«90 χρόνια ΠΑΟΚ: Νοσταλγώντας το Μέλλον» τoυ αξέχαστου Νίκου Τριανταφυλλίδη

Στη Θεσσαλονίκη του ΠΑΟΚ, το πρωί του Σαββάτου 5 Νοεμβρίου -λίγη ώρα μετά την δημοσιογραφική προβολή της ταινίας- η μέρα είναι ηλιόλουστη παρά τη λίγη ψύχρα.

Η νεαρή σκηνοθέτης Μαρίνα Δανέζη, σύντροφος του πρόωρα χαμένου Νίκου Τριανταφυλλίδη δημιουργού της ταινίας με τίτλο «90 χρόνια ΠΑΟΚ- Νοσταλγώντας το Μέλλον» που έκανε πρεμιέρα το βράδυ του Σαββάτου στο 57ο Φεστιβαλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, είναι μάλλον …αμήχανα χαρούμενη. Προβλήθηκε η ταινία του Νίκου Τριανταφυλλίδη, του εμπνευστή-οραματιστή και βασικού δημιουργού της, ο οποίος λείπει πλέον οριστικά από τον περασμένο Ιούνιο.

Γύρω της δημοσιογράφοι (κυρίως αθλητικοί), παράγοντες, φεστιβαλιστές (λιγότεροι). Η επίσημη προβολή της ταινίας ήταν sold out, όπως και η επαναληπτική την ερχόμενη Τετάρτη. Οι πολυπληθείς οπαδοί του ΠΑΟΚ διαμαρτύρονται στο διαδίκτυο για τον …αποκλεισμό τους από την προβολή.

Τι είναι για την ίδια αυτή η ταινία; Είναι η ιστορία της ομάδας, είναι το ποδόσφαιρο ως θεωρητική έννοια, τι είναι τελικά «αυτός ο ΠΑΟΚ» για να γίνει ταινία;

« Ο ΠΑΟΚ είναι ιδέα. Ένας μετεωρισμός μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος, έτσι έλεγε ο Νίκος. Η ταινία είναι η …ύστατη στιγμή δύναμης του Νίκου, η απόλυτη ταινία αφοσίωσης, δύναμης ψυχής του» λέει στο ΑΠΕ -ΜΠΕ η Μαρίνα Δανέζη που ολοκλήρωσε τελικά την ταινία. Οι 200 ώρες γυρισμάτων έγιναν κατ’ αρχήν τέσσερις στο μοντάζ -αφότου ο Νίκος Τριανταφυλλίδης είχε πλέον «φύγει»- κι έμειναν τα 102 λεπτά του ντοκιμαντέρ.

Ένας ποδοσφαιρικός αγώνας κρατά 90 λεπτά. Η ταινία «κρίθηκε» στα πέναλντι…

-Ποια ήταν η δική σου σχέση με το ποδόσφαιρο, με τον ΠΑΟΚ;

-«Η αγάπη του Νίκου μπορεί να σε συμπαρασύρει, να σε τραβήξει στο ταξίδι του. Στα 2010 στο Μουντιάλ της Αφρικής «με έκλεισε» στο σπίτι κι είπε …«θα δούμε όλους τους αγώνες». Στο πρώτο ματς έκανα απλώς υπομονή, – ήμουν κι ερωτευμένη- στο δεύτερο το ίδιο, ε, στο τρίτο άρχισα, όχι απλώς να συμμετέχω, άρχισα να παθιάζομαι, να φωνάζ . Ο Νίκος έλεγε ότι ο Αλμπερτ Καμύ έλεγε πως «Ό,τι έμαθε απ’ τη ζωή του το έμαθε απ’ το ποδόσφαιρο». Μπορεί και να είχε δίκιο. Κι εγώ ΠΑΟΚ είμαι. Πώς αλλιώς;»

– Είναι τελικά ανδρική υπόθεση το ποδόσφαιρο;

– «Αυτό που έμαθα κοντά στο Νίκο, αλλά και διαχειριζόμενη αυτές τις 200 ώρες υλικού της ταινίας και από τα γυρίσματα που έκανα κι εγώ στα γήπεδα στη Θεσσαλονίκη, στην Κωνσταντινούπολη, στη Γερμανία, τη Ρωσία, είναι πως το ποδόσφαιρο, ναι, είναι αντρική υπόθεση. Είναι επιστροφή στην παιδική ηλικία, στη σχέση πατέρα – γιού. Οι γυναίκες χάνουν νωρίς την αθωότητα τους, οι άνδρες ποτέ. Έχουν τακτική αλλά δεν τολμούν να πάρουν ρίσκα. Οι άνδρες, πάλι, το αντίθετο».

Στα πρώτα πλάνα ένα ταξί κινείται στην παραλιακή λεωφόρο Νίκης της Θεσσαλονίκης. Πλησιάζει το Λευκό Πύργο… Βρέχει. Στην εικόνα διακρίνεται ο οδηγός, το ταξίμετρο, οι βρεγμένοι δρόμοι που λαμπυρίζουν (το πλάνο ειναι ασπρόμαυρο). Οδηγός κι επιβάτης, ακούνε στο ραδιόφωνο μια αθλητική εκπομπή. Μιλούν και μεταξύ τους. Για τον ΠΑΟΚ… Κάποιος σχολιάζει πως «η ήττα είναι το κέρδος – η νίκη σπρώχνει τους νικητές στα χαμαιτυπεία».

«Υπάρχει αυτή η προσφυγική μελαγχολία, η θλίψη, η οργή» λέει ο κινηματογραφικός κριτικός- Θεσσαλονικιός και …ΠΑΟΚτζής ο Ανδρέας Τύρος στην ταινία.

«Υπάρχουν όμως στον ΠΑΟΚ αυτές οι ιδεοληψίες του «αδικημένου» που στερούν αυτοπεποίθηση, η οποία ειναι απαραίτητη για να πετύχεις» συμπληρώνει ο δημοσιογράφος Τάσος Τέλλογλου.

Από τα 102 λεπτά διάρκειας της ταινίας (όσα ενα μάτς – μαζί με τα …πέναλντυ) , ο …άσχετος με τα ποδοσφαιρικά θεατής, αλλά και ο άσχετος με την ιστορία ποδοσφαιρόφιλος, μαθαίνει:

– Για το …προγονικό του ΠΑΟΚ «Pera Club» της Κωνσταντινούπολη στα 1922

– Για τους πρόσφυγες που…όσοι ηρθαν στη Θεσσαλονίκη ίδρυσαν τον ΠΑΟΚ (1926) κι όσοι στην Αθήνα, την ΑΕΚ

– Για τον ΠΑΟΚ που είναι ο καημός της Ρωμιοσύνης, είναι ΙΔΕΑ,

– Για το πώς βγήκε η έκφραση «ΠΑΟΚ και ξερό ψωμί» που έπαιρναν μαζί τους στο γήπεδο οι φίλαθλοι από το πρωί και ξεραινόταν ως το απόγευμα που άρχιζε ο αγώνας.

– Για το πρώτο γήπεδο του ΠΑΟΚ στο Συντριβάνι (από το 1932!) μέσα στα …μνήματα (το γήπεδο βρισκόταν στο χώρο όπου είναι σήμερα το πανεπιστήμιο – εκεί όπου βρίσκονταν τα εβραϊκά μνήματα της πόλης κι ενίοτε η μπάλα έφτανε ως εκεί όταν έβγαινε …«άουτ». Ο αγώνας καθυστερούσε και προέκυψε η φράση «στείλε τη μπάλα στα μνήματα»).

-Για τα καζάνια που άναβαν (ή δεν άναβαν) να κάνουν μπάνιο οι απλήρωτοι ποδοσφαιριστές

-Για τα εγκαίνια του νέου γηπέδου της Τούμπας (στις 6/9/59), οπότε ένα…αεροπλάνο έριξε τη μπάλα στο κέντρο του γηπέδου

– Για τη μοναδική ακουστική -τη μεταφυσική «βοή του κόσμου»- στο γήπεδο της Τούμπας.

– Για τον «Τρωικό πόλεμο», τον «πόλεμο Βορρά-Νότου» και τον…«εθνικό διχασμό» που ξέσπασε με την φυγή του Κούδα στην Αθήνα και την επάνοδο του στον ΠΑΟΚ.

– Για τη «δυναστική διάθεση της ολιγαρχίας των Αθηνών».

– Για τις πρώτες οργανωμένες «κηδείες» του αιώνιου αντιπάλου «’Αρη».

– Για τον θάνατο του προπονητή Γκιούλα Λόραντ στο γήπεδο.

– Για το ότι «Όταν είσαι ΠΑΟΚ θα πεθάνεις ΠΑΟΚ».

– Για το τετράφυλλο τριφύλλι που ήταν το πρώτο έμβλημα της ομάδας αλλά μετά έγινε ο δικέφαλος αετός (Αυτός που σύμφωνα με τον λογοτέχνη Θωμά Κοροβίνη είναι «γνωστός ως σύμβολο -ακόμα και του Βυζαντίου- μόνο που στο έμβλημα του ΠΑΟΚ ο αετός έχει τα φτερά του διπλωμένα -ως ένδειξη πένθους για τους διωγμούς του γένους, για την αποβολή απο τον ζωτικό του χώρο»).

– Για το ασπρόμαυρο της φανέλας της ομάδας, ως ένδειξη κι αυτό του δίπολου Ζωής -Θανάτου.

– Για την Ιδέα του… «Μπιτζίμ ΠΑΟΚ» (του δικού μας ΠΑΟΚ).

Β. Χαρισοπούλου, ΑΠΕ-ΜΠΕ