Η νέα Βρετανή πρωθυπουργός Τερέζα Μέι δεν έχει όραμα, αλλά αντέχει στα δύσκολα…
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Της Gaby Hinsliff
Για μια γυναίκα που ετοιμάζεται να κυβερνήσει τη χώρα, η Τερίζα Μέι μοιάζει αφύσικα ήρεμη τις τελευταίες ημέρες. «Είναι όπως πάντα, χαλαρή και κεφάτη», λέει μια παλιά της φίλη που την παρακολούθησε από κοντά σε όλη της την εκστρατεία.
Τα έξι τελευταία χρόνια, η Μέι έχει χειριστεί δύσκολες καταστάσεις, έχει λάβει μέρος σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου που αποφάσισε τη συμμετοχή σε πόλεμο, έχει προεδρεύσει σε έκτακτη σύσκεψη της ομάδας Cobra επειδή ο πρωθυπουργός απουσίαζε μετά τη δολοφονία του στρατιώτη Λι Ρίγκμπι. Υπήρξε πάντα συνεπής στη δουλειά της. Και παρόλο που δεν είχε προβλέψει την παραίτηση του Ντέιβιντ Κάμερον, ούτε βέβαια το τόσο γρήγορο ξεκαθάρισμα της μάχης για την ηγεσία του κόμματός της, είναι απολύτως έτοιμη για την πρωθυπουργία. Το ερώτημα είναι αν θα αποδειχθεί και ικανή να αντιμετωπίσει τις τεράστιες προκλήσεις που έχει μπροστά της.
Η παρατήρηση του βετεράνου Κεν Κλαρκ ότι είναι μια «πολύ δύσκολη γυναίκα» μπορεί να ωφέλησε τη Μέι. Η ίδια άλλωστε υποσχέθηκε ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν θα διαπιστώσει σύντομα πόσο «δύσκολη» είναι. Ακόμη κι οι φίλοι της όμως παραδέχονται ότι ο Κλαρκ δεν έχει άδικο. «Μπορεί να γίνει πολύ κουραστική», λέει ένας συνάδελφός της, ο οποίος δεν κρύβει πάντως ότι τη θαυμάζει. «Δεν είναι εύκολο να συνεργαστείς μαζί της».
Ένα χαρακτηριστικό της Μέι είναι ότι δεν την ενδιαφέρει αν τη συμπαθούν. Κέρδισε άλλωστε την υποστήριξη των δύο τρίτων των συναδέλφων της χωρίς να υποσχεθεί σε κανέναν τίποτα. «Δεν λειτουργεί έτσι», λέει ο Ερικ Πικλς, πρώην υπουργός και παλιός σύμμαχος της νέας πρωθυπουργού. «Πρέπει να τη δεχθείς χωρίς όρους».
Πράγματι, η πιο ελκυστική πολιτική σύγκριση που έχει γίνει δεν είναι ανάμεσα στη Μέι και τη Θάτσερ, αλλά ανάμεσα στη Μέι και τον Γκόρντον Μπράουν, την τελευταία πολιτική φυσιογνωμία που έγινε πρωθυπουργός σχεδόν δια βοής. Και οι δύο είναι παιδιά παστόρων, που θέλουν να ελέγχουν τα πάντα και απαιτούν από τους συνεργάτες τους απόλυτη νομιμοφροσύνη. Η διαφορά της Μέι από τον Μπράουν είναι ότι δεν λέει πίσω από την πλάτη σου αυτά που δεν τολμά να σου πει ευθέως.
Παρά την ισχυρογνωμοσύνη της, όμως, σε ιδιωτικές συζητήσεις η Μέι είναι έτοιμη να δεχθεί ένα καλά τεκμηριωμένο επιχείρημα. Και αυτό που κάνει την πρωθυπουργία της απρόβλεπτη είναι ότι κινείται περισσότερο με βάση την ηθική, παρά με την ιδεολογία. Οι πιο ριζοσπαστικές στιγμές της σταδιοδρομίας της – η επίθεση εναντίον της διαφθοράς στην αστυνομία, η απαίτησή της για σκληρή καταπολέμηση της κακοποίησης παιδιών, η παράκαμψη κάποιων συμβουλών – ήταν αποτέλεσμα της αίσθησής της ότι παραβιάστηκαν κάποιες κόκκινες γραμμές. Η Μέι απεχθάνεται οποιαδήποτε συμπεριφορά οδηγεί στην αδικία.
Εξίσου ηθικολογική είναι η προσέγγισή της και στην οικονομική πολιτική: στην αρχή της εβδομάδας υποσχέθηκε ότι θα θέσει όρια στις απολαβές των στελεχών και θα τοποθετήσει καταναλωτές και εργαζόμενους στα διοικητικά συμβούλια. Προσπαθώντας να αλιεύσει ψήφους από τους Εργατικούς, δεσμεύτηκε ότι θα εργαστεί γι’αυτούς που «έχουν μείνει πίσω», για τους ανθρώπους δηλαδή που αγωνίζονται να επιβιώσουν και ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ καθώς θεωρούν ότι τα πράγματα δεν μπορεί να γίνουν χειρότερα γι’αυτούς.
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς η Μέι απέκτησε αυτή την αίσθηση καθήκοντος. Μοναδική κόρη του πάστορα Χιούμπερτ Μπρέιζιερ και της συζύγου του Ζάιντι, μεγάλωσε στο Οξφορντσαϊρ και η καθημερινότητά της περιστρεφόταν γύρω από τα προβλήματα των ενοριτών. Ακόμη και σήμερα, ο χαρακτήρας της έχει μια πουριτανική πλευρά. Και η μεγαλύτερη έκπληξη στη φορολογική της δήλωση ήταν ότι δίνει μεγάλα ποσά για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Ο γάμος της με τον Φίλιπ, έναν τραπεζίτη που γνώρισε σε ένα πάρτι της νεολαίας των Τόρις, ήταν πάντα στέρεος. Αλλά η ζωή της δεν υπήρξε εύκολη. Ο πατέρας της σκοτώθηκε σε τροχαίο ένα χρόνο αφού αποφοίτησε και η μητέρα της, που έπασχε από σκλήρυνση κατά πλάκας, πέθανε ένα χρόνο αργότερα. Ύστερα ήλθε η πικρή διαπίστωση ότι το ζεύγος δεν μπορούσε να αποκτήσει παιδιά.
Μετά την ήττα του 2001, η Τερίζα Μέι προειδοποίησε ότι οι Συντηρητικοί δεν θα επέστρεφαν στην εξουσία όσο ήταν ένα «αντιπαθητικό» κόμμα. Ηταν ένα σημείο καμπής στην ιστορία των Τόρις: τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Κάμερον ξεκίνησε την εκσυγχρονιστική του «επανάσταση». Κι όταν η Μέι διαπίστωσε ότι βγήκε σώα από τη μάχη που συνόδευσε αυτή την επανάσταση, αποφάσισε ότι είναι πιο σκληρή απ’ό,τι νομίζει.
Αυτά τα ξεσπάσματα τόλμης είναι όμως μάλλον σπάνια. “Της αρέσει να ακολουθεί τους συνηθισμένους διαύλους”, σημειώνει ένας υπουργός, ο οποίος τη χαρακτηρίζει μάλλον προσεκτική παρά δημιουργική. Με αυτή την έννοια, ήταν μια υποψήφια της συνέχειας και θεωρείται βέβαιο ότι τα στελέχη τα οποία εμπιστεύεται θα παραμείνουν στη θέση τους προκειμένου να εξασφαλίσουν μια ομαλή μετάβαση. Μπορεί να στερείται ενός μεγαλόπνοου πολιτικού οράματος, αλλά αν ο ουρανός πέσει στο κεφάλι της ξέρει τι να κάνει.
Παρόλα αυτά, ορισμένα ερωτήματα παραμένουν. Αν είναι ένας τόσο ισχυρός ηγέτης, γιατί εξαφανίστηκε στη διάρκεια της εκστρατείας για το δημοψήφισμα; Και μπορεί μια υποστηρίκτρια του Remain να διαχειριστεί την έξοδο με τρόπο που να ικανοποιεί τη Δεξιά του κόμματός της και να μην εξοργίσει τα κεντρώα στελέχη του;
Ως υπουργός Εσωτερικών, κατάφερε να είναι παθιασμένα φιλελεύθερη σε θέματα φυλετικού χαρακτήρα και σκληροπυρηνική σε θέματα μετανάστευσης. Πολλοί βουλευτές αναρωτιούνται πώς θα μπορέσει τώρα να συμβιβάσει αυτές τις δύο προσεγγίσεις.
Πηγή: The Guardian