Του Ανδρέα Μπελεγρή
Μέχρι τον Απρίλιο που έχει προσδιορισθεί το δημοψήφισμα στην Τουρκία θα είναι πολύ δύσκολο να απελευθερωθούν δυνάμεις διαπραγμάτευσης στην Άγκυρα, οι οποίες θα μπορούν να συζητήσουν στη βάση της πλήρους αποχώρησης του κατοχικού στρατού.
Αν υποθέσουμε ότι θα χρειαστούν μερικές εβδομάδες για να υπάρξει μια πολιτική συμφωνία η οποία να εντάσσεται στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ, του διεθνούς δικαίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου αναφορικά τόσο με τις εγγυήσεις και την ασφάλεια, αλλά όσο και με τα θέματα που άπτονται των εσωτερικών πτυχών, τότε από εκείνη τη συμφωνία θα χρειαστεί ένας έως τρεις μήνες προκειμένου να προχωρήσουν μια σειρά ακόμα ζητήματα, όπως η σύνταξη του συντάγματος, ο έλεγχος του τραπεζικού συστήματος κλπ.
Αφού ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία η ελληνοκυπριακή και η τουρκοκυπριακή πλευρά έχουν κάνει λόγο για την ανάγκη να μεσολαβήσει ένα τρίμηνο μέχρι το δημοψήφισμα προκειμένου να “επικοινωνηθεί” η συμφωνία στους πολίτες. Σε περίπτωση που το διάστημα του εξαμήνου πραγματικά ισχύσει, τότε το νωρίτερο που μπορεί να οριστεί ένα δημοψήφισμα θα είναι τον Νοέμβριο του 2017. Δύο μήνες πριν από τις Προεδρικές εκλογές;
Ακόμα και αν τα χρονικά διαστήματα αυτά περιοριστούν στο μικρότερο δυνατό, αυτή τη στιγμή φαντάζει αδύνατο να οριστεί ημερομηνία δημοψηφίσματος πριν από τον προσεχή Ιούνιο.
Αμέσως μετά έρχεται το “βαθύ” καλοκαίρι. Τα μπάνια του λαού αποτρέπουν τέτοιου είδους πολιτικά γεγονότα, τα οποία μπορούν να μετατοπιστούν σε μια άλλη φάση. Αλλά και αυτό να μη γίνει, ποιος θα πάρει το ρίσκο να ορίσει δημοψήφισμα κατά το επετειακό διάστημα της εισβολής, Ιούλιο και Αύγουστο; Το Κυπριακό είναι θέμα με πολλούς συμβολισμούς, που ρυθμίζουν πολλές αποφασιστικά ακόμα και το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης.
Για παράδειγμα είναι γνωστό ότι πρόσφατα στη Διάσκεψη στη Γενεύη έπεσε η ιδέα να γίνει η συνάντηση των τεχνοκρατών στη Ζυρίχη. Λόγω των συνειρμών που δημιουργεί η πόλη αυτή στο θέμα, τελικά επικράτησε η αντιπρόταση του Μοντ Πελεράν. Άρα μάλλον θα ήταν ιδιαίτερα ριψοκίνδυνο για την πολιτική ηγεσία που θα επιθυμεί την έγκριση της συμφωνίας από τον λαό, να συναινέσει σε ένα δίμηνο που ξυπνά μνήμες.
Από τον Σεπτέμβριο και μετά ξεκινά – δημοσιογραφικά – επισήμως η προεκλογική περίοδος για τις Προεδρικές εκλογές στην Κύπρο, οι οποίες θα γίνουν τον Φεβρουάριο του 2018. Ένα δημοψήφισμα από τις αρχές του φθινοπώρου και μετά θα λάβει αναπόφευκτα έντονα πολιτικά και κομματικά χαρακτηριστικά με άμεση σύνδεση με τις Προεδρικές εκλογές. Σε κάθε περίπτωση ένα τόσο ιστορικό δημοψήφισμα ίσως να μην ενδείκνυται να διεξαχθεί μέσα σε μια πολιτική ταραχή προεκλογικής περιόδου.
Όλες αυτές οι σκέψεις βέβαια γίνονται με δεδομένο ότι η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα και την Τουρκία δεν θα διέλθει σε περίοδο κρίσης, άρα θα μπορούν να προχωρούν οι διαπραγματεύσεις απρόσκοπτα…