Ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, επέρριψε τις ευθύνες για τις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και τις εμπλοκές στους στρατιωτικούς της χώρας του, απαντώντας στα σχετικά παράπονα του Ελληνα ομολόγου, Αλέξη Τσίπρα.
Υποστήριξε θρασύτατα ότι οι Τούρκοι στρατιωτικοί θεωρούν εθνικό εναέριο χώρο αυτό που οι Έλληνες θεωρούν ελληνικό, εννοώντας προφανώς τον χώρο μεταξύ των 6 και 10 μιλίων.
Προηγουμένως, ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε από την Τουρκία την άρση της απειλής πολέμου κατά της Ελλάδας, την οποία χαρακτήρισε «κατάλοιπο άλλης εποχής». Την ίδια στιγμή, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που συνεδρίασε στην Σμύρνη, κατέληξε στην υπογραφή συμφωνιών που ευνοούν την διμερή οικονομική συνεργασία, αλλά και την συνεργασία Αθήνας και Άγκυρας στο προσφυγικό.
Το προσφυγικό, η διμερής συνεργασία ήταν τα κορυφαία θέματα στην ατζέντα του Συμβουλίου, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας αποκάλυψε στην συνέντευξη τύπου ότι έθεσε στον κ. Νταβούτογλου τα θέματα των παραβιάσεων του εθνικού εναερίου χώρου και την αύξηση των εμπλοκών, σημειώνοντας ότι η στάση της Άγκυρας δεν συνάδει με το κλίμα φιλίας και συνεργασίας που οικοδομείται μεταξύ των δύο χωρών.
Ο κ. Νταβούτογλου, απαντώντας στην σχετική ερώτηση είπε ότι η Τουρκία με την απειλή πολέμου της τουρκικής εθνοσυνέλευσης το 1996 απάντησε σε απόφαση του ελληνικού κοινοβουλίου. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει δηλώσει ότι διατηρεί το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων σε χρόνο που η ίδια θα αποφασίσει. Αναφερόμενος στο θέμα αυτό ο κ. Τσίπρας, απάντησε στον κ. Νταβούτογλου, σε αυτό το πρωτόγνωρο ντιμπέιτ των δύο ανδρών, ότι η στάση της Ελλάδας αφορά την άσκηση ενός νόμιμου, με βάση το διεθνές δίκαιο, δικαιώματος.
Προσφυγικό -συμφωνίες
Η συνεργασία στο προσφυγικό επισφραγίστηκε με την υπογραφή του μνημονίου προθέσεων για την παράνομη μετανάστευση από τον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα και τον Τούρκο υπουργό Εσωτερικών Αφκάν Αλά , αλλά και από την βούληση που εξέφρασαν οι δύο πρωθυπουργοί για ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών για την αντιμετώπιση των διακινητών.
Επίσης υπογράφηκαν , συμφωνία σύνδεσης των λιμανιών Θεσσαλονίκης-Σμύρνης , τουριστικής συνεργασίας από την αναπληρώτρια υπουργό τουρισμού Έλενα Κουντουρά και τον υπουργό Τουριστικής Συνεργασίας Μαχίρ Ινά. Επίσης ο γ.γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας κ. Κρέτσος υπέγραψε συμφωνίες συνεργασίας του ΑΠΕ-ΜΠΕ με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολού και της ΕΡΤ με την Τουρκική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση.
Οι δύο πρωθυπουργοί τόνισαν την βούλησή τους να μετατρέψουν το Αιγαίο σε θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας και εξέφρασαν την ικανοποίησή της για τα αποτελέσματα των συνομιλιών τους. Ο κ. Νταβούτογλου, δήλωσε ότι είναι απόλυτα ικανοποιημένος από τον τρόπο που συνεργάστηκαν οι δύο κυβερνήσεις για να καταλήξουν στις συμφωνίες που υπογράφηκαν και πρόσθεσε ότι μεταξύ των δύο χωρών υπάρχουν πολλά κοινά σημεία, αλλά και διαφορές, αλλά το σημαντικότερο είναι να οικοδομηθεί μια γέφυρα φιλίας.
Ο κ. Νταβούτογλου υπογράμμισε ότι είναι στους στόχους να αυξηθεί και η τουριστική συνεργασία , ενώ αποδέχθηκε πρόταση που του έκανε ο κ. Τσίπρας να παρευρεθεί τον Μάιο στα εγκαίνια του αγωγού ΤΑΡ στην Θεσσαλονίκη το Μάιο , μια ιδέα που προωθεί ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης ο οποίος έχει προσκαλέσει ηγέτες και άλλων χωρών από τις οποίες θα περάσει ο αγωγός.
Στην εισαγωγική δήλωσή του ο Έλληνας πρωθυπουργός ξεκίνησε με μια συναισθηματικού όσο και ιστορικού τύπου τοποθέτηση με επίκεντρο την Σμύρνη, τονίζοντας ότι αισθάνεται το ιστορικό βάρος καθώς η πόλη θυμίζει τον ξεριζωμό, την προσφυγιά, αλλά και την συνύπαρξη σημειώνοντας ότι και σήμερα έχουμε αυτές τις εικόνες με εκατομμύρια ανθρώπους που ξεριζώνονται από τα σπίτια τους εξαιτίας πολέμων, όπως και παλιά.
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι είναι ανάγκη η Ελλάδα και η Τουρκία να δηλώσουν από κοινού ότι δεν θα λύσουν ένα πρόβλημα με ένα σχέδιο που θα τους επιβληθεί από τρίτα μέρη, αλλά ότι θα το λύσουν μέσα από την μεταξύ τους συνεργασία . Ζήτησε να τηρηθεί η κατάπαυση πυρός στην Συρία, να αντιμετωπιστεί η τρομοκρατία και να καταβληθεί κοινή προσπάθεια να χτυπηθούν τα δίκτυα των διακινητών.
Υπάρχει η βούληση να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα από κοινού, είπε ο κ. Τσίπρας σημειώνοντας ότι η Ελλάδα και η Τουρκία δεν είναι οι αιτίες του προβλήματος , φιλοξενούν εκατομμύρια πρόσφυγες και θα συνεχίσουν να παρέχουν ανθρωπιά και φιλοξενία , όμως , τόνισε, δεν θα είναι οι χώρες που θα δεχθούν την μόνιμη παραμονή όλων αυτών των ανθρώπων.
Γι αυτό και στο πλαίσιο της ΕΕ, είπε ο πρωθυπουργός προωθούμε από κοινού έναν μηχανισμό μόνιμης οδού των προσφύγων που δικαιούνται προστασίας, μια μόνιμη ροή προς την Ευρώπη και παίρνοντας μέτρα για την καταπολέμηση των διακινητών. Ταυτόχρονα, είπε ο κ. Τσίπρας, θέλω να επισημάνω ότι η περαιτέρω εφαρμογή του πρωτοκόλου επανεισδοχής, δίνει σαφές μήνυμα προς μετανάστες από μη εμπόλεμες περιοχές, ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα να περάσουν στην Ευρώπη και οφείλουμε να τους το πούμε με ειλικρίνεια , ώστε να μειωθεί η ροή.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι συζήτησε με τον Τούρκο ομόλογο του και το Κυπριακό και ότι είναι ανάγκη να λυθεί με βάση της αποφάσεις του ΟΗΕ και το κοινοτικό κεκτημένο , να κατοχυρώνει την ασφάλεια όλου του λαού και των μειονοτήτων.
Με αφορμή ερώτηση για την στάση της Τουρκίας στο Αιγαίο οι κύριοι Τσίπρας και Νταβούτογλου αναφέρθηκαν αναλυτικά στις θέσεις τους, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να ζητά ανοιχτά την άρση της απειλής πολέμου κατά της Ελλάδας, σημειώνοντας μάλιστα ότι θα προσπαθήσει να πείσει και προσωπικά τον κ. Νταβούτογλου προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο κ. Νταβούτογλου απαντώντας πρώτος, είπε ότι η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν περάσει σε άλλη φάση, έχουν αλλάξει φύση και ότι στην Σμύρνη σήμερα 22 υπουργοί κάθισαν σε ένα τραπέζι σαν να ήταν εθνική κυβέρνηση.
Πρόσθεσε ότι οι σημαντικές αποφάσεις που έχουμε λάβει και η σημαντικότερη είναι να επιχειρεί το ΝΑΤΟ στα χωρικά μας ύδατα, ο τρόπος αντιμετώπισης της επιχείρησης έδειξε την ωριμότητα προσέγγισης των δύο χωρών.
Το θέμα είναι το ανθρώπινο στοιχείο , το προσφυγικό και βάζουμε τα διμερή προβλήματα σε παρένθεση είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός και πρόσθεσε ότι ούτε η Ελλάδα παραιτείται από τα δικά της αιτήματα, ούτε η Τουρκία. Οι διαφορές, σημείωσε αφορούν τον θαλάσσιο και εναέριο χώρο , αυτό δεν είναι μυστικό, όμως καταλαβαίνουμε ότι η αύξηση των εντάσεων δεν ωφελεί κανέναν.
Για τις διερευνητικές συνομιλίες ο κ. Νταβούτογλου είπε ότι έχει διανυθεί σημαντική απόσταση , άρα το θέμα , πρόσθεσε, είναι να προσεγγίσουμε τις ένοπλες δυνάμεις να δώσουμε οδηγίες , ώστε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα καθώς οι πολλές εμπλοκές μπορεί να οδηγήσουν σε δυστυχήματα και πρέπει να το έχουμε υπόψη μας και να προσπαθήσουμε να ελαχιστοποιήσουμε τις εμπλοκές.
Ο κ. Νταβούτογλου είπε επίσης ότι η Τουρκία δεν έχει καμία φιλοδοξία να αλλάξει το status quo στο Αιγαίο και επικαλέστηκε την συνεργασία Ατατούρκ -Βενιζέλου για να τονίσει την ανάγκη συνεργασίας των δύο χωρών, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα και η Τουρκία μπορούν να γίνουν πρότυπο συνεργασίας στην Μεσόγειο όπως οι σκανδιναβικές χώρες στο βορρά.
Απαντώντας ο πρωθυπουργός υπενθύμισε ότι τα δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο απορρέουν από το διεθνές δίκαιο , ενώ ως προς τις συνομιλίες για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας τόνισε ότι είναι απόφαση το θέμα να επιλυθεί με διπλωματικό τρόπο, μέσω συνομιλιών.
Πληροφορίες από τον Σωτ. Σιδέρη, ΑΠΕ-ΜΠΕ: Σμύρνη, Τουρκία