Οι “πατριώτες” και οι “μειοδότες”: Το πάθημα δεν μας έχει γίνει μάθημα στο Κυπριακό;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του πρέσβη ε.τ. Αλέξανδρου Μαλλιά
Μόνο θλίψη και απογοήτευση νιώθω παρακολουθώντας τις ημέρες αυτές τις εξελίξεις σε τρία μέτωπα… Πρώτον στην Αθήνα, δεύτερον στην Λευκωσία και τρίτον στην γραμμή Αθήνας-Λευκωσίας. Τόσο γρήγορα λοιπόν ξεχάσαμε το «Δεν Ξεχνώ»;
Καταγράφω τις σκέψεις μου.
1. Να διδαχθούμε επιτέλους από τα δικά μας λάθη. Τόσα πολλά, για τόσα χρόνια. Να θυμηθούμε επίσης εμείς εδώ στην Ελλάδα, οι Ελλαδίτες, τις δικές μας ευθύνες απέναντι στην Κύπρο. Ευθύνες ηθικές και ιστορικές. Περιέργως, τις συμβατικές έχουμε μάθει να θυμόμαστε κατά τρόπο περιστασιακό και λίαν επιλεκτικό.
2. Πάλι λοιπόν άρχισαν οι λοξές ματιές και οι ψίθυροι. Πατριώτες /μειοδότες. Στην χώρα μας, δυστυχώς, η λέξη συμβιβασμός ακούγεται τόσο άσχημα. Μάλιστα, όλοι το ξέρουμε.
Ανεξάρτητα από κόμματα, κυβερνήσεις, υπουργούς, πρωθυπουργούς οπαδούς, ιδεολογίες και δόγματα γίναμε, ειδικά τα τελευταία εφτά χρόνια, πολύ γνωστοί στην Εσπέριαν γενικώς και ειδικώς ως οι κατ’ εξοχήν ασυμβίβαστοι.
Μας έχουν δοκιμάσει. Γνωρίζουν την συνέπεια μεταξύ λόγων και έργων, καθώς και την συνέχεια. Κυρίως την συνέχεια… Να ξεκαθαρίσουμε λοιπόν εξαρχής. Το Κυπριακό δεν θα λυθεί -αν υποθέσουμε ότι θα λυθεί- χρησιμοποιώντας την ζυγαριά του δικού μου, του δικού μας, πατριωτισμού.
Δεν έχω το δικαίωμα να αμφισβητήσω τον πατριωτισμό ουδενός. Ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Κύπρο. Να συμφωνήσουμε όμως τουλάχιστον ότι πατριωτισμός δεν είναι μόνο ο ορισμός του προβλήματος, ούτε η επισήμανση των παραμέτρων λύσης του. Πάνω απ’ όλα -έτσι τουλάχιστον εγώ τον καταλαβαίνω- είναι η ανάληψη της ιστορικής ευθύνης για λύση του.
3. Δεν έχουμε απεριόριστες επιλογές για την λύση. Ευκολότερο λοιπόν είναι να ομιλούμε και δυσκολότερο είναι να διαπραγματευόμαστε. Σπάνιο και μάλλον ασυνήθιστο όμως είναι να λύνουμε τα προβλήματα. Εγκαίρως, στην ώρα τους. Πριν πέσουμε στον γκρεμό και ψάχνουμε ένα σχοινί για να κρατηθούμε.
Τότε ευτυχώς έρχεται η σωτηρία. Γιατί σωτήρες πάντοτε υπάρχουν. Αυτήν άλλωστε την πρωτότυπη και αναμφίβολα «γραμμένη στα δικά μας μέτρα» συνταγή και στρατηγική -να γιατί μου αρέσει αυτός ο βαρύγδουπος όρος- ακολουθήσαμε και ακολουθούμε κατά γράμμα.
Πού, πότε; Στο υπαρξιακό εθνικό μας θέμα, την οικονομική μας εξάρτηση και τον περιορισμό της εθνικής μας κυριαρχίας. Το λεγόμενο και από μας τους ίδιους πλέον το «ελληνικό ζήτημα». Εκτός αν η σωτηρία μας επιβληθεί, μετά δική μας βέβαια ικεσία, υπό μορφή δανειακών συμβάσεων.
4. Μας αρέσει να ακούμε από άλλους καλά λόγια. Με ειδική αδυναμία στα προερχόμενα από τους «μεγάλους» και βέβαια από τον πιο μεγάλο. Τότε νιώθουμε και εμείς μεγάλοι. Αρα, υποσυνείδητα μικροί.
Ναι πόσο σωστά το είχε πει ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη Βουλή των Ελλήνων τον Νοέμβριο του 1911, «Τα έθνη που δι’ επαιτείας προσπαθούν να προαγάγουν τα συμφέροντά τους είναι άξια της περιφρόνησης». Είναι τόσο επίκαιρο στην σημερινή -όπως άλλωστε ήταν και στην χθεσινή Ελλάδα- της κρίσης αξιών. Γιατί περί αυτής πρόκειται. Τα όσα μας συμβαίνουν είναι οι συνέπειες. Τα αποτελέσματα. Ποιος άραγε πταίει;
5. Ευχαριστώ για την επισήμανσή σας. Ναι γνωρίζω ότι παραστράτησα. Για το Κυπριακό μιλάμε όχι για την κρίση. Μήπως εδώ λοιπόν οι δικές μας ευθύνες της έλλειψης αυτογνωσίας, αυτοκριτικής και αυτοσυγκράτησης είναι μικρότερες; Λοιπόν κάνω την σύνθεση.
Δεν φαίνεται να έχουμε καταλάβει ότι το Κυπριακό ζήτημα δεν προσφέρεται πλέον -ίσως κάποτε προσφερόταν- για κομματικές, πολιτικές, προσωπικές φιλοδοξίες. Αν μπορώ να αποκρυπτογραφήσω τα δημοσιεύματα, τις δηλώσεις και τις συνεντεύξεις, πάνω απ’ όλα όμως την σιωπή και την αποστροφή, φάνηκε ότι αρκούσε ένα περίεργο μήνυμα κάποιου εκπροσώπου της τουρκοκυπριακής κοινότητας μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να προκαλέσει:
– Συζητήσεις, σχόλια και διαψεύσεις στην Αθήνα.
– Πρόβλημα και διχογνωμία στην πολιτικο/δημοσιογραφική τάξη της Λευκωσίας.
– Εντυπώσεις ή ερμηνείες ότι υπήρξε πρόβλημα στον ιστό Αθηνών-Λευκωσίας.
6. Η διάσταση και η διαφοροποίηση είχαν στη διάθεσή τους πολύ χρόνο για να εκδηλωθούν στο πλαίσιο των εμπιστευτικών διαβουλεύσεων που όσες δεκαετίες μπορώ να θυμηθώ χαρακτηρίζονται από «πνεύμα αγαστής συνεργασίας». Τώρα απλά είναι αργά. Πολύ αργά.
Λειτουργούν μόνο προς όφελος της Τουρκίας. Και όχι μόνο στο Κυπριακό. Ολα τα θέματα έχουν ξαφνικά ανοίξει από τον κύριο Ερντογάν. Μας αναλύουν και συνθέτουν. Η θέση μου είναι αδαμάντινη.
Πρέπει με κάθε θυσία να διαφυλάξουμε την ποιότητα και το επίπεδο των σχέσεων και συνεργασίας μεταξύ Αθηνών και Λευκωσίας. Η ψυχική επαφή πρέπει να αποκατασταθεί, αν και εφόσον τούτο είναι αναγκαίο, πριν προχωρήσουμε στον επόμενο και πλέον κρίσιμο γύρο.
Τυχόν διαφωνίες, παρανοήσεις, παρερμηνείες, παρεξηγήσεις και παραινέσεις δεν είναι δυνατόν να γίνονται δημόσια και μέσω του Τύπου. Τότε, αλίμονο. Είναι πολύ αργά για υπαινιγμούς, διαρροές και μισόλογα. Από οποιονδήποτε προς οποιονδήποτε. Είτε στην Αθήνα, είτε στην Λευκωσία. Αυτό λειτουργεί, την στιγμή αυτή κυρίως, προς όφελος της Τουρκίας.
Ξεχνάμε το κόστος και το τίμημα αυτής της επιλογής; Μας έχει ήδη στοιχίσει ακριβά. Πολύ ακριβά. Ειδικά στην Κύπρο.
7. Τέλος, να ξεκαθαρίσω ότι:
– Το status quo δεν αποτελεί λύση. Διαιωνίζει την τουρκική κατοχή.
– Η μη λύση μπορεί κάποια στιγμή, υπό κάποιες συνθήκες, να αποτελεί την λιγότερο κακή επιλογή. Δεν μπορεί όμως να αποτελεί την μόνη επιλογή στο διηνεκές.
– Ταυτόχρονα όμως η Ιστορία έδειξε (μετά το 2004) ότι υπάρχει τώρα μια νέα ευκαιρία μετά την λεγόμενη τότε «τελευταία ευκαιρία».
Να προχωρήσουμε λοιπόν με σύνεση, αυτοσυγκράτηση και συνεννόηση. Δυστυχώς η συναίνεση εδώ στην Αθήνα, το αυτονόητο δηλαδή, εξακολουθεί να είναι το διαρκώς ζητούμενο. Το δυσκολότερο.
- Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ