Ναι η Όχι στο Brexit: Η έξοδος της Βρετανίας θα καταδείξει ολισθήματα και αδυναμίες της Ε.Ε.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Πότε και που θα συναντήσει τον Πρόεδρο της Κύπρου η Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ; Ήξεις-αφίξεις τα Ηνωμένα Έθνη, ο κατοχικός ηγέτης πάει στη Βρετανία!!!
H «πεταλούδα του Αιγαίου» ένα από τα κρυμμένα μυστικά των Δωδεκανήσων: Στην κορυφή των εναλλακτικών προορισμών για τους Βρετανούς η Αστυπάλαια [βίντεο]
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Το 2016 είναι μία σημαντική χρονιά για την Μεγ. Βρετανία γενικά και για την Κυβέρνηση Κάμερον ειδικότερα. Και τούτο γιατί συμπληρώνονται 400 χρόνια από τον θάνατο του διακεκριμένου Βρετανού θεατρικού συγγραφέα και ποιητή William Shakspeare, 100 χρόνια από την έναρξη της Αραβικής εξέγερσης εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην σύλληψη και υλοποίηση της οποίας έπαιξε καθοριστικό ρόλο ένας ταλαντούχος Βρετανός αξιωματικός ο T.E. Lawrence και, ταυτόχρονα 100 χρόνια από την περίοδο που ένας ακόμη Βρετανός συνταγματάρχης και στη συνέχεια διπλωμάτης ο Marc Sykes υπέγραψε με τον Γάλλο ομόλογό του Francois Picot τo Σύμφωνο που φέρει τα ονόματα τους και που καθόρισε τις σφαίρες επιρροής των χωρών τους στην περιοχή της Μέσης Ανατολής , οριοθετώντας παράλληλα και τα ως σήμερα υφιστάμενα σύνορα στην περιοχή.
Το 2016 η Κυβέρνηση Κάμερον είχε να αντιμετωπίσει σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις όπως οι εκλογές για το Κοινοβούλιο της Σκωτίας, οι περιφερειακές εκλογές στις άλλες περιφέρεις της Μεγ. Βρετανίας, και οι εκλογές για τον δήμο του Λονδίνου που όπως είναι γνωστό είχαν ως αποτέλεσμα την ανάδειξη του υποψηφίου που το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα στήριξε για το αξίωμα του Δημάρχου.
Παράλληλα το 2016 η Κυβέρνηση καλείται να λάβει και ορισμένες ακόμη σημαντικές αποφάσεις . Μία από αυτές αφορά στην επέκταση του αεροδρομίου Heathrow με την κατασκευή του τρίτου διαδρόμου και του 6ου κτιρίου επιβατών ζήτημα που τέθηκε για πρώτη φορά το 2005 από την τότε Κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος τέθηκε για ένα διάστημα « στο αρχείο» μετά από ισχυρές αντιδράσεις από την τότε συντηρητική αντιπολίτευση και συζητείται ξανά σήμερα όπου μετά και τις πρόσφατες συζητήσεις στις αρμόδιες επιτροπές, φαίνεται ότι τελικά θα υλοποιηθεί από την Κυβέρνηση Κάμερον, ανεξάρτητα αν το κόμμα από το οποίο προέρχεται είχε, όπως ήδη αναφέρθηκε, αντιδράσει όταν τέθηκε για πρώτη φορά το ζήτημα.
Η δεύτερη αφορά στον εκσυγχρονισμό η όχι των τεσσάρων πυρηνικών Υποβρυχίων που διαθέτει η χώρα. Το Βρετανικό Ναυτικό έχει εδώ και χρόνια υποστηρίξει την άποψη ότι τα υπάρχοντα υποβρύχια τύπου Vanguard πρέπει να αντικατασταθούν με νέα τύπου Successor αν η Μεγ. Βρετανία θέλει να διατηρήσει την ισχύ και την αποτρεπτική δυνατότητα της στη θάλασσα. Το θέμα είναι περίπλοκο αφενός γιατί το όλο εγχείρημα έχει πολύ υψηλό δημοσιονομικό κόστος, αφετέρου γιατί έχει και σοβαρή Σκωτσέζικη διάσταση. Και τούτο γιατί η Ναυτική βάση Clyde που όπως έχει αποφασιστεί θα φιλοξενήσει όλα τα νέα υποβρύχια βρίσκεται στη Σκωτία και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κέντρα απασχόλησης εργαζομένων με αξιοσημείωτεςθετικές επιπτώσεις στην τοπική οικονομία.
Όλα όμως αυτά τα σημαντικά γεγονότα επισκιάζονται από το επικείμενο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου στο οποίο ο Βρετανικός Λαός καλείται να αποφασίσει αν επιθυμεί η όχι την παραμονή της Μεγ. Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα δημοψήφισμα στη διεξαγωγή του οποίου είχε αναφερθεί ο ίδιος ο Βρετανός πρωθυπουργός μέ δηλώσεις του το 2013,ένα δημοψήφισμα που αρχικά είχε προβλεφθεί για το 2017 αλλά που επισπεύσθηκε μετά την συμφωνία που επετεύχθη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2015. Η συμφωνία είναι το αποτέλεσμα των συζητήσεων μετά την επιστολή- υπόμνημα με τις Βρετανικές θέσεις που ο κ. Κάμερον είχε αποστείλει στον πρόεδρο του Συμβουλίου κ. Tusk, τον Νοέμβριο του 2015, και την απάντηση του δεύτερου στην επιστολή αυτή. Ο Βρετανός πρωθυπουργός θεώρησε ότι η συμφωνία αυτή, ικανοποιεί τις Βρετανικές ανησυχίες , και παρά τις αξιοσημείωτες εσωτερικές αντιδράσεις και διαφωνίες στο κόμμα και την Κυβέρνηση του για το θέμα αυτό, τήρησε την υπόσχεση του προς την ΕΕ για επίσπευση του δημοψηφίσματος και την δέσμευση του ότι, εφόσον θα υπήρχε Συμφωνία , θα υποστηρίζει ότι οι Βρετανοί πολίτες πρέπει να ψηφίσουν υπέρ της παραμονής της Μεγ. Βρετανίας στην ΕΕ. Όμως η Βρετανική Κοινή Γνώμη εμφανίζεται διχασμένη. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Βρετανικό Τύπο όπου έχει παρατηρηθεί ότι τα πολιτικού περιεχομένου ΜΜΕ τοποθετούνται υπέρ της εξόδου της Μεγ Βρετανίας από την ΕΕ, ενώ τα οικονομικού περιεχομένου Μέσα υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πρόκειται για πολύ δύσκολα προβλέψιμη αναμέτρηση, ενώ δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται και ο ρόλος των γραφείων στοιχημάτων στην πορεία προς το δημοψήφισμα τα οποία βέβαια τελευταία έχουν υποστεί αρκετές «ήττες» τουλάχιστον στον τομέα των στοιχημάτων για την έκβαση ποδοσφαιρικών αγώνων.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αποχώρηση της Μεγ Βρετανίας από την ΕΕ θα είναι μία σημαντική εξέλιξη με πολιτικές, οικονομικές και γεωπολιτικές παραμέτρους και συνέπειες και για την ίδια τη Μεγ. Βρετανία και για την ΕΕ αλλά και τις ΗΠΑ.
Οι υποστηρικτές της παραμονής της Μεγ. Βρετανίας στην ΕΕ επικεντρώνονται κυρίως στις συνέπειες που θα έχει ένα αποτέλεσμα υπέρ του Brexit για την ίδια τη χώρα, συνέπειες που συνοψίζονται στο γεγονός ότι θα θεωρείται πλέον «Τρίτη» χώρα και θα πρέπει αφού πρώτα αποχωρήσει από όλα τα θεσμικά Όργανα της ΕΕ, να διαπραγματευτεί στη συνέχεια το νέο πλαίσιο που θα καθορίζει τη σχέση της με την ΕΕ.
Πολλοί αναφέρονται σε μία ειδική σχέση, ζήτημα που όμως ως ένα βαθμό μάλλον έχει ήδη δρομολογηθεί ιδιαίτερα μάλιστα αν εξετάσει κανείς σε βάθος την Συμφωνία που επετεύχθη στο Ευρωπαικό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2015. Παράλληλα, αν και η Μεγ. Βρετανία δεν είναι χώρα μέλος της Ευρωζώνης θα πρέπει να αντιμετωπίσει μία νέα πραγματικότητα σχετικά με την μελλοντική παρουσία της στην ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά, ενώ θα υπάρξει ένα κενό από την απουσία της πλέον από διαπραγματεύσεις στις οποίες η ΕΕ συμμετέχει ενιαία όπως αυτές με τις ΗΠΑ για την συμφωνία TTIP. Επίσης δεν θα λαμβάνει πλέον τις Αγροτικές επιδοτήσεις η άλλες από τον τομέα της περιφερειακής πολιτικής. Δεν λείπουν βέβαια και αναφορές στο ενδεχόμενο αναζωπύρωσης και ενίσχυσης της αποσχιστικής λογικής στη Σκωτία, αλλά και συζητήσεις για εσωκομματικούς κλυδωνισμούς που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε διάσπαση στο κόμμα του κ. Κάμερον.
Όμως η ενδεχόμενη αποχώρηση της Μεγ. Βρετανίας από την ΕΕ θα έχει σοβαρές πολιτικές συνέπειες περισσότερο για την ίδια την ΕΕ αλλά και για τις ΗΠΑ. Ένα Brexit θα αποτελέσει σημαντικό πλήγμα για την συνοχή της ΕΕ. Αν και ήδη η αποδέσμευση της Μεγ. Βρετανίας από την διαδικασία “ ever closer Europe” που ισχύει από την επίτευξη του συμβιβασμού συνιστά πλήγμα, η πλήρης έξοδος θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο τον Ευρω-Σκεπτικισμό που αναπτύσσεται πλέον σε αρκετές χώρες- μέλη όπως καταδείχθηκε και στις τελευταίες Ευρωεκλογές αλλά και τους προβληματισμούς για νέες αποχωρήσεις που ήδη παρατηρούνται , δημιουργώντας έτσι ένα σοβαρό πλήγμα στη διαδικασία Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης που παρά τα προβλήματα που διαπιστώνονται συνεχίζει να υπάρχει. Βέβαια αποχώρηση της Μεγ. Βρετανίας θα επιτρέψει και την αλλοίωση του ενδο-ευρωπαικού συσχετισμού δυνάμεων υπέρ της Γερμανίας, εξέλιξη καθόλου ευχάριστη.
Γεωπολιτικά, ενδεχόμενη αποχώρηση της Μεγ. Βρετανίας θα δημιουργήσει ένα σημαντικό ρήγμα στο σύστημα συνεργασίας ΕΕ και ΝΑΤΟ που οικοδόμησαν και ενισχύουν οι ΗΠΑ θεωρώντας ότι αυτό αποτελεί αποτελεσματικό «ανάχωμα» στις επιδιώξεις και δραστηριότητες της Ρωσίας και της Κίνας που θεωρούν ως τους βασικότερους ανταγωνιστές τους. Με τον ως σήμερα στενότερο σύμμαχο τους τη Μεγ. Βρετανία να βρίσκεται πλέον εκτός Ευρωπαικής Ένωσης, θα βρεθούν στην θέση να πρέπει να επαναπροσδιορίσουν την στρατηγική τους τουλάχιστον σε ότι αφορά την ΕΕ, ζήτημα που απασχολεί σοβαρά τις ΗΠΑ. Δεν είναι άλλωστε καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι και ακαδημαϊκοί όπως ο J. Nye, πρ. Υφυπουργός Άμυνας και σήμερα καθηγητής στο πανεπιστήμιο Harvard έχουν τοποθετηθεί με άρθρα τους υπέρ της παραμονής της Μεγ. Βρετανίας στην ΕΕ.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Βρετανική πορεία προς το δημοψήφισμα και οι διαφορετικές απόψεις που συνθέτουν το περιεχόμενο της, αποτελεί ένα σημαντικό « μάθημα» για την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία ,αν επιθυμεί να αποτελεί σημαντικό παράγοντα του διεθνούς συστήματος, καλείται πλέον να επανεξετάσει πολλές από τις πολιτικές της, που έχουν προκαλέσει την οργή πολλών εκατ. πολιτών όπως επίσης και να αναθεωρήσει τους πολιτικούς συσχετισμούς που σήμερα τη χαρακτηρίζουν . Με απόλυτο σεβασμό στις απόψεις και την ετυμηγορία των Βρετανών πολιτών ενδεχόμενη έξοδος της Μεγ. Βρετανίας από την ΕΕ θα καταδείξει ολισθήματα και αδυναμίες μίας Ευρωπαικής Ένωσης για την δημιουργία της οποίας η Μεγ. Βρετανία συνέβαλε, με την σθεναρή στάση της κατά του Ναζισμού στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
• Ο Γιώργος Δημητρακόπουλος είναι διεθνολόγος και πρώην Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.