Του Αρνό Λεπαρμαντιέ*
«There is no alternative» (Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση): Όλοι θυμούνται το κυνικό σύνθημα της Μάργκαρετ Θάτσερ, που ήθελε να επιβάλει με το ζόρι τη νεοφιλελεύθερη επανάστασή της.
Η έκφραση αυτή υιοθετήθηκε πέρυσι, στην βρυξελο-λουξεμβουργιανή της εκδοχή, από τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, με αφορμή τις προσπάθειες της Ελλάδας να απαλλαγεί από τους κανόνες του ευρώ, παραμένοντας στην ευρωζώνη: «Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατική επιλογή εναντίον των ευρωπαϊκών κανόνων». Και τώρα, η ασθένεια διασχίζει τον Ρήνο: «There is no alternative to Merkel» (Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση απέναντι στη Μέρκελ). Κι αυτό, παρά το πλήγμα που δέχθηκε την περασμένη Κυριακή η καγκελάριος Μέρκελ σε τρία κρατίδια.
Οι εκλογές εκείνες προκάλεσαν την είσοδο της ακροδεξιάς στο γερμανικό πολιτικό τοπίο. Η Εναλλακτική λύση για την Γερμανία (AfD) έλαβε 12,6% στην Ρηνανία- Παλατινάτο, 15,1% στην Βάδη- Βυρτεμβέργη και 24,3% στην Σαξονία- Άνχαλτ. Παρ? όλα αυτά, τίποτα δεν θα αλλάξει. Στην Βάδη- Βυρτεμβέργη, οι Πράσινοι κρατούν την εξουσία. Στην Ρηνανία- Παλατινάτο οι Σοσιαλδημοκράτες και στην Σαξονία- Άνχαλτ οι Χριστιανοδημοκράτες. Τέλος καλό, όλα καλά.
Σε εθνικό επίπεδο, η Μέρκελ μίλησε για μια «δύσκολη ημέρα» για το κόμμα της. Το βέβαιο είναι ότι η καγκελάριος παραβίασε τον σιδηρούν κανόνα της γερμανικής Δεξιάς: Να μην αφήνει ποτέ να αναδύεται ένα κόμμα στα δεξιά της Χριστιανοσοσιαλιστικής Ένωσης της Βαυαρίας. Αλλά η προσφυγική κρίση ανατρέπει όλους τους κανόνες.
Η καγκελάριος δηλώνει πάντως ότι δεν πρόκειται να μεταβάλει την πολιτική της για το άσυλο. Επειδή είναι θέμα αρχής. Αλλά και επειδή τη συμφέρει: Η άνοδος των εξτρεμισμών παραδόξως την εξυπηρετεί ενόψει των γενικών εκλογών του φθινοπώρου του 2017.
Η γερμανική πολιτική είναι ένα παιχνίδι συμμαχιών μεταξύ των κομμάτων που κερδίζουν πάνω από το 5% των ψήφων. Η άνοδος των εξτρεμιστών του AfD και η διατήρηση της δύναμης των αριστερών του Linke θα μειώσουν σημαντικά τους πιθανούς συνδυασμούς ανάμεσα στα κυβερνητικά κόμματα: Τους Χριστιανοδημοκράτες, τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους.
Αυτό σημαίνει ότι η Μέρκελ έχει όλα τα φόντα να παραμείνει καγκελάριος και μετά το 2017. Αρκεί βέβαια να μην ανατραπεί από ένα εσωτερικό πραξικόπημα. Προς το παρόν, η «Mutti», που ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της «μαχαιρώνοντας» στα τέλη του 1999 τον Χέλμουτ Κολ και τον δελφίνο του, Βόλγκανγκ Σόιμπλε, συνεχίζει να «σκοτώνει»: Την περασμένη Κυριακή ξεφορτώθηκε την Τζούλια Κλέκνερ, άλλοτε ανερχόμενο αστέρι του κόμματος, που δεν μπόρεσε να κατακτήσει την Ρηνανία- Παλατινάτο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο μεγάλος συνασπισμός της Μέρκελ δεν προκαλεί, μακροπρόθεσμα, παρενέργειες: Μειώνει τον πολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ των δημοκρατικών κομμάτων και διευκολύνει την άνοδο των άκρων. Η πολλή μετριοπάθεια σκοτώνει τη μετριοπάθεια. Τουλάχιστον η Γερμανία κυβερνάται με σοφία. Η Γαλλία, αντίθετα, είναι ανίκανη να μεταρρυθμιστεί και βρίσκεται αντιμέτωπη με τον τρικομματισμό. Αν όμως στις Ηνωμένες Πολιτείες ισχύει το «ο νικητής τα παίρνει όλα», στη Γαλλία φαίνεται ότι θα ισχύσει το αντίθετο: «Ο χαμένος τα παίρνει όλα».
Το εξηγεί ο Ντανιέλ Κον- Μπεντίτ, σ’ ένα βιβλίο που έγραψε με τον Ερβέ Αλγκαλαροντό. «Τον Ιούνιο του 2017, το Εθνικό Μέτωπο θα αναδειχθεί στις προεδρικές εκλογές πρώτο κόμμα της Γαλλίας. Η Μαρίν Λεπέν όμως δεν θα εκλεγεί. Κι έτσι, το δεύτερο κόμμα – είτε οι Ρεπουμπλικανοί είτε οι Σοσιαλιστές – θα αποκτήσει όλες τις εξουσίες». Η πρόταση των συγγραφέων είναι να θεσπιστεί η απλή αναλογική και η Γαλλία να κυβερνηθεί από έναν μεγάλο συνασπισμό α-λα γερμανικά. Όταν συμβεί αυτό, θα είναι η στιγμή να καταγγελθούν τα προβλήματα της συναίνεσης.
Πηγή: Le Monde, ΑΠΕ-ΜΠΕ