Πρώτη «βουτιά» στα δύσκολα: Εδαφικό και ασφάλεια στην ατζέντα Αναστασιάδη και Ακιντζί
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Τέρμα, η Κύπρος είναι μέρος της λύσης, όχι του προβλήματος και το παραδέχονται όλοι: Όχι μόνο από τον αραβικό κόσμο, αλλά από το σύνολο της Διεθνούς Κοινότητας
Κορωνίδα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής το Κυπριακό, λέει ο Γεραπετρίτης: Υψηλού συμβολισμού η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Κύπρο την ημέρα της μαύρης επετείου
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Στα δύσκολα και στα ακανθώδη θα εισέλθουν σήμερα οι συζητήσεις στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, καθώς η ατζέντα της συνάντησης του Προέδρου Αναστασιάδη και του κατοχικού ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί περιλαμβάνει το εδαφικό και τις εγγυήσεις.
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, στη σημερινή συνάντηση αναμένεται ότι θα γίνει μια πρώτη συζήτηση και θα επιχειρηθεί εκατέρωθεν να ανιχνευθούν προθέσεις και διαθέσεις σε δύο βασικά ζητήματα. Ενδεικτικές απόψεις αφέθηκαν να «πέσουν» στο τραπέζι, κυρίως στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις των Αναστασιάδη και Ακιντζϊ, πλην όμως δεν υπεισήλθαν σε λεπτομέρειες. Με βάση τις μέχρι σήμερα απόψεις, στα δύο κεφάλαια προκύπτουν τα εξής:
Πρώτο, μέχρι σήμερα δεν έχουν συζητηθεί ποσοστά και περιοχές, έχουν τεθεί ωστόσο κάποια κριτήρια από τα οποία προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα ως προς τις εκατέρωθεν επιδιώξεις. Παρασκηνιακά από τουρκικής πλευράς αφέθηκε να εννοηθεί πως η γραμμή που θα καθορίσει τη λύση του εδαφικού πρέπει να είναι ευθεία. Όπως πληροφορούμαστε, η θέση που έχει διατυπωθεί είναι πως «το διοικητικό όριο (του τ/κ συνιστώντος κρατιδίου) πρέπει να ευθυγραμμιστεί». Ο Μουσταφά Ακιντζί έχει αναφέρει πως τα δεδομένα από το 2004 έχουν αλλάξει και πως δεν μπορεί η τουρκική πλευρά να αποδεχθεί τον χάρτη του σχεδίου Ανάν. Ζητά περισσότερα εδάφη, περιλαμβανομένης και της Μόρφου. Η ελληνοκυπριακή πλευρά, απαντώντας στην τουρκική θέση για πλειοψηφία πληθυσμού και περιουσίας στο τ/κ συνιστών κρατίδιο, υποδεικνύει πως αυτό μπορεί να ικανοποιηθεί με επιστροφή περισσότερων εδαφών υπό ε/κ διοίκηση. Απορρίπτει δε ρύθμιση του εδαφικού εάν δεν επιστραφεί και η Μόρφου. Όπως έσπευσε να αναφέρει προχθές ο Μουσταφά Ακιντζί, σήμερα θα συζητήσουν το εδαφικό, την ασφάλεια, τις εγγυήσεις αλλά το θέμα των χαρτών, τα ποσοστά ή τα ονόματα των χωριών δεν θα συζητηθούν κατά τη συνάντηση.
Δεύτερο, στο θέμα της ασφάλειας υπάρχει διαφωνία, η οποία θεωρείται θεμελιώδης. Οι πρόσφατες αναφορές του Τούρκου Πρωθυπουργού, Μπιναλί Γιλντιρίμ, ότι «οι εγγυήσεις της Τουρκίας είναι εκ των ων ουκ άνευ, αυτό να το γνωρίζουν όλοι», έγιναν με προφανή στόχο να καθορίσουν το τοπίο. Να καθορίσουν, εν πολλοίς, το πλαίσιο των συζητήσεων. Είναι σαφές πως η Άγκυρα θα επιμείνει στην εδώ παρουσία της διά στρατευμάτων αλλά και με επέκταση, έστω και με διαφοροποιήσεις του συστήματος των εγγυήσεων. Στην αντίπερα όχθη, η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν αποδέχεται ούτε εγγυήσεις, ούτε και παρουσία στρατευμάτων μετά την επίτευξη συμφωνίας. Πέραν από την Ελλάδα, η οποία ως γνωστό έχει διά του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά αναλάβει πρωτοβουλία για κατάργηση των εγγυήσεων και η Βρετανία φαίνεται να μην επιμένει στη διατήρηση του συστήματος. Το Λονδίνο δεν ενδιαφέρεται για να συμμετέχει στο σύστημα εγγυήσεων μετά από μια συμφωνία, ωστόσο, θα επιμείνει στη διατήρηση των στρατιωτικών βάσεων που έχει στο νησί (προσφέροντας ως «δώρο» την επιστροφή κάποιων εδαφών που βρίσκονται εντός των περιοχών τους).
ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ: Σήμερα η αρχή μιας δύσκολης συζήτησης – Καθορίζεται το πρόγραμμα των επόμενων βημάτων
Είναι η πρώτη φορά από το 2004 που θα συζητηθούν στη Λευκωσία μάλιστα ανάμεσα στους δύο ηγέτες το εδαφικό και η ασφάλεια και ευελπιστούμεότι θα υπάρξουν θετικά αποτελέσματα. Θα δούμε τη συζήτηση, σίγουρα είναι η αρχή μιας συζήτησης».
Αυτό ανέφερε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης σημειώνοντας πως «πρέπει να είμαστε και ειλικρινείς και ρεαλιστές ότι δεν αναμένουμε να υπάρξει συμφωνία ή κατάληξη σήμερα, θα είναι η αρχή μιας δύσκολης συζήτησης, αλλά ευελπιστούμε να πετύχουμε τα αποτελέσματα που επιδιώκουμε κάτι το οποίο θα είναι καθοριστικό για την όλη πορεία των διαπραγματεύσεων».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι «θα γίνει μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων από πλευράς των δύο ηγετών, θα έλεγα ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων. Ακολούθως οι δύο ηγέτες θεωρώ ότι θα συμφωνήσουν τις επόμενες συναντήσεις οι οποίες λογικά θα ξεκινούν την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου και θα συνεχίζονται μέχρι την ημερομηνία μετάβασης του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και θα αποφασίσουν τις ημερομηνίες των συναντήσεων αυτών και ενδεχομένως και την ημερήσια διάταξη που θα απασχολήσει τις συναντήσεις αυτές, συστήνοντας υπομονή, καθώς όπως είπε «είναι κυπριακής ιδιοκτησίας οι διαπραγματεύσεις, άρα εναπόκειται στους δύο ηγέτες να αποφασίσουν αύριο πώς θα προχωρήσει η διαδικασία».
Ερωτηθείς αν η τουρκοκυπριακή ηγεσία αντιλαμβάνεται τον τουρκικό κίνδυνο από την αστάθεια στην Τουρκία, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι «δεν θα ήταν ορθό να μιλήσω εκ μέρους της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Όλα θα εξαρτηθούν από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά θεωρώ ότι γενικότερα όχι μόνο οι Τουρκοκύπριοι, αλλά και η διεθνής κοινότητα αντιλαμβάνεται ότι οι εξελίξεις στην Τουρκία ενισχύουν την επιχειρηματολογία της δική μας πλευράς στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων».
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ
Σχολιάζοντας τα διαδραματιζόμενα στην Τουρκία, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Νίκος Αναστασιάδης δήλωσε πως «ενισχύει την επιχειρηματολογία της δικής μας πλευράς στο πολύ σημαντικό θέμα της ασφάλειας. Αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορούν να υπάρξουν στο πλαίσιο της λύσης οι όποιες στρατιωτικές εγγυήσεις από πλευράς Τουρκίας ή παραμονή τουρκικού στρατού στην Κύπρο και τα γεγονότα στην Τουρκία ενισχύουν την επιχειρηματολογία μας αυτή».
«Από την άλλη», συνέχισε ο κ. Χριστοδουλίδης, «οι εξελίξεις στην Τουρκία θεωρώ ότι στέλλουν και ένα σαφές μήνυμα στους Τουρκοκύπριους, οι οποίοι θα πρέπει να επιλέξουν είτε την παρούσα κατάσταση πραγμάτων, την απαράδεκτη κατάσταση πραγμάτων και τις εξαρτήσεις που υπάρχουν για τους Τουρκοκύπριους από την Τουρκία, ή ένα κοινό μέλλον στην Κυπριακή Δημοκρατία σε μια επανενωμένη Κύπρο κράτος-μέλος της ΕΕ».