Συζητήσεις για Brexit όπως…για το ελληνικό σχέδιο διάσωσης: Αβεβαιότητα για βρετανικές προθέσεις
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα του Politico, το οποίο αναφέρεται στα όσα δήλωσε ο Μαλτέζος Πρωθυπουργός, Joseph Muscat, στο πλαίσιο συνέντευξης του στο ίδιο μέσο, σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο για την έξοδο από την ΕΕ, η Βρετανία θα πρέπει να είναι έτοιμη να αποδεχθεί μία ‘κατώτερη συμφωνία’.
Συγκεκριμένα, ο Muscat, του οποίου η χώρα θα έχει την προεδρία της ΕΕ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017, όταν και αναμένεται η ενεργοποίηση του άρθρου 50 από τη Βρετανίδα Πρωθυπουργό Theresa May, θεωρεί ότι η Βρετανία έχει ελάχιστες πιθανότητες να περάσει τη δική της γραμμή και ότι το πιθανότερο είναι η προσέγγιση των κρατών μελών να είναι λίγο πολύ η ίδια με αυτή που υιοθετήθηκε κατά τις αντίστοιχες διαπραγματεύσεις για το σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας.
Υπαινισσόμενος ότι οι υπόλοιποι 27 ηγέτες θα παίξουν σκληρό παιχνίδι απέναντι στη May, ο Μαλτέζος Πρωθυπουργός μας δίνει μία εικόνα για τη μορφή που θα πάρει η διαδικασία της διαπραγμάτευσης, σχολιάζει ο συντάκτης, προσθέτοντας ότι, σύμφωνα με το Muscat, οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να είναι δίκαιη αλλά κατώτερη, δεδομένου ότι ακόμα και οι πιο φιλικά διακείμενες προς το ΗΒ χώρες, όπως η Ολλανδία, η Εσθονία και η Ιρλανδία, υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να έχει κανείς και το σκύλο χορτάτο και την πίτα ολόκληρη και λαμβάνοντας υπόψη το χάσμα που υφίσταται μεταξύ του πώς η βρετανική κυβέρνηση επιθυμεί να διαπραγματευτεί και του πώς οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αναμένουν να εξελιχθεί η διαδικασία. Πιο συγκεκριμένα, ο Μαλτέζος Πρωθυπουργός διατυπώνει την άποψη ότι τα περισσότερα κράτη μέλη επιθυμούν την από κοινού αντιμετώπιση της ενιαίας αγοράς και της ελεύθερης κυκλοφορίας και δηλώνει ότι υπό την προεδρία της Μάλτας η ΕΕ θα συνεχίσει να προγραμματίζει τη ζωή της μετά το Brexit, στο πλαίσιο και μίας Συνόδου Κορυφής στη Βαλέτα στις 3 Φεβρουαρίου.
Ολοκληρώνοντας, ο Muscat υποστηρίζει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν θα μείνει αμέτοχο στη διαδικασία, αφήνοντας, ωστόσο, τον απαραίτητο χώρο δράσης στην Επιτροπή και στον Michel Barnier, επικεφαλής διαπραγματευτή από πλευράς της και ότι δεν μπορεί επίσης να υποτιμηθεί ο ρόλος του Ευρωκοινοβουλίου, σημειώνοντας ότι η επιλογή του Guy Verhofstadt στέλνει ένα πολύ ξεκάθαρο πολιτικό μήνυμα. Εκφράζει, τέλος, το φόβο ότι, σε περίπτωση που δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις μέχρι τις ευρωεκλογές του 2019, η ψηφοφορία θα πάρει τη μορφή δημοψηφίσματος για τον τρόπο χειρισμού της αποχώρησης του ΗΒ, εστιάζοντας παράλληλα την προσοχή και σε άλλους που θέλουν να εγκαταλείψουν την ένωση.
Αβεβαιότητα
“Η πολιτική ηγεσία στη Βρετανία δεν ξέρει που θέλει να προσγειωθεί” και “δεν έχει δείξει ακόμα στην ΕΕ τι ακριβώς θέλει”. Ως εκ τούτου το “ξεμπέρδεμα” 43 ετών κοινοτικής νομοθεσίας, κάτι για το οποίο κανένας ποτέ δεν προετοιμάστηκε, θα αποτελέσει μια εξαιρετικά δύσκολη άσκηση, σύμφωνα με διπλωμάτες του Συμβουλίου που είναι κοντά στην προετοιμασία της ΕΕ για τις διαπραγματεύσεις του Brexit. Ακόμα όμως και έτσι, η Κύπρος θα είναι από τις χώρες που θα επηρεαστούν το λιγότερο δυνατό, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Σε επίσημη παρασκηνιακή ενημέρωση που έγινε στις Βρυξέλλες, η πλευρά του Συμβουλίου ξεκαθάρισε ότι “η Ευρωπαϊκή Συνθήκη προβλέπει στο άρθρο 50 ότι ο μόνος αρμόδιος για τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων αποχώρησης είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ούτε η Κομισιόν, ούτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο”.
Ως εκ τούτου οι διπλωμάτες του Συμβουλίου, που μίλησαν υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, υποβαθμίζουν, τόσο το ρόλο του Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος ανέλαβε επισήμως τα καθήκοντα του ως διαπραγματευτής της Κομισιόν στις 6 Οκτωβρίου, όσο και του Γκυ Φερχόφσταντ, που διορίστηκε διαπραγματευτής του Κοινοβουλίου.
Για το ρόλο του ΕΚ, διευκρινίζουν μάλιστα ότι “δεν έχει να κάνει με τη διαπραγμάτευση, αλλά με την τελική έγκριση από την ολομέλεια του αποτελέσματος αυτής”. Κατά συνέπεια ο ρόλος του Μισέλ Μπαρνιέ θα είναι να μιλάει με τις κοινοτικές υπηρεσίες και να συντονίζει τις τεχνικές απαντήσεις που θα χρειάζονται οι διαπραγματευτές των κρατών μελών (Συμβούλιο) και ο ρόλος του Γκυ Φερχόφσταντ θα είναι να συνομιλεί με τους διαπραγματευτές του Συμβουλίου και όχι με τους Βρετανούς.
Πηγή που μίλησε στο Τύπο στις Βρυξέλλες, επεσήμανε ότι ο κεντρικός διαπραγματευτής του Συμβουλίου, ο οποίος τυγχάνει να είναι o έμπειρος Βέλγος διπλωμάτης Didier Seeuws, “έπιασε δουλειά στις 8:00 το πρωί της 24ης Ιουνίου, χωρίς ωστόσο να έχει από τότε πραγματοποιήσει επίσημες επαφές με τη βρετανική πλευρά”.
Η ίδια πηγή τόνισε ότι σήμερα από τα κράτη μέλη υπάρχει μια κόκκινη γραμμή: “ότι η πρόσβαση στην κοινή αγορά πάει πακέτο με την ελευθερία μετακίνησης”.
Το πρόβλημα όμως ξεκινάει από το γεγονός ότι “αυτό που εμείς ονομάζουμε ελευθερία κίνησης, στην Βρετανία το ονομάζουν σήμερα μετανάστευση”. Σημείωσε μάλιστα ότι οι περιορισμοί στην ελευθερία μετακίνησης και εγκατάστασης που δόθηκαν στη Βρετανία με τη Σύνοδο και την απόφαση του περασμένου Φεβρουαρίου “είναι όσο μακριά μπορούμε να πάμε χωρίς αλλαγή Συνθήκης, ακόμα και αυτό είναι για εμάς πολύ μακριά, αλλά είναι γνωστό ότι για τους Βρετανούς δεν είναι αρκετό”.
Σε σχέση με τα επιμέρους θέματα από τα οποία θα αποτελείται η διαπραγμάτευση, ο αξιωματούχος που μίλησε υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, σημείωσε τα εξής:
-το τι θα συμβεί και το αν θα θέλουν να συνεχίσουν να μετέχουν στην τελωνειακή ένωση,
-τι θα συμβεί στο εσωτερικό του ΗΒ με την κοινοτική νομοθεσία που σήμερα είναι ενσωματωμένη στην εθνική,
-τι θα συμβεί με το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, αλλά και το αν και πότε θα προχωρήσουν οι δύο μελλοντικές πλευρές σε αμοιβαίες κανονιστικές αναγνωρίσεις και -τι θα συμβεί με τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Σημείωσε μάλιστα ότι πολλές πρωτεύουσες κρατών μελών πραγματοποιούν σήμερα την ίδια “άσκηση” με τους διπλωμάτες του Συμβουλίου, περιγράφοντας πως “αν η όλη ρύθμιση δε γίνει σωστά, οι εισαγωγές και οι εξαγωγές από το ΗΒ, θα “είναι ένας εφιάλτης”.
Στην πράξη, από τη στιγμή που θα ενεργοποιηθεί το άρθρο 50, οι συζητήσεις θα πρέπει να καταλήξουν αφενός σε μια συνθήκη αποχώρησης, η οποία αρχικά θα εγκριθεί με πλειοψηφία και στη συνέχεια με ομοφωνία. Το ΗΒ θέλει εγγυήσεις, όμως, όπως είπε χαρακτηριστικά “το άρθρο 50 της Συνθήκης είναι ξεκάθαρα μεροληπτικό υπέρ των όσων μένουν στην Ένωση και όχι υπέρ όσων φεύγουν”.
Το άρθρο 50, αναφέρει δε πως “η συνθήκη αποχώρησης θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν το μελλοντικό καθεστώς και τις σχέσεις με την ΕΕ”, σήμερα όμως κανείς στην ΕΕ δεν μπορεί να επηρεάσει το αν και το πότε το ΗΒ θα ενεργοποιήσει το άρθρο.
“Θα ήταν πολύ βολικό τα δύο χρόνια της διαπραγμάτευσης να τελειώσουν πριν από τις ευρωεκλογές του 2019, ώστε να μην κληθούν ο Βρετανοί να αποφασίσουν για τη συμμετοχή σε ένα κοινοβούλιο από το οποίο θα αποχωρήσουν. Όμως δεδομένων των 43 ετών νομοθεσία που πρέπει να ξετυλιχτεί, σας λέω ότι αυτό είναι από δύσκολο, ως ακατόρθωτό”, λέει ο αξιωματούχος.
“Επιπλέον το 2017 για την ΕΕ είναι έτος εκλογών σε πολλές χώρες, Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, καταλαβαίνετε ότι η διαπραγμάτευση θα επηρεαστεί. Θα πρέπει να αλλάξουν κανονισμοί από τις ποσοστώσεις της αλιείας και της ΚΑΠ, ως τις συνεισφορές στον κοινοτικό προϋπολογισμό και τις απολαβές από το MFF (πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο – multi annual financial framework), τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και τους κανόνες για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τις συντάξιμες αποδοχές των Βρετανών κοινοτικών υπαλλήλων, κ.α.”.
“Σήμερα δεν κάνουμε καν συναντήσεις”, λέει ο αξιωματούχος. “Η ασάφεια στο τι θέλει η άλλη πλευρά είναι χαοτική. Και όσο πάμε σκουντάμε μια χιονόμπαλα στο χιόνι, η οποία όλο και μεγαλώνει. Δεν είναι πια καν εύκολο να γυρίσουμε το ρολόι πίσω και να αντιστραφούν κάποιες πολιτικές αποφάσεις. Το έξω σημαίνει έξω. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε και μια Συνθήκη που έχει πολλές προϋποθέσεις και προδιαγραφές. Αν αρχίσουμε να αμφισβητούμε τη Συνθήκη, τότε θα έχουμε πρόβλημα με το δίκαιο της ισχύος των διεθνών Συνθηκών που πηγάζει από τη Διάσκεψη της Βιέννης και θα καταλήξουμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης”.
Τέλος ο αξιωματούχος μετέφερε την πεποίθηση ότι η Αγκελα Μέρκελ θα είναι ακόμα στο τιμόνι της Γερμανίας όταν θα ολοκληρώνονται οι συζητήσεις (άρα θα κατέβει στις επόμενες εκλογές και θα εκλεγεί), “πιθανότατα με έναν διαφορετικό συνασπισμό κομμάτων, αλλά θα είναι εκεί και σας μεταφέρω ότι είναι ένα από τα πιο στέρεα πρόσωπα που υπερασπίζονται την Ευρωπαϊκή Ιδέα στο Συμβούλιο”.