Η πολιτική αβεβαιότητα, η μαζική μετανάστευση και η αστάθεια τα χαρακτηριστικά της Ελλάδας

Την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου, η μη κυβερνητική οργάνωση Human Rights Watch με έδρα τη Νέα Υόρκη και παραρτήματα σε πολλές πόλεις παγκοσμίως δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της την ετήσια έκθεσή της (2016) για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε πάνω από 90 χώρες του κόσμου, για το έτος 2015.

Η παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης της Human Rights Watch, όπως πληροφορούμαστε από την ιστοσελίδα της οργάνωσης, έγινε στην Κωνσταντινούπολη στις 27/1/2016, από την εκτελεστικό διευθυντή της, κ. Kenneth Roth, ο οποίος στο βίντεο-μίας ώρας επισημαίνει ότι η επιλογή της Τουρκίας για την παρουσάιση της έκθεσης δεν έγινε τυχαία αφού αποτελεί σταυροδρόμι μεταξύ Ανατολής και Δύσης σε σχέση με το μεταναστευτικό/προσφυγικό τόσο με θετικό όσο και με αρνητικό τρόπο.

ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Σε σχέση με την εισαγωγή της έκθεσης, όπως παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα της οργάνωσης αναφέρεται ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις και οι αυξημένες προσφυγικές ροές έχουν οδηγήσει πολλές κυβερνήσεις στον περιορισμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μία, λανθασμένη, όπως αναφέρεται προσπάθεια να ενισχύσουν με αυτόν τρόπο την ασφάλειά τους.

Επιπλέον τονίζεται ότι μίαν σειρά αυταρχικών κυβερνήσεων ανά τον κόσμο, οι οποίες υπό τον φόβο ειρηνικών διαμαρτυριών που μεγεθύνονται από τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης (social media) έχουν εξαπολύσει μία “άνευ προηγουμένου καταδίωξη” εναντίον ανεξάρτητων ομάδων.

Ο κ. Roth επισημαίνει ότι ο φόβος της τρομοκρατίας και οι μαζικές προφυγικές ροές έχουν οδηγήσει πολλές δυτικές κυβερνήσεις να οπισθοχωρήσουν σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γεγονός το οποίο απειλεί τα δικαιώματα του συνόλου ενώ την ίδια στιγμή αυτά τα μέτρα δεν έχουν φέρει αποτελέσματα στη διαφύλαξη των πολιτών.

Αναφέρεται ότι οι αυξημένες προφυγικές ροές προς την Ευρώπη, κυρίως λόγω της σύγκρουσης στην Συρία καθώς και οι επιθέσεις εναντίον πολιτών από την ISIS έχουν οδηγήσει σε αύξηση της Ισλαμοφοβίας.

Επιπλέον επισημαίνεται ότι ενώ οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κλείνουν τα σύνορα των χωρών τους, αναβιώνουν παλιά μοντέλα συμπεριφοράς με τα οποία προασπαθούν να μεταθέσουν το πρόβλημα στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας οι οποίες είναι λιγότερο προετοιμασμένες να φιλοξενήσουν ή να προστατέψουν πρόσφυγες.

Επίσης αναφέρεται ότι με αυτόν τον τρόπο και με τη δυνητική απειλή που θέτουν οι πρόσφυγες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν τα αίτια για την ενδογενή τρομοκρατική απειλή καθώς και να αντιμετωπίσουν το θέμα της κοινωνικής περιθωριοποίησης πληθυσμών τους.

Επισημαίνεται ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν την απειλή της τρομοκρατίας για να ανατρέψουν περιορισμούς στη δράση υπηρεσιών ασφαλείας ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία στον τομέα αυτό κινούνται στην κατεύθυνση της διευρυμένης εποπτείας.

Τονίζεται ότι η “θυματοποίηση ολόκληρων μεταναστευτικών/προσφυγικών κοινοτήτων είναι όχι μόνο λανθασμένη αλλά και επικίνδυνη” γιατί ακριβώς ενισχύει την “εχθρότητα” και το “μίσος” έννοιες τις οποίες εκμεταλλεύονται κατά κόρον οι τρομοκράτες.

Αναφέρεται ότι η μέχρι τώρα στάση των Ευρωπαίων απέναντι τους πρόσφυγες είναι αντιπαραγωγική γιατί η μόνη επιλογή που έχουν τελικά οι πρόσφυγες είναι να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους μέσα στη θάλασσα προκειμένου να φτάσουν στην Ευρώπη γεγονός που έχει δημιουργήσει μία χαοτική κατάσταση την οποία οι δυνητικοί τρομοκράτες μπορούν εύκολα να εκμεταλλευθούν.

Αναφέρεται ότι η ελεγχόμενες και ασφαλείς προσφυγικές ροές μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των θυμάτων στη θάλασσα ενώ ταυτόχρονα ο έλεγχος ασφαλείας των εισερχομένων στην Ευρώπη μπορεί να γίνει αποτελεσματικότερος.

Πλέον των σχολίων για το προφυγικό γίνονται δυσμενείς παρατηρήσεις για χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Τουρκία σε σχέση με τη στάση των κυβερνήσεων των χωρών αυτών απέναντι, κυρίως, σε ακτιβιστές και εκπροσώπους των ΜΜΕ.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Η εισαγωγή που αφορά το τμήμα της Ευρώπης επισημαίνει ότι το 2015 ήταν μία χρονιά που σημαδεύτηκε από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, από την προσφυγική κρίση και από την προσπάθεια των κρατών-μελών της ΕΕ να αναπτύξουν μία αποτελεσματική πολιτική με αρχές η οποία θα αντιμετωπίζει τους εκατοντάδες χιλιάδες αιτούντες ασύλο όπως επίσης και τους πρόσφυγες.

Τονίζεται επίσης ότι “στενά κυβερνητικά συμφέροντα έχουν αντικαταστήσει υγιείς απαντήσεις σε επίπεδο διαχείρισης καθυστερώντας την προστασία και την προσφορά καταφυγίου σε ευαίσθητους πληθυσμούς δημιουργώντας έτσι ερωτηματικά για τον σκοπό και τα όρια της [ευρωπαϊκής] ένωσης”.

Αναφορικά με τα θέματα που αφορούν το Μεταναστευτικό και τα θέματα Ασύλου επισημαίνεται “κακή διαχείριση και διαφωνίες μεταξύ των των μελών της ΕΕ η οποία έχει προκαλέσει χειροτέρευση της κατάστασης”.

Τονίζεται ότι πάνω από 850000 άτομα έχουν φθάσει στην Ευρώπη, κυρίως δια θαλάσσης. Αναφέρεται ότι το 82% αυτών έχουν διασχίσει το Αιγαίο, από την Τουρκία προς την Ελλάδα, και ότι το 17% έχει διασχίσει τη δίοδο της κεντρικής Μεσογείου, από την Βόρειο Αφρική στην Ιταλία.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) το 84% των αφιχθέντων προέρχεται από τις χώρες-παραγωγούς προσφύγων (Συρία, Αφγανιστάν, Εριθρέα, Ιράκ και Σομαλία).

Τονίζεται ότι η ΕΕ τριπλασίασε τον προϋπολογισμό της για περιπολίες στη Μεσόγειο ύστερα από το θάνατο 1000 ατόμων σε μία εβδομάδα τον περασμένο Απρίλιο και ότι η Frontex ξεκίνησε περιπολίες στα διεθνή ύδατα κοντά στη Λιβύη αλλά και στη θάλασσα του Αιγαίου πραγματοποιώντας επιχειρήσεις αναζήτησης, διάσωσης και φύλαξης των συνόρων.

Αναφέρεται ότι πολλοί από αυτούς που έφτασαν στην Ελλάδα, δια της θαλάσσιας οδού, συνέχισαν την πορεία τους, μέσω ξηράς/Δυτικών Βαλκανίων, αντιμετωπίζοντας αστυνομική κακοποίηση στις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ, Σερβία και πΓΔΜ, καθώς και στην Ουγγαρία που είναι κράτος μέλος της ΕΕ ενώ οι συνθήκες κράτησής τους στην πΓΔΜ και την Ουγγαρία ήταν πολλές φορές απάνθρωπες.

Επισημαίνονται τα προβλήματα των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο οι οποίοι παρέμειναν αποκλεισμένοι σε διάφορα συνοριακά περάσματα χωρίς επαρκές καταφύγιο και χωρίς εναλλακτικές ενώ κάποιες φορές αντιμετωπίστηκαν με δακρυγόνα κ.α.Η Ουγγαρία έκλεισε τα σύνορά της με την Σερβία για τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο τον Σεπτέμβριο και αυτά με την Κροατία τον Οκτώβριο. Επιπλέον αναφέρεται ότι τόσο η Σλοβενία όσο και η Κροατία κατά καιρούς μπλόκαραν τη διέλευση προσφύγων και αιτούντων άσυλο και ότι στα τέλη Νοεμβρίου, η Σλοβενία, η Κροατία, η Σερβία και η πΓΔΜ έλαβαν περιοριστικά μέτρα στα σύνορά τους επιτρέποντας μόνο σε συγκεκριμένες εθνικότητες τη διέλευση.

Τονίζεται ότι στα θέματα αντιμετώπισης των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο, παρά τις αντιρρήσεις της Ουγγαρίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Σλοβακίας και της Ρουμανίας, οι κυβερνήσεις της ΕΕ αποφάσισαν την επανεγκατάσταση 160000 αιτούντων άσυλο που εντοπίζονται κυρίως στην Ελλάδα και την Ιταλία καθώς και σε άλλες χώρες.

Επιπλέον αναφορά γίνεται σε θετικά βήματα από πλευράς ΕΕ σε σχέση με την απόφασή της για παροχή αυξημένης βοήθειας προς τις χώρες που φιλοξενούν μεγάλους πληθυσμούς προσφύγων.

Θέματα διακρίσεων και μισαλλοδοξίας

Τονίζεται ότι παρατηρείται αντισημιτισμός στην Ευρώπη και ότι σύμφωνα με την Υπηρεσία Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ υπάρχει αδυναμία συγκέντρωσης ακριβών στοιχείων που αφορούν περιστατικά με Εβραίους.

Επιπλέον αναφέρεται ότι υπάρχει σοβαρό θέμα με τη αντιμετώπιση των Μουσουλμάνων στην Ευρώπη και ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τονίζεται ότι η μισαλλοδοξία απέναντι στους Μουσουλμάνους έχει εκφραστεί δια στόματος ηγετών της ΕΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο όταν σε δηλώσεις τους ανέφεραν ότι επιθυμούν μόνο χριστιανούς πρόσφυγες στις χώρες τους.

Αναφέρεται ότι ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Zeid Ra’ad Zeid Al-Hussein, άσκησε κριτική στις απελάσεις Ρομά ενώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην Γαλλία και την Βουλγαρία σε σχέση με αυτούς τους πληθυσμούς.

Επιπλέον γίνεται αναφορά στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν παιδιά με ειδικές ανάγκες και την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση ύστερα από αναφορά, τον περασμένο Σεπτέμβριο, της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες.

Θέματα αντιμετώπισης της Τρομοκρατίας

Αναφέρεται ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις στην Γαλλία και οι μαζικές επιχειρήσεις στο Βέλγιο έχουν προκαλέσει αυξημένους ελέγχους εντός της ΕΕ, περιλαμβανομένης και της ζώνης ελεύθερης κυκλοφορίας της Σένγκεν, ενώ υπάρχουν αυξημένες απαιτήσεις συνεργασίας σε επίπεδο υπηρεσιών ασφαλείας. Με αυτόν τον τρόπο και με αφορμή το ευρωπαϊκό παρελθόν δημιουργούνται ερωτηματικά, για την οργάνωση, σχετικά με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και για τη στάση των ευρωπαϊκών χωρών (αναφέρεται η Ρουμανία, η Πολωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο) ενώ επισημαίνεται το ενδιαφέρον οργανισμών του ΟΗΕ και της CIA για τα δρώμενα σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε αυτό το επίπεδο.

ΤΜΗΜΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αναφορικά με την Ελλάδα τονίζεται ότι η πολιτική αβεβαιότητα, η μαζική μετανάστευση και η αστάθεια ήταν τα χαρακτηριστικά της Ελλάδας για το 2015.

Αναφέρεται ότι τον Ιούνιο και τον Ιούλιο ο Ανεξάρτητος Εμπειρογνώμων του ΟΗΕ για θέματα ξένου χρέους και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κάλεσε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, το ΔΝΤ και την ελληνική κυβέρνηση να διασφαλίσουν ότι τα νέα μέτρα λιτότητας δεν θα θίξουν ανθρώπινα δικαιώματα.

Τονίζεται ότι χιλιάδες μετανάστες/πρόσφυγες φτάνουν στην Ελλάδα, στα νησιά και την Αθήνα, αντιμετωπίζοντας κακές συνθήκες υποδοχής και κράτησης ενώ το σύστημα καταγραφής ατόμων με ειδικές ανάγκες ή γυναικών ή παιδιών πάσχει από αδυναμίες δημιουργώντας πρόσθετους κινδύνους για τις ομάδες αυτές.

Αναφέρεται ότι σχεδόν 726000 άτομα προερχόμενα από την Συρία και το Αφγανιστάν έχουν διασχίσει την Τουρκία και έχουν φθάσει στην Ελλάδα (δια θαλάσσης) από την αρχή του 2015 ενώ σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης τουλάχιστον 588 άτομα έχουν χάσει την ζωή τους διασχίζοντας την Τουρκία.

Επισημαίνεται ότι υπάρχουν συνεχείς καταγγελίες σύμφωνα με τους οποίες συνοριοφύλακες της Ελλάδας έχουν αναμιχθεί σε συλλογικές απελάσεις και επαναπροωθήσεις των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στα χερσαία σύνορα με την Τουρκία. Τονίζεται ότι μόνο για τον Οκτώβριο οι αρχές εξέτασαν περίπου 20 τέτοιες περιπτώσεις οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένοπλοι μασκοφόροι αγνώστων στοιχείων ακινητοποίησαν πλοιάρια που μετέφεραν πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στην θάλασσα του Αιγαίου προωθώντας τους πίσω στα τουρκικά θαλάσσια ύδατα.

Τονίζεται ότι οι αιτούντες άσυλο και τα παιδιά τα οποία εγγράφονται ως ασυνόδευτα κρατούνται πολύ περισσότερο από τους ενήλικες ή αυτά που είναι μαζί με τις οικογένειές τους όσο οι αρχές αναζητούν οικογένειες που θα τους προσφέρουν καταφύγιο ενώ σημειώνεται ότι δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των ασυνόδευτων παιδιών που εισέρχονται στην Ελλάδα.

Αναφέρεται ότι τον περασμένο Φεβρουάριο η ελληνική κυβέρνηση απέσυρε νόμο που επέτρεπε την πέραν των 18 μηνών κράτηση μεταναστών και ανακοίνωσε την άμεση απελευθέρωση ευαίσθητων κατηγοριών κρατουμένων-αιτούντων άσυλο σημειώνοντας όμως ότι οι συνθήκες στα κέντρα κράτησης μεταναστών παραμένουν κακές.

Τονίζεται ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει καταδικάσει την Ελλάδα για απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση στα κέντρα κράτησης των μεταναστών σε 5 ξεχωριστές περιπτώσεις από το Δεκέμβριο του 2014.

Αναφέρεται ότι παρά τις βελτιώσεις στο σύστημα ασύλου και στη σημαντική αύξηση προστασίας της Ελλάδας, το σύστημα παροχής ασύλου παραμένει δυσπρόσιτο και μόνο 10718 άτομα έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα μέχρι τα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου.

Επισημαίνεται ότι συνεχίζονται οι επιθέσεις σε μετανάστες και αιτούντες άσυλο καθώς και σε Λεσβίες, Ομοφυλόφιλους, Αμφισεξουαλικούς και Τρανσεξουαλικούς (ΛΟΑΤ-LGBT) σε σημείο που ΜΚΟ αναφέρονται σε περισσότερα από 460 περιστατικά που έχουν λάβει χώρα τα τελευταία τέσσερα χρόνια (γίνεται αναφορά σε καταδίκη από ελληνικό δικαστήριο δύο ατόμων οι οποίοι σκότωσαν έναν Πακιστανό με κίνητρα ρατσιστικού χαρακτήρα).

Τονίζεται ότι τον περασμένο Μάιο ο Ειδικός Απεσταλμένος του ΟΗΕ για Σύγχρονες Μορφές Ρατσισμού κάλεσε την Ελλάδα να θεσμοθετήσει αποτελεσματικούς μηχανισμούς για τα θύματα ρατσιστικών επιθέσεων και να αναζητήσει τρόπους για την πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη καθώς και για την τιμωρία όσων διαπράττουν τέτοιου είδους αδικήματα.

Αναφέρεται ότι τον περασμένο Ιούλιο εισήχθη νομοθεσία η οποία επιτρέπει την έκδοση αδειών παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους που αφορούν θύματα χωρίς πιστοποιητικά ή μάρτυρες εγκλημάτων μίσους.

Επισημαίνεται ότι τον περασμένο Απρίλιο η κυβέρνηση απέσυρε νόμο που υποχρέωνε τις εκδιδόμενες επί χρήμασι γυναίκες να περνούν από υποχρεωτικές εξετάσεις για τον ιό HIV ενώ αναφέρεται ότι η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση του κ. Τσίπρα ανακοίνωσε στις αρχές Φεβρουαρίου των τέλος των επιχειρήσεων «Ξένιος Ζευς» για να τονιστεί ότι παρά ταύτα η Αστυνομία συνεχίζει να σταματά, να θέτει σε κράτηση και να παρενοχλεί άστεγους και χρήστες ναρκωτικών όπως και αυτούς που προσφέρουν, επί χρήμασι, σεξουαλικές υπηρεσίες.

Τέλος, αναφέρεται ότι τον περασμένο Φεβρουάριο έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας έκανε αναφορά σε διακρίσεις και παρενόχληση της Αστυνομίας απέναντι σε ΛΟΑΤ και κυρίως απέναντι σε Τρανσεξουαλικούς.

Ηλεκτρονικές Παραπομπές:

Ετήσια Έκθεση Human Rights Watch: Συνολική εισαγωγή και σχόλια από Kenneth Roth-Εκτελεστικός Διευθυντής της Human Rights Watch

https://www.hrw.org/news/2016/01/27/world-report-2016-politics-fear-threatens-rights

Ετήσια Έκθεση Human Rights Watch: Ευρωπαϊκές Χώρες (περιλαμβάνεται η Ελλάδα)

https://www.hrw.org/world-report/2016/country-chapters/european-union-0

Ετήσια Έκθεση Human Rights Watch: Αναφορές σε Δυτικά Βαλκάνια-Ανακοίνωση

https://www.hrw.org/news/2016/01/27/balkans-rights-key-european-future

YOUTUBE VIDEO: ΕΠΙΣΗΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΤΗΣΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ 27/1/2016 (Κωνσταντινούπολη)