Με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή ιστορία κοντά στην όπισθεν» ανάλυση του Paul Taylor στο πρακτορείο Reuters επισημαίνει ότι αν η Βρετανία βγει από την ΕΕ τότε θα αρχίσει πιθανότατα μια διαδικασία κατακερματισμού των πολιτικών δομών και δομών ασφάλειας στις οποίες οικοδομήθηκε η Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Ψυχρό Πόλεμο.
Αλλά ακόμα κι αν οι Βρετανοί κάνουν ένα βήμα πίσω από το χείλος του γκρεμού η τραυματική κληρονομιά της όλης συζήτησης για το Brexit, η αυξανόμενη τάση για εθνικά δημοψηφίσματα για θέματα ΕΕ και η αντίδραση κατά της παγκοσμιοποίησης και των διεθνοποιημένων ελίτ και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού δεν αναμένεται να σβήσουν σύντομα.
Μια Ευρώπη που ταλαντεύεται χρειάζεται τη Βρετανία περισσότερο από ό,τι η Βρετανία χρειάζεται την ΕΕ, υποστηρίζει κύριο άρθρο της εφημερίδας Wall Street Journal. Είτε συμβεί το Brexit είτε όχι η ΕΕ θα πρέπει να λάβει υπόψη της το βρετανικό δημοψήφισμα ως προειδοποίηση. Αν δεν βελτιωθούν η ανάπτυξη και η δημοκρατική λογοδοσία η υποστήριξη για την ΕΕ θα μειωθεί. Ακραίες πολιτικές φωνές θα αναδειχθούν στην εξουσία.
Το βρετανικό δημοψήφισμα έχει γίνει πεδίο μάχης για όλες τις δυτικές δημοκρατίες όπου η εχθρότητα κατά των μεταναστών εντείνεται. Ακόμα κι αν επικρατήσει η παραμονή της Βρετανίας στην ΕΕ, ακόμα κι αν ο Trump ηττηθεί τον Νοέμβριο οι δυτικές δημοκρατίες θα πρέπει να κοιτάξουν με προσοχή το κοινωνικό χάσμα, τις ανασφάλειες, την αποξένωση, των εθνικισμό και τον ρατσισμό που έχουν εισβάλει σε τόσα πολιτικά πεδία μάχης, επισημαίνει κύριο άρθρο της εφημερίδας Nev York Times.
Η Ευρώπη ανησυχεί ότι το Brexit θα μπορούσε να πυροδοτήσει έναν πανικό αποχωρήσεων κρατών-μελών – με πρώτες τη Γαλλία, τη Δανία, την Ολλανδία- και να πλήξει τις σχέσεις της ΕΕ με τις ΗΠΑ. Η αυξανόμενη οργή έναντι της ΕΕ σχετίζεται με τις ελλείψεις που επισημαίνουν οι επικριτές της: η διάλυση της Ελλάδας με αντάλλαγμα το δικαίωμα παραμονής της στην ευρωζώνη, η αποτυχία αντιμετώπισης της ανεργίας στη Νότια Ευρώπη, η κακή διαχείριση της προσφυγικής κρίσης και ο λάθος υπολογισμός της ρωσικής αντίδρασης στην προσπάθεια της ΕΕ να φέρει την Ουκρανία πιο κοντά στις Βρυξέλλες. [Washington Post/ Michael Birnbaum, Anthony Faiola]
Τις συνέπειες ενός Brexit σκιαγραφεί ο Mohamed El-Erian στο Bloomberg View κάνοντας λόγο για αναταραχή στις αγορές και πολιτική κρίση στη Βρετανία. Ωστόσο το τραύμα του Brexit θα μπορούσε να ωθήσει τους πολιτικούς ηγέτες της ΕΕ να υιοθετήσουν ένα κοινό όραμα ανάπτυξης και αντιμετώπισης της ύφεσης. Αλλά ακόμα κι αν τελικά οι Βρετανοί ψηφίσουν υπέρ της παραμονής τους στην ΕΕ, αυτό δε θα επέλυε τις ελλείψεις της ΕΕ ως προς την ανάπτυξη. [επίσης στο δικτυο CNBC]
Σύμφωνα με την εφημερίδα Financial Times (ClaireJones): Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ θα συναντηθούν σήμερα για να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο θα διασφαλίσουν ότι η διστακτική οικονομική ανάκαμψη της ευρωζώνης δεν θα πληγεί σε περίπτωση Brexit. Σε περίπτωση κατάρρευσης της εμπιστοσύνης, ο Draghi έχει δηλώσει ότι η ΕΚΤ θα παρέχει μεγαλύτερη χρηματοδοτική τόνωση σε περίπτωση που το κόστος δανεισμού για τις κυβερνήσεις και τους πολίτες της ευρωζώνης αυξηθεί ξαφνικά. Ο μεγαλύτερος φόβος του Draghi είναι ότι το Brexit θα τροφοδοτήσει τον ευρωσκεπτικισμό καθιστώντας δυσχερέστερη την φορολογική και δημοσιονομική ολοκλήρωση που θα θωράκιζε τη βιωσιμότητα του ευρώ. Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι εμφανίζονται διχασμένοι. Ο Schäuble δήλωσε ότι θα ήταν τρελό να απαντήσουμε με περισσότερη ολοκλήρωση σε πιθανή ψήφο υπέρ της εξόδου. Οι φόβοι για την μελλοντική συνοχή του ευρώ έχουν ήδη γίνει εμφανείς στην περιφέρεια της ευρωζώνης. Εν μέσω δημοσκοπήσεων που έδιναν προβάδισμα στο Brexit, οι αποδόσεις των πορτογαλικών, ιταλικών, ελληνικών και ισπανικών ομολόγων έφτασαν στα μεγαλύτερα ποσοστά από τον Φεβρουάριο ανακόπτοντας την τάση που είχε δημιουργήσει η επιθετική πολιτική χαλάρωσης της ΕΚΤ. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να αποκριθεί στην αύξηση του δημόσιου κόστους δανεισμού μέσω του προγράμματος αγοράς απεριόριστου ύψους κρατικών ομολόγων (ΟΜΤ). Μια λιγότερο δραστική κίνηση θα ήταν η επέκταση της δέσμης ποσοτικής χαλάρωσης.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian (κείμενο του George Soros): Πολλοί πιστεύουν ότι η ψήφος για την έξοδο από την ΕΕ δεν θα έχει επιπτώσεις στην προσωπική τους οικονομική κατάσταση. Αυτό είναι λάθος. Θα έχει τουλάχιστον μία πολύ σαφή επίπτωση για κάθε νοικοκυριό: η αξία της στερλίνας θα μειωθεί δραστικά. Αναμένω ότι η υποτίμηση αυτή θα ξεπεράσει αρκετά το 15% – ποσοστό που καταγράφηκε κατά την έξοδο της στερλίνας από τον ευρωπαϊκό Mηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών τη «Mαύρη Tετάρτη» το Σεπτέμβριο του 1992, όταν είχα την ευκαιρία να βγάλω μεγάλα κέρδη εις βάρος της Τράπεζας της Αγγλίας και της βρετανικής κυβέρνησης.
Σε αντίθεση όμως με το 1992, η Τράπεζα της Αγγλίας δεν θα είναι σε θέση να μειώσει τα επιτόκια καθώς αυτά βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο που επιτρέπει η σταθερότητα των βρετανικών τραπεζών. Άμεση θα είναι και επίπτωσή της στις χρηματοπιστωτικές αγορές, στις επενδύσεις, στις τιμές και στην απασχόληση. Σε περίπτωση ύφεσης λόγω πτώσης των τιμών των ακινήτων και απώλειας θέσεων εργασίας, η νομισματική πολιτική δεν θα είναι σε θέση να προσφέρει πολλά για την τόνωση της οικονομίας και την αντιστάθμιση της πτώσης της ζήτησης. Επίσης, η υποτίμηση δεν θα οδηγήσει σε βελτίωση των εξαγωγών όπως το 1992καθώςοιεμπορικέςσυνθήκεςθαείναιτόσοσυγκεχυμένεςπουοιβρετανικέςεπιχειρήσειςδενθααποτολμήσουννέες επενδύσεις και προσλήψεις που θα ενίσχυαν της εξαγωγικές τους ικανότητες. Το άρθρο αναπαράγεται σε μεγάλο βαθμό από την Telegraph.