέδιο Άτσεσον. Και έχω δημόσια επανειλλημένα προκαλέσει τον οποιονδήποτε να αποδείξει το αντίθετο.
Οι θαυμαστές και θιασώτες του διχοτομικού σχεδίου Μπωλ- Άτσεσον ωφείλουν να μας πουν ποιά από τις πέντε συνεκδοχές του σχεδίου εννοούν ως “χαμένη ευκαιρία”. Αλλιως παράγουν και αναπαράγουν εν γνώσει τους ένα μύθο και τον χρησιμοποιούν ιδεολογικά για τη νομιμοποιήση σημερινών πολιτικών παραχωρήσεων.
Μια δεύτερη και τρίτη προϋποθέση είναι να τεκμηριωθεί η “καλή πίστη” των Τούρκων σε αντίθεση με τη δική μας “κακή”. Οι Τούρκοι δεν έχουν αποδεχτεί ποτέ κανένα σχέδιο Άτσεσον. Αντίθετα οι Τούρκοι δια του Υπουργού Εξωτερικών τους Φεριντούν Ερκίν έχουν απορρίψει μετά βδελυγμίας κάθε μορφή του σχεδίου που δέν τους παραχωρούσε κυριαρχικά δικαιώματα. Και η θέση τους αυτή καταγράφεται σε επίσημη επιστολή του προς Άτσεσον, ημερομηνίας 8/8/1964.
Επιπρόσθετα και στη συγκεκριμένη περίπτωση εκτιμώ πως απαραίτητη προϋπόθεση ήταν να τεκμηριωθεί και η “καλή πίστη” των διαμεσολαβητών. Υπήρξε καλόπιστος ο Άτσεσον που επανειλλημένα και δημόσια μιλούσε για την ανάγκη της πραξικοπιματικής διχοτόμησης; Ή του Μπωλ που δήλωσε όπως μας πληροφορεί ο δημοσιογράφος της Ουάσιγκτον Πόστ Larry Stern, στο βιβλίο του “The Wrong Horse” (1977), πως “αυτός ο γιος της σκύλλας [ο Μακάριος] πρέπει να σκοτωθεί για να υπάρξει λύση”; Ή όταν δήλωνε στον Μάρτιν Πάκκαρτ (δες “Getting it wrong”, 2008) που αγωνίζονταν για την συμφιλίωση στην Κύπρο το 1964, “you got it all wrong, son, the policy here [in Cyprus] is for partition, not reconciliation”;
Tέλος η “θεώρηση” των “χαμένων ευκαιριών” περιορίζεται στο εσωτερικό περιβάλλο ενώ αγνοεί παντελώς και επιδεικτικά το στρατηγικό περιβάλλον, όπως την καταλυτική για την Κύπρο κρίση του Σουέζ του 1956, για παράδειγμα, γεγονός απαράδεκτο για ένα καθηγητή της εμβέλειας του Θοδωρή Κουλουμπή.
Η θεώρηση των “χαμένων ευκαιριών” υιοθετεί ατεκμηρίωτα και παραπλανητικά την προπαγανδιστική “αφήγηση” των Τούρκων και των δυτικών ” πάτρωνών” τους που ήθελαν, από το 1964- αν όχι από πριν όπως εγώ υποστηρίζω και τεκμηριώνω σε άλλα κείμενά μου- την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, μια δυνητικής “Κούβας της Μεσογείου”. Η στρατηγική τους επιδίωξη, από τότε μέχρι σήμερα, υπήρξε η δημιουργία στην Ανατολική Μεσόγειο ενός ελεγχόμενου και διχοτομημένου μορφώματος με ένα σύστημα εσωτερικής ρατσιστικής διακυβέρνησης τύπου άπαρτχαιντ, το οποίο να μην έχει απολύτως κανένα λόγο σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Έτσι με την αποδοχή της θεωρίας των “χαμένων ευκαιριών, έχουμε την κατ´εξοχήν “ελληνοποίηση” της τουρκικής προπαγάνδας.
Αυτή δεν συνεχίζει να είναι και σήμερα η πολιτικής τους- η κατάλυση του κυπριακού κράτους- με τη διαφορά πως αυτή δεν επιδιώκεται πλέον με πραξικοπήματα (1964-65, 1967, 1972-73 και 1974, με το προδοτικό πραξικόπημα που μας έφερε και την εισβολή), αλλά μέσω “διαπραγματεύσεων”) και τις οποίες η δική μας πλευρά αντιμετωπίζει, δυστυχώς, μέσω της πολιτικής του αρπακολισμού; Δεν αντιλαμβάνονται στο ΔΗΣΑΚΕΛ πως η στρατηγική της άλλης πλευράς είναι κρατοκτόνος (cratocidal) έναντί μας; Ή μήπως το καταλαμβαίνουν και μας κοροϊδεύουν;
Το ΔΗΣΑΚΕΛ πορεύεται ακόμη βάσει της “θεώρησης” πως η Άγκυρα επιδιώκει την διχοτόμηση της Κύπρου, ένα στόχο τον οποίο η Άγκυρα έχει εγκαταλείψει από το …1964. Επ’ αυτού έχω γράψει στον “Φιλελεύθερο” (“Δεν θέλει διχοτόμηση ή δυο κράτη η Τουρκία”, 9/11/14) και αλλού. Συνοπτικά υπογραμμίζω πως οι Τούρκοι συνειδητοποίησαν πως σε μια διχοτομημένη Κύπρο θα υπάρχει εκ των πραγμάτων έντονη ελληνική στρατιωτική παρουσία. Και κάτι τέτοιο θα ακυρώνει τον στόχο της που είναι ο στρατηγικός έλεγχος της Ανατολικής Μεσογείου. Όπως ήδη έχω υπογραμμίσει, στην Κύπρο επιδίωξή τους είναι, μέσω της λεγόμενης Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, να ύπαρχει ένα πολιτικά και στρατηγικά ευνουχισμένο κρατικό μόρφωμα το οποίο να μην έχει κανένα από τα χαρακτηριστικά κρατικής κυριαρχίας και, πρωτίστως, να μην έχει λόγω σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Κοντολογίς θέλουν ένα πολιτικό μασκαραλίκι.
Όμως ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, κάθε φορά που οι Τούρκοι “κατασκευάζουν” μια κρίση, όπως τη σημερινή, που τους φέρνει πιο κοντά στους στόχους τους, αντιδρούν “τελλαλίζοντας” τον παμπούλα της “διχοτόμησης”, παίζοντας έτσι στο ταμπλό του ψυχολογικού πολέμου της Άγκυρας, αλλά και στις ανασφάλειας των Ελλήνων της Κύπρου. Εναλλακτική στρατηγική δεν έχουν. Και λένε πως δεν υπάρχει.
Στρατηγική όμως υπάρχει. Και δεν είναι το Σχέδιο Β, Γ, Ζ, Η, ή Ωμέγα. Είναι το Σχέδιο Α, δηλαδή η Κυπριακή Δημοκρατία! Δεν υφίσταται άλλη επιλογή για να διατηρήσουμε την ταυτότητα μας, την αξιοπιστία μας, την κρατική μας υπόσταση, την προσωπική και ανθρωπιστική μας υπόσταση, αλλά και το μεγαλύτερο και πολυτιμότερο αγαθό, που είναι η συλλογική και προσωπική μας ελευθερία, παρά η συνέχεια της Κ.Δ. Τα αγαθά αυτά εξασφαλίζονται και διασφαλίζονται μέσω του κράτους και μόνο αυτού. Όχι μέσω της κατάλυσής του που φαίνεται πως είναι, δυτυχώς, η ανομολόγητη πολιτική του ΔΗΣΑΚΕΛ και η οποία προκύπτει από μια “αρπακολίστικη” θεώρηση-προσέγγιση. Κατά τον Σωκράτη “οι μη επιστάμενοι και οι αυτοσχεδιάζοντας δεν μπορούν να κυβερνούν ένα έθνος.”
Για την Κύπρο, αλλά και γενικά, η ρήση του μεγάλου αμερικανού Μπέντζαμιν Φράγκλιν παραμένει επίκαιρη όσο ποτέ: “Όσοι εθελοντικά αποποιούνται βασικές ελευθερίες ώστε να διασφαλίσουν προσωρινή ασφάλεια, δεν τους αξίζει να έχουν ούτε ελευθερία αλλά ούτε και ασφάλεια.”